از زمان شکلگیری اینترنت، برنامهنویسی تحت وب به عنوان مهارتی محبوب و پرتقاضا باقی مانده است؛ امروزه کسبوکارهای زیادی را میبینیم که مبتنی بر وب هستند و از همین روی، برنامهنویسی تحت وب به عنوان ترندی رو به ترقی به کار خود ادامه میدهد. در عین حال، مهمتر از یادگیری یک زبان برنامهنویسی تحت وب، یادگیری زبان برنامهنویسی صحیح و مناسب هر موقعیت است. ASP یا PHP؟ زبان Ruby یا زبان قدرتمند Python؟ وقتی توسعهدهندهای میخواهد اپلیکیشن تحت وب تولید کند، چه انتخابهایی پیشروی خود دارد؟ چرا باید در موقعیتهای مختلف، زبانهای خاصی را به جای گزینههای دیگر انتخاب کرد؟ برای پاسخگویی به این ۲ سوال و بسیاری سوال دیگر، چندین فاکتور وجود دارد که بهترین زبان را برای هر منظور تعیین میکند. این مقاله دربارهٔ سؤالهایی است که هر برنامهنویسی باید برای انتخاب زبان مورد استفاده خود پاسخ دهد. با ما همراه باشید تا ببینیم چگونه میتوان زبان برنامهنویسی مناسب برای پروژههای تحت وب را انتخاب کرد.
تعریف عبارت «مناسب»
انتخاب زبان مناسب ممکن است کمی گمراهکننده باشد؛ در حالی که برخی زبانها به شما در رسیدن به اهدافتان کمکی نمیکنند، بسیاری مواقع هم، چندین روش برای رسیدن به خروجی مورد نظر وجود دارند. این قضیه مخصوصاً در زمینهٔ برنامهنویسی تحت وب صدق میکند.
استفاده از کدام زبان برنامهنویسی از بقیه آسانتر است؟
تشخیص اینکه به کارگیری کدام زبان برنامهنویسی آسانتر است، بستگی به پیشزمینهٔ شما دارد. اگر تجربهٔ قبلی با زبانهای ابتدایی مثل HTML دارید، بنابراین مفاهیم پایهای سینتکس و لیاوت را میدانید. به طور کلی، برخی زبانهای برنامهنویسی تحت وب از بقیه آسانتر هستند. برای راحتی بیشتر، نیاز به زبانی دارید که لایبرریها و فریمورکهای مختلفی داشته باشد، ساختیافته، مختصر و مفید باشد.
در انتخاب یک زبان برنامهنویسی تحت وب توجه داشته باشیم که سینتکس با پیچیدگی کمتر، مزیت محسوب میشود؛ برای آشنایی با برخی زبانهای مبتدیپسند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
JavaScript
- شییٔگرا
- پویا
- ساخت یافته
- دارای تعداد زیادی لایبرری
- بدون نیاز به کامپایلر
Ruby
- سینتکس شبیه به زبان انگلیسی
- مختصر و مفید
- فریمورک قدرتمند RoR
- چند الگویی
PHP
- اجتماع توسعهدهندگان بزرگ، منابع یادگیری زیاد
- پویا
- محیط انعطافپذیر
کدام زبان برنامهنویسی وب محبوبتر است؟
محبوبیت یکی از نکات اصلی انتخاب زبان برنامهنویسی تحت وب است مخصوصاً وقتی که قصد دارید زبان جدیدی را یاد بگیرید، باید سراغ زبانی بروید که خواهان زیادی داشته باشد (وبسایتهای Indeed، سایت آموزشی Coding Dojo و Tiobe، پرطرفدارترین زبانهای برنامهنویسی را به تفکیک ارائه میکنند.) به طور کلی، محبوبیت یک زبان برنامهنویسی دو منفعت مهم دارد: مشاغل و منابع موجود مرتبط با زبان مورد نظر. به طور کلی، در مورد برنامهنویسی پروژههای تحت وب، زبانهای زیر نسبت به باقی رقبا محبوبتر هستند:
JavaScript
قدرتمند، یادگیری آسان و پراستفاده؛ JS به صورت پیشفرض در بسیاری از مرورگرهای مدرن وجود دارد و طبق گزارش توسعه دهندگان سایت StackOverflow، جاوااسکریپت گوی سبقت بر سر محبوبیت را از زبانهای PHP و Java ربوده است (Node.js که یک محیط سمت سرور جاوااسکریپتی است، از JS به عنوان زبان زیرساختی استفاده میکند.)
