قم مدرسه فیضیه (قم)

[❤ASAL_M❤]

[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

مدرسه‌ فیضیه‌ یکی‌ از مشهورترین‌ حوزه‌های‌ علوم‌ دینی‌ در جهان‌ است‌. این‌ مدرسه‌ از نیمه‌نخستین‌ قرن‌ سیزدهم‌ هجری‌ قمری‌ جایگزین‌ بنای‌ “مدرسه‌ آستانه‌” شد که‌ در عصر صفوی‌ تجدید بنا شده‌ بود.بنای‌ مدرسه‌ چهار ایوانی‌ است‌ و در دو طبقه‌ با ۴۰ حجره‌ تحتانی‌ (در دوره‌ قاجار) و ۴۰ حجره‌ فوقانی‌ در قرن‌چهاردهم‌ هجری‌ قمری‌ ساخته‌ شده‌اند.
قدیمی‌ترین‌ بخش‌ مدرسه‌، ایوان‌ جنوبی‌ آن‌ است‌ که‌ با تاریخ‌ ۹۳۹ ه.ق‌ و با کاشی‌های‌ زیبای‌ معرق‌ عصرصفوی‌ مزین‌ شده‌ است‌ و سر در صحن‌ عتیق‌ آستانه‌ مقدسه‌ حضرت‌ فاطمه‌ معصومه‌ (س‌) محسوب‌ می‌شود.



​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]

 

[KIMIA_A]

مدرسه فیضیه در قم میدان آستانه مقدسه و در جوار حرم مطهر حضرت معصومه (س) قرار گرفته است با توجه به کتیبه سردر ایوان جنوبی آن که به شاه طهماسب صفوی منسوب شده است بنای اولیه مدرسه با نام مدرسه آستانه مربوط به قرن ششم هجری بوده و تا اواخر قرن یازدهم با همین نام مشهور بوده است ،بنای فعلی آن در سال ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق، توسط فتحعلی شاه ساخته شده است. مدرسه فیضیه از نیمه نخست قرن 13 هجری قمری جایگزین مدرسه آستانه شد.

بنای مدرسه چهار ایوانی است و در دو طبقه با ۴۰ حجره پایینی متعلق به عصر قاجار و ۴۰ حجره بالایی متعلق به قرن چهاردهم هجری قمری بنا شده است. قدیمی ترین بخش مدرسه، ایوان جنوبی آن است که به تاریخ ۹۳۹ هجری قمری با کاشی های زیبای معرق، متعلق به عصر صفوی تزیین شده است .سردر ورودی این مدرسه دارای طاقی جناغی شکل است. صحن اصلی آن با ابعاد ۵۰ در ۸۹ متر، دارای چهار ایوان در دو طبقه است.

امام خمینی (ره) پس از ورود به قم در سال 1301 در حجره‌ی 23 مدرسه فیضیه سکونت داشتند، در 29 اسفند 1341 شاهد یورش ماموران شهربانی و ژاندارمری قم به مدرسه فیضیه بودیم و در فروردین 1342 نیز فیضیه یک بار دیگر هدف حمله نظامی قرارگرفت، به دلیل قرار گرفتن فیضیه در کانون مبارزات سیـاس*ـی و فعالیت‌های اجتماعی امام خمینی (ره) رژیم شاه نیز این مدرسه را محلی برای اجتماعات سیـاس*ـی و پناهگاه طرفداران انقلاب به حساب می آورد. در خرداد سال 1354 تظاهراتی به انگیره بزرگداشت خاطره شهدای 15 خرداد در فیضیه برگزار شد که به تعطیلی مدرسه تا پیروزی انقلاب اسلامی انجامید.

مدرسه یک بار در سال ۱۲۵۵ق توسط حاجی علی محمد فیض مرمت شد وپس از آن توسط آیت الله میرزا محمد فیض در طبقۀ دوم قسمت‌های شمالی و شرقی مدرسه حجره سازی شد و در سال ۱۳۰۱ آیت الله حاج شیخ عبد الکریم حائری حجره‌های دیگر قسمت‌ها را کامل کرد. در سال ۱۳۷۰ق آیت الله بروجردی در کمرگاه ایوان غربی یک طبقۀ دوم ایجاد کرد.

نامگذاری این مدرسه به نام فیضیه به جهت این بوده که فیض کاشانی که مدتی در این مدرسه تدریس می‌کرده و این مدرسه، محل تدریس و محل اقامت وی در مدت اقامتش در شهر قم بوده است. به همین جهت، این مدرسه در بین مردم به نام مدرسه فیض معروف شد. برخی نیز معتقدند که این نام از زمان تجدید بنای مدرسه در دوره قاجار و به پیشنهاد علمای این دوره رایج شد. این احتمال با توجه به اینکه خاندان فیض در دوره قاجار ریاست شرعی شهر قم را برعهده داشتند. برجسته‌تر می‌شود.
این اثر در تاریخ ۹ بهمن ۱۳۸۶ با شماره ی ثبت ۲۰۷۱۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
مدرسه فیضیه از اهمیت ویژه‌ای در کشورمان برخوردار است. عالمان و مجتهدان بسیاری ساکن این مدرسه بوده و در آن تحصیل یا تدریس داشتند و به همین دلیل، مرتبا اعضای این مدرسه از سوی ماموران امنیتی نظام سلطنتی پهلوی مورد آزار و حمله قرار می‌گرفتند. سخنرانی معروف آیت‌الله خمینی در ۱۳ خرداد سال ۱۳۴۲ که منجر به قیام ۱۵ خرداد شد هم در همین مدرسه بود و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز برخی از دیدارها و سخنرانی‌های ایشان در صحن این مدرسه برگزار می‌شد.


