قزوین معرفی استان قزوین و مناطق دیدنی آن

[ATENA_A]

دروازه تهران قدیم یا دروازه قدیم تهران نام در انتهای خیابان تهران قدیم (میدان هاشمی) شهر قزوین واقع شده و از بناهای دوره قاجاریه است که در سال 1347 خورشیدی مرمت و کاشی‌کاری شد.

شهر قزوین در نیمه قرن سوم هجری قمری دارای 7 دروازه بوده است که امکان ورود به شهر را فراهم می‌ساختند. در دوره قاجاریه 9 دروازه در گرداگرد قزوین وجود داشتند که با حصار پیرامون شهر به یکدیگر می‌پیوستند و عبارت بودند از پنبه ریسه، راه (درب) کوشک، شیخ‌آباد، رشت، مغلاوک، خندقبار، شهزاده حسین، مصلی و تهران که هم‌اکنون از میان آن بناهای باشکوه، تنها دو دروازه تهران و راه کوشک باقی مانده‌ و بقیه در اثر خیابان‌کشی‌ها و عدم توجه به مرور زمان ویران شدند.

دروازه تهران قدیم در بیرون شهر قزوین ساخته شده بود و مردم و وسایل نقلیه از زیر طاق بزرگ آن رفت و آمد می‌کردند اما در حال حاضر به دلیل گسترش جمعیت، درون شهر قزوین و در میان میدانی محفوظ شده است.

بنای دروازه آجری و دارای یک سردر اصلی و دو راه ارتباطی در طرفین است. سردر میانی دارای عرض و ارتفاع بیشتر و قوس تیزه‌دار است. این دروازه هشت گلدسته دارد. ورودی اصلی آن‌ها دارای رسمی‌بندی و کاسه‌بندی است. این دروازه همچون دروازه درب کوشک دارای کاشی‌کاری‌های بسیار زیبایی است که تحسین سفرنامه‌نویسان از آن، گویای عظمت و زیبایی شگفت آن‌ می‌باشد.

 

[ATENA_A]

دروازه درب کوشک در انتهای خیابان آزادی (نادری) شهر قزوین قرار دارد و متعلق به سال 1296 هجری قمری است که در زمان حکومت شاهزاده عضدالدوله، کاشی‌کاری شده است.

شهر قزوین در نیمه قرن سوم هجری قمری دارای 7 دروازه بوده است که امکان ورود به شهر را فراهم می‌ساختند. در دوره قاجاریه 9 دروازه در گرداگرد قزوین وجود داشتند که با حصار پیرامون شهر به یکدیگر می‌پیوستند و عبارت بودند از پنبه ریسه، راه (درب) کوشک، شیخ‌آباد، رشت، مغلاوک، خندقبار، شهزاده حسین، مصلی و تهران که هم‌اکنون از میان آن بناهای باشکوه، تنها دو دروازه تهران و راه کوشک باقی مانده‌ و بقیه در اثر خیابان‌کشی‌ها و عدم توجه به مرور زمان ویران شدند.

دروازه درب کوشک به سوی الموت، رودبار و کوشک‌ها و شکارگاه‌های شمال قزوین باز می‌شده است. این دروازه برخلاف دروازه تهران قدیم، تنها دارای یک نما به سوی خارج شهر است و دارای یک ورودی با قوس نیم دایره‌ای شکل می‌باشد که در طرفین آن گلدسته‌ها و طاق‌نماهایی دیده می‌شود. نمای خارجی این دروازه دارای کاشی‌کاری رسمی‌بندی است.

 

[ATENA_A]

امامزاده علی اصغر در 86 کیلومتری شهر قزوین در روستای زرآباد از توابع بخش رودبار الموت قرار دارد. بنای این امامزاده به شکل چهارگوش است.

امامزاده علی اصغر بن موسی الکاظم(ع) که با نام «امامزاده زرآباد» نیز نامیده می‌شود، معروف‌ترین امامزاده در بخش رودبار الموت شهرستان قزوین است و همه ساله عده زیادی در ایام تاسوعا و عاشورا از شهرهای دور و نزدیک و روستاهای همجوار به زیارت آن می‌آیند. در مقابل بنای امامزاده درخت چنار کهنسالی وجود دارد که گفته می‌شود صبح روز عاشورا از میان بعضی شاخه‌های آن مایع قرمز رنگی همچون خون جاری می‌شود.

