*فریال*
کاربر نگاه دانلود
نمیدانم چطور مخاطب سینمای ایران هنوز به سینما اعتماد میکند و چنین فیلمهایی را میبیند. باید گفت دست مخاطبان درد نکند که هرچیزی که روی پرده میرود را به تماشا مینشینند.
سعید راد بازیگر سینمای ایران که جزو معدود افرادی است که توانست دو برهه مختلف زمانی از تاریخ سینمای ایران را ببیند و حتی دورانی ممنوعالکاری را نیز تجربه کند؛ البته او در هر دو برهه بهعنوان یک ستاره مطرح بوده است.
به نظرتان حال و روز سینمای ایران چطور است؟
نمیدانم چطور مخاطب سینمای ایران هنوز به سینما اعتماد میکند و چنین فیلمهایی را میبیند. باید گفت دست مخاطبان درد نکند که هرچیزی که روی پرده میرود را به تماشا مینشینند. درحالی که با این وضعیت موجود به نظرم مردم حتی نباید تلویزیون ببینند! آنها باید اعلام کنند که دیگر تلویزیون نگاه نمیکنند، اما این مردم خوب هر خوراکی که ما برایشان آماده میکنیم قبول کرده و اعتراضی نمیکنند. در حالی که ما باید نسبت به این لطف قدردان باشیم اما به خودمان غره میشویم، آن هم نسبت به کاری که اطمینان داریم بد است.
کاهش سطح سلیقه مخاطب یا نزول کیفیت آثار موجب شده تا شما از مخاطب برای سینما رفتن تشکر کنید؟
ما یاد گرفتیم وقتی به مردم نیاز داریم به آنها اهمیت بدهیم و از آنها درخواست کنیم، اما مردم ما هوشمندند و خودشان قادر به تشخیصاند که از چه چیزی باید حمایت کنند و از چه چیزی نه. بسیاری برای مردم ارزش قائل نیستند و مردم نیز از این باخبرند، ولی باز هم با وجود همه این شبکههای ماهوارهای، به سینما میروند و فیلم میبینند. واقعاً دمشان گرم! هرچند میتوانند فیلم روی پرده را یک ماه بعد با هزینه کمتر خریداری کنند و تا مدتها هم خودشان ببینند و هم به بقیه بدهند. به این مخاطب باید احترام گذاشت. به جای اینکه پز دهیم و از او توقع و انتظار داشته باشیم که همیشه ما را حمایت کند، ما باید مراقب مخاطبمان باشیم.
رسانه چقدر میتواند در تغییر سطح سلیقه مخاطب و کیفیت سینما مؤثر باشد؟
مسلم است که رسانه بسیار تأثیرگذار است. اگر سینماگر جایگاهی در رسانههای معتبر داشته باشد که علاوه بر حرفهایش مورد نقد هم قرار بگیرد، درنهایت بر عملکرد و کیفیت کارش نیز اثر میگذارد. درواقع باید جایی باشد که بتواند گوش فیلمساز را هم بکشد. همانطور که قبلاً گوش ما کشیده شده. یادم است 33سال پیش، یکی از روزهای فیلمبرداری فیلم «خط قرمز» آقای کیمیایی، یک ربع دیر به سرصحنه رفتم و تا سه روز از ایشان معذرتخواهی میکردم، اما حالا بازیگر حتی سر صحنه هم حاضر نمیشود!
شاید یکی از کمبودهای سینمای ایران نسبت به سینمای پیش از انقلاب این است که دیگر ستاره ندارد؟
بازیگران سینما برای اینکه ستاره شوند، نیاز به جنم دارند. درست است که فاکتورهای دیگری مثل بیان خوب، چهره، قامت و البته توجه به قهرمان و ضدقهرمان در فیلمها برای ستارهسازی مهم است اما تا زمانی که آن جنم وجود نداشته باشد، کسی نمیتواند ستاره شود. بازیگران این سالها بازیهای خوبی دارند، معروف هم میشوند اما آن جنم لازم را ندارند؛ مثلاً یک بازیگر خوبمان که میگوید به واسطه ایفای 37نقش در یک فیلم نامش در گینس ثبت شده است. به نظرم این اتفاق خوبی نیست. اگرچه این بازیگر بااستعداد و خوب است اما این تعداد نقش در یک فیلم بیشتر شبیه یک شوخی است. گاهی بازیگر نباید بعضی نقشها را بازی کند. البته در بین آنها استثناهایی هم وجود دارد که از این فاکتور اصلی برخوردار هستند، اما به واسطه انتخاب راه اشتباه به این سرانجام نمیرسند. این بازیگران قدر خودشان را نمیدانند و نقشهایی را بازی میکنند که نقش خوب قبلی را به سخره میگیرد. به نظرم دو نفر از بازیگرانی که میتوانستند تبدیل به ستاره شوند، محمدرضا فروتن و حامد بهداد بودند. بهداد یکی از خوش جنمترین بازیگران سینمای ایران است که به واسطه انتخاب برخی از نقشهایش نتوانسته به آن جایگاه برسد.
