نجم الدین القزوینی الکاتبی (درگذشته در ۱۲۷۶ میلادی) پزشک، ستارهشناس، شیمیدان و فیلسوف اسلامی و منطقدان ایرانی و شافعی بود. وی شاگرد نصیرالدین طوسی و نویسنده دو اثر بزرگ یکی در منطق به نام الرساله الشمسیه و دیگری در مابعدالطبیعه به نام حکمت الدین است.
منطق
اثر وی در منطق الرساله الشمسیه (منطق شمسیه) بهطور عمومی نخستین بار به عنوان متن اصلی در مورد منطق در مدارس سنی حتی تا سده بیستم و حتی شاید همه دورانها مورد استفاده قرار گرفت. منطق نجم الدین تا حد زیادی از منطق ابن سینا الهام گرفته شدهاست؛ ولی از منطق ابن سینا مفصلتر است و حرکت در آن از راههای گوناگونی است. مثلاً در حالی که ابن سینا ده روش را معرفی میکند و ۶ عدد ازآنها را بررسی میکند. نجم الدین تعداد بیشتری روش را معرفی میکند و ۱۳ عدد از آنها را بررسی میکند.
منطق
اثر وی در منطق الرساله الشمسیه (منطق شمسیه) بهطور عمومی نخستین بار به عنوان متن اصلی در مورد منطق در مدارس سنی حتی تا سده بیستم و حتی شاید همه دورانها مورد استفاده قرار گرفت. منطق نجم الدین تا حد زیادی از منطق ابن سینا الهام گرفته شدهاست؛ ولی از منطق ابن سینا مفصلتر است و حرکت در آن از راههای گوناگونی است. مثلاً در حالی که ابن سینا ده روش را معرفی میکند و ۶ عدد ازآنها را بررسی میکند. نجم الدین تعداد بیشتری روش را معرفی میکند و ۱۳ عدد از آنها را بررسی میکند.