1ta.rasoulzadeh
کاربر نگاه دانلود
مقدمه
وقتی زمان ترجمه اصطلاحات فرا میرسد، مترجمان باید بر بسیاری از مشکلات غلبه کنند. دشوارترین بخش این است که مترجمان برای این اصطلاحات، معادل مناسبی ندارند. به عبارت دیگر، اصطلاحات معادلی در زبان مقصد ندارند که دقیقاً با اصطلاحات در زبان مبدا مطابقت داشته باشند. به همین دلیل مترجمان، اصطلاحات را دشوارترین نوع ترجمه می‌دانند. بسیاری اوقات این اصطلاحات عجیب و غریب هستند و معانی آنها، غالباً غیرقابل پیش بینی و ترجمه است. این تحقیق سعی دارد تا راهنمایی‌هایی را برای خوانندگان و مترجمان اصطلاحات، در فرآیند ترجمه چنین مفاهیمی نشان دهد. ابتدا، مشکلات در درک معانی اصطلاحات، مورد بررسی قرار خواهد گرفت، سپس راههای ممکن برای حل آنها ذکر خواهد شد.مشکلات ترجمه اصطلاحات و راهکار‌های غلبه بر آن ها
بسیاری از اصطلاحات از لحاظ فرهنگی به هم پیوند خورده‌اند و این می‌تواند کمک بزرگی باشد که مترجمان برای رفع مشکل به آن نیاز دارند. برای ترجمه صحیح اصطلاحات به یک زبان دیگر، مترجمان باید از استراتژی صحیح استفاده کنند. همچنین یادگیری کارکردهای مختلف یک اصطلاح در زبانهای مبدا و مقصد مهم است. برای ترجمه صحیح اصطلاحات، مترجم باید ویژگی‌های اصطلاح را در هر دو زبان بداند. در هنگام ترجمه ضرب المثل، مترجم باید بر برخی مشکلات اساسی غلبه کند. یکی از مواردی که ذکر شد، این است که معمولاً در زبان مقصد معادل مناسب وجود ندارد. دوم اینکه، متن در زبان مقصد ممکن است متفاوت از زبان مبدا باشد. در این مورد استفاده از اصطلاح به صورت تحت اللفظی و همچنین نحوه استفاده از اصطلاحات به طور همزمان مهم است. در صورتی که اصطلاحات زبان مقصد مانند زبان مبداء نباشند، استفاده از واژگان صحیح و رساندن معنای واقعی برای مترجم، بسیار سخت می‌شود. به عنوان مثال، اصطلاح «بینی خود را لمس کنید» که در زبان انگلیسی کاربرد فراوانی دارد، وقتی ترجمه شود باید مطابق با کنجکاوی باشد و انگشت شخص را به داخل بینی نکشد! در مواجهه با اصطلاحات، تشخیص و یافتن معادل درست در زبان مقصد، حرف اول را می‌زند. برای مثال عبارت let the cat out of the bag به معنای «لو رفتن راز» است. میبینید که این معنی با هیچ یک از واژگان عبارت تناسب ندارد. همچنین یکی دیگر از چالش ها، ترجمه یک اصطلاح خاص در ترجمه تخصصی مقاله است که مترجم باید بتواند آن اصطلاح را در آن رشته تخصصی به درستی ترجمه کند.
یک استراتژی ممکن که مترجمان هنگام ترجمه اصطلاحات باید از آن استفاده کنند، تلاش برای انتقال همه عناصری (از جمله فرهنگی) است که در زبان مبدا وجود دارند. این تضمین می‌کند که مترجم، ترجمه تحت اللفظی زبان مبدا را با زبان مقصد تطبیق ندهد. لازم است تغییرات خاصی انجام شود. در حقیقت، استراتژی صحیح این است که مترجم با تمرکز بر معنای متن اصلی، از ترجمه کلمه به کلمه فاصله بگیرد و سعی کند تا تاثیر مناسبی را به خواننده منتقل کند. شاید در برخی موارد، مترجم واقعا نتواند اصطلاح را ترجمه کند. دلیلش این است که امکان دارد در زبان مقصد اصطلاح مناسبی برای ترجمه در دسترس نباشد. در این حالت و برای برطرف کردن این مشکل، مترجم باید سعی کند از اصطلاحی استفاده کند که همان معنی و شکل را داشته باشد یا بتواند از اصطلاحی استفاده نماید که معنای مشابهی دارد اما شکل آن متفاوت است. گزینه دیگر در دسترس مترجم که چندان توصیه نمی‌شوند، عبارت است از حذف کلمات خاص متن اصلی، که معنای کلی متن را تغییر نمی‌دهند.
