11 اشتباه رایج در ترجمه که نباید انجام دهیم

[1ta.rasoulzadeh]

در حال حاضر، ترجمه متون کار راحتی به نظر می‌رسد. برنامه ‌های مختلفی برای گوشی‌های موبایل یا رایانه‌ها ساخته شده است؛ حتی ترجمه‌های آنلاین و ترجمه ‌هایی که توسط عکسبرداری از متون انجام می شود.

با وجود تمام این امکانات، که بسیار هم کارآمد هستند، ترجمه یک هنر مهارتی است که باید به درستی انجام شود. راه ترجمه روان، یک راه پر پیچ و خم است و ممکن است پر از اشتباهاتی باشد که به چشم مترجم نیایند. اما اگر تصمیم به ترجمه گرفته اید، باید خودتان را آماده مبارزه با این سختی‌ ها و مشکلات کنید.

دوستان اشتباهی!​

هر مترجمی باید آمادگی مقابله با دشمنانش را داشته باشد! به این دشمنان، "دوستان اشتباهی" نیز می گویند. اما منظور از دشمن و دوست اشتباهی چیست؟ دوست اشتباهی در واقع همان لغاطی هستند که در زبان مبدا و مقصد شبیه یکدیگرند، اما در واقع معانی متفاوتی دارند. در بسیاری زبان ها، ممکن است آوا و حتی املای دو لغت شبیه به هم باشد، ولی در هر زبان معنی متفاوتی بدهد.

رعایت چند نکته قبل از شروع ترجمه بسیار ضروری است. در این مقاله سعی شده است تا به مهمترین این نکات بپردازیم و شما را از رایج ‌ترین آن‌ها آگاه سازیم تا این اشتباهات را تکرار نکنید و یک ترجمه حرفه‌ای و قابل قبول برای ارائه داشته باشید.

1. ترجمه تحت اللفظی (لغت به لغت)​

شاید مهمترین نکته‌ای که باید رعایت کنید، همین مورد باشد. قطعا وقتی شروع به پیدا کردن معنی هر لغت در فرهنگ لغت می کنید و آن‌ها را کنار هم می چینید، در حقیقت یک تصمیم کورکورانه گرفته اید و اجازه داده اید این اشتباه رایج به راحتی به ترجمه شما راه پیدا کند.

پیدا کردن معنی لغت‌ها کار درستی است و شاید در بعضی جمله‌ها چیدن این لغت‌ها کنار هم درست از آب در بیاید، اما اگر برای کل متن به درستی پیش نرود، ممکن است حتی باعث از دست دادن شغل شما بشود. فراموش نکنید که هر زبانی دستور زبان، جمله بندی و اصطلاحات مخصوص به خود را دارد و رعایت نکات ظریف در ساختار جمله و حتی ریشه یابی کلمه‌ها در هر زبان الزامی است.

۲. استفاده از معنی رایج لغت ها​

ممکن است هر لغت در زبان‌های دیگر، فقط یک معنی نداشته باشد و دارای معانی متفاوتی باشد که در جمله مشخص می‌شود. با این که احتمال دارد که یک لغت از نظر فنی در ترجمه درست باشد، اما تفاوت‌های کوچک معنی لغت‌ها در جمله بندی، معنی جمله را تغییر می‌دهند. در نمونه‌ های بزرگتر، این اشتباه موجب تنش میان دو کشور شده و حتی آن‌ها را تا آستانه جنگ می کشاند؛ اما در نمونه‌های کوچکتر، اشتباهات این چنینی منجر به ترجمه ‌های بی ‌معنی و بسیار بد می شود.

​

3. توجه نکردن به زبان مبدا​

برخی زبان‌ها تفاوت‌ های نامحسوسی با یکدیگر دارند. با توجه به معنی آن ها و نوع استفاده آن در زبان مبدا، به ترجمه آن زبان بسیار کمک می کند. برای مثال زبان انگلیسی UK با زبان انگلیسی US شبیه به هم هستند. املای برخی لغات نیز در آن ها شبیه است مثل Favorite/Favourite اما در همین دو زبان، ممکن است یک لغت توهین‌ آمیز و یا عامیانه باشد و در زبان مشابه، معنی رسمی و یا غیر توهین آمیزی داشته باشد. پس شناخت تفاوت‌های زبان مبدا در ترجمه بسیار مهم است.

4. کمک نگرفتن از فردی با زبان مادری مبدا​

یکی از آسان‌ترین کار‌ها برای جلوگیری از ترجمه اشتباه و استفاده از جملات اشتباه غیر عمدی، این است که با شخصی که زبان مادری آن زبان را دارد، مشورت کنید تا صحت ترجمه اثبات شود. زمان گذاشتن بر روی پروژه‌ای که در حال انجام آن هستید و اثبات درست بودن آن در مراحل آخر کار، امری شایسته در ترجمه متون است.اما وقتی بدون مشورت و تایید یک شخص بومی، ترجمه خود را از زبانی که آن را نمی فهمید منتشر می کنید، مطمئن باشید که هدف اصلی را از دست داده‌اید.