به نظر شما این مسئله فقط به بازیگر و نحوه عملکردش بازمیگردد؟
مسلماً این مسئله فقط به بازیگر ربط دارد.
به نظرتان مخاطب امروز سینمای ایران هنوز هم قبول میکند که بازیگری در سینما تبدیل به ستاره شود؟
نه قبول نمیکند. مخاطبان سینمای ما اگر به ستاره بودن بازیگران اعتقاد داشتند، فیلم بازیگرانی چون فروتن یا بهداد باید حداقل 10میلیارد میفروخت، چرا که این بازیگرها، ستارههای سینمای ایران هستند. در حالی که این فیلمها درنهایت 700میلیون میفروشد، آن هم به واسطه مصاحبه و درخواست از مردم برای دیدن فیلمهایشان.
این نقشهای اشتباه به انتخاب کارگردان برمیگردد.
بله، همه اشتباهات در کنار یک نتیجه اشتباه حاصل میشود. کارگردان خیال میکند بازیگر میتواند در هر نقشی ظاهر شود و به اصطلاح شقالقمر کند. کسی را برای نقش خلبانی انتخاب میکنند که حتی قدش نیز به این شغل نمیخورد. این برای مخاطب ایرانی شوخی است که یک خلبان قد کوتاه ببیند. یا مثلاً حامد بهداد نقش یک پلیس را در یک سریال بازی کرد. سریال را که دیدم به او گفتم من موقع دیدن این فیلم فقط خندیدم. نقش پلیس در آن سریال آنقدر کمدی بود که شاید حتی اگر قرار بود اصل فیلم در ژانر کمدی ساخته شود به این خوبی نمیشد.
آیا سینمای امروز، ظرفیت لازم را برای ستاره شدن بازیگران فراهم کرده است؟
سینما باید این فضا و ظرفیت را به وجود بیاورد. در تعریف اکنون ما هر بازیگر شناخته شدهای را که در فرم خوب بازی میکند لقب ستاره میدهند، اما لفظ سوپراستار به کسانی میگویند که در تمام دوران زندگیشان نقش بازی میکنند. مثل آنتونی کویین، داستین هافمن یا گریگوری پک، اما در ایران به این تعریف میگوییم پیشکسوت. درحالی که این لفظ برای ورزش استفاده میشود و ربطی به سینما ندارد. در سینما اصلاً پیشکسوت یا قدیمی نداریم. بازیگر در همه حالی و با هر شرایطی میتواند و باید بازی کند.
زمانی میگفتند محمدرضا گلزار ستاره سینمای ایران است، معتقدید گلزار توانست به این عنوان برسد؟
گلزار تیپ و فرم متفاوتی را به سینما آورد و اگر حواسش را جمع میکرد میتوانست سالها تماشاگران را به سینما جذب کند. او بسیار تیپیک بود. شیشی کاپور سینمای ایران بود، اما به واسطه نقشهای اشتباهش، خود را خراب کرد. او خواست جدی باشد، اما نقش جدی بازی کردن به جایگاهش ضربه زد. به طورمثال او در فیلم «بوتیک» بسیار عالی بود. یک نقش جدی فوقالعاده داشت، اما در ادامه راه را اشتباه رفت.
فکر نمیکنید یکسان بودن نقشها تبدیل به تیپ شود؟
بعضی تیپها همانقدر قشنگ هستند که نقشهای متفاوت. میشود یکی دوبار در سال چنین نقشهایی را بازی کرد و فضای سینما و مخاطبان را شاد کرد.
البته در مورد «حامد بهداد» که شما او را دارای پتانسیل ستاره شدن میدانید، گفتند که آنقدر انرژی دارد که گاهی از نقش بیرون میزند؟
نه این حرف است. البته بهداد هم گاهی زیاد شلوغ میکند، اما بازیگر بااستعدادی است.
نمونه دیگری از بازیگران سینمای ایران بودهاند که صاحب چنین فاکتورهایی باشند، اما سوپراستار نشده باشند؟
یکبار در برنامه «هفت» بازیگری آمده بود به نام رادان. بسیار شیک، خوشتیپ و خوشصحبت. در حالی که بسیاری از بازیگران ما به هیچکدام از این فاکتورها دقت نمیکنند، اما بهرام رادان خیلی جنتلمن مقابل دوربین قرار گرفت و درخصوص مسائل درست صحبت کرد و تحلیل اجتماعی داد. به او همان شب برنامه پیامک زدم و تبریک گفتم. به جز او کسان دیگری چون مریلا زارعی، رضا کیانیان هم بازیگران باسواد و باشخصیتی هستند که از حضورشان افتخار میکنیم.