Java
جاوااسکریپت را با جاوا اشتباه نگیرید! جاوا یکی از زبانهای اصلی با سابقه طولانی مدت در جامعهٔ برنامهنویسی است و از آنجایی که این زبان بیش از 20 سال است که در صنعت نرمافزار مورد استفاده قرار میگیرد، اجتماع اختصاصی بزرگی را هم حول خود تشکیل داده است.
#C
سیشارپ لزوماً زبان برنامهنویسی تحت وب نیست بلکه زبانی همهمنظوره است؛ اپلیکیشنهای تحت وب ASP.NET معمولاً از #C به عنوان مبنای خود استفاده میکنند. بیشتر اپهای ASP.NET ترکیبی از ویژوال بیسیک یا سیشارپ هستند، اگرچه هر زبان داتنتی قابل استفاده خواهد بود.
اما در عین حال توجه داشته باشیم که یادگیری زبانهایی با محبوبیت کمتر هم مزیتهایی خاص خود را دارا است. طبق آمار وبسایت Indeed، در سال 2016، زبانهای روبی، پیاچپی و پایتون درخواست کمتری در مقایسه با جاوااسکریپت و جاوا به خود اختصاص دادند. اما دلایلی وجود دارد که زبان برنامهنویسی پایتون را کاملاً پرکاربرد میکند. درست است که درخواست زیادی برای این زبان وجود ندارد، اما رقابت شغلی شما با دیگران در بازار نیز کمتر خواهد بود (قطعاً درخواست کاری جاوا بیشتر است اما تعداد توسعهدهندگان ماهر در جاوا نیز به مراتب بیشتر خواهد بود.)
کدام زبانهای برنامهنویسی وب همه کاره هستند؟
به طور خاص اگر هدف شما در آینده استخدام باشد، همهکاره بودن زبان مدنظرتان مهم خواهد بود؛ در این صورت، بهترین کار برای شما یادگیری زبانهای برنامهنویسی به اصطلاح مالتیپلتفرم است و نه زبان برنامهنویسی تحت وب. به عبارت دیگر، زبانهایی مثل جاوا، سیشارپ و پایتون زبانهای بسیار خوب و همهمنظورهای هستند.
به طور کلی، در انتخاب یک زبان برنامهنویسی همهمنظوره که میتواند تحت وب نیز مورد استفاده قرار گیرد، زبانی تطبیقپذیر را میآموزید؛ این امر نهتنها باعث بهرهمندی افراد جویای کار میشود، بلکه برای کسانی که به دنبال پیشبرد آموزش و تعلیم مهارت برنامهنویسی خود هستند نیز مفید است. بسیاری از زبانهای برنامهنویسی همهمنظوره با تقویت آشنایی افراد با سینتکس پایه، برای یادگیری زبانهای برنامهنویسی دیگر نیز مفید خواهند بود.
منابع آموزشی زبانهای برنامهنویسی تحت وب
در مورد زبانهای برنامهنویسی تحت وب، بهترین منابع همان سایتها و کامیونیتیها، کلاسها و ابزار اختصاصی هر زبان است؛ به سراغ زبانهایی با تعداد فریمورک و لایبرری بالا بروید (فریمورک و لایبرریها میتوانند کار توسعه و فرآیند یادگیری را آسان کنند؛ زبانهای روبی و جاوااسکریپت نمونههای بسیار خوبی در این مورد هستند.)
در ارتباط با انتخاب یک زبان برنامهنویسی اپنسورس، به خاطر داشته باشیم که به منابع آموزشی، فورومها و وبسایتهای بسیاری منجر خواهد شد؛ PHP یکی از زبانهای اپنسورس و پایدار است؛ Ruby نیز اپنسورس است و همچنین با استفاده از فریمورک Ruby on Rails، استفاده از زبان روبی سادهتر نیز شده و ابزارهای مفید زیادی را در بر میگیرد.
