...zαнrα...*
کاربر نگاه دانلود
پاکس رومانا (یا صلح رومی) به دوره ای از تاریخ امپراتوری روم اطلاق می گردد که با دوره ی فرمانروایی امپراتور آگوستوس (سال ۲۷ قبل از میلاد- ۱۴ میلادی) به طول انجامید. مشخصه ی بارز این دوره ی تاریخی، ثبات و امنیت در سراسر خاک امپراتوری بود که به شکوفایی فرهنگ، هنر و اجتماع منجر شد. پاکس رومانا به مدت دو قرن به طول انجامید و به جز دوره های موقتی جنگ و آشوب های داخلی، زمینه ی اصلی مسائل سیـاس*ـی این دوره به جنگ های روم با ملل همسایه بازمی گردد که گامی در جهت برآمدن امپراتوری روم به جایگاه ابرقدرت دنیای باستان به شمار می آمد. هدف آگوستوس و جانشینان وی، از یک سو، حفظ امنیت و نظم و حاکمیت قانون در داخل قلمرو امپراتوری و از سوی دیگر، گسترش دامنه نفوذ روم در میان ملل متمدن آن زمان محسوب می شد. افزایش قلمرو امپراتوری منجر به مشکلات فراوانی در چند سده بعد گردید. با پایان عصر صلح رومی در اواخر سده دوم میلادی، امپراتوری روم وارد دوره تاریک حیات خود شد و سرانجام در سال ۴۷۶ میلادی برای همیشه از بین رفت.
به قدرت رسیدن امپراتور آگوستوس
در مارس سال ۴۴ قبل از میلاد، ژولیوس سزار در مجلس سنای روم با ضربات چاقو توسط سوی متحدان سابقش، به قتل رسید. به دنبال این ترور، آشفتگی سیـاس*ـی در سرتاسر امپراتوری بروز کرد. اوکتاویان -پسرخوانده ی سزار- به خون خواهی پدرش برخاست و سایر مدعیان زعامت روم را از میان برداشت (خصوصاً مارک آنتونی که پس از اتحاد با کلئوپاترای مصری، رقیب خطرناکی برای اوکتاویان شده بود). اوکتاویانوس که اینک فرمانروای یکه تاز روم شده بود، عصر جدیدی را در تاریخ این سرزمین رقم زد؛ با اعطای لقب “آگوستوس” به اوکتاویان از سوی مجلس سنا، فرمانروای جوان روم به مقام امپراتوری رسید و دوره حیات جمهوری روم به سرآمد. سلطنت مطلقه ی آگوستوس -که او را تا پایان حیات در راس قدرت نگه می داشت و به وی امکان صدور احکام و قوانین مستبدانه را ایفا می کرد- صلحی درازمدت را برای سرتاسر امپراتوری به ارمغان آورد. تجارت در سایه ی این آرامش نسبی، پیشرفت کرد و عصر طلایی امپراتوری روم رسماً آغاز شد.
گسترش قلمرو امپراتوری
اگرچه آگوستوس قلمرو وسیعی را به ارث بـرده بود، طمع او برای دست یابی به سرزمین های همسایه، پایانی نداشت. لشکرکشی های رومیان غالباً به سوی مناطق محل سکونت ژرمن ها صورت می گرفت؛ سرزمین های ناشناخته ی آن سوی رود راین که به نظر می رسید انتهایی نخواهند داشت. آگوستوس که همچنان نگران سرکشی لژیون های رومی و فرماندهان آنها بود (امری که در زمان جمهوری روم، به طور مکرر اتفاق افتاده بود)، آیین جدیدی را برای سربازان رومی وضع نمود. هر کدام از سربازان تازه استخدام شده ی رومی، بایستی در مورد تبعیت از امپراتور، سوگند یاد می کردند. دستمزد سالانه ی سربازان افزایش یافت تا بدین نحو، روحیه ی خدمت به امپراتور در آنها پرورش یابد.
امپراتوری روم در زمان سلطنت آگوستوس
هزینه های نظامی‌گری امپراتور، بر دوش خزانه سنگینی می نمود. برای حل این معضل، نظام آمارگیری مدرنی پدید آمد تا با شناسایی منابع طبیعی در تمامی ایالات روم -خصوصاً آن دسته از منابعی که امکان درآمدزایی در بلندمدت را فراهم می آورد- بخشی از هزینه های نظامی جبران شود. مالیات عمده ترین بخش درآمد حکومت را تشکیل می داد که البته نرخ آن همواره مورد نزاع مودیان و مامورین مالیاتی بود. دریای مدیترانه از وجود دزدان دریایی پاک شد تا به ارتقای سطح تجارت بینجامد. ۵۰ هزار مایل راه زمینی نیز برای تسهیل ارتباطات و حمل و نقل در گوشه و کنار امپراتوری وحود داشت.
شهر رم بیش از هر شهر دیگری، از صلح و آرامش دوره پاکس رومانا منتفع گردید. سه بلای طبیعی و انسانی همواره ساکنین رم را تهدید می کردند؛ حریق، قحطی و سیلاب. آگوستوس از طریق تاسیس سازمانی مشابه “آتش نشانی های مدرن” گامی در جهت مقابله با حریق برداشت. موقعیت جغرافیایی شهر رم در کنار رود تیبر، خطر سیلاب را به مصیبتی دائمی بدل کرده بود. ایجاد سد بر روی تیبر، تا حدی به بهبود اوضاع کمک کرد.