5. عدم ایجاد یک واژه نامه برای خودتان​

با تجهیزات کامل ترجمه کنید! همانطور که پیش می روید، برای خودتان اصطلاحات و واژه‌های ترجمه شده را بنویسید. واژه‌ها و اصطلاحات مهمی را که اغلب استفاده می کنید نیز بنویسید. با این کار ترجمه ‌های بعدی را هم برای خودتان و هم برای مترجمان دیگر راحت می کنید.

​

6. عدم توجه به لحن و آهنگ جمله یا کلمه​

تصور کنید که ترجمه یک شعر با رعایت لحن و آوای آن چقدر می تواند سخت باشد. معنی کلماتی که فرهنگ لغت به شما می دهد، در جمله چه آهنگی دارد؟ در یک مقاله معمولی، نیازی نیست از واژه‌های شاعرانه و سخت استفاده شود.

یک مترجم خوب، با شجاعت، لغات ترجمه شده را به کار می‌برد؛ حتی ممکن است در مورد یک کتاب یا مقاله به راحتی صحبت کنید، اما چگونه خواندن متن به اندازه اینکه چه چیزی نوشته شده است، مهم است. این اشتباه محدود به هیچ نوع نوشته‌ای نیست. اگر لحن جملات در هر نوشته‌ای نادیده گرفته شود، موجب تفسیر نادرست از آن مطلب می‌شود. به عنوان مثال، یک گزارش آب و هوا را به صورت جدی و بسیار رسمی و خشک شروع به خواندن کنید. احتمال این که شنونده چیزی فراتر از منظور واقعی گزارش را برداشت کند و به این فکر کند که پایان دنیاست بسیار زیاد است.

7. داشتن دانش در مورد فرهنگ یک زبان، با ترجمه حرفه‌ای آن برابری می‌کند​

توجه کنید حتی استادی که یک زبان خارجی را تدریس می کند، ممکن است در ترجمه متون دچار اشتباه شود. اینکه بتوانید به دو زبان یا بیشتر صحبت کنید، دلیل بر مهارت در ترجمه آن زبان‌ها نیست. ترجمه در حقیقت یک کار هنری به حساب می آید و نیاز به خلاقیت و تجربه کافی دارد.

در ترجمه‌های تخصصی مثل ترجمه تخصصی پزشکی یا مهندسی، داشتن دانش در مورد آن زبان فقط نیمی از ترجمه است. پیدا کردن فردی که در مورد آن تخصص نیز اطلاعات داشته باشد بسیار مهم است. در ترجمه‌های تجارتی و بازاریابی باید در مورد فرهنگ آن کشور هم اطلاعات داشته باشید و عقاید مذهبی و سیـاس*ـی آن کشور را بدانید.

8. باور نداشتن به تغییر و تکامل زبان​

هیچ زبانی بدون تغییر نمی ماند. هر ساله متخصصان در علم زبان شناسی، واژه‌ها و اصطلاحات جدید را به فرهنگ لغت‌ها اضافه می کنند همیشه با کلمات و اصطلاحات جدید، دانش خود را به روز نگه دارید.

9. عدم توجه به لغات غیر قابل ترجمه و گویش‌های محاوره ای​

یکی از مشکلات رایج در ترجمه، این است که مترجمان لغات و اصطلاحات محاوره‌ای را در ترجمه نادیده می‌گیرند. این شامل شعار های تبلیغاتی مراکز و موسسات تجاری هم می شود. بهترین روش این است که با شخصی که بومی آن زبان است مشورت کنید و متوجه شوید که ترجمه آن لغت و اصطلاح چگونه است و آیا ضرورتی دارد یا نه.

10. فارغ از هر زبانی، اعداد همان اعداد هستند​

به آمار و ارقام و هر چیزی که با اعداد سر و کار دارد، مثل واحدهای پولی، تاریخ‌ها و زمان ها، میزان مصرف دارو ها و سیستم متریک در اندازه گیری ها، بسیار توجه کنید. به نظر می‌رسد اعداد همان اعداد باشند، ولی در واقع فرمت آن ها ممکن است در هر کشور متفاوت باشد و زبانی که آن ها را بیان می کند بر روی آن ها تاثیر می گذارد.

11. علائم نگارشی را همانند زبان مقطع جایگذاری نکنید​

جمله معروفی می‌گوید: "یک ترجمه خوب، ترجمه ‌ای است که همه چیز را تغییر دهد ولی چیزی تغییر نکند!" همه چیز شامل علائم نگارشی مثل ویرگول، نقطه و... نیز می شود. در حقیقت لازم است که لحن و آوای جملات را در ترجمه خود رعایت کنید، اما فراموش نکنید که در برخی زبان ها، خلاصه گویی بیشتری وجود دارد و لازم باشد که شما در ترجمه، از جملات بیشتری استفاده کنید. این یعنی علائم ‌نگارشی بیشتر.

منبع: tarjomeonline

دانلود رمان و کتاب های جدید