 

[ATENA_A]

قلعه لمبسر در شمال شرقی روستای رازمیان در بخش رودبارشهرستان از توابع شهرستان قزوین قرار دارد. این قلعه یکی از عظیم‌ترین و وسیع‌ترین قلعه‌های ایران می‌باشد که به عنوان یک دژ نظامی تمام عیار و خارق‌العاده، در خدمت اسماعیلیان بوده است. این قلعه با مساحت 192×480 متر، در بالای کوهی وسیع و مسطح واقع شده و پرتگاه‌های مخوفی آن را دربر گرفته‌اند. این قلعه از شمال تا جنوب 150 متر شیب دارد و دارای اطاق‌ها، ساختمان‌ها و آب‌انبارهایی به شکل مکعب مستطیل می‌باشد. آب قلعه از رودخانه نینه‌رود تأمین و توسط آبراهه‌ای که در دل سنگ حفر شده، در چندین آب‌انبار ذخیره می‌‌شده است.

در خصوص سال ساخت این بنا در هیچ از یک متون تاریخی ذکری به میان نیامده است. این قلعه به دلیل موقعیت خاص خود، پس از قلعه الموت مهم‌ترین قلعه اسماعیلیان بوده است. با توجه به منابع تاریخی، این قلعه ابتدا در دست شخصی به نام رشاموج بوده اما کیا حسن امید که از نزدیکان و معتقدان حسن صباح بوده و به عنوان جانشین وی تعیین می‌شود، به همراه چند تن دیگر این قلعه را تصرف نموده و به آبادانی آن می‌پردازند. کیا حسن مدت 20 سال ساکن این قلعه بوده است.

 

[ATENA_A]

این منطقه كوهستانی با وسعت تقریبی 47000 هكتار در شمال غربی استان قزوین و همجوار با استان‌های گیلان و زنجان قرار دارد. مهم‌ترین مسیر دستیابی به این منطقه جاده لوشان– سیردان است. متوسط بارندگی سالانه در این منطقه 250 میلی‌متر و دمای متوسط سالانه آن حدود 15 تا 20 درجه سانتیگراد و رطوبت هوای آن بین 55 تا 65 درصد متغیر است. حداقل ارتفاع این منطقه 300 متر و حداكثر ارتفاع آن 2800 متر از سطح دریا است. پوشش گیاهی منطقه اغلب از خانواده گرامینه و بقولات (انواع گون، خارشتر و اسپرس) است. وجود درختان كهنسال با قدمت 900 سال مانند «سیردان»، از جمله ویژگی‌های طبیعی این منطقه محسوب می‌شود. حیات وحش و تنوع جانوری در دره‌ها و ارتفاعات این منطقه به لحاظ زیباشناسی، تحقیقاتی و آموزشی بسیار حائز اهمیت است.ین آبشار زیبا و گمنام در نزدیکی روستای ایل چوپان در 62 کیلومتری شمال غرب شهرستان قزوین واقع شده است و جلوه بسیار زیبا و جذابی دارد. روستای ایل چوپان یکی از مناطق بسیار زیبا و ناشناخته استان قزوین می‌باشد که مسیر دسترسی به آن از ضلع غربی جاده قزوین به رشت (در نزدیکی سقزچین و بعد از پل رودخانه ملاعلی) جدا شده و با عبور از روستاهای اسطلک، شاهخانی و زه‌آباد، به این منطقه دیدنی خواهد رسید. رودخانه پاچی یکی از عوامل مؤثر بر اقلیم این منطقه است که پس از گذر از میان طبیعتی بکر و دست نخورده، سرانجام به دریاچه سد سفیدرود ملحق می‌شود.

 

[ATENA_A]

چشمه و مجموعه تفریحی دریابک (دریاوک یا دلاوک) در روستای باستانی پرسپانج (پرسبانا) واقع شده است. این روستا از قدیمی‌ترین مناطق زیبای بخش آوج شهرستان بوئین زهرا می‌باشد. این روستا دارای آب و هوای سرد کوهستانی می‌باشد که تابستان‌ها، خنک و زمستان‌ها، سرد و پوشیده از برف می‌باشد.

