RAHA_M
کاربر نگاه دانلود
جاذبه‌های گردشگری قم در تابستان/ تاکید اسلام به جهانگردی
قم - خبرگزاری مهر: همزمان با پایان ماه مبارک رمضان و آغاز دور دوم سفرهای تابستانی، استان قم با جاذبه‌های طبیعی و مذهبی می‌تواند مقصد مناسبی برای گردشگران و زائران باشد.
به گزارش خبرنگار مهر، «بگو در زمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است...» آیه 20 سوره عنکبوت در قرآن درباره مسئله گردشگری و هدف از گردشگری چه خوب گفته است.
یکی از واژه‌هایی که در رابـ ـطه با گردشگری و جهانگری در قرآن مطرح شده است واژه سیاحت است لغت شناسان در توضیح آن چنین نوشته‌اند سائح به کسی گفته می شود که در زمین می چرخد و گردشگری می کند اصل این کلمه به معنای حرکت و رفتن مدام است و از این رو به انسان روزه‌دار سائح گفته می‌شود. مقصود از سیاحت به معنای سیر و گردش در زمین است.
آیه 46 سوره حج «سیر و سیاحت را سبب تعقل و اندیشه و بالا رفتن سطح آگاهی و بینش انسان دانسته» است.
پیامبر در حدیثی مسافرت را برای سلامتی مفید می‌دانند، مسافرت کنید، روزی پیدا کنید: «سافروا و تصحوا و ترزقوا»
در اسلام جهانگردی وجود دارد و به آن اهمیت زیادی داده شده است.
امام علی(ع) مسافرت را یکی از راه‌های درآمد می دانستند و می فرمودند: هرگاه روزگار بر یکی از شماها سخت شد پس (از سرزمین خود)خارج شود تا خویش و خاندانت را غمگین نکنید.
آن حضرت می‌فرمایند در روز جمعه پیش از نماز مسافرت مکن جز برای جهاد در راه خدا و یا کاری که از انجام آن ناچاری.
حضرت عیسی مصداق کامل و روشنی از گردشگران و جهانگردان دنیا به شمار میرود. امام صادق (ع) درباره این ویژگی حضرت عیسی می فرمایند: گردش کردن و مسافرت در بین شهرها و آبادیها جزء شریعت حضرت عیسی به شمار رفته است.
مشخصات جغرافيايي قم
استان قم با دربرگرفتن كم تر از يك درصد از مساحت كل كشور؛ عنوان كوچك ترين استان ايران را دارد كه در سال 1373 از استان مركزی جدا و يک استان مستقل به مركزيت شهر قم شد. قم در قلمرو كوير مركزی ايران واقع شده است.
قم بیشترین شهرت خود را مدیون حرم حضرت معصومه(ع) است که چون نگینی در میان شهر می درخشد و هرساله جمع کثیری از زائران را به سمت خود می‌خواندبا این وجود قم دارای جاذبه های گردشگری متعددی است.
این استان کوچکترین استان ایران و یک شاهراه ارتباطی محسوب می شود از این رو هر ساله میزبان تعداد زیادی از مسافران و گردشگران است.
سفر به قم برای بسیاری از ایرانیان به دلیل وجود حرم فاطمه معصومه و همچنین مسجد جمکران اهمیت زیادی دارد. همین دید باعث شده که ایرانیان به دیگر جاذبه‌های تاریخی و طبیعی این استان توجه زیادی نداشته باشند.
یکی دیگر از دلایلی که باعث شده بسیاری از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی قم برای اکثر مردم ایران و در بعدی وسیع‌تر گردشگران خارجی ناشناخته بماند نبود تبلیغات مناسب است.
کویر نیز مناظر شگفت انگیز و دیدنی‌های بسیار وجود دارد که در هیچ جای دیگر نمی‌توان یافت. صحراهای پوشیده از نمک، تپه‌های طلایی، شن‌های روان، کوه‌ها و تپه‌های خاکی و... همه از چشم اندازهای بی‌نظیر کویری قم است.