سعید راد بازیگر سینمای ایران که جزو معدود افرادی است که توانست دو برهه مختلف زمانی از تاریخ سینمای ایران را ببیند و حتی دورانی ممنوعالکاری را نیز تجربه کند؛ البته او در هر دو برهه بهعنوان یک ستاره مطرح بوده است.
به نظرتان حال و روز سینمای ایران چطور است؟
نمیدانم چطور مخاطب سینمای ایران هنوز به سینما اعتماد میکند و چنین فیلمهایی را میبیند. باید گفت دست مخاطبان درد نکند که هرچیزی که روی پرده میرود را به تماشا مینشینند. درحالی که با این وضعیت موجود به نظرم مردم حتی نباید تلویزیون ببینند! آنها باید اعلام کنند که دیگر تلویزیون نگاه نمیکنند، اما این مردم خوب هر خوراکی که ما برایشان آماده میکنیم قبول کرده و اعتراضی نمیکنند. در حالی که ما باید نسبت به این لطف قدردان باشیم اما به خودمان غره میشویم، آن هم نسبت به کاری که اطمینان داریم بد است.
کاهش سطح سلیقه مخاطب یا نزول کیفیت آثار موجب شده تا شما از مخاطب برای سینما رفتن تشکر کنید؟
ما یاد گرفتیم وقتی به مردم نیاز داریم به آنها اهمیت بدهیم و از آنها درخواست کنیم، اما مردم ما هوشمندند و خودشان قادر به تشخیصاند که از چه چیزی باید حمایت کنند و از چه چیزی نه. بسیاری برای مردم ارزش قائل نیستند و مردم نیز از این باخبرند، ولی باز هم با وجود همه این شبکههای ماهوارهای، به سینما میروند و فیلم میبینند. واقعاً دمشان گرم! هرچند میتوانند فیلم روی پرده را یک ماه بعد با هزینه کمتر خریداری کنند و تا مدتها هم خودشان ببینند و هم به بقیه بدهند. به این مخاطب باید احترام گذاشت. به جای اینکه پز دهیم و از او توقع و انتظار داشته باشیم که همیشه ما را حمایت کند، ما باید مراقب مخاطبمان باشیم.
رسانه چقدر میتواند در تغییر سطح سلیقه مخاطب و کیفیت سینما مؤثر باشد؟
مسلم است که رسانه بسیار تأثیرگذار است. اگر سینماگر جایگاهی در رسانههای معتبر داشته باشد که علاوه بر حرفهایش مورد نقد هم قرار بگیرد، درنهایت بر عملکرد و کیفیت کارش نیز اثر میگذارد. درواقع باید جایی باشد که بتواند گوش فیلمساز را هم بکشد. همانطور که قبلاً گوش ما کشیده شده. یادم است 33سال پیش، یکی از روزهای فیلمبرداری فیلم «خط قرمز» آقای کیمیایی، یک ربع دیر به سرصحنه رفتم و تا سه روز از ایشان معذرتخواهی میکردم، اما حالا بازیگر حتی سر صحنه هم حاضر نمیشود!
شاید یکی از کمبودهای سینمای ایران نسبت به سینمای پیش از انقلاب این است که دیگر ستاره ندارد؟
بازیگران سینما برای اینکه ستاره شوند، نیاز به جنم دارند. درست است که فاکتورهای دیگری مثل بیان خوب، چهره، قامت و البته توجه به قهرمان و ضدقهرمان در فیلمها برای ستارهسازی مهم است اما تا زمانی که آن جنم وجود نداشته باشد، کسی نمیتواند ستاره شود. بازیگران این سالها بازیهای خوبی دارند، معروف هم میشوند اما آن جنم لازم را ندارند؛ مثلاً یک بازیگر خوبمان که میگوید به واسطه ایفای 37نقش در یک فیلم نامش در گینس ثبت شده است. به نظرم این اتفاق خوبی نیست. اگرچه این بازیگر بااستعداد و خوب است اما این تعداد نقش در یک فیلم بیشتر شبیه یک شوخی است. گاهی بازیگر نباید بعضی نقشها را بازی کند. البته در بین آنها استثناهایی هم وجود دارد که از این فاکتور اصلی برخوردار هستند، اما به واسطه انتخاب راه اشتباه به این سرانجام نمیرسند. این بازیگران قدر خودشان را نمیدانند و نقشهایی را بازی میکنند که نقش خوب قبلی را به سخره میگیرد. به نظرم دو نفر از بازیگرانی که میتوانستند تبدیل به ستاره شوند، محمدرضا فروتن و حامد بهداد بودند. بهداد یکی از خوش جنمترین بازیگران سینمای ایران است که به واسطه انتخاب برخی از نقشهایش نتوانسته به آن جایگاه برسد.