از چه پلتفرمهایی استفاده کنیم؟
در حالی که ویندوز، مک و لینوکس پرکاربردترین سیستمعاملها را تشکیل میدهند، کرومبوکها بیش از گذشته محبوب شدهاند. این کامپیوترها با قابلیت حمل فوقالعاده بالا شامل سیستم عامل Chrome OS یا Chromium OS هستند. توزیعهای لینوکسی، قابلیت شخصیسازی بسیار زیادی ارائه میدهند و سیستمعامل مک نیز از کامپوننتهای یونیکس بهره میبرد که باعث میشود به محیط برنامهنویسی بهتری تبدیل شود. اپل برای توسعه دهندگان، Xcode را ارائه میکند که به عنوان واسطی برای کامپایلرهای زبان Swift، Objective-C و ++C/C عمل میکند. ویندوز هم که بدون شک پرطرفدارترین سیستم عامل است، با قابلیت سازگاری بالای خود، به محیط توسعه مناسبی برای برنامهنویسان تبدیل شده است.
Front-End یا Back-End، مسئله این است؟
قصد دارید برای فرانتاند برنامهنویسی کنید یا بکاند؟ اگر پاسختان فرانتاند است، فقط روی زبانهای اچتیامال، سیاساس و زبان برنامهنویسی جاوااسکریپت تمرکز کنید. وبسایتهای مطرحی مثل فیسبوک، گوگل، آمازون و ویکیپدیا، همگی از جاوااسکریپت برای پیادهسازی فرانتاند خود استفاده میکنند.
در مورد بکاند، انتخابهای بیشتری پیشروی شما قرار خواهد داشت اما بیشتر از همه، نیاز به یادگیری زبانهایی همچون پایتون، جاوا، روبی، پرل، داتنت و یا پیاچپی دارید (البته لازم به ذکر است که یادگیری جاوااسکریپت راه را برای توسعهٔ فرانتاند و در عین حال بکاند -با استفاده از Node.js- باز میکند.)
به عنوان مهارتهای جانبی، توسعهدهندگان فرانتاند باید کار با فریمورکهایی مثل EmberJS و AngularJS را آموخته و توسعه دهندگان بکاند نیز به زبانهای اختصاصی کار با دیتابیس مانند SQL مجهز شوند.
هدفتان از برنامهنویسی چیست؟
عاقبت انتخاب زبان برنامهنویسی مناسب، به هدفتان بازمیگردد؛ آیا یک زبان برنامهنویسی تحت وب را برای مقاصد شخصی و تحصیلی یاد میگیرید یا بابت شغل و حرفهتان؟ اگر به دنبال استخدام هستید، زمان و هزینههای خود را روی یادگیری زبان مناسب خود صرف نمایید اما اگر مشغول برنامهنویسی به منظور سرگرمی یا پروژههای شخصی هستید، با یک زبان سادهتر شروع کنید (زبانهای اپنسورس بهترین گزینه هستند چرا که استفاده از آنها آزاد است و منابع زیادی را برای یادگیری در اختیار میگذارند.)
تعریف عبارت «مناسب»
انتخاب زبان مناسب ممکن است کمی گمراهکننده باشد؛ در حالی که برخی زبانها به شما در رسیدن به اهدافتان کمکی نمیکنند، بسیاری مواقع هم، چندین روش برای رسیدن به خروجی مورد نظر وجود دارند. این قضیه مخصوصاً در زمینهٔ برنامهنویسی تحت وب صدق میکند.
استفاده از کدام زبان برنامهنویسی از بقیه آسانتر است؟
تشخیص اینکه به کارگیری کدام زبان برنامهنویسی آسانتر است، بستگی به پیشزمینهٔ شما دارد. اگر تجربهٔ قبلی با زبانهای ابتدایی مثل HTML دارید، بنابراین مفاهیم پایهای سینتکس و لیاوت را میدانید. به طور کلی، برخی زبانهای برنامهنویسی تحت وب از بقیه آسانتر هستند. برای راحتی بیشتر، نیاز به زبانی دارید که لایبرریها و فریمورکهای مختلفی داشته باشد، ساختیافته، مختصر و مفید باشد.