در این گزارش دیدنی‌های قم را در دو بخش شهری و طبیعی مورد بررسی قرار می دهیم.
حرم حضرت معصومه(ع)
حضرت فاطمه معصومه(ع)، دختر حضرت موسی بن جعفر (هفتمین امام شیعه) و «نجمه» است. تاریخ تولد ایشان به درستی مشخص نیست.
حضرت معصومه تنها 17 روز در قم ساکن بودند و در سن 18 سالگی در حالی که هنوز ازدواج نکرده بودند در این شهر وفات یافتند.
پیکر ایشان در مکانی که آن روز ها به نام باغ بابلان مشهور بود دفن گردید. این مکان امروز به حرم حضرت معصومه (ع) مشهور است و بنای بسیار زیبایی اطراف آن بنا گردیده است.
مسجد جمکران
بنا به روایتی بیش از هزارسال پیش در شب سه شنبه 17 ماه مبارك رمضان، فرد صالح به نام حسن مثله جمكرانی به دستور امام زمان(عج) فرا خوانده می شود. وی در همین مكان فعلی مسجد، حضرت را با جمعی از همراهان ملاقات كرده و دستور بنای مسجد با تشریفات خاص را دریافت می‌كند.
کوه خضر نبی
کوه خضر نبی در ۶ کیلومتری از مرګز قم به سمت جنوب و در جوار شهرک ایثار قرار دارد و از فراز این کوه تمام شهر قم دیده می‌شود. بر قله این کوه در سه هزار سال پیش غاری بوده که امروز به مسجد کوچکی تبدیل شده‌است و ګفته می‌شود که در زمان قدیم این مسجد محل زیارت حضرت خضر نبی بوده‌است. سالها پیش قبل از اینکه هنوز شهر قم انقدر بزرگ نشده بوده این کوه محل نیایش عارفان بوده است.
در دامنه این کوه نیز چندین شهید گمنام به خاک سپرده شده‌است که فضای روحانی تری به این مکان مقدس داده‌است.
بازار قم
بازار سنتی قم که همواره بوی عطر از آن به مشام می‌رسد سالهاست میزبان مسافرانی است که سوهان و مهر و سجاده را می‌خرند تا به‌عنوان یادگار هدیه کنند.
تیمچه بزرگ قم (بازار) یکی از بناهای تاریخی و زیبای قم به شمار می‌آید که در نزدیکی مجموعه آرامگاهی حضرت معصومه(س) واقع شده است، معماری این بنا در دوره قاجاریه و توسط استاد حسن قمی(هنرمند و معمار مشهورآن دوره) صورت گرفته است.
مسجد میدان کهنه قم قدمتی ۹۰۰ ساله دارد و اولین مناره ساخته شده در ایران و سومین در جهان اسلام است.
مسجد جامع ، مسجد اعظم ، ایوان مهدعلیا صفوی، آرامگاه علی بن بابویه قم، مسجد پنجه علی، مسجد فیض ،آرامگاه محمد شاه، آرامگاه فتحعلی شاه، مقبره خدیجه خاتون ،آرامگاه مستوفی ،مقبره شاه زاده ناصر،مقبره شیخ ابا صلت، مقبره شاه سلیمان و شاه سلطان حسین، مقبره شاه عباس دوم ، باغ گنبد سبز ، تپه قلعه مبارک‌آباد از اماکن تاریخی قم هستند.
پارک ملی کویر
کویر با بیابان های پوشیده از نمک، تپه های طلایی، شن های روان، شبهای زیبای پرستاره و ... مخصوصا برای کشورهای اروپایی، آسیای شرقی و آمریکای شمالی جذابیت خاص خود را دارد. زیرا کشورهای مذکور از داشتن این نعمت الهی بی بهره اند.
