«جان فورد»، كارگردان خوش‌نام هاليوود عنوان بهترين كارگردان تاريخ سينما را به‌دست آورد.
نشريه سينمايي "اسكرين" در گزارش جديد خود فهرستي از بهترين كارگردانان تاريخ سينماي دنيا را منتشر كرد كه در رتبه اول «جان فورد»، برنده چهار جايزه اسكار بهترين كارگرداني ديده مي‌شود.
در اين فهرست رتبه دوم در اختيار «آلفرد هيچكاك»، خالق آثار ماندگار سينما چون «پنجره عقبي»، «مرد عوضي»، «سرگيجه»، «شمال از شمال‌غربي»، «رواني»، «ربكا»، «طلسم‌شده» و «ام را نشانه قتل بگير» است.
«لوئيس بونوئل»، از مطرح‌ترين چهره‌هاي سينماي اسپانيا كه از وي به‌عنوان "پدر سينماي سورئاليسم" ياد مي‌شود، در مكان سوم قرار گرفته است. وي خالق فيلم تحسين‌برانگيز «فراموش‌شدگان»، «نازارين»، «رابينسون كروزوئه»، «جذابيت پنهان بورژوازي»، «خاطرات يك مستخدمه»، «ميل مبهم هـ*ـوس» و «زيباي روز»
است.
در رتبه چهارم فهرست بهترين كارگردانان تاريخ سينما نام «استنلي كوبريك»، كارگردان بزرگ آمريكايي ديده مي‌شود كه فيلم‌هاي مطرحي چون «دكتر استرنج لاو»، «يك اديسه فضايي؛۲۰۰۱»، «پرتقال كوكي»، «غلاف تمام فلزي» و «چشمان كاملا بسته» در كارنامه او هستند.
«ياسوجيرو اوزو»، «مارتين اسكورسيزي»، «هاوارد هاوكس»، «ورنر هرتزوگ» و «اورسن ولز» در مكان‌هاي بعدي اين فهرست قرار دارند.
***
«جان فورد» كه در اين فهرست در رتبه اول قرار گرفته است، كارگردان افسانه‌اي سينماي آمريكا و برنده چهار جايزه اسكار بهترين كارگرداني است كه از بزرگ‌ترين وسترن‌سازان تاريخ هاليوود محسوب مي‌شود.
جان فورد روز اول فوريه ۱۸۹۴ در «ماين» آمريكا و از خانواده‌اي ايرلندي مهاجر چشم به جهان گشود. او شهرت فراوان خود را به‌واسطه ساخت فيلم‌هاي وسترن مانند «جويندگان» و «دليجان» و هم‌چنين ساخت نسخه‌هاي سينمايي از آثار كلاسيك برجسته قرن بيستم مانند «خوشه‌هاي خشم» به‌دست آورد.
ركورد او در كسب چهار جايزه اسكار بهترين كارگرداني هم‌چنان دست‌نيافتني است. سبك خاص او در فيلم‌سازي بسيار تاثير‌گذار بود؛ به‌گونه‌اي كه «اينگمار برگمن» و «ارسن ولز» از او به‌عنوان يكي از بزرگ‌ترين كارگردانان تاريخ سينما نام مي‌بردند.
جان فورد پيشگام فيلم‌برداري فضاي خارج از استوديو و نماهاي بسيار باز بود كه در آن شخصيت‌هاي فيلم در يك محيط طبيعي بسيار بزرگ قرار مي‌گرفتند. او الهام‌بخش كارگردانان بزرگ سينما چون «جورج لوكاس»،«مارتين اسكورسيزي»، «آكيرا كوروساوا»، «استيون اسپيلبرگ»، «كلينت ايست‌وود»، «ويم وندرس»، «ديويد لين»، «پيتر بوگدايوويچ» و «كوئنتين تارانتينو» بوده است.
وي در بيشتر فيلم‌هايش اشاره مستقيم و غيرمستقيم به اصالت ايرلندي خود داشت. وي بازيگري را در سن ۲۰ سالگي با حضور در فيلم «تولد يك ملت» آغاز كرد، اما دوران بازيگري‌اش چندان طول نكشيد و در سال ۱۹۱۷ بود كه اولين فيلم خود را در مقام كارگردان با نام «گردباد» ساخت.
جان فورد در دهه ۲۰ به سمت رييس انجمن كارگردانان آمريكا منصوب شد. از ميان بازيگران هاليوود، «جان وين» ركوردار بازي در فيلم‌هاي «فورد» است. او در ۲۴ فيلم به كارگرداني «فورد» نقش‌آفريني داشت كه از معروف‌ترين آنها مي‌توان به «دليجان» (۱۹۳۹)، «دختري با روبان زرد» (۱۹۴۹)، «جويندگان» (۱۹۵۶) و «بال‌هاي عقاب‌ها» (۱۹۵۷) اشاره كرد.