********************
رومیان آگوستوس را همچون یک خدا می پرستیدند. او که در اوج محبوبیت درگذشت، شخصیت خداگونه ای شد که مردم برایش معابد و مجسمه های بی شماری برپا کردند. پاکس رومانا ،طبق گفته های مورخان،تا سال ۱۸۰ میلادی به طول انجامید. طی این مدت، امپراتوران خردمندی چون هادریان و مارکوس آورلیوس به حفاظت از مرزهای امپراتوری همت گماردند. مرگ آورلیوس در سال ۱۸۰ م. و روی کار آمدن پسرش -کومودوس- نقطه ی عطفی در تاریخ امپراتوری به شمار می آمد. قحطی و تهاجمات قبایل بربر در تمامی سده ی سوم میلادی ادامه یافت. به تدریج، پاکس رومانا برای رومیان به یک رویا تبدیل شد.
به قدرت رسیدن امپراتور آگوستوس
در مارس سال ۴۴ قبل از میلاد، ژولیوس سزار در مجلس سنای روم با ضربات چاقو توسط سوی متحدان سابقش، به قتل رسید. به دنبال این ترور، آشفتگی سیـاس*ـی در سرتاسر امپراتوری بروز کرد. اوکتاویان -پسرخوانده ی سزار- به خون خواهی پدرش برخاست و سایر مدعیان زعامت روم را از میان برداشت (خصوصاً مارک آنتونی که پس از اتحاد با کلئوپاترای مصری، رقیب خطرناکی برای اوکتاویان شده بود). اوکتاویانوس که اینک فرمانروای یکه تاز روم شده بود، عصر جدیدی را در تاریخ این سرزمین رقم زد؛ با اعطای لقب “آگوستوس” به اوکتاویان از سوی مجلس سنا، فرمانروای جوان روم به مقام امپراتوری رسید و دوره حیات جمهوری روم به سرآمد. سلطنت مطلقه ی آگوستوس -که او را تا پایان حیات در راس قدرت نگه می داشت و به وی امکان صدور احکام و قوانین مستبدانه را ایفا می کرد- صلحی درازمدت را برای سرتاسر امپراتوری به ارمغان آورد. تجارت در سایه ی این آرامش نسبی، پیشرفت کرد و عصر طلایی امپراتوری روم رسماً آغاز شد.
گسترش قلمرو امپراتوری
اگرچه آگوستوس قلمرو وسیعی را به ارث بـرده بود، طمع او برای دست یابی به سرزمین های همسایه، پایانی نداشت. لشکرکشی های رومیان غالباً به سوی مناطق محل سکونت ژرمن ها صورت می گرفت؛ سرزمین های ناشناخته ی آن سوی رود راین که به نظر می رسید انتهایی نخواهند داشت. آگوستوس که همچنان نگران سرکشی لژیون های رومی و فرماندهان آنها بود (امری که در زمان جمهوری روم، به طور مکرر اتفاق افتاده بود)، آیین جدیدی را برای سربازان رومی وضع نمود. هر کدام از سربازان تازه استخدام شده ی رومی، بایستی در مورد تبعیت از امپراتور، سوگند یاد می کردند. دستمزد سالانه ی سربازان افزایش یافت تا بدین نحو، روحیه ی خدمت به امپراتور در آنها پرورش یابد.
امپراتوری روم در زمان سلطنت آگوستوس
هزینه های نظامی‌گری امپراتور، بر دوش خزانه سنگینی می نمود. برای حل این معضل، نظام آمارگیری مدرنی پدید آمد تا با شناسایی منابع طبیعی در تمامی ایالات روم -خصوصاً آن دسته از منابعی که امکان درآمدزایی در بلندمدت را فراهم می آورد- بخشی از هزینه های نظامی جبران شود. مالیات عمده ترین بخش درآمد حکومت را تشکیل می داد که البته نرخ آن همواره مورد نزاع مودیان و مامورین مالیاتی بود. دریای مدیترانه از وجود دزدان دریایی پاک شد تا به ارتقای سطح تجارت بینجامد. ۵۰ هزار مایل راه زمینی نیز برای تسهیل ارتباطات و حمل و نقل در گوشه و کنار امپراتوری وحود داشت.
شهر رم بیش از هر شهر دیگری، از صلح و آرامش دوره پاکس رومانا منتفع گردید. سه بلای طبیعی و انسانی همواره ساکنین رم را تهدید می کردند؛ حریق، قحطی و سیلاب. آگوستوس از طریق تاسیس سازمانی مشابه “آتش نشانی های مدرن” گامی در جهت مقابله با حریق برداشت. موقعیت جغرافیایی شهر رم در کنار رود تیبر، خطر سیلاب را به مصیبتی دائمی بدل کرده بود. ایجاد سد بر روی تیبر، تا حدی به بهبود اوضاع کمک کرد.
********************
رومیان آگوستوس را همچون یک خدا می پرستیدند. او که در اوج محبوبیت درگذشت، شخصیت خداگونه ای شد که مردم برایش معابد و مجسمه های بی شماری برپا کردند. پاکس رومانا ،طبق گفته های مورخان،تا سال ۱۸۰ میلادی به طول انجامید. طی این مدت، امپراتوران خردمندی چون هادریان و مارکوس آورلیوس به حفاظت از مرزهای امپراتوری همت گماردند. مرگ آورلیوس در سال ۱۸۰ م. و روی کار آمدن پسرش -کومودوس- نقطه ی عطفی در تاریخ امپراتوری به شمار می آمد. قحطی و تهاجمات قبایل بربر در تمامی سده ی سوم میلادی ادامه یافت. به تدریج، پاکس رومانا برای رومیان به یک رویا تبدیل شد.