منطقه وسیع دشت کویر از بزرگترین و مهمترین مناطق اکولوژی ایران است که از نظر تنوع گونه های حیوانی و گیاهی در جهان کم نظیر است.
بخشی از این منطقه از سال 1343 ه.ش پارک ملی اعلام شده است. پارک ملی کویر با بیش از 600 هزار هکتار مساحت، در جنوب شرقی تهران و قسمتی از آن در استان قم قرار دارد.
در کنار این آثار باستانی، وجود مناطق طبیعی بکری همچون منطقه حفاظت شده پلنگ دره با چشمه‌هایی که همواره آب کافی را برای حیات وحش فراهم می‌آورد در استان قم وجود دارد.
دریاچه نمک
دریاچه نمک، که در واقع بخشی از کویر نمک ایران است، در شرق قم قرار دارد. دریاچه ی نمک تنها در فصل زمستان دارای آب است و در فصل تابستان به جای آب، ورقه های نمک در آن جلب نظر می کند.
دریاچه حوض سلطان
این دریاچه با مساحتی حدود 330 کیلومتر مربع، در حاشیه ی بزرگراه قم-تهران و شمال استان قم قرار دارد. دریاچه ی حوض سلطان با مناظر گوناگون و دیدنی خاص خود در فصلهای مختلف و در ساعات روز، مناظر بدیعی را به نمایش می گذارد.
این دریاچه بعد از اسلام تا حدود قرن 19 میلادی دوره های خشک و مرطوب فراوان را گذرانده و با توجه به تغییرات مجرای رود مسیله یا رود شور، به صورت دریاچه و باتلاق و کویر درآمده است.
منطقه ییلاقی کهک
شهر کهک با روستاهای اطراف آن، آب و هوای معتدل کوهستانی دارد و از مناطق ییلاقی استان قم به شمار می رود. وجود باغهای زیبا، کوه های مرتفع و آب شیرین از ویژگی های منطقه است، وجود مجتمع های توریستی و تفریحی مانند : کشتی آبی، باغ سنگی، کلبه ی سبز، کوهستان پارک،روستاهای بالادست شهر کهک مانند : فردو، وشنوه، کرمجگان، اول، خاوه، بیدهند و ... روستاهای ییلاقی و که از زیباترین روستاهای ایران به شمار می روند.
منطقه ییلاقی خلجستان
خلجستان نیز با روستاهای اطراف آن، آب و هوای معتدل کوهستانی دارد و از مناطق ییلاقی استان قم به شمار می رود.
قاهان
دهستان قاهان دارای دو دره است. یکی دره ی کهندان در روستان ونان (عروس خلجستان) و دره ی دیگر که از آغلک شروع و بعد از روستای زیبای بنابر و روستاهای جمیزقان، قاهان و نویس به کاسوا و انجیله ختم می شود.
کرمجگان در ۴۵ کیلومتری جنوب غربی استان قم می‌باشد این روستا نیز دارای طبیعت چشم نواز و سرسبزی است .
جمیزقان
روستای سرسبز جمیزقان که با آب و هوای معتدل و بسیار مطبوع و دلنشین چهار فصل در فاصله ۱۵۰ کیلومتری تهران ۷۵ کیلومتری قم و ۴۰ کیلومتری ساوه و با فاصله یک کوه به بلندای وتوس با تفرش از مجموعه دهستان قاهان بخش خلجستان استان قم است.
غارها
در 60 کیلومتری قم در کوه اردهال چهار غار قرار دارد که در داخل یکی از آنها منبع عظیمی از آب وجود دارد. این آب از شکاف کوه سرازیر می شود و به صورت چشمه فوران می کند . این غار یکی از جاذبه های بسیار دیدنی استان قم به شمار می رود که به غار وشنوه معروف است.
در 30 کیلومتری جنوب قم غار کهک وجود دارد که یکی از آثار طبیعی و باستانی استان به شمار می رود.
