پرواز در فضا؛ حادثه در زمین

  • شروع کننده موضوع آیدا.ف
  • بازدیدها 182
  • پاسخ ها 1
  • تاریخ شروع

آیدا.ف

کاربر نگاه دانلود
کاربر نگاه دانلود
عضویت
2017/02/07
ارسالی ها
5,830
امتیاز واکنش
35,457
امتیاز
1,120
سن
20
اتصال دو ناو کیهانی سایوز ۴ و سایوز ۵ در مدار زمین, آغاز طرح بزرگ شوروی برای سفر به ماه بود

دوازدهم مهر ۱۳۳۶ غرش مهیبی پایگاه موشکی بایکنور را لرزاند و دقایقی پس از آن یک گوی کوچک فلزی در مدار قرار گرفت و از آن سوی جو زمین پیامی را مخابره کرد که نوید عصر نوینی را می‌داد. عصر فضا آغاز شده بود و اکنون جولانگاه جدیدی پیش روی بشریت قرار داشت. فقط کمی بیشتر از نیم قرن از آغاز عصر فضا می‌گذرد، اما همین ۵۰ سال ناقابل آنچنان نگاه بشر را به دنیای اطرافش تغییر داد و چنان در زندگی روزمره انسان اثر گذاشته که دیگر تصور زندگی بدون فضا برای انسان غیرممکن است. در این ۵۴ سال، بشر تجربه‌های ارزشمندی را برای سفر به فضا و حضور در این سرزمین ناشناخته کسب کرده است. بی‌شک برای ملتی چون ما که آرزوی فرستادن یک هموطن را به فضا در سر می‌پرورانیم خواندن داستان‌هایی از پیروزی‌ها و شکست‌های فراوان سایر ملت‌های دنیا در مسیر پردست‌انداز و ناشناخته تسخیر فضا، بسیار آموزنده خواهد بود. از این رو «جام‌جم» تلاش خواهد کرد طی سلسله مطالبی که گاه گاه و به مناسبت‌های تاریخی یک رویداد فضایی وتاریخی به قلم سیروس برزو منتشر می‌کند، نگاهی بر مهم‌ترین وقایع فضایی سال‌های گذشته از نخستین روز تسخیر فضا تا به حال بیندازد.

تنها ۲ روز پس از آغاز سال نوی میلادی، در هوای بشدت برفی و توفانی و در شرایط امنیتی فوق‌العاده، یک هواپیمای ویژه در فاصله‌ای دور از دید ماموران فرودگاه چکالفسکی، جایی در حومه مسکو، آماده پرواز بود. اتوبوسی سرنشینان معدود این هواپیما را تا جلوی پله‌های آن رساند. برف همراه با باد و بوران اجازه نمی‌داد افرادی که حتی چند متر با هواپیما فاصله داشتند، ببینند چه کسانی به آن سوار می‌شوند. دقایقی بعد، هواپیما موتورش را روشن کرد و با اجازه برج کنترل پرواز در لابه‌لای برف در حال باریدن، راه خود را گشود و اوج گرفت تا از لایه ضخیم ابری که آسمان مسکو را پوشانده بود خارج شود. سرنشینان مرموز این هواپیما ۳ کیهان‌نورد نظامی و یک فضانورد مهندس طراح سامانه‌های فضایی و تعدادی از کارشناسان و مربیان آنها بودند.

ولادیمیر شاتالف، نخستین کیهان‌نوردی بود که سوار بر این هواپیما راهی مقصدی اسرارآمیز بود. او آذر ۱۳۰۶ خورشیدی در پتروپاولوسک در شمال قزاقستان به دنیا آمده بود. هنگامی که دبیرستان را تمام کرد، به دانشکده نیروی هوایی رفت و پس از دریافت درجه مهندسی در نیروی هوایی اتحاد جماهیر شوروی سابق به فعالیت پرداخت، اما بخت و اقبالش بلند بود که بعد از ۱۷ سال خلبانی سرانجام به عنوان فضانورد انتخاب و مشغول تمرینات مخصوص این کار شد.

دومین کیهان‌نورد باریس وولینف، ۷ سالی جوان‌تر از همقطارش ولادیمیر بود و در ایرکوتسک به دنیا آمده بود. او نیز پس از پایان تحصیلات به نیروی هوایی شوروی پیوست و جزو اولین فرد از گروه کیهان‌نوردان انتخاب شده بود که به همراه گاگارین، تمرینات فضانوردی خود را آغاز کرده بود.

آلکسی یلیسیف، سومین مسافر کیهان‌نورد این هواپیما از همه جوان‌تر بود. در ژیزدر به دنیا آمده بود. او برخلاف دو همکارش پس از اتمام دبیرستان به انستیتوی فناوری مسکو وارد شد. یلیسیف سپس در موسسه انرگیا به عنوان مهندس طراح ناو‌های کیهانی به کار پرداخت، ولی سرانجام به جرگه فضانوردان پیوست.