در انتخاب یک زبان برنامهنویسی تحت وب توجه داشته باشیم که سینتکس با پیچیدگی کمتر، مزیت محسوب میشود؛ برای آشنایی با برخی زبانهای مبتدیپسند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
JavaScript
- شییٔگرا
- پویا
- ساخت یافته
- دارای تعداد زیادی لایبرری
- بدون نیاز به کامپایلر
Ruby
- سینتکس شبیه به زبان انگلیسی
- مختصر و مفید
- فریمورک قدرتمند RoR
- چند الگویی
PHP
- اجتماع توسعهدهندگان بزرگ، منابع یادگیری زیاد
- پویا
- محیط انعطافپذیر
کدام زبان برنامهنویسی وب محبوبتر است؟
محبوبیت یکی از نکات اصلی انتخاب زبان برنامهنویسی تحت وب است مخصوصاً وقتی که قصد دارید زبان جدیدی را یاد بگیرید، باید سراغ زبانی بروید که خواهان زیادی داشته باشد (وبسایتهای Indeed، سایت آموزشی Coding Dojo و Tiobe، پرطرفدارترین زبانهای برنامهنویسی را به تفکیک ارائه میکنند.) به طور کلی، محبوبیت یک زبان برنامهنویسی دو منفعت مهم دارد: مشاغل و منابع موجود مرتبط با زبان مورد نظر. به طور کلی، در مورد برنامهنویسی پروژههای تحت وب، زبانهای زیر نسبت به باقی رقبا محبوبتر هستند:
JavaScript
قدرتمند، یادگیری آسان و پراستفاده؛ JS به صورت پیشفرض در بسیاری از مرورگرهای مدرن وجود دارد و طبق گزارش توسعه دهندگان سایت StackOverflow، جاوااسکریپت گوی سبقت بر سر محبوبیت را از زبانهای PHP و Java ربوده است (Node.js که یک محیط سمت سرور جاوااسکریپتی است، از JS به عنوان زبان زیرساختی استفاده میکند.)
Java
جاوااسکریپت را با جاوا اشتباه نگیرید! جاوا یکی از زبانهای اصلی با سابقه طولانی مدت در جامعهٔ برنامهنویسی است و از آنجایی که این زبان بیش از 20 سال است که در صنعت نرمافزار مورد استفاده قرار میگیرد، اجتماع اختصاصی بزرگی را هم حول خود تشکیل داده است.
#C
سیشارپ لزوماً زبان برنامهنویسی تحت وب نیست بلکه زبانی همهمنظوره است؛ اپلیکیشنهای تحت وب ASP.NET معمولاً از #C به عنوان مبنای خود استفاده میکنند. بیشتر اپهای ASP.NET ترکیبی از ویژوال بیسیک یا سیشارپ هستند، اگرچه هر زبان داتنتی قابل استفاده خواهد بود.
اما در عین حال توجه داشته باشیم که یادگیری زبانهایی با محبوبیت کمتر هم مزیتهایی خاص خود را دارا است. طبق آمار وبسایت Indeed، در سال 2016، زبانهای روبی، پیاچپی و پایتون درخواست کمتری در مقایسه با جاوااسکریپت و جاوا به خود اختصاص دادند. اما دلایلی وجود دارد که زبان برنامهنویسی پایتون را کاملاً پرکاربرد میکند. درست است که درخواست زیادی برای این زبان وجود ندارد، اما رقابت شغلی شما با دیگران در بازار نیز کمتر خواهد بود (قطعاً درخواست کاری جاوا بیشتر است اما تعداد توسعهدهندگان ماهر در جاوا نیز به مراتب بیشتر خواهد بود.)
کدام زبانهای برنامهنویسی وب همه کاره هستند؟
به طور خاص اگر هدف شما در آینده استخدام باشد، همهکاره بودن زبان مدنظرتان مهم خواهد بود؛ در این صورت، بهترین کار برای شما یادگیری زبانهای برنامهنویسی به اصطلاح مالتیپلتفرم است و نه زبان برنامهنویسی تحت وب. به عبارت دیگر، زبانهایی مثل جاوا، سیشارپ و پایتون زبانهای بسیار خوب و همهمنظورهای هستند.
به طور کلی، در انتخاب یک زبان برنامهنویسی همهمنظوره که میتواند تحت وب نیز مورد استفاده قرار گیرد، زبانی تطبیقپذیر را میآموزید؛ این امر نهتنها باعث بهرهمندی افراد جویای کار میشود، بلکه برای کسانی که به دنبال پیشبرد آموزش و تعلیم مهارت برنامهنویسی خود هستند نیز مفید است. بسیاری از زبانهای برنامهنویسی همهمنظوره با تقویت آشنایی افراد با سینتکس پایه، برای یادگیری زبانهای برنامهنویسی دیگر نیز مفید خواهند بود.