سد تاریخی کبار قم
سد کبار سدی قدیمی است که در دشت کبار در نزدیکی زنبورک از توابع جنت آبادقم قرار دارد، این سد با تاریخچه‌ای هزار و ۷۰۰ ساله همچنان دشت کبار را آبیاری می‌کند و کشاورزی منطقه را رونق بخشیده است.
جاذبه‌هایی همچون آتشکده نویس از نمونه‌های اولیه چهار طاقی‌های عصر ساسانی، دیر گچین مادر کاروانسراهای ایران از یادگارهای دورۀ ساسانیان، سد کبار ساخته شده در قرن چهارم و پنجم هجری قمری و مدرسه جهانگیر خان از مدارس دوره صفوی تنها بخش کوچکی از ده‌ها جاذبۀ تاریخی این استان هستند که آنچنان که باید و شاید شناسانده نشده‌اند.
رودخانه ابهر رود،رودخانه قم رود ،رودخانه قره چای.،رودخانه دره باغ ،رودخانه شورفشاپويه،رودخانه زواريان ،رودخانه سولقان،رودخانه شورقم رود ،رودخانه سياه آب آدران ،رودخانه چای خر رود ،رودخانه شاه چای از رودخانه های استان قم هستند.
کوه الوند ،کوه تخت گرشاوه ،کوه سخته ،کوه شمشک،کوه گوجه،کوه ماهو ،کوه سلطان سعد شاه ،كوه جهارلی ،كوه مره از کوه های استان قم هستند.
می گویند که ذوالقرنین همان کوروش یکی از پادشاهان هخامنشی در فارس است که گردشگری و سیر و سفر جزء اساسی و بنیادی آن را تشکیل داده است. ذوالقرنین از شخصیتهای بوده که با عقل و درایت و مدیریت شایسته و بهره گیری از امکانات مادی و معنوی، بهترین و پیشرفته ترین استفاده ها را کرده و به سیر و سیاحت و گردشگری و جهانگری گامهای سودمند و سازنده ای در رفع محرومیت ها و دفع جنایتهای جامعه خویش برداشته است.
قم - خبرگزاری مهر: همزمان با پایان ماه مبارک رمضان و آغاز دور دوم سفرهای تابستانی، استان قم با جاذبه‌های طبیعی و مذهبی می‌تواند مقصد مناسبی برای گردشگران و زائران باشد.
به گزارش خبرنگار مهر، «بگو در زمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است...» آیه 20 سوره عنکبوت در قرآن درباره مسئله گردشگری و هدف از گردشگری چه خوب گفته است.
یکی از واژه‌هایی که در رابـ ـطه با گردشگری و جهانگری در قرآن مطرح شده است واژه سیاحت است لغت شناسان در توضیح آن چنین نوشته‌اند سائح به کسی گفته می شود که در زمین می چرخد و گردشگری می کند اصل این کلمه به معنای حرکت و رفتن مدام است و از این رو به انسان روزه‌دار سائح گفته می‌شود. مقصود از سیاحت به معنای سیر و گردش در زمین است.
آیه 46 سوره حج «سیر و سیاحت را سبب تعقل و اندیشه و بالا رفتن سطح آگاهی و بینش انسان دانسته» است.
پیامبر در حدیثی مسافرت را برای سلامتی مفید می‌دانند، مسافرت کنید، روزی پیدا کنید: «سافروا و تصحوا و ترزقوا»
در اسلام جهانگردی وجود دارد و به آن اهمیت زیادی داده شده است.
امام علی(ع) مسافرت را یکی از راه‌های درآمد می دانستند و می فرمودند: هرگاه روزگار بر یکی از شماها سخت شد پس (از سرزمین خود)خارج شود تا خویش و خاندانت را غمگین نکنید.
آن حضرت می‌فرمایند در روز جمعه پیش از نماز مسافرت مکن جز برای جهاد در راه خدا و یا کاری که از انجام آن ناچاری.
