کشورهای طرف عهدنامه حاضر،با توجه به نقش اساسی معاهدات در تاریخ روابط بینالمللی با تشخیص اهمیت روزافزون معاهدات به عنوان یکی از منابع حقوق بینالملل و به عنوان وسیلهای برای توسعه همکاری مسالمتآمیز بین ملتها و قطع نظر از نظام اجتماعی و سیستم حکومتی آنها،با درک این که اصل رضایت آزادانه و اصل حسن نیت و قاعده الزامآور بودن تعهدات بصورت جهانی مورد قبول قرار گرفته است، با تأیید اینکه اختلافات مربوط به معاهدات، مانند دیگر اختلافات بینالمللی، باید به طریق مسالمتآمیز و طبق اصول عدالت و حقوق بینالملل حل و فصل شود،با بخاطر آوردن تصمیم ملتهای عضو سازمان ملل برای ایجاد شرایطی که تحت آن بتوان عدالت و احترام به تعهدات ناشی از معاهدات را حفظ کرد،با درنظر داشتن اصول حقوق بینالملل منعکس در منشور ملل متحد، مانند اصل تساوی حقوق ملتها و حق آنها در تعیین سرنوشت خود، اصل تساوی حاکمیت کشورها و استقلال آنها، اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورها، اصل ممنوعیت تهدید به اعمال زور یا اعمال زور و اصل احترام و رعایت جهانی حقوق بشر و آزادیهای اساسی همه افراد،با اعتقاد به اینکه تدوین و توسعه مترقیانه حقوق معاهدات که در این عهدنامه تحقق پذیرفته است، در نیل به مقاصد سازمان ملل به نحوی که در منشور ملل متحد بیان شده یعنی حفظ صلح و امنیت بینالمللی. توسعه روابط دوستانه و دست یابی به همکاری بین ملتها، کمک خواهد کرد،و با تأیید این نکته که قواعد حقوق بینالملل عرفی در مورد مسائلی که مشمول مفاد این عهدنامه نمیشود، همچنان جاری خواهد بود،به شرح زیر توافق کردهاند:
محتویات
۱ بخش اول
۲ مقدمه
۲.۱ بخش دوم
۲.۱.۱ فصل اول: انعقاد معاهدات
۲.۲ بخش سوّم: رعایت، اجرا و تفسیر معاهدات
۲.۳ بخش چهارم
۲.۴ بخش پنجم: بی اعتباری، فسخ و تعلیق اجرای معاهدات
۲.۵ بخش ششم: مقررات متفرقه
۲.۶ ضمائم
بخش اول
مقدمه
ماده ۱
قلمرو عهدنامه حاضر
عهدنامه حاضر ناظر بر معاهدات منعقده بین کشورها است.
ماده ۲
کاربرد اصطلاحات
یک- از نظر عهدنامه حاضر:الف. «معاهده» عبارت است از یک توافق بینالمللی که بین کشورها بصورت کتبی منعقد شده و مشمول حقوق بینالملل باشد، صرف نظر از عنوان خاص آن و اعم از اینکه در سندی واحد یا در دو یا چند سند مرتبط به هم منعکس شده باشد؛
ب. «تنفیذ»، «قبول»، «تصویب» و «الحاق» به معنای آن اقدام بینالمللیی است که به حسب موارد واجد یکی از عناوین مزبور بوده و به وسیله آن، کشوری در عرصه بینالمللی رضایت خود را به التزام در قبال یک معاهده ابراز میکند؛
ج. «اختیارات تام» به معنای سندی است که بوسیله مرجع صالح یک کشور صادر میشود و طبق آن شخص یا اشخاصی برای نمایندگی آن کشور جهت مذاکره، قبول، یا تأیید اعتبار متن یک معاهده، یا جهت اعلام رضایت آن دولت به التزام در قبال یک معاهده، و یا جهت انجام هر اقدام دیگری در مورد یک معاهده تعیین میگردد؛
د. «تحدید تعهد» عبارت است از بیانیه یکجانبهای که یک کشور تحت هر نام یا به هر عبارت در موقع امضا، تنفیذ، قبول، تصویب یا الحاق به یک معاهده صادر میکند و به وسیله آن قصد خود را دایر بر عدم شمول یا تعدیل آثار حقوقی بعضی از مقررات معاهدات نسبت به خود بیان میدارد؛
هـ. «کشور مذاکره کننده» عبارت است از کشوری که در تنظیم و پذیرفته شدن متن معاهده شرکت نموده باشد؛ و. «کشور متعاهد» عبارت است از کشوری که رضایت خود را به التزام در قبال یک معاهده اعلام نموده باشد، اعم از اینکه معاهده لازمالاجرا شده باشد یا خیر؛
ز. «طرف» معاهده عبارت است از کشوری که رضایت خود را به التزام در قبال یک معاهده اعلام نموده و معاهده در ارتباط با او لازمالاجرا باشد؛
ح. «کشور ثالث» عبارت است از کشوری که طرف معاهده نباشد؛
ط. «سازمان بینالمللی» عبارت است از یک سازمان بین دول؛
دو. مفادّ بند یک راجع به کاربرد اصطلاحات در این عهدنامه، تأثیری در استفاده از آن اصطلاحات، یا در معانی آنها در حقوق داخلی هر کشور ندارد.