مدرسه فیضیه و مدرسه «دارالشفا» از جمله مدارس مهم علمی شهر قم هستند که در دوره صفویه تأسیس شدند. البته تأسیس مدرسه فیضیه، قبل از مدرسه دارالشفا بوده و به واسطه مجاورت با حرم حضرت معصومه، مزیت خاصی یافته است.
مدرسه فیضیه در شمال صحن عتیق آستانه حضرت معصومه قرار دارد و با توجه به کتیبه سردر ایوان جنوبی آن، به شاه طهماسب صفویمنسوب است. بنای فعلی مدرسه توسط فتحعلی‌شاه ساخته شد. در سال‌های دهه ۱۳۷۰ شمسی، زیرزمینی در وسط این مدرسه ساخته و کتابخانه آن نیز به صورت کلی تجدید بنا شد و توسعه یافت. این مدرسه به دلیل هم‌جواری با مسجد «اعظم» و مدرسه «دارالشفاء»، به نوعی کانون مرکزی حوزه علمیه قم به شمار می‌رود و بخشی از مهم‌ترین درس‌های حوزه قم و نیز اجتماعات حوزوی در این مدرسه برقرار می‌شود. سردر ورودی این مدرسه دارای طاقی جناغی شکل است. صحن اصلی آن با ابعاد ۵۰ در ۸۹ متر، دارای چهار ایوان در دو طبقه است. در هر دو طبقه ۴۰ حجره قرار دارد و سردر، ایوان‌ها و پیشانی حجره‌ها با کاشی‌های رنگی تزیین شده است.

[/HIDE-THANKS]

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
بنابر نظر منابع معتبر تاریخی بنای اولیه مدرسه با نام مدرسه «آستانه» مربوط به قرن ششم هجری بوده و تا اواخر قرن یازدهم به همین نام مشهور بوده و در اسناد بازمانده از همان قرن ذکر شده است. سپس در دوره صفوی تجدید بنا و در همین دوران به نام فیضیه شناخته شد و در نیمه نخست قرن سیزدهم بنای مدرسه فیضیه جایگزین مدرسه آستانه شد. بنای فعلی مدرسه، مربوط به دوره فتحعلی شاه است که در سال ۱۱۷۱ بنیان شده و بنای سابق را خراب کرده و مدرسه را توسعه داد.
مدرسه یک بار توسط «حاجی علی محمد»، عموی «میرزا علی اکبر فیض» مؤلف تاریخ قم مرمت شد. بنا به نقل این مؤلف در زمان این تعمیر، حجره‌ها و صحن مدرسه ۱۲۳۸ یک طبقه بود و تنها در دو طرف هر یک از سه ایوان شرقی، غربی و شمالی، چهار حجره در طبقه دوم وجود داشت. پس از آن توسط «آیت الله میرزا محمد فیض» در طبقه دوم قسمت‌های شمالی و شرقی مدرسه حجره‌سازی شد و در سال ۱۲۶۲ آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری حجره‌های دیگر قسمت‌ها را کامل کرد. در پشت ایوان غربی، شاه‌نشینِ پُر تزیینی قرار داشت که محل قرار گرفتن و جلوس پادشاهان قاجار بود.
در سال ۱۳۱۱ نخستین کتابخانه عمومی شهر توسط آیت الله حائری در این شاه‌نشین تأسیس شد. در سال ۱۳۲۹ آیت الله بروجردی در کمرگاه ایوان غربی یک طبق دوم ایجاد کرد که به مخزن کتابخانه اختصاص داده شد و دو سالن بزرگ مطالعه به جای آشپزخانه شاهی ایجاد شد. عکس زیر مربوط به حجره امام خمینی (ره) و اقامتگاه ایشان در این مدرسه است.


گفته شده نامگذاری این مدرسه به نام فیضیه به جهت این بوده که فیض کاشانی، از علمای بزرگ دوره صفویه و داماد ملاصدرای شیرازی، مدتی در این مدرسه تدریس می‌کرده و این مدرسه، محل تدریس یا اقامت دائمی وی در مدت اقامتش در شهر قم بوده است. به همین جهت، این مدرسه در بین مردم به نام مدرسه فیض معروف شد. برخی نیز معتقدند این نام از زمان تجدید بنای مدرسه در دوره قاجار و به پیشنهاد علمای این دوره رایج شد. این احتمال با توجه به اینکه خاندان فیض در دوره قاجار ریاست شرعی شهر قم را برعهده داشتند، برجسته‌تر می‌شود.
این اثر در تاریخ ۹ بهمن ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۰۷۱۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. به واسطه اهمیت فراوان این بنا برای کشورمان، در مقطعی، تصویر مدرسه فیضیه روی پول رایج مملکت درج شد.

[/HIDE-THANKS]