آذربایجان شرقی کندوان ، روستایی در دل صخره ها

[O_Q]

از نکته‌های جالب توجه در مورد این معجزه طبیعی این است که کندوان در اثر فعل و انفعالات کوه‌ سهند و سایر کوه‌های آتشفشانی منطقه طی هزاران سال در یکی از خوش آب و هواترین مناطق استان به وجود آمده است؛ مواد مذاب و گدازه‌های حاصل از فعالیت کوه‌های آتشفشانی به بیرون پرتاب شده و در طول سال‌ها روی هم انباشته شده‌اند. همچنین این توده‌ها بر اثر عوامل طبیعی مانند باد و باران دچار تغییر شکل و تبدیل آن‌ها به کران‌هایی شده‌ است که امروزه در منطقه قرار دارند. هر چند کران‌هایی ناحیه ورودی روستا به دلیل عوامل جوی دچار آسیب شده‌اند، ولی کران‌های ناحیه شرقی و انتهایی روستا به دلیل وجود تپه‌های مرتفع نسبتا سالم‌تر باقی مانده‌اند.

معماری روستای کندوان
وجه تسمیه روستای کندوان به دلیل خانه‌هایی است که در دل صخره‌های بومی قرار دارند و شیوه معماری به کار رفته در ساخت آن‌ها سبک بومی و صخره‌ای است. در معماری صخره‌ای مصالح ساختمانی مانند گچ، آهک، خشت و... حضور نداشته و فضای مورد نظر با حکاکی درون سنگ ایجاد می‌شود. در واقع، این سبک معماری، نمونه‌ای از جدال انسان بابر سر تصاحب صخره‌های طبیعی است. این روستا به دلیل و بافت خاص خود در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

البته آنچه کندوان را از نمونه‌های مشابه آن متمایز می‌کند، جریان زندگی و سکونت بالغ بر ۱۱۷ خانواده در داخل این صخره‌ها است و اهالی آن به مشاغل روستایی مانند کشاورزی، دامداری و تولید اشتغال دارند.

بر خلاف تصور، این خانه‌های صخره‌ای همانند منازل مسکونی عادی دارای بخش‌های مختلفی مانند اتاق نشیمن، صندوق‌خانه، آشپزخانه و حتی مجهز به سیستم لوله‌کشی آب و برق هستند. قطر دیوارهای این خانه‌های جالب در حدود ۲ متر بوده و از اینرو، فضای داخل خانه به‌طور طبیعی در زمستان‌ها گرم و در تابستان‌ها خنک است.

از نکته‌های جالب توجه اینکه ارتفاع بیشتر این توده‌های صخره‌ای در حدود ۴۰ متر بوده و اغلب این کران‌ها از دو تا چهار طبقه تشکیل شده‌اند، ولی به دلیل ساختار صخره‌ای کران این طبقه‌ها از یکدیگر مستقل بوده و از داخل ارتباطی با یکدیگر ندارند. از این‌رو، برای دسترسی به طبقه‌های بالایی کران‌ها پلکان‌های زیبایی از بدنه خود کران تامین می‌شود. معمولا طبقه همکف اغلب کران‌ها به‌عنوان اصطبل مورد استفاده قرار گرفته و سایر طبقه‌ها دارای کاربری مسکونی هستند. به دلیل قطر زیاد کران‌ها، ایجاد نورگیر در طبقه‌های پایین بسیار دشوار است، به همین دلیل نورگیرها و پنجره‌ها در طبقه‌های بالایی قرار دارند.

پنجره‌ها و نورگیرهای تعبیه شده به شکل شطرنجی و از جنس چوب و شیشه هستند. همچنین روستای کندوان دارای بخش‌های مختلفی از جمله مسجد، حمام، مدرسه و آسیاب بوده و کران مسجد یکی از بزرگ‌ترین کران‌های روستا است. آبریزهای روستا نیز خارج از کران‌ها و در کنار معبرها قرار دارند و چند خانواده به‌صورت مشترک از یک آبریز استفاده می‌کنند. بیشتر آبریزها دارای چند محل نشیمن و انباره هستند که موقعیت آن بستگی مستقیم به شیب زمین دارد.

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
در تاریخ این منطقه چنین نقل شده است که ساکنان روستایی به نام حیله‌ور- واقع در دو کیلومتری غرب کندوان- نخستین گروهی بوده‌اند که در قرن هفتم هجری برای در امان ماندن از یورش مغول‌ها به دشتی در مقابل کندوان فعلی مهاجرت کرده و به تدریج درون کران‌ها را برای تامین پناهگاهی برای خود حفاری کرده‌اند. البته برخی از باستان‌شناسان قدمت این روستا را به دوره‌های پیش از اسلام نسبت می‌دهند.