 

[ATENA_A]

برج‌های بزرگ و کوچک سمیران دو برج آرامگاهی می‌باشند که در غرب قلعه سمیران و در حوضه آبگیر سد سفیدرود بر بالای تپه‌ای مرتفع قرار گرفته‌اند. این دو برج دارای معماری همانندی می‌باشند. پلان مقطع برج‌ها به صورت 8ضلعی بوده و نمای بیرونی آن‌ها به وسیله ستون‌های استوار سنگی تزئین شده است. تزئینات داخلی و دیواره‌های خارجی لطافت خاصی به چشم‌انداز ساختمان این دو برج بخشیده است.

در مورد برج بزرگ یا قلعه ساسان احتمال داده می‌شود گنبد به صورت دوپوش و هرمی، جزو نخستین بناهای شکل گرفته به این شیوه باشد. در قسمت دور تا دور پایین برج بزرگ، دیواری به ارتفاع 2 متر بنا شده که بر روی پایه مزبور ستون‌های استوار سنگی برآورده‌اند که تا ارتفاع یک متر به شکل چهار پَر و از آن به بعد تا زیر گنبد به شکل مدور ادامه یافته‌اند. این برج دارای پنجره‌هایی در جانب شرقی و یک ورودی با سردرِ رفیع و باشکوه در سمت جنوب است. هر ضلع برج از خارج 6/50 و از داخل 4/25 متر می‌باشد. در گوشه میان دو ضلع و در داخل یکی از ستون‌ها راه‌پله‌ای به عرض 80 سانتی‌متر تعبیه شده که به بام برج راه می‌یابد. برج کوچک نیز که به قلعه سمیران نزدیک‌تر است، بر روی تپه منفرد و کم‌ارتفاعی قرار دارد. طول اضلاع هشت‌گانه این برج از بیرون 3/20 و از داخل 1/90 متر است و تا زیر سقف با سنگ لاشه و قلوه سنگ ساخته شده و نمای خارجی آن با ملاط گچ پوشیده شده است. داخل هر یک از اضلاع که در میان دو ستون مدور قرار گرفته، در جهت طولی به دو قسمت تقسیم شده است که در بخش بالا قابی به وجود آمده و داخل آن با آجر دو طرح به شکل برگ گشنیز با طاق‌نمای سه‌کنجی ایجاد شده است. کاربندی زیر گنبد که اکنون فروریخته، آجری است و با یک رشته تزئینات جالب گچ‌بری با نقش گل و بوته ترکیب شده است.

نکته قابل ذکر در خصوص این دو برج‌، شیوه معماری ساسانی است که از شیوه پیوندی و دیوارسازی استوار برج‌ها قابل مشاهده می‌باشد.

 

[ATENA_A]

حمام بلور یکی از حمام‌های تاریخی شهر قزوین است که در خیابان مولوی محدوده خیابان انصاری غربی (کوروش) و خیابان منتظری قرار دارد. این حمام با مساحتی در حدود 1200 مترمربع، از بناهای کمیاب به جا مانده از دوره‌های صفویه و قاجاریه در شهر قزوین است.

تاکنون هیچ گونه مستندانی در خصوص بانی و سازنده و تاریخ دقیق ساخت این بنا یافت نشده اما با توجه به فرم ساختار خاص و تزئینات به کار رفته خصوصاً نقاشی‌های موجود در سربینه و کشف سفال‌ در قسمت‌های مختلف این حمام، می‌توان اذعان نمود که این حمام به اواخر دوره صفویه تعلق دارد.

تمام فضاهای حمام در زیرزمین واقع شده و برخی تاق‌ها و گنبدهای آن از پشت بام حدود 60 تا 190 سانتی‌متر از سطح معبر مجاور بالاتر است. پس از عبور از درِ ورودی با گذشتن از 13 پله، فضای سربینه حمام قرار دارد. سربینه به شکل 8ضلعی است و دارای یک حوض لوزی شکل و سنگی می‌باشد که به آثار دوره قاجاریه شباهت دارد. در زیر گنبد بخش سربینه چهار لایه نقاشی بر روی لایه‌ای از آهک وجود دارد. نقاشی‌های گل و طبیعت مربوط به دوره صفویه و تمثال‌های انسانی مربوط به دوره قاجاریه است. علاوه بر این تزئینات که حاصل تغییرات در دوره‌های مختلف بوده است، تزئینات یزدی‌بندی با آهک نیز دیده می‌شود. ورودی به بخش گرمخانه حمام در امتداد کانال پاشویه حوض می‌باشد. زیباترین بخش حمام بخش گرمایشی حمام (طبقه جهنم) است که در کف گرمخانه واقع شده و اصطلاحاً به آن گربه‌رُو می‌گویند. این حمام شامل قسمت‌های دیگری همچون خزانه آب گرم، چال حوض یا استخر آب سرد، نظافت خانه، اعیانی، آتش‌خانه و سرویس بهداشتی می‌باشد.