حضرت عیسی مصداق کامل و روشنی از گردشگران و جهانگردان دنیا به شمار میرود. امام صادق (ع) درباره این ویژگی حضرت عیسی می فرمایند: گردش کردن و مسافرت در بین شهرها و آبادیها جزء شریعت حضرت عیسی به شمار رفته است.
مشخصات جغرافيايي قم
استان قم با دربرگرفتن كم تر از يك درصد از مساحت كل كشور؛ عنوان كوچك ترين استان ايران را دارد كه در سال 1373 از استان مركزی جدا و يک استان مستقل به مركزيت شهر قم شد. قم در قلمرو كوير مركزی ايران واقع شده است.
قم بیشترین شهرت خود را مدیون حرم حضرت معصومه(ع) است که چون نگینی در میان شهر می درخشد و هرساله جمع کثیری از زائران را به سمت خود می‌خواندبا این وجود قم دارای جاذبه های گردشگری متعددی است.
این استان کوچکترین استان ایران و یک شاهراه ارتباطی محسوب می شود از این رو هر ساله میزبان تعداد زیادی از مسافران و گردشگران است.
سفر به قم برای بسیاری از ایرانیان به دلیل وجود حرم فاطمه معصومه و همچنین مسجد جمکران اهمیت زیادی دارد. همین دید باعث شده که ایرانیان به دیگر جاذبه‌های تاریخی و طبیعی این استان توجه زیادی نداشته باشند.
یکی دیگر از دلایلی که باعث شده بسیاری از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی قم برای اکثر مردم ایران و در بعدی وسیع‌تر گردشگران خارجی ناشناخته بماند نبود تبلیغات مناسب است.
کویر نیز مناظر شگفت انگیز و دیدنی‌های بسیار وجود دارد که در هیچ جای دیگر نمی‌توان یافت. صحراهای پوشیده از نمک، تپه‌های طلایی، شن‌های روان، کوه‌ها و تپه‌های خاکی و... همه از چشم اندازهای بی‌نظیر کویری قم است.
در این گزارش دیدنی‌های قم را در دو بخش شهری و طبیعی مورد بررسی قرار می دهیم.
حرم حضرت معصومه(ع)
حضرت فاطمه معصومه(ع)، دختر حضرت موسی بن جعفر (هفتمین امام شیعه) و «نجمه» است. تاریخ تولد ایشان به درستی مشخص نیست.
حضرت معصومه تنها 17 روز در قم ساکن بودند و در سن 18 سالگی در حالی که هنوز ازدواج نکرده بودند در این شهر وفات یافتند.
پیکر ایشان در مکانی که آن روز ها به نام باغ بابلان مشهور بود دفن گردید. این مکان امروز به حرم حضرت معصومه (ع) مشهور است و بنای بسیار زیبایی اطراف آن بنا گردیده است.
مسجد جمکران
بنا به روایتی بیش از هزارسال پیش در شب سه شنبه 17 ماه مبارك رمضان، فرد صالح به نام حسن مثله جمكرانی به دستور امام زمان(عج) فرا خوانده می شود. وی در همین مكان فعلی مسجد، حضرت را با جمعی از همراهان ملاقات كرده و دستور بنای مسجد با تشریفات خاص را دریافت می‌كند.
کوه خضر نبی
کوه خضر نبی در ۶ کیلومتری از مرګز قم به سمت جنوب و در جوار شهرک ایثار قرار دارد و از فراز این کوه تمام شهر قم دیده می‌شود. بر قله این کوه در سه هزار سال پیش غاری بوده که امروز به مسجد کوچکی تبدیل شده‌است و ګفته می‌شود که در زمان قدیم این مسجد محل زیارت حضرت خضر نبی بوده‌است. سالها پیش قبل از اینکه هنوز شهر قم انقدر بزرگ نشده بوده این کوه محل نیایش عارفان بوده است.
در دامنه این کوه نیز چندین شهید گمنام به خاک سپرده شده‌است که فضای روحانی تری به این مکان مقدس داده‌است.