آب و هوای کندوان
کندوان منطقه‌ای ییلاقی است که در رشته‌کوه‌های سهند قرار دارد.

این منطقه بسیار خوش آب و هوا بوده و به دلیل وجود مراتع سرسبز عشایر بسیاری به آنجا مهاجرت می‌کنند.

جایگاه جهانی روستای کندوان
از جمله آثار مشابه روستای کندوان در سایر نقاط جهان می‌توان به دره گورمه د اشاره کرد که وسعت آن در حدود ۱۵ تا ۲۰ برابر روستای کندوان است. به طور کلی، در سطح جهان فقط سه روستای صخره‌ای تاکنون شناسایی شده‌اند که شامل روستای کاپادوکیه در ترکیه، داکوتا در و کندوان در ایران است که در میان این روستاها، در حال حاضر فقط در روستای کندوان ایران زندگی جریان داردو دو روستای مشابه خالی از سکنه هستند.

سوغات کندوان
به هنگام بازدید از روستای کندوان و مشاهده کران‌ها، اولین تصویری که به ذهن خطور می‌کند، شباهت این صخره‌ها به کندوهای عسل است؛ این در حالی است که عسل یکی از مهم‌ترین سوغات‌های کندوان است. خشکبار نیز یکی دیگر از سوغات خطه آذربایجان است که برکت آب و هوای مناسب در اکثر مناطق استان محصولات خشکبار با کیفیت عالی عرضه می‌شوند. در صورت سفر به کندوان در فصل تابستان می‌توان از میوه‌های درختان پربار منطقه مانند زردآلو، آلبالو و... نیز بهره‌مند شد.

صنایع دستی و انواع بافته‌ها نيز كه بيشتر دسترنج زنان اين سرزمين است در كندوان نيز يافت و در جایجای روستا عرضه می‌شود.

چشمه‌های آب معدنی کندوان نیز یکی از جاذبه‌ها و سوغات این روستای باستانی محسوب می‌شود و به دلیل برخورداری از کمترین درصد سختی و سنگینی برای درمان بیماری‌های کلیوی بسیار مفید است.

جاذبه‌ها و امکانات رفاهی کندوان
کندوان یکی از سه روستای صخره‌ای در سطح جهان است و از این‌رو، توجه بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است.

حضور سالانه بالغ بر ۳۰۰ هزار نفر گردشگر در این منطقه شاهدی بر این مدعی است. از این‌رو، با توجه به موقعیت روستای کندوان در جایگاه یکی از هدف‌های گردشگری استان آذربایجان شرقی، هتل صخره‌ای لاله کندوان برای تسهیل و گسترش امکانات رفاهی و اقامتی این منطقه تاسیس شده است.

نمونه ای از فضاهای داخلی این هتل در تصاویر زیر به نمایش درآمده است و زیبایی فضای داخلی هر شخصی را به وجد می‌آورد که شبی را در این مکان بگذراند.

 

[ATENA_A]

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

شرایط جغرافیایی کشورمان، سبب شده تا تنوع پوشش گیاهی، جانوری و اقلیمی، این خطه زیبا را در بر گرفته و وجه های متفاوتی از معماری، کشاورزی و سبک زندگی در آن شکل گیرد. موقعیت های خاص هر منطقه بر معماری و ساختمان سازی آن تاثیر گذاشته و باعث شده است سازه های شمال، جنوب، مرکز و سرزمین های کوهستانی ایران، شکلی متفاوت از یکدیگر و متناسب با محیط اطراف خود داشته باشند. البته امروزه به دلیل شیوه های جدید معماری، اکثر ساختمان ها در کشورمان شکلی شبیه به هم پیدا کرده اند. در میان هیاهوی تجملاتی تر شدن خانه ها، مراکز خرید، هتل ها و ... که به بیشتر شهرها و روستاهای ایران سرایت کرده، شنیدن اینکه افرادی در گوشه ای از سرزمین‌مان در خانه هایی سنگی و دستکند، بدون تجملات و زرق و برق های امروزی زندگی می کنند بسیار عجیب و جالب است.

سفر امروز به این گوشه از میهن‌مان است؛ جایی که شنیدن وصف معماری و سبک زندگی مردمان آن پای هر گردشگری را سست کرده و او را به گردشی متفاوت و دیدنی دعوت می کند. مقصدمان روستای تاریخی و صخره ای کندوان است؛ نمایشگاهی زنده از زندگی در میان صخره ها و سنگ ها، سرزمین فرهادان گمنام، میعادگاه انسان و طبیعت و بهترین مثال از همنشینی زیبایی و سادگی. همراه ما باشید تا شما را به سفری متفاوت در روستای صخره ای کندوان ببریم..

