«ميكلانجلو آنتونيوني»، كارگردان نامدار سينماي جهان به‌عنوان بهترين فيلم‌ساز تاريخ سينماي ايتاليا انتخاب شد.
آكادمي فيلم و تلويزيون ايتاليا با نظرسنجي از اهالي سينما و منتقين فيلم، اقدام به انتخاب بهترين كارگردانان تاريخ سينماي اين كشور كرد كه «ميكلانجلو آنتونيوني» در رتبه اول ايستاده است.
«پير پائولو پازوليني»، «روبرتو روسليني» و «فدريكو فليني» ديگر كارگردانان نامدار ايتاليايي هستند كه در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند. در ذيل نگاهي كوتاه به زندگي و كارنامه اين كارگردانان برجسته سينماي ايتاليا مي‌اندازيم:
«ميكلانجلو آنتونيوني» بنيان‌گذار سينماي مدرن ايتاليا و خالق تعدادي از ماندگارترين آثار سينمايي جهان محسوب مي‌شود كه اولين فيلم بلندش را در سال ۱۹۵۰ با عنوان «دروغ‌هاي عشق» به‌تصوير كشيد. او سپس فيلم «شكست‌خورده» را در سال ۱۹۵۲ ساخت كه در سه كشور فرانسه، ايتاليا و انگليس فيلم‌برداري شد. «زني بدون كامليا» (۱۹۵۳)، و «گريه» (۱۹۵۷) از فيلم‌هاي بعدي «آنتونيوني» بودند كه هريك از آنها به مباحث اجتماعي طبقه كارگر پرداخته‌اند.
اولين موفقيت بين‌المللي اين كارگردان بزرگ در سال ۱۹۶۰ با فيلم «ماجرا» رقم خورد كه در جشنواره فيلم كن با استقبال همراه شد. او موفقيت‌هاي جهاني‌اش را با «شب» (۱۹۶۱) و «كسوف» (۱۹۶۲) ادامه داد. اين سه‌فيلم با توجه به شباهت در سبك و موضوع كه هرسه به نگراني‌هاي بشر امروز پرداخته‌اند، عموما به سه‌گانه‌هاي «آنتونيوني» معروف هستند.
اولين فيلم رنگي بنيان‌گذار سينماي مدرن ايتاليا در سال ۱۹۶۴ با نام «صحراي سرخ» ساخته شد كه اين فيلم نيز بعضا ادامه اين سه‌گانه محسوب مي‌شود. آنتونيوني يك سال بعد از ساخت «صحراي سرخ»، با امضاي قرارداد همكاري با يك تهيه‌كننده انگليسي، ساخت سه فيلم انگليسي‌زبان براي استوديو MGM را برعهده گرفت. اولين اين فيلم‌ها، «آگرانديسمان» بود كه در سال ۱۹۶۶ ساخته شد و موفقيت زيادي كسب كرد.
دومين آن «نقطه زابريسكي» در سال ۱۹۷۰ بود كه اولين فيلم «آنتونيوني» بود كه در آمريكا ساخته مي‌شد كه البته در مقايسه با «آگرانديسمان» درخشش كمتري داشت. سومين فيلم «آنتونيوني» در اين توافق‌نامه «مسافر» بود كه در سال ۱۹۷۵ با حضور «جك نيكلسون» ساخته شد و مورد پسند منتقدين قرار گرفت.
آنتونيوني در سال ۱۹۸۰ فيلم «راز اوبروالد» و دو سال پس از آن «شناسايي يك زن» را در ايتاليا ساخت. وي در سال ۱۹۸۵ دچار عارضه سكته مغزي شد، اما با وجود فلج نسبي و مشكل تكلم، همچنان به فيلم‌سازي ادامه مي‌داد. «فراسوي ابرها» در سال ۱۹۹۵ اولين فيلم «آنتونيوني» پس از اين عارضه بود كه «ويم وندرس»، كارگردان آلماني چند صحنه از آن را كارگرداني كرد كه نتيجه آن كسب جايزه فدراسيون جهاني منتقدين فيلم از جشنواره فيلم ونيز بود.
آنتونيوني در سال ۱۹۹۶ جايزه يك عمر دستاورد شغلي را از آكادمي اسكار از دستان «جك نيلكسون» دريافت كرد، اما چندماه بعد از آن دزدان اين تنديس را به سرقت بردند. اين كارگردان فقيد آخرين فيلم خود را در سال ۲۰۰۴ با نام «اروس» ساخت.
