صنایع دستی میناکاری بر روی فلزات

[@nicedavil]

میناکاری یا به عبارتی "مینیاتور در آتش"، هنر تزئین و رنگ آمیزی فلزات گرانبها مانند طلا، نقره و گاهی مس است. میناکاری در سراسر جهان از جمله چین، هند، اروپا و روسیه وجود دارد. با این حال، هر کشوری راه جدیدی برای این کار پیدا کرده است، و هریک توانسته اند سبک و روش جدیدی را اختراع کنند. میناکاری یک هنر زیبای ایرانی است. این آثار مخلوطی از هنر، شیمی و صنایع هستند. یک اثر میناکاری مانند یک نقاشی ظاهر می‌شود، اما ارزش و بهای آن بسیار بیشتر است. رنگ‌های مورد استفاده در این آثار، رنگ‌های ساده و روغنی نیستند و آنها در واقع اکسید فلزی پودری مخلوط با مواد شیشه ای هستند. بنابراین، همانطور که می‌بینید، روند "رنگ آمیزی" این آثار کمی متفاوت است. ما قصد داریم شما را به صورت گام به گام با این آثار آشنا کنیم.

افراد با این آثار چه می‌کنند و در چه جاهایی از آنها استفاده می‌شود؟

خوب، بهتر است بگوییم تقریبا در همه جا. از ظروف غذاخوری مانند کاسه، بشقاب ها، کوزه ها، استکان‌های چای و نوشیدنی و همچنین به عنوان قطعات تزئینی مانند گلدان، شمعدان، جعبه‌های جواهرات، دکوراسیون دیوار یا حتی وسایل مورد استفاده روزانه مانند فریم‌های عکس، آلبوم‌های عکس، دستشویی‌ها و لوله‌ها استفاده می‌شود. امروزه شما حتی می‌توانید گوشواره، گردنبند و حلقه‌های میناکاری زیبا و دوست داشتنی را نیز در بازار پیدا کنید.

زمانی که میناکاران می‌خواهند ارزش و زیبایی کارشان را هزاران برابر کنند، میناکاری را با خاتمکاری، مینیاتوری و تذهیب ترکیب می‌کنند. نتایج برخی این کارها، بسیار ارزشمند با قیمت‌های بالا هستند و ممکن است این شاهکارها به دلیل زیبایی غیر قابل وصفشان در موزه‌ها نگهداری شوند!

کوزه‌ها و حوضچه‌های شستشوی دست ساخته شده از طلا و میناکاری متعلق به قرن نوزدهم هستند.

اگر به معماری مکان‌های اسلامی یا مقبره‌های مهم مسلمانان (امامان) توجه کنید، احتمالا تعداد زیادی از میناکاری را در دیوارها و سقف‌ها مشاهده می‌کنید.

کوزه‌های گردن بلند میناکاری با طرح‌های گل و نقاشی زنان متعلق به قرن هجدهم است.

 

[@nicedavil]

این آثار چگونه ساخته می‌شوند؟
چندین روش برای ساخت آثار هنری میناکاری وجود دارد. اما دو روش از آنها بسیار محبوب هستند:

خانه بندی کردن
در این روش از سیم‌های فلزی نازکی استفاده می‌شود. "خطوط" با سیم روی سطح ورق فلز "طراحی" می‌شوند. شما باید مطمئن شوید که سیمها سقوط نخواهند کرد، بنابراین باید توسط لحیم کاری یا با استفاده از رنگ مینا ایمن شوند. پس از طراحی درست در محل ثابت، ما می‌توانیم فرآیند رنگ آمیزی با رنگ اکسید مینا را شروع کنیم. این احتمالا سرگرم کننده ترین بخش این کار است! پس از تکمیل نقاشی، قطعه رنگی باید در کوره پخته شود. آن سیم هایی که قبلا استفاده کردیم، ممکن است خیلی سریعتر از رنگهای ما گرم شوند و ما را به دردسر بیندازند! آنها ممکن است شروع به سوختن کنند و قبل از رنگ آمیزی، به طور کامل پخته شوند. برای جلوگیری از همه ی این آشفتگی ها، میناکار ابتدا تمام سطوح کار خود را با مینای بی رنگ و شیشه ای پوشش می‌دهد. با این فریب، تمام این سختی‌ها را از بین می‌برد. در گذشته بیشتر آثار هنری میناکاری با این روش ساخته می‌شدند، اما امروزه استفاده از آن بسیار کمتر است. امروزه روش ساده و محبوب، رنگ آمیزی مینا است.