 

[ATENA_A]

روستای باستانی کندوان در استان آذربایجان شرقی، در جنوب شهر اسکو، یکی از پدیده های شگفت انگیز طبیعی ۔ تاریخی در دامنه باختری آتشفشان سهند است. وجه تسمیه کندوان شاید به علت خانه های کنده شده در دل کوه یا منظره عمومی کندو مانندش باشد. خانه های غار مانند در این روستا، درون لایه های مواد آتشفشانی کوه سهند به دست انسان کنده شده اند.

توده ها و نهشته های آتشفشانی حاصل از فوران آتشفشان سهند، طی سالهای متمادی در دره کندوان روی هم انباشته و به تدریج سرد شده اند. فرسایش ناشی از آب های جاری، آنها را به شکل مخروط هایی درآورده است که به زبان محلی به آنها کران (Karaan) می گویند. هر کران یک خانه را در خود جای داده است که گاه دو یا سه اشکوبه هستند.

شیارهای فرسایشی متعدد در روستا، کران ها را از یکدیگر جدا و شکل طبیعی کوچه های روستا را ایجاد کرده است. روی بعضی از شیارها پل هایی از چوب ساخته اند که کران ها را به یکدیگر مربوط می کند.

یکی از ویژگی های کران ها گوناگونی دمای درون آنها با دمای بیرون است. به طوری که درون کران ها در زمستان گرمتر و در تابستان خنک تر از بیرون است. این خانه ها دارای لوله کشی آب و فاضلاب و سیم کشی برق هستند و مردم همانند خانه های دیگر آنها را برای زیستن به کار می گیرند. این ویژگی یگانه (زندگی در خانه ها)، کندوان را از نمونه بزرگترش در کاپادوکیا (ترکیه) برتر ساخته است.

آتشفشان سهند دیگر جاذبه زمین شناختی در این منطقه است. این آتشفشان دارای دهانه های پرشماری است که برخی از آنها دارای دریاچه دهانه ای نیز هستند. دو دهانه کوچک و کم ارتفاع سهند در منطقه بستان آباد به نام دهانه چناخ داغی و آلمالوگل برای بازدید بسیار دیدنی و زیبا هستند.

شکل دهانه چناخ داغی و آبراهه های شعاعی پیرامون، آن را به یکی از دیدنی ترین دهانه های سهند تبدیل کرده است. دهانه آلمالوگل نیز در نزدیکی چناخ داغی قرار دارد و ویژگی بارز آن گرد آمدن آب و شکل گرفتن یک دریاچه فصلی در میان دهانه است که زیبایی ویژه ای دارد.

علاوه بر معماری زیبای روستای کندوان و جاذبه های طبیعی و زیبای سهند، آب و هوای مطبوع منطقه به خصوص در فصل بهار و تابستان، دره های سرسبز با چشم انداز بکر و زیبای زمین ها و مراتع اطراف روستا، چشمه های آب معدنی با خاصیت درمانی، زندگی جذاب عشایر منطقه، گیاهان دارویی، لبنیات، دوشاب (شیره انگور) و عسل مرغوب کوهستان، صنایع دستی مانند قالی، گلیم و ورنی و غذاهای محلی از جمله جذابیت هایی است که این منطقه را به یکی از قطب های گردشگری پر اهمیت در کشور تبدیل کرده است. تعداد زیادی گردشگر داخلی و خارجی از نقاط دور و نزدیک به این منطقه، به خصوص در فصول مساعد سال سفر می کنند.

قابل توجه است که حفاظت و حراست از این روستا به عنوان یک گنجینه طبیعی - تاریخی، یکی از موارد مهم و اساسی در جلوگیری از روند تخریب و ماندگاری آن خواهد بود. از جمله عوامل انسانی و طبیعی تهدید کننده روستا می توان به عوامل جوی و سایر عوامل محیطی مانند آسیب های فیزیکی در اثر لرزش ناشی از رفت و آمد خودروها و وسایل نقلیه سنگین در منطقه، تاثیر مخرب عناصر و ترکیبات شیمیایی سمی و اسیدی آزادشده از خودروها روی کران ها، عدم ساماندهی و کنترل ورود گردشگران به منطقه و آسیب سازه ها و اقدام به ساخت منازل با شیوه معماری شهری و ناهمگون با کران ها در این روستا اشاره کرد. قرار گرفتن روستا تحت حفاظت فیزیکی و قانونی از سوی سازمان دولتی مسئول بسیار ضروری و حیاتی است.