منابع آموزشی زبانهای برنامهنویسی تحت وب
در مورد زبانهای برنامهنویسی تحت وب، بهترین منابع همان سایتها و کامیونیتیها، کلاسها و ابزار اختصاصی هر زبان است؛ به سراغ زبانهایی با تعداد فریمورک و لایبرری بالا بروید (فریمورک و لایبرریها میتوانند کار توسعه و فرآیند یادگیری را آسان کنند؛ زبانهای روبی و جاوااسکریپت نمونههای بسیار خوبی در این مورد هستند.)
در ارتباط با انتخاب یک زبان برنامهنویسی اپنسورس، به خاطر داشته باشیم که به منابع آموزشی، فورومها و وبسایتهای بسیاری منجر خواهد شد؛ PHP یکی از زبانهای اپنسورس و پایدار است؛ Ruby نیز اپنسورس است و همچنین با استفاده از فریمورک Ruby on Rails، استفاده از زبان روبی سادهتر نیز شده و ابزارهای مفید زیادی را در بر میگیرد.
از چه پلتفرمهایی استفاده کنیم؟
در حالی که ویندوز، مک و لینوکس پرکاربردترین سیستمعاملها را تشکیل میدهند، کرومبوکها بیش از گذشته محبوب شدهاند. این کامپیوترها با قابلیت حمل فوقالعاده بالا شامل سیستم عامل Chrome OS یا Chromium OS هستند. توزیعهای لینوکسی، قابلیت شخصیسازی بسیار زیادی ارائه میدهند و سیستمعامل مک نیز از کامپوننتهای یونیکس بهره میبرد که باعث میشود به محیط برنامهنویسی بهتری تبدیل شود. اپل برای توسعه دهندگان، Xcode را ارائه میکند که به عنوان واسطی برای کامپایلرهای زبان Swift، Objective-C و ++C/C عمل میکند. ویندوز هم که بدون شک پرطرفدارترین سیستم عامل است، با قابلیت سازگاری بالای خود، به محیط توسعه مناسبی برای برنامهنویسان تبدیل شده است.
Front-End یا Back-End، مسئله این است؟
قصد دارید برای فرانتاند برنامهنویسی کنید یا بکاند؟ اگر پاسختان فرانتاند است، فقط روی زبانهای اچتیامال، سیاساس و زبان برنامهنویسی جاوااسکریپت تمرکز کنید. وبسایتهای مطرحی مثل فیسبوک، گوگل، آمازون و ویکیپدیا، همگی از جاوااسکریپت برای پیادهسازی فرانتاند خود استفاده میکنند.
در مورد بکاند، انتخابهای بیشتری پیشروی شما قرار خواهد داشت اما بیشتر از همه، نیاز به یادگیری زبانهایی همچون پایتون، جاوا، روبی، پرل، داتنت و یا پیاچپی دارید (البته لازم به ذکر است که یادگیری جاوااسکریپت راه را برای توسعهٔ فرانتاند و در عین حال بکاند -با استفاده از Node.js- باز میکند.)
به عنوان مهارتهای جانبی، توسعهدهندگان فرانتاند باید کار با فریمورکهایی مثل EmberJS و AngularJS را آموخته و توسعه دهندگان بکاند نیز به زبانهای اختصاصی کار با دیتابیس مانند SQL مجهز شوند.
هدفتان از برنامهنویسی چیست؟
عاقبت انتخاب زبان برنامهنویسی مناسب، به هدفتان بازمیگردد؛ آیا یک زبان برنامهنویسی تحت وب را برای مقاصد شخصی و تحصیلی یاد میگیرید یا بابت شغل و حرفهتان؟ اگر به دنبال استخدام هستید، زمان و هزینههای خود را روی یادگیری زبان مناسب خود صرف نمایید اما اگر مشغول برنامهنویسی به منظور سرگرمی یا پروژههای شخصی هستید، با یک زبان سادهتر شروع کنید (زبانهای اپنسورس بهترین گزینه هستند چرا که استفاده از آنها آزاد است و منابع زیادی را برای یادگیری در اختیار میگذارند.)