ماده ۳ توافقهای بینالمللی که داخل در قلمرو عهدنامه حاضر نیستند.
این واقعیت که عهدنامه حاضر ناظر بر توافقهای بینالمللی منعقده بین کشورها و سایر اشخاص موضوع حقوق بینالملل، یا توافقهای فیمابین همان سایر اشخاص موضوع حقوق بینالملل و یا توافقهای بینالمللی غیر کتبی نیست، تأثیری در موارد ذیل نخواهد داشت:
الف. ارزش حقوقی توافقهای مذکور؛
ب. شمول هر یک از قواعد منعکس در عهدنامه حاضر بر توافقهای مذکور، در مواردی که توافقهای مورد بحث به موجب حقوق بین الملل و فارغ از این عهدنامه مشمول آن قواعد باشند؛
ج. شمول این عهدنامه بر آن دسته از روابط کشورها که به موجب توافقهای بینالمللی بین آنها ایجاد شده و سایر اشخاص موضوع حقوق بینالملل نیز طرف آن توافقها هستند.
ماده ۴ عطف به ماسبق شدن عهدنامه حاضر
بدون تأثیر بر آن دسته از قواعد مندرج در عهدنامه حاضر که معاهدات موجود، به موجب حقوق بینالملل و مستقل از این عهدنامه مشمول آنها خواهند بود، عهدنامه حاضر فقط شامل معاهداتی میشود که به وسیلی کشورها پس از لازم الاجرا شدن این عهدنامه نسبت به آنها منعقد شده باشد.
ماده ۵ معاهدات تشکیل دهندة سازمانهای بینالمللی و معاهدات پذیرفته شده در چهارچوب یک سازمان بینالمللی
این عهدنامه بر هر معاهدهای که سند تأسیس یک سازمان بینالمللی باشد و هر معاهدهای که در چارچوب یک سازمان بینالمللی پذیرفته شود، اعمال خواهد شد. بی آنکه به هیچ کدام از مقررات مربوط به آن سازمان لطمهای وارد کند.
محتویات
۱ بخش اول
۲ مقدمه
۲.۱ بخش دوم
۲.۱.۱ فصل اول: انعقاد معاهدات
۲.۲ بخش سوّم: رعایت، اجرا و تفسیر معاهدات
۲.۳ بخش چهارم
۲.۴ بخش پنجم: بی اعتباری، فسخ و تعلیق اجرای معاهدات
۲.۵ بخش ششم: مقررات متفرقه
۲.۶ ضمائم
بخش اول
مقدمه
ماده ۱
قلمرو عهدنامه حاضر
عهدنامه حاضر ناظر بر معاهدات منعقده بین کشورها است.