مینای رنگ آمیزی شده
در این روش هیچ سیمی وجود ندارد. در حقیقت، کار با یک فرآیند پخت اولیه شروع می‌شود. ورق مس با مینای سفید ضخیم پوشیده شده و در کوره پخته می‌شود. هدف این است که یک بوم سفید و یک پایه روشن برای کار کردن، بسازیم. هنگامی که قطعه سفید و صاف آماده می‌شود، میناکار شروع به رنگ آمیزی می‌کند. دو رنگ میناکاری وجود دارد:

1. رنگ (که در واقع یک پودر نرم است) را با آب و گلیسیرین مخلوط کنید. در یک ظرف شیشه ای، مواد باید کاملا مخلوط و در آب حل شوند. این تنها یک موضوع از نقاشی آبرنگ ساده است.

2. به جای آب و گلیسیرین، پودر با جوهر صورتی یا عصاره اسطوخودوس مخلوط می‌شود. این یک راه حل شبیه رنگ‌های روغنی است.

پس از اتمام نقاشی انجام شده است، زمان پخت در کوره است. اما قبل از آن، آثار هنری باید تا مدت‌ها در لامپ الـ*کـل قرار بگیرند. گرمای متوسط لامپ، جوهر را در مینا سوزانده و ناپدید می‌کند. ممکن است فکر کنید که این کاملا آسان است، اما این قسمت در واقع سخت ترین و مهم ترین مرحله از این کار است. اگر کار مینا فقط کمی گرمتراز حد معمول شود، پس رنگ جوهر در مینا به طور ناگهانی شروع به جوشیدن می‌کند و حباب هایی در سراسر سطح ایجاد می‌شوند. یک دقیقه غفلت، تمام ساعتهای صبر، سختی و درد چشم هنرمند را خراب می‌کند! هنگامی که میناکاری از کوره خارج می‌شود، میناکار معمولا آن را با یک لایه نازک از مینای شفاف پوشش می‌دهد، به طوری که سطح صاف به درخشش زیبایی برسد. اثر مینا، سفر دیگری به کوره در پیش دارد، و هنگامی که بیرون بیاید برای استفاده، آماده است.

 

[@nicedavil]

کجا می‌توانیم میناکاری زیبایی پیدا کنیم؟

به سبب تاریخ گسترده این مرز و بوم، میناکاری در بسیاری از شهرهای ایران محبوب است. با این حال، امروزه کارگاههای میناکاری بیشتر در اصفهان و تهران واقع شده اند. در این مکان‌ها است که می‌توانید آثار معتبر و زیبای میناکاری را پیدا کنید، اما شکی نیست که مکان‌های دیگر، از جمله دیگر کشورهای جهان نیز آنها را وارد می‌کنند.

چگونه می‌توانم کیفیت یک اثر مینا را بررسی کنم؟

علی رغم خاتمکاری، کار مینا دارای ویژگی‌های مشخصی است که می‌تواند به شما در شناسایی آثار هنری با کیفیت کمک کند. اگر به اثر توجه کافی داشته باشید، تشخیص کیفیت آن دشوار نیست:

پایه فلزی را بررسی کنید. هرچه پایه آن اثر فلزی ضخیم تر باشد، دوام اثر مینا بیشتر است.

به قسمت‌های سفید دقت کنید. در یک اثر خوب و با کیفیت نباید رنگ سفید وجود داشته باشد، بنابراین این قسمت‌های سفید در واقع نشانگر بی کیفیت بودن اثر می‌باشد و در آن نقاشی شده است. اگر سطح اثر صاف و کاملا سفید باشد، بدون ردی از ورق فلزی، بدین معنی است که آن را نه یک بار بلکه چند بار میناکاری کرده اند و این یک امتیاز مثبت برای اثر به حساب می‌آید.

رنگ نیز یک نکته خوب است. کیفیت رنگ‌های براق بسیار بهتر از رنگ‌های مات است.

به الگوها و طرح‌های اثر نگاه کنید. الگوهای ظریف، کوچک و منظم، کار مؤثرتر و دقیق‌تر را نشان می‌دهند. بنابراین اگر در دستان خود دو اثر مختلف داشته باشید و یکی از آنها گل‌های کوچکتری داشته باشد، این همان چیزی است که باید به خانه ببرید!