حمام بلور تا اواخر دهه 70 خورشیدی مورد استفاده بوده و از این زمان به ابتکار سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قزوین به موزه سنگ شهر قزوین تغییر کاربری داده است.

در این موزه، حدود 4511 قطعه سنگ، 800 قطعه فسیل مربوط به دوره‌های مختلف زمین‌شناسی و همچنین 300 قطعه از صدف‌های جانداران مختلف در فضایی به مساحت 200 مترمربع نگهداری می‌شود. این مجموعه دستاوردی از تلاش‌های چندین ساله آقای دكتر رسا می‌باشد.

 

[ATENA_A]

حمام قَجَر یکی از کهن‌ترین و بزرگ‌ترین گرمابه‌های شهر قزوین است که در خیابان عبید زاکانی این شهر واقع شده است. این بنا به دستور شاه عباس صفوی در سال 1057 هجری قمری توسط امیر گونه‌ خان قاجار قزوینی؛ از سرداران شاه عباس ساخته شد و به همین دلیل در ابتدا با نام «حمام شاهی» خوانده می‌شد.

مساحت این حمام در حدود 1045 مترمربع است و از دو قسمت جداگانه زنانه و مردانه و سه بخش اصلی سربینه، میاندر و گرمخانه تشکیل شده است. ورودیِ حمام رو به جنوب باز شده و پس از طی راه‌پله‌های مارپیچ، سربینه وسیع حمام قرار می‌گیرد. در وسط سربینه حوض زیبایی قرار دارد. پلان سربینه به شکل 8ضلعی است و هر ضلع آن دارای شاه‌نشین‌ و طاق‌نما می‌باشد. این بخش به وسیله راهرویی به گرمخانه متصل می‌شود. گرمخانه دارای یک فضای مرکزی محدود و تعدادی فضای جانبی است. تزئینات گرمابه شامل کاشی‌کاری و طاق‌های رسمی‌بندی شده است و کف آن با سنگ مرمر مفروش گردیده است. پشت بام این حمام نیز هم‌سطح خیابان است.

این حمام در سال 1379 خورشیدی توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان قزوین خریداری و با سرمایه‌گذاری شهرداری قزوین و مدیریت سازمان نوسازی و بهسازی مرمت شد و به عنوان موزه مردم‌شناسی تغییر کاربری داد. این موزه شامل 3 بخش اقوام، آداب و رسوم و مشاغل می‌باشد و زندگی روزمره مردم به وسیله مجسمه‌هایی در معرض دید عموم قرار گرفته است.

 

[ATENA_A]

ب‌انبار سردار کوچک روبروی مدرسه سردار در انتهای جنوبی محله قملاق و جنب خیابان تبریز شهر قزوین قرار گرفته است. این آب‌انبار یکی از آب‌انبارهای مهم شهر قزوین به شمار می‌رود که توسط دو برادر به نام‌های محمدحسن خان و محمدحسین خان سردار (از امرای فتحعلی شاه قاجار) در سال 1229 هجری قمری ساخته شد.

سردرِ آب‌انبار مزین به کاشی‌کاری و داخل ورودی آن دارای رسمی‌بندی است. راه شیر آب‌انبار دارای 36 پله است و 4 شیر آب، 4 گنبد و 4 هواکش دارد. گنجایش مخزن این آب‌انبار 3800 مترمکعب می‌باشد. از آنجا که این آب‌انبار منتسب به برادر کوچک‌تر می‌باشد به آب‌انبار سردار کوچک معروف شده است در حالی از لحاظ ابعاد و گنجایش مخزن، از آب‌انبار سردار بزرگ وسیع‌تر است.

این آب‌انبار جزو مجموعه مسجد و مدرسه سردار می‌باشد.