بازار قم
بازار سنتی قم که همواره بوی عطر از آن به مشام می‌رسد سالهاست میزبان مسافرانی است که سوهان و مهر و سجاده را می‌خرند تا به‌عنوان یادگار هدیه کنند.
تیمچه بزرگ قم (بازار) یکی از بناهای تاریخی و زیبای قم به شمار می‌آید که در نزدیکی مجموعه آرامگاهی حضرت معصومه(س) واقع شده است، معماری این بنا در دوره قاجاریه و توسط استاد حسن قمی(هنرمند و معمار مشهورآن دوره) صورت گرفته است.
مسجد میدان کهنه قم قدمتی ۹۰۰ ساله دارد و اولین مناره ساخته شده در ایران و سومین در جهان اسلام است.
مسجد جامع ، مسجد اعظم ، ایوان مهدعلیا صفوی، آرامگاه علی بن بابویه قم، مسجد پنجه علی، مسجد فیض ،آرامگاه محمد شاه، آرامگاه فتحعلی شاه، مقبره خدیجه خاتون ،آرامگاه مستوفی ،مقبره شاه زاده ناصر،مقبره شیخ ابا صلت، مقبره شاه سلیمان و شاه سلطان حسین، مقبره شاه عباس دوم ، باغ گنبد سبز ، تپه قلعه مبارک‌آباد از اماکن تاریخی قم هستند.
پارک ملی کویر
کویر با بیابان های پوشیده از نمک، تپه های طلایی، شن های روان، شبهای زیبای پرستاره و ... مخصوصا برای کشورهای اروپایی، آسیای شرقی و آمریکای شمالی جذابیت خاص خود را دارد. زیرا کشورهای مذکور از داشتن این نعمت الهی بی بهره اند.
منطقه وسیع دشت کویر از بزرگترین و مهمترین مناطق اکولوژی ایران است که از نظر تنوع گونه های حیوانی و گیاهی در جهان کم نظیر است.
بخشی از این منطقه از سال 1343 ه.ش پارک ملی اعلام شده است. پارک ملی کویر با بیش از 600 هزار هکتار مساحت، در جنوب شرقی تهران و قسمتی از آن در استان قم قرار دارد.
در کنار این آثار باستانی، وجود مناطق طبیعی بکری همچون منطقه حفاظت شده پلنگ دره با چشمه‌هایی که همواره آب کافی را برای حیات وحش فراهم می‌آورد در استان قم وجود دارد.
دریاچه نمک
دریاچه نمک، که در واقع بخشی از کویر نمک ایران است، در شرق قم قرار دارد. دریاچه ی نمک تنها در فصل زمستان دارای آب است و در فصل تابستان به جای آب، ورقه های نمک در آن جلب نظر می کند.
دریاچه حوض سلطان
این دریاچه با مساحتی حدود 330 کیلومتر مربع، در حاشیه ی بزرگراه قم-تهران و شمال استان قم قرار دارد. دریاچه ی حوض سلطان با مناظر گوناگون و دیدنی خاص خود در فصلهای مختلف و در ساعات روز، مناظر بدیعی را به نمایش می گذارد.
این دریاچه بعد از اسلام تا حدود قرن 19 میلادی دوره های خشک و مرطوب فراوان را گذرانده و با توجه به تغییرات مجرای رود مسیله یا رود شور، به صورت دریاچه و باتلاق و کویر درآمده است.
منطقه ییلاقی کهک
شهر کهک با روستاهای اطراف آن، آب و هوای معتدل کوهستانی دارد و از مناطق ییلاقی استان قم به شمار می رود. وجود باغهای زیبا، کوه های مرتفع و آب شیرین از ویژگی های منطقه است، وجود مجتمع های توریستی و تفریحی مانند : کشتی آبی، باغ سنگی، کلبه ی سبز، کوهستان پارک،روستاهای بالادست شهر کهک مانند : فردو، وشنوه، کرمجگان، اول، خاوه، بیدهند و ... روستاهای ییلاقی و که از زیباترین روستاهای ایران به شمار می روند.