مشکلات ترجمه اصطلاحات از بعد فرهنگی و ایدئولوژیک
اصطلاحات ثابت بخشی غیرقابل تفکیک از هر زبان است که در بیشتر زبانها به تعداد زیادی یافت می‌شود. از آنجا که معنای واقعی این اصطلاحات، از معانی سطحی کلماتی که آنها را تشکیل می‌دهند قابل درک نیست، بنابراین در هر دو فرآیند درک و ترجمه آنها مشکلاتی وجود دارد. فرآیند ترجمه اصطلاحات از یک زبان به زبان دیگر، مترجم را ملزم می‌کند تا دانشی مناسب از زبانها و فرهنگ‌های مشترک و یا انتقال یافته و همچنین توانایی شناسایی و کنار آمدن با مشکلات احتمالی در این زمینه را داشته باشد. فرآیند یافتن یک معادل کارآمد برای اصطلاحات بین زبان ها، به دلیل اینکه مردم زبانهای مختلف برای انتقال معنای مشابه، از عبارات کاملاً متفاوتی استفاده می‌کنند، بسیار پیچیده است. به گونه‌ای که اگرچه ممکن است در یک زبان خاص، یک عبارت کاملاً ملموس و قابل درک باشد، همان مجموعه کلمات و اصطلاحات در زبان دیگر، می‌توانند کاملاً مبهم به نظر برسند. این امر از این واقعیت سرچشمه می‌گیرد که هر زبان دارای برخی موارد خاص فرهنگی است که کاملاً متفاوت از موارد مربوط به زبانی دیگر است. علاوه بر این، در عوامل دیگری مانند دین، موقعیت‌های جغرافیایی، ایدئولوژی‌های مختلف، طبقات اجتماعی زبانها و جوامع، اختلافاتی وجود دارد که روند درک و ترجمه ضرب المثل از یک زبان به زبان دیگر را سخت تر می‌کند.
در حقیقت زبانهای بسیاری در سراسر جهان وجود دارند که هر یک، در بسیاری از جنبه‌ها با سایرین متفاوت است. همچنین واضح است که مردم کشورهای مختلف دارای ایدئولوژی‌های متنوعی هستند و هر جامعه‌ای جهان را به شکلی متفاوت از دیگری درک می‌کند. به تبع آن، ایدئولوژی‌ها بر زبانها و روش‌های بیان معانی، تأثیر می‌گذارند. در نتیجه، اصطلاحات زبانها در اکثر موارد از یکدیگر فاصله می‌گیرند. اصطلاحات، قلمرو وسیعی را به خود اختصاص داده‌اند که می‌توانند جنبه‌های فرهنگی بسیاری از جمله اعتقادات مذهبی، موارد خاص فرهنگ، خرافات و ایدئولوژی‌های مختلف مردم از جوامع و ملل متنوع را در بر گیرند.
جمع بندی و نتیجه گیری
تا اینجا متوجه شدیم که در ترجمه اصطلاحات و اصطلاحات ثابت مشکلاتی وجود دارد. به چهار مورد از این مشکلات اشاره می‌کنیم: 1) اصطلاح ممکن است معادلی در زبان مقصد نداشته باشد. 2) اصطلاح ممکن است یک همتای مشابه اما با معنی متفاوت داشته باشد. 3) اصطلاح ممکن است در هر دو معنای تحت اللفظی و اصطلاحی خود به طور همزمان مورد استفاده قرار گیرد. و 4) زمینه‌های استفاده از اصطلاحات در زبانهای مختلف متفاوت است. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که این مشکلات در شرایط مختلفی با هم روبرو می‌شوند. اکنون چهار راهکار برای حل مشکلاتی که ممکن است عبارات اصطلاحاتی یا ضرب المثل‌ها ایجاد کنند ذکر می‌کنیم: 1) استفاده از اصطلاح با معنی و فرم مشابه. 2) استفاده از اصطلاحی با معنای مشابه اما ظاهری متفاوت؛ 3) ترجمه توسط پارافراژ و 4) ترجمه نکردن یا حذف اصطلاح. البته هیچ روش مشخصی برای مقابله با مشکلات ترجمه اصطلاحات وجود ندارد و این وضعیت موجود است که تصمیم می‌گیرد کدام استراتژی را، به کار بگیرید. نقش‌های مهم جنبه‌های اجتماعی، زبانی و فرهنگی توسط تعدادی از نمونه ها، این واقعیت را نشان می‌دهد که هرچه دو فرهنگ و زبان به یکدیگر نزدیک باشند، فرایند ترجمه ضرب المثل آسان‌تر می‌شود. مفهوم کلیدی دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد این است که مترجم باید دانش عمیقی در مورد زبان مبدا و مقصد داشته باشد تا معانی مفهومی اصطلاحات را بفهمد و سپس تعاریف دقیق خود را در ترجمه بازآفرینی کند.نکته اصلی این است که برخی از استراتژی‌ها در دسترس مترجمان قرار گرفته‌اند که می‌توانند به آنها در انجام یک کار خوب برای ترجمه اصطلاحات کمک کنند. با استفاده از این راهکارها می‌توان بر بیشتر دشواری‌هایی که مترجمان با آن روبرو هستند، غلبه کرد. امروزه پارافراژ، یکی از متداولترین راهبردهای ترجمه اصطلاحات است که توسط مترجمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته تمام این راه‌ها بستگی به این دارد که چه مقدار هم ارزی می‌توان در اصطلاحات زبان مبدا و مقصد پیدا کرد.
منبع:tarjomeonline