محتواي فيلم‌هاي «آنتونيوني» را اغلب اضطراب، ترديد و نگراني‌هاي بشر امروز و عدم توانايي او در برقراري ارتباط معنوي با ديگران تشكيل مي‌دهند. نكته بارز در فيلم‌هاي او، سكوت‌ها و خلاء‌هاي فراوان است.
وي در طول شش دهه فعاليت سينمايي موفق به كسب عناوين و جوايز سينمايي فراواني شد كه مهم‌ترين آنها عبارتند از: جايزه افتخاري آكادمي اسكار براي يك عمر دستاورد شغلي در سال ۱۹۹۵؛ جايزه خرس طلاي جشنواره برلين براي فيلم «شب» در سال ۱۹۶۱؛ جايزه سي‌وپنجمين سالگرد جشنواره كن براي «شناسايي يك زن» در سال ۱۹۸۲؛ جايزه نخل طلاي جشنواره كن براي «آگرانديسمان» در سال ۱۹۶۷؛ جايزه ويژه هيات داوران جشنواره كن براي «كسوف» در سال ۱۹۶۲؛ جايزه هيات داوران جشنواره كن براي «ماجرا» در سال ۱۹۶۰؛ جايزه ربان نقره‌اي بهترين كارگردان فيلم خارجي براي «آگرانديسمان» در سال ۱۹۶۸؛ جايزه يوزپلنگ طلايي جشنواره فيلم لوكارنو براي «گريه» درسال ۱۹۵۷؛ جايزه فدراسيون جهاني منتقدين فيلم از جشنواره ونيز براي «فراسوي ابرها» در سال ۱۹۹۵٫
«پير پائولو پازوليني» شاعر، نويسنده و كارگردان نامدار ايتاليايي از فيلم‌سازان نسل دوم سينماي ايتاليا بعد از جنگ جهاني بود كه در كنار فيلم‌سازي، نگارش رمان و شعر را با جديت انجام مي‌داد. به‌همين جهت در ساخته‌هاي سينمايي‌اش مي‌توان نشاني از شعر، استعاره و اسطوره‌شناسي را پيدا كرد.
اولين حركت پازوليني به سمت سينما با نگارش فيلم‌نامه «شب‌هاي كابريا» براي «فدريكو فليني»، فيلم‌ساز افسانه‌اي ايتاليا رقم خورد. از ويژگي‌هاي بارز اين كارگردان، علاقه‌ي او به اقتباس سينمايي از آثار برجسته كلاسيك ادبيات جهان بود كه مي‌توان به «حكايت‌هاي كانتربوري» (۱۹۷۲)، «دكامرون» و «داستان‌هاي عشقي هزار و يك شب»(۱۹۷۴) اشاره كرد.
فيلم «انجيل به روايت سنت ماتيو» (۱۹۶۴) او را بهترين اقتباس سينمايي از زندگي عيسي مسيح مي‌دانند. «پازوليني» آخرين فيلم خود را «قبل از مرگ» در سال ۱۹۷۵ با نام «۱۲۰ روز سودوم» ساخت و در آن فساد اخلاقي فاشيسم ايتاليا را به‌تصوير كشيد.
وي در روز دوم نوامبر ۱۹۷۵ در ساحل شهر «اوستيا» نزديك رم به دست جواني به‌نام «جوزپه پلوسي» كشته شد كه برخي اختلاف سياسي را علت اصلي قتل او مي‌دانند. پازوليني در بيش از يك دهه فعاليت سينمايي، جوايز سينمايي معتبري را كسب كرد كه مهم‌ترين آنها عبارتند از: خرس طلايي جشنواره برلين در سال ۱۹۷۲ براي مستند «حكايت‌هاي كانتربوري»؛ خرس نقره‌اي جشنواره برلين در سال ۱۹۷۱ براي فيلم «دكامرون»؛ جايزه بزرگ جشنواره كن در سال ۱۹۷۴ براي «داستان‌هاي عشقي هزار و يك شب»؛ جايزه ويژه هيأت‌داوران جشنواره ونيز در سال ۱۹۶۴ براي «انجيل به روايت سنت ماتيو»؛ سه جايزه ربان نقره‌اي بهترين فيلم از انجمن روزنامه‌نگاران فيلم ايتاليا.
از ديگر ساخته‌هاي معروف اين كارگردان بزرگ سينماي ايتاليا مي‌توان از «ماما روما» (۱۹۶۱)، «پنير بي‌نمک»، (۱۹۶۲)، «خشم» (۱۹۶۳)، «اديپ شاه» (۱۹۶۷)، «تئورما» (۱۹۶۸)، «مده‌آ» (۱۹۶۹) و «ديوارهاي صنعا» در سال ۱۹۷۳ اشاره كرد.