منطقه ییلاقی خلجستان
خلجستان نیز با روستاهای اطراف آن، آب و هوای معتدل کوهستانی دارد و از مناطق ییلاقی استان قم به شمار می رود.
قاهان
دهستان قاهان دارای دو دره است. یکی دره ی کهندان در روستان ونان (عروس خلجستان) و دره ی دیگر که از آغلک شروع و بعد از روستای زیبای بنابر و روستاهای جمیزقان، قاهان و نویس به کاسوا و انجیله ختم می شود.
کرمجگان در ۴۵ کیلومتری جنوب غربی استان قم می‌باشد این روستا نیز دارای طبیعت چشم نواز و سرسبزی است .
جمیزقان
روستای سرسبز جمیزقان که با آب و هوای معتدل و بسیار مطبوع و دلنشین چهار فصل در فاصله ۱۵۰ کیلومتری تهران ۷۵ کیلومتری قم و ۴۰ کیلومتری ساوه و با فاصله یک کوه به بلندای وتوس با تفرش از مجموعه دهستان قاهان بخش خلجستان استان قم است.
غارها
در 60 کیلومتری قم در کوه اردهال چهار غار قرار دارد که در داخل یکی از آنها منبع عظیمی از آب وجود دارد. این آب از شکاف کوه سرازیر می شود و به صورت چشمه فوران می کند . این غار یکی از جاذبه های بسیار دیدنی استان قم به شمار می رود که به غار وشنوه معروف است.
در 30 کیلومتری جنوب قم غار کهک وجود دارد که یکی از آثار طبیعی و باستانی استان به شمار می رود.
سد تاریخی کبار قم
سد کبار سدی قدیمی است که در دشت کبار در نزدیکی زنبورک از توابع جنت آبادقم قرار دارد، این سد با تاریخچه‌ای هزار و ۷۰۰ ساله همچنان دشت کبار را آبیاری می‌کند و کشاورزی منطقه را رونق بخشیده است.
جاذبه‌هایی همچون آتشکده نویس از نمونه‌های اولیه چهار طاقی‌های عصر ساسانی، دیر گچین مادر کاروانسراهای ایران از یادگارهای دورۀ ساسانیان، سد کبار ساخته شده در قرن چهارم و پنجم هجری قمری و مدرسه جهانگیر خان از مدارس دوره صفوی تنها بخش کوچکی از ده‌ها جاذبۀ تاریخی این استان هستند که آنچنان که باید و شاید شناسانده نشده‌اند.
رودخانه ابهر رود،رودخانه قم رود ،رودخانه قره چای.،رودخانه دره باغ ،رودخانه شورفشاپويه،رودخانه زواريان ،رودخانه سولقان،رودخانه شورقم رود ،رودخانه سياه آب آدران ،رودخانه چای خر رود ،رودخانه شاه چای از رودخانه های استان قم هستند.
کوه الوند ،کوه تخت گرشاوه ،کوه سخته ،کوه شمشک،کوه گوجه،کوه ماهو ،کوه سلطان سعد شاه ،كوه جهارلی ،كوه مره از کوه های استان قم هستند.
می گویند که ذوالقرنین همان کوروش یکی از پادشاهان هخامنشی در فارس است که گردشگری و سیر و سفر جزء اساسی و بنیادی آن را تشکیل داده است. ذوالقرنین از شخصیتهای بوده که با عقل و درایت و مدیریت شایسته و بهره گیری از امکانات مادی و معنوی، بهترین و پیشرفته ترین استفاده ها را کرده و به سیر و سیاحت و گردشگری و جهانگری گامهای سودمند و سازنده ای در رفع محرومیت ها و دفع جنایتهای جامعه خویش برداشته است.
