آیا دایناسورها به چرخه حیات برمیگردند؟
روزنامه خراسان: شاید این رویا، زمانی که اولین بار استخوانهای دایناسورها در نقاط مختلف دنیا کشف شد، به ذهن یک دانشمند رسید که احتمال دارد بتوانیم موجودات ماقبل تاریخ و منقرض شده را دوباره روی زمین ببینیم و در کنار آنها زندگی کنیم. اولین نکتهای که برای زنده کردن موجودات منقرض شده باید دانست این است که موجودات از بین رفته در چه زمان یا دوره زمینشناسی روی زمین زندگی میکردهاند، زیرا روشها برای حیات مجدد این جانوران بسته به قدمت زیست آنها متفاوت است.
به لطف پیشرفت روشهایی مانند کلونینگ و فناوری ویرایش ژن، چشمانداز بازگشت حیوانات در حال انقراض بیش از هر زمان دیگری دست یافتنی به نظر میرسد. به بهانه این که به تازگی در استرالیا، پروفسور مایکل آرکر و همکارانش روی تحقیق برای احیای دایناسورها به نتایج جدیدی درباره مراحل رشد و تکامل این حیوان رسیدند در پرونده امروز زندگی سلام میخواهیم به این سوال پاسخ بدهیم که آیا میشود دایناسورها و حیوانات منقرض شده را دوباره زنده کرد و به آنها حیات مجدد بخشید؟
اول دایناسورها بودهاند یا ماموتها؟
همانطور که گفته شد، میزان امکان حیات مجدد جانوران منقرض شده بسته به قدمت زیست آنها متفاوت است. شاید در ذهن بسیاری از شما جانورانی، چون ماموتها و دایناسورها اختلاف زمانی زیست زیادی روی زمین نداشته باشند، ولی جالب است بدانید میلیونها سال بین نابودی آخرین دایناسور تا پیدایش نخستین ماموتها فاصله وجود دارد. باید بدانیم که دایناسورها در دوران مزوزوئیک یا حیات میانی زندگی میکردند و اوج حضور آنها در دوره ژوراسیک و کرتاسه بوده است و آخرین دایناسورها تقریبا در حدود ۶۵ میلیون سال پیش یعنی در پایان کرتاسه نابود شدند.
اما ماموتهای پشمالو در کمتر از یک میلیون سال پیش از بین رفتند و اجداد ما یعنی انسانهای نخستین در عصر یخبندان ماموتها را شکار و از آنها تغذیه کردهاند و همچنین از اجزای بدن آنها پناهگاه میساختند یا از استخوانهایشان برای ساخت ابزارهای ساده خود استفاده میکردند. برخی دیگر از جانوران منقرض شده هستند که حتی از ماموتها نیز جدیدترند مثل دودو. این پرندهها در آمریکای جنوبی زندگی میکردند و، چون در جزیره زیستگاه خود، دشمن طبیعی نداشتند با دیدن اولین انسان فرار نکردند و توسط نخستین اسپانیاییهایی که پا به قلمروی این جانوران گذاشتند، شکار شدند و جز نمونه تاکسیدرمی در موزههای تاریخ طبیعی نمونه دیگری از آنها وجود ندارد.
از جانوران دیگری که از مدت انقراض آن زمان زیادی نمیگذرد، میتوان به ببر تاسمانی اشاره کرد. کیسهداری که ظاهری شبیه به گربهسانان داشت و تا آمدن نخستین اروپاییها به تاسمانی در آن جا زندگی میکرده است. این جانور شگفت انگیز نیز به دلیل شکار بیرویه، تخریب زیستگاهها و اشغال جایگاه اکولوژیک به سرعت نابود شد و سالهاست اثری از آن وجود ندارد.
از منقرض شدههای ایرانی میتوان دو گربهسان بزرگ یعنی شیر ایرانی و ببر مازندران را نام برد که در کمتر از ۱۰۰ سال پیش منقرض شدند.