معماری پست مدرن

[T@NIN]

پست مدرنیته:

منظور پست مدرن در فارسی به فرا مدرن و پسامدرن معنی شده است که شرایط بعد از مدرن و یا مرحله ای تاریخی بعد از مدرن است. بعضی پست مدرن را دوره فرا صنعتی تلقی کرده اند وعده ای هم آن را دوره های متفاوت از مدرن می دانند.از دیدگاه پست مدرن مشکلات امروز جوامع مانند مدرن کم بها شدن حیثیت انسان است.

نظریات پست مدرنیسم و نقد آن از مدرنیسم در موارد ذیل قابل بررسی است:

الف : عقلانیت ب : ایده ئولوژی ج : کثرت گرایی د : تاریخ و : رسانه ها ه : زبان ی : تکنولوژی

پست مدرنیسم پیکره پیچیده و در هم تنیده و متنوعی از اندیشه ها ، آرمان و نظریاتی است که در اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی سر برآورد و بعدا اندیشه های دیکانستراکشن (Deconstruction) و مکاتب فکری غرب از جمله فمینیسم و پسا استعمارگرایی و غیره جزء واژه پست مدرن فلسفی مطرح شدند. پست مدرنیسم در سراسر اروپا و ایالات متحده به ویژه در محافل آکادمیک و در میان دانشگاهیان ، معماران،هنرمندان و حتی مجریان برنامه ها و تبلیغات و رسانه های گروهی و مطبوعات اشاعه و … گسترش یافت . واژه پست مدرن گفتمان های فراوان و متعددی را در پی داشته است ، روندی که همچنان ادامه دارد.

هابرماس معتقد است که ، کاربرد "پسا" بیشتر تداوم جریانی را ثابت می کند ، نه پایانش را. همانطور که مقصود جامعه شناسان از واژه پسا صنعتی را نشان می دهد و نه پایانش را .در تفکر پست مدرن تاکید بر وجه محلی یا بومی در مقابل قطب بندی جهانی و فردی ، عینی و ذهنی پیشی می گیرد و بر اساس همین دیدگاه است که بر بازی زبانی نامتجانس و ناهمگن ، امور نامتوافق ، بی ثباتی ها و ناپایداری ها ، گسست ها وتضادها تاکید دارد . تفکر پست مدرن هر گفتگو را به جای آنکه مکالمه یا دیالوگی ببیند و شریک بداند ، آنرا نوعی بازی و رویارویی بین دو رقیب می داند . در این تفکراجتماع همگانی و جهانی به هیچ وجه یک آرمان با ایده آل محسوب نمی شود . تلاش مداوم هستند این است که " بس کنید دیگر ، بگذارید همینطور بماند ." یا " دست از معنی سازی بردارید ."

در تفکر پست مدرن هنر صرفا یک تجربه زیبا شناختی نیست ، بلکه روش شناخت جهان است.ویژگی شاخص هنر پست مدرن تاکید بر کلیشه ، تقلید هزل آمیز ازسبک های مختلف و اختلاط و امتزاج رنگ های مختلف کولاژ (Collage) است . هنر دردنیای پست مدرن نه تعلق به چارچوب ارجاعی و معیار داوری خاصی است و نه به پروژه یا اتوپیای خاصی تعلق دارد . ایهاب حسن نظریه پرداز پست مدرن با ترسیم و ارائه جدول یا تمایزات بین دو جنبش مدرنیسم و پست مدرنیسم به طراحی و نقشه پردازی درباره محدوده ها و مرزهای اندیشه پست مدرن اقدام کرده است.

معماری پست مدرن

از دهه شصت میلادی موضوع پست مدرن در معماری به صورت یک سبک مهم مطرح شد و انتقادات زیر بنایی به اندیشه منطق گرا و تکنو مدار معماری مدرن وارد گردید . آغازگر این جنبش کسی نبود مگر یکی از شاگردان لویی کان به نام رابرت ونچوری.وی در جواب شعار میس که اظهار داشته: "کمتر بیشتر است" ، بیان میکند "که که کمتر کسل کننده است ". از نظر ونچوری معماری تنها تکنیک نیست بلکه مسائل بسیار پیچیده و متضاد در ساختمان وجود دارد که نمی توان آن ها را نادیده گرفت.