«فدريكو فليني»، كارگردان صاحب‌نام سينماي جهان و از تاثير‌گذارترين فيلم‌سازان قرن بيستم بود كه با فيلم‌هاي «جاده»، «هشت‌ونيم» و «زندگي شيرين» به اوج شهرت جهاني رسيد.
فليني در ادامه به نوشتن سناريوهاي راديويي پرداخت و طولي نكشيد كه اولين فعاليت سينمايي‌اش را به‌عنوان يك كمدي‌نويس در فيلم «روياي يك دزد دريايي» اثر ماريو ماتوله تجربه كرد.
شهرت و استعداد فليني در فيلم‌نامه‌نويسي وي را با «روبرتو روسليني»، كارگردان بزرگ ايتاليايي آشنا كرد تا فيلم‌نامه اثر معروف او «رم، شهر بي‌دفاع» را بنويسد كه براي آن تا آستانه كسب جايزه اسكار ۱۹۴۷ نيز پيش رفت. وي يك‌بار ديگر براي فيلم «پاييزا» روسليني نامزد جايزه‌ي اسكار بهترين فيلم‌نامه شد.
فليني نخستين‌بار در سال ۱۹۵۱ براي فيلم «شيخ سفيد» پشت صندلي كارگرداني نشست و فيلم‌نامه آن را نيز خودش نوشت. اين فيلم در جشنواره‌هاي كن و ونيز به نمايش درآمد. اين كارگردان نامدار در سال ۱۹۵۲ اثر معروف خود «جاده» را ساخت كه قسمتي از فيلم‌نامه آن را خودش نوشت كه نامزد جايزه اسكار بهترين فيلم‌نامه شد.
در آغاز دهه‌ي ۶۰ فليني دو شاهکار سينمايي خود «زندگي شيرين» و «هشت‌ونيم» را خلق كرد. «زندگي شيرين»محصول ۱۹۶۰ نامزدي اسكار بهترين فيلم‌نامه و كارگرداني را براي فليني به‌همراه آورد و در جشنواره كن موفق به دريافت جايزه نخل طلا شد. اين فيلم سه ساعته چشم‌انداز وسيعي از زندگي جامعه ايتاليايي را از ديد يک روزنامه‌نگار نشان مي‌دهد.
شاهکار ارزنده و تحسين‌برانگيز فليني در سال ۱۹۶۳ به سينماي جهان معرفي شد. «هشت‌ونيم» كه نامزد جايزه اسكار بهترين كارگرداني و بهترين فيلم‌نامه شد، شاخص‌ترين اثر كارنامه سينمايي فليني محسوب مي‌شود.
در ميان تمامي كارگرداناني كه كسب اسكار را تجربه كرده‌اند، «فدريكو فليني» توانست چهاربار جايزه اسكار بهترين فيلم غيرانگليسي را كسب كند و از اين حيث همچنان ركورددار است. فليني در سال‌هاي ۱۹۵۶ براي «جاده»، ۱۹۵۷ براي «شب‌هاي كابيريا»، ۱۹۶۳ براي «هشت‌ونيم» و در سال ۱۹۷۴ براي «آماركورد» چهار اسكار بهترين فيلم غيرانگليسي را براي سينماي ايتاليا به‌همراه آورد.
فليني در سال ۱۹۹۳ جايزه افتخاري اسكار را به پاس يك عمر دستاورد سينمايي كسب كرد و دوبار در سال‌هاي ۱۹۵۳ و ۱۹۵۴ جايزه شير نقره‌اي جشنواره ونيز را دريافت كرد و در سال ۱۹۸۵ شير طلاي افتخاري اين جشنواره به وي اعطا شد.
وي در سال ۱۹۸۵ اولين كارگردان غيرآمريكايي نام گرفت كه به‌پاس يك عمر دستاورد سينمايي ازسوي انجمن فيلم لينكولن مورد تقدير قرار گرفت. فليني كه روز ۳۱ اكتبر ۱۹۹۳ درگذشت، امروزه الهام‌بخش كارگردانان بزرگ سيننماي جهان چون «امير كاستاريكا»، «ديويد لينچ»، «وودي آلن»، «پدرو آلمادوار»، «تيم برتون»، «مارتين اسكورسيزي» و «ديويد كراننبرگ» شده است.
—————————————————
منبع : ایسنا