محبوب‌ترين لوكيشن فورد براي ساخت فيلم‌هايش، دره «مانيومنت» در جنوب ايالت يوتا بود. او به سخت‌گيري شديد با بازيگران فيلم‌هايش و تمسخر و فرياد برسر آنان شهرت داشت. تا جاييكه «جان وين» را «احمق بزرگ» صدا مي‌زد و به گفته «هنري فوندا»، تنها كسي بود كه مي‌توانست «جان وين» را به گريه بيندازد.
با اين حال بسياري از بازيگراني كه سابقه كار با «فورد» را داشته‌اند، اذعان كرده‌اند كه شخصيت محكم و جدي او، بهترين بازي را از آنها گرفته است. او در طول جنگ دوم جهاني به‌عنوان فرمانده در نيروي دريايي ايالات متحده خدمت كرد. در اين زمان، «جان فورد» دو فيلم مستند براي نيروي دريايي آمريكا ساخت و توانست براي فيلم مستند «جنگ ميانه‌راه» (۱۹۴۲) و فيلم تبليغاتي «هفتم دسامبر» (۱۹۴۳) دو جايزه اسكار به‌دست آورد.
جان فورد روز ۳۱ اوت ۱۹۷۳ بر اثر سرطان معده در سن ۷۹ سالگي در كاليفرنيا درگذشت. وي در طول چند دهه فعاليت سينمايي، كارگرداني ۱۴۵ فيلم را برعهده داشت كه كسب چهار جايزه اسكار بهترين كارگرداني، بزرگ‌ترين افتخار كارنامه سينمايي او محسوب مي‌شود.
وي در سال ۱۹۳۵ براي «خبرچين»، درسال ۱۹۴۰ براي «خوشه‌هاي خشم»، در سال ۱۹۴۱ براي «دره من چه سرسبز بود» و در سال ۱۹۵۲ براي «مرد آرام» موفق به كسب اسكار شد، هرچند در اين ميان تنها براي فيلم «دره من چه سرسبز بود» جايزه اسكار بهترين فيلم را كسب كرد.
جان فورد در سال ۱۹۳۹ براي فيلم «دليجان» نامزد اسكار بهترين كارگرداني شده بود. او تنها كارگردان تاريخ سينما است كه چهار اسكار بهترين كارگرداني را بـرده است. «فرانك كاپرا» و «ويليام ويلر» هركدام سه‌بار اين جايزه معتبر را كسب كرده‌اند.
اين كارگردان نام‌دار براي دو فيلم «مرد آرام» و «خانه دوردست» نامزد بهترين فيلم اسكار شد. در سال ۱۹۷۳، «ريچارد نيكسون»، رييس‌جمهور وقت آمريكا مدال آزادي رياست‌جمهوري را به «فورد» اعطا كرد و در همان سال، انجمن فيلم آمريكا اولين جايزه دستاورد سينمايي خود را به او اختصاص داد.
او در سال ۱۹۵۳ براي فيلم «خورشيد به روشني مي‌درخشد» نامزد جايزه اول جشنواره كن بود. «فورد» چهار بار نامزد جايزه بهترين فيلم از نگاه انجمن كارگردانان آمريكا بود كه يك‌بار در سال ۱۹۵۳ براي فيلم «مرد آرام» موفق به كسب آن شد.
فورد در سال ۱۹۵۵ جايزه ويژه دستاورد سينمايي را از جوايز گلدن كلوب به‌دست آورد. در سال ۱۹۴۸ براي فيلم «كلمنتاين عزيزم» جايزه ربان نقره‌اي انجمن ملي روزنامه‌نگاران فيلم ايتاليا را كسب كرد. او دو بار سابقه كسب جايزه از جشنواره لوكارنو جمهوري چك را دارد؛ اول در سال ۱۹۵۰ براي فيلم «وقتي ويلي به خانه برمي‌گردد» و دوم جايزه بهترين كارگرداني در سال ۱۹۴۸ براي «چهل آپاچي».
وي در سال ۱۹۷۱ جايزه افتخاري شير طلايي جشنواره ونيز را كسب كرد و در سال ۱۹۵۲ براي فيلم «مرد آرام» جايزه بين‌المللي اين جشنواره را به‌دست آورد.
از معروف‌ترين ساخته‌هاي فورد مي‌توان از «مردي كه ليبرتي والانس را كشت»، «ريو گرانده»، «اسب آهنين»، «آقاي لينكلن جوان»، «آنها بي‌ارزش بودند»، «فراري»، «كاروان‌سالار»، «دو سوار» و «پاييز قبيله شاين» نام برد.
————————————–
منبع : ایسنا