خانه مادر ونچوری اولین ساختمان ساخته شده به سبک پست مدرن و نماد این معماری است.
ونچوری در طرح خود از از نمادهایی همچون بام شیبدار وپنجره و قوس سر در ورودی و لوله دودکش استفاده کرد که نماد و نشانه های یک خانه در غرب به شمار می رفت.اگرچه نمای این ساختمان به صورت متقارن طراحی شده ولی به دلیل پیچیدگی و ملزومات خاص در چیدمان اتاق ها در نمای ساختمان پنجره ها به صورت نامتقارن طراحی شده اند. با توجه به طرح ونچوری، به معماری پست مدرن معماری پاپ یا معماری مردمی هم می گویند.
برخی از پروژه های شاخص ونچوری

خانه رابرت ونچوری ۱۹۲۶

موزه هنر سیاتل ۲۰۰۷

دانشکده گوردون هال ۱۹۸۳

 

[T@NIN]

بنای موزه یادبود آلن ۱۹۷۷

چارلز مور دیگر معمار پست مدرن در جواب شعار میس می گوید " بیشتر بیشتر است. از نظر ونچوری ساختمان ها نمی توانند همه دارای یک فرم و فلسفه باشند. ونچوری سبک بین الملل را کاملا مردود می داند و به جای آن معتقد به زمینه گرایی است.
از نظر معماران پست مدرن عوامل زیر در نظر گرفته می شود:

الف) خصوصیات فرهنگی و تاریخی افرادی که از آن استفاده می کنند

ب) خصوصیات شهری و خیابان وکوچه و بازار

ج) شرایط اقلیمی مانند رطوبت وسرما و گرما

د) نحوه زندگی روزمره اهالی ساختمان پیش زمینه های آن ها در رابـ ـطه با فرم های زیستی در اکثر کارهای پست مدرن مشاهده می شود که آن ها سعی دارند تا از نشانه ها و نماد هایی استفاده کنند که در هر منطقه مشخص کننده نوع کاربری آن ساختمان است.

یکی از طرح های محوری پست مدرن" میدان ایتالیا " توسط چارلز مور معمار فقید بود.مور در طرح خود توجهی به بافت اطراف سایت نداشت بلکه در این طرح مجسمه و فواره و آب را به صورت یک مجموعه به هم تنیده به نمایش گذارده شده بود.
برخی از پروژه های چارلز مور

میدان پیازا د ایتالیا ۱۹۷۹-نیوئورلئان

مور به خوبی توانست خصوصیات محله ایتالیایی در منطقه نیوئورلئان را در این میدان به نمایش بگذارد. قرار دادن نقشه ایتالیا به صورتی که انتهای جنوبی ترین بخش نقشه (منطقه سیسیل واقع در جنوب ایتالیا) به مرکز این میدان نزدیک شده است و به منطقه این بخش از شهر هویت بخشیده است. این منطقه از ایالت نیوئورلئان، بیشترین جمعیت ایتالیایی های اهل سیسیل در این منطقه زندگی می کنند.

دیوار شگفت انگیز،لوییزیانا ۱۹۸۴

چارلز جنکز یکی از معماران نام دار این سبک می گوید: ساختمان پست مدرن دارای دو گانگی در قواعد و مفاهیم است، یکی برای قشر روشن فکر و دیگری برای عامه مردم.

باغ خیال چارلز جنکز

معماری پست مدرن بیش از پنجاه سال رو در روی معماری مدرن مقاومت کرد. معماری پست مدرن تاثیر بسیار گسترده ای در سطح جهانی داشت وتا نیمه دهه هشتاد میلادی به عنوان معماری آوانگارد و فراگیر مطرح بود.در ایران نیز سبک پست مدرن پس از انقلاب مطرح شد ولی عمدتاً آنچه در شهرهای بزرگ ایران به خصوص در تهران ساخته شد.تقلید از معماری غرب بود. در آخر باید متذکر شد که هر کجا از معماری پست مدرن صحبت می شود منظور پست مدرن خاکستری است و معماری پست مدرن سفید به لحاظ تشابه زیاد با معماری مدرن بیشتر به نام نئو مدرن یا معماری جدید خوانده می شود.
برخی از پروژه های مهم به سبک پست مدرن

بانک مرکزی آمریکا-فیلیپ جانسون

کلیسای جامع،گرندویگ کرک

ساختمان فرهنگی اجتماعی پرتلند،مایکل گریو ۱۹۸۲

ساختمان MI6 لندن، تری فارل ۱۹۹۰

ساختمان سونی،فیلیپ جانسون 1984

برج تجاری/اداری ترانس امریکا،سانفرانسیسکو ۱۹۷۲