ماده ۲
کاربرد اصطلاحات
یک- از نظر عهدنامه حاضر:الف. «معاهده» عبارت است از یک توافق بینالمللی که بین کشورها بصورت کتبی منعقد شده و مشمول حقوق بینالملل باشد، صرف نظر از عنوان خاص آن و اعم از اینکه در سندی واحد یا در دو یا چند سند مرتبط به هم منعکس شده باشد؛
ب. «تنفیذ»، «قبول»، «تصویب» و «الحاق» به معنای آن اقدام بینالمللیی است که به حسب موارد واجد یکی از عناوین مزبور بوده و به وسیله آن، کشوری در عرصه بینالمللی رضایت خود را به التزام در قبال یک معاهده ابراز میکند؛
ج. «اختیارات تام» به معنای سندی است که بوسیله مرجع صالح یک کشور صادر میشود و طبق آن شخص یا اشخاصی برای نمایندگی آن کشور جهت مذاکره، قبول، یا تأیید اعتبار متن یک معاهده، یا جهت اعلام رضایت آن دولت به التزام در قبال یک معاهده، و یا جهت انجام هر اقدام دیگری در مورد یک معاهده تعیین میگردد؛
د. «تحدید تعهد» عبارت است از بیانیه یکجانبهای که یک کشور تحت هر نام یا به هر عبارت در موقع امضا، تنفیذ، قبول، تصویب یا الحاق به یک معاهده صادر میکند و به وسیله آن قصد خود را دایر بر عدم شمول یا تعدیل آثار حقوقی بعضی از مقررات معاهدات نسبت به خود بیان میدارد؛
هـ. «کشور مذاکره کننده» عبارت است از کشوری که در تنظیم و پذیرفته شدن متن معاهده شرکت نموده باشد؛ و. «کشور متعاهد» عبارت است از کشوری که رضایت خود را به التزام در قبال یک معاهده اعلام نموده باشد، اعم از اینکه معاهده لازمالاجرا شده باشد یا خیر؛
ز. «طرف» معاهده عبارت است از کشوری که رضایت خود را به التزام در قبال یک معاهده اعلام نموده و معاهده در ارتباط با او لازمالاجرا باشد؛
ح. «کشور ثالث» عبارت است از کشوری که طرف معاهده نباشد؛
ط. «سازمان بینالمللی» عبارت است از یک سازمان بین دول؛
دو. مفادّ بند یک راجع به کاربرد اصطلاحات در این عهدنامه، تأثیری در استفاده از آن اصطلاحات، یا در معانی آنها در حقوق داخلی هر کشور ندارد.
ماده ۳ توافقهای بینالمللی که داخل در قلمرو عهدنامه حاضر نیستند.
این واقعیت که عهدنامه حاضر ناظر بر توافقهای بینالمللی منعقده بین کشورها و سایر اشخاص موضوع حقوق بینالملل، یا توافقهای فیمابین همان سایر اشخاص موضوع حقوق بینالملل و یا توافقهای بینالمللی غیر کتبی نیست، تأثیری در موارد ذیل نخواهد داشت:
الف. ارزش حقوقی توافقهای مذکور؛
ب. شمول هر یک از قواعد منعکس در عهدنامه حاضر بر توافقهای مذکور، در مواردی که توافقهای مورد بحث به موجب حقوق بین الملل و فارغ از این عهدنامه مشمول آن قواعد باشند؛
ج. شمول این عهدنامه بر آن دسته از روابط کشورها که به موجب توافقهای بینالمللی بین آنها ایجاد شده و سایر اشخاص موضوع حقوق بینالملل نیز طرف آن توافقها هستند.
ماده ۴ عطف به ماسبق شدن عهدنامه حاضر
بدون تأثیر بر آن دسته از قواعد مندرج در عهدنامه حاضر که معاهدات موجود، به موجب حقوق بینالملل و مستقل از این عهدنامه مشمول آنها خواهند بود، عهدنامه حاضر فقط شامل معاهداتی میشود که به وسیلی کشورها پس از لازم الاجرا شدن این عهدنامه نسبت به آنها منعقد شده باشد.
ماده ۵ معاهدات تشکیل دهندة سازمانهای بینالمللی و معاهدات پذیرفته شده در چهارچوب یک سازمان بینالمللی
این عهدنامه بر هر معاهدهای که سند تأسیس یک سازمان بینالمللی باشد و هر معاهدهای که در چارچوب یک سازمان بینالمللی پذیرفته شود، اعمال خواهد شد. بی آنکه به هیچ کدام از مقررات مربوط به آن سازمان لطمهای وارد کند.