به نظر شما این مسئله فقط به بازیگر و نحوه عملکردش بازمیگردد؟
مسلماً این مسئله فقط به بازیگر ربط دارد.
به نظرتان مخاطب امروز سینمای ایران هنوز هم قبول میکند که بازیگری در سینما تبدیل به ستاره شود؟
نه قبول نمیکند. مخاطبان سینمای ما اگر به ستاره بودن بازیگران اعتقاد داشتند، فیلم بازیگرانی چون فروتن یا بهداد باید حداقل 10میلیارد میفروخت، چرا که این بازیگرها، ستارههای سینمای ایران هستند. در حالی که این فیلمها درنهایت 700میلیون میفروشد، آن هم به واسطه مصاحبه و درخواست از مردم برای دیدن فیلمهایشان.
این نقشهای اشتباه به انتخاب کارگردان برمیگردد.
بله، همه اشتباهات در کنار یک نتیجه اشتباه حاصل میشود. کارگردان خیال میکند بازیگر میتواند در هر نقشی ظاهر شود و به اصطلاح شقالقمر کند. کسی را برای نقش خلبانی انتخاب میکنند که حتی قدش نیز به این شغل نمیخورد. این برای مخاطب ایرانی شوخی است که یک خلبان قد کوتاه ببیند. یا مثلاً حامد بهداد نقش یک پلیس را در یک سریال بازی کرد. سریال را که دیدم به او گفتم من موقع دیدن این فیلم فقط خندیدم. نقش پلیس در آن سریال آنقدر کمدی بود که شاید حتی اگر قرار بود اصل فیلم در ژانر کمدی ساخته شود به این خوبی نمیشد.
آیا سینمای امروز، ظرفیت لازم را برای ستاره شدن بازیگران فراهم کرده است؟
سینما باید این فضا و ظرفیت را به وجود بیاورد. در تعریف اکنون ما هر بازیگر شناخته شدهای را که در فرم خوب بازی میکند لقب ستاره میدهند، اما لفظ سوپراستار به کسانی میگویند که در تمام دوران زندگیشان نقش بازی میکنند. مثل آنتونی کویین، داستین هافمن یا گریگوری پک، اما در ایران به این تعریف میگوییم پیشکسوت. درحالی که این لفظ برای ورزش استفاده میشود و ربطی به سینما ندارد. در سینما اصلاً پیشکسوت یا قدیمی نداریم. بازیگر در همه حالی و با هر شرایطی میتواند و باید بازی کند.
زمانی میگفتند محمدرضا گلزار ستاره سینمای ایران است، معتقدید گلزار توانست به این عنوان برسد؟
گلزار تیپ و فرم متفاوتی را به سینما آورد و اگر حواسش را جمع میکرد میتوانست سالها تماشاگران را به سینما جذب کند. او بسیار تیپیک بود. شیشی کاپور سینمای ایران بود، اما به واسطه نقشهای اشتباهش، خود را خراب کرد. او خواست جدی باشد، اما نقش جدی بازی کردن به جایگاهش ضربه زد. به طورمثال او در فیلم «بوتیک» بسیار عالی بود. یک نقش جدی فوقالعاده داشت، اما در ادامه راه را اشتباه رفت.
فکر نمیکنید یکسان بودن نقشها تبدیل به تیپ شود؟
بعضی تیپها همانقدر قشنگ هستند که نقشهای متفاوت. میشود یکی دوبار در سال چنین نقشهایی را بازی کرد و فضای سینما و مخاطبان را شاد کرد.
البته در مورد «حامد بهداد» که شما او را دارای پتانسیل ستاره شدن میدانید، گفتند که آنقدر انرژی دارد که گاهی از نقش بیرون میزند؟
نه این حرف است. البته بهداد هم گاهی زیاد شلوغ میکند، اما بازیگر بااستعدادی است.
نمونه دیگری از بازیگران سینمای ایران بودهاند که صاحب چنین فاکتورهایی باشند، اما سوپراستار نشده باشند؟
یکبار در برنامه «هفت» بازیگری آمده بود به نام رادان. بسیار شیک، خوشتیپ و خوشصحبت. در حالی که بسیاری از بازیگران ما به هیچکدام از این فاکتورها دقت نمیکنند، اما بهرام رادان خیلی جنتلمن مقابل دوربین قرار گرفت و درخصوص مسائل درست صحبت کرد و تحلیل اجتماعی داد. به او همان شب برنامه پیامک زدم و تبریک گفتم. به جز او کسان دیگری چون مریلا زارعی، رضا کیانیان هم بازیگران باسواد و باشخصیتی هستند که از حضورشان افتخار میکنیم.