آخرین کیهان‌نورد، یوگنی خرونف از استان تولا در روسیه آمده بود. خرونف پس از اتمام تحصیلات ابتدایی، وارد آموزشگاه فنی نیروی هوایی شوروی شده بود و سال‌ها در آنجا خدمت کرده بود. سال ۱۳۳۹ جزو اولین نفرات گروه کیهان‌نوردان انتخاب شد و ضمن تمرینات فضایی به تحصیل در آکادمی هوایی ژوکوفسکی پرداخت.

اینک این گروه به بایکونور می‌رفتند تا برنامه پرهیجان اما خطرناکی را آغاز کنند. کاری که قرار بود ۲ سال پیش انجام گیرد، اما بروز نقص فنی در سایوز ـ ۱ اجازه آن را نداد و با سقوط سایوز ـ ۱ و کشته شدن کامارف به شکل فاجعه باری خاتمه یافت.
 
  • پیشنهادات
  • آیدا.ف

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2017/02/07
    ارسالی ها
    5,830
    امتیاز واکنش
    35,457
    امتیاز
    1,120
    سن
    20
    ساعاتی پس از بلند شدن این هواپیما، هواپیمای بعدی راهی قزاقستان شد که در آن گروه دوم شامل اعضای علی‌البدل پرواز حضور داشتند. برای جلوگیری از تعویق پرواز، گروه‌های اصلی و علی‌البدل، جداگانه و با هواپیمای مختلف پرواز می‌کردند تا در صورت بروز حادثه احتمالی برای هر یک از آنها، افراد بعدی بتوانند به موقع پرواز را انجام دهند.

    پس از سفر هوایی طولانی، سرانجام هر دو هواپیما در فرودگاه بایکونور به زمین نشستند. شرایط آب و هوایی آنجا نیز چیزی از شهر مسکو کم نداشت. هر دو گروه از صبحگاه روز بعد، آخرین آموزش و تمرین‌ها را آغاز کردند.



    ● مسابقه‌ای برای فتح ماه

    آن سال نوی میلادی در حالی آغاز شد که سرنشینان ناو آمریکایی آپولو ـ ۸، تولد حضرت مسیح را در مدار ماه جشن گرفتند. این نخستین سفر انسان به مرز‌هایی فراتر از مدار اطراف زمین به شمار می‌رفت. دنیا با علاقه به مسابقه فضایی بین دو ابرقدرت می‌نگریست. آمریکا تصمیم داشت بزودی اولین سفینه سرنشیندار را بر سطح ماه بنشاند.

    با توجه به مسابقه فضایی بین دو ابرقدرت آن زمان، همه در انتظار کار مهمی از طرف مقابل یعنی شوروی بودند، اما برخلاف انتظار همه، ۲ هفته‌ای بعد از آغاز سال نوی میلادی، رسانه‌های شوروی خبر پرتاب سایوزـ۴ با یک سرنشین را اعلام کردند. این ناو با ولادیمیر شاتالف راهی مدار زمین شد. اطلاعیه‌ها مثل همیشه تنها اطلاعاتی معمولی را به مردم می‌دادند. به طور مثال اعلام کردند شاتالف در اولین دور به بررسی سامانه‌های سفینه و راه‌اندازی دستگاه ارتباط تلویزنی پرداخته است! مطلبی تکراری و بی‌اهمیت که چندان قابل توجه نبود، اما پس از آن که روز بعد، دنیا خبردار شد ناو دیگری با ۳ سرنشین راهی مدار زمین شده، همه می‌دانستند اتفاق هیجان‌انگیزی در حال انجام است.

    اطلاعیه‌های بعدی نشان داد که واقعا عملیات جدیدی در حال وقوع است: سایوز ـ ۵ ششمین دور خود را بر گرد زمین زده بود که شاتالف سوار بر سایوز ـ ۴ موفق به دیدن آن شد و بلافاصله ارتباط بین ۲ ناو برقرار گردید. سایوز ـ ۵ با ۳ سرنشین از فاصله ۶ کیلومتری به تعقیب کپسول فضایی شاتالف پرداخت. سامانه جستجو و الحاق به کار افتاد و ۲ ناو را تا فاصله یکصد متری به هم نزدیک کرد، سپس شاتالف هدایت سفینه را به دست گرفته آن را به سایوز ـ ۵ نزدیک کرده و بالاخره ۲ ناو را به هم متصل کرد. این نخستین اتصال ۲ ناو سرنشیندار در فضا بود، اما این همه ماجرا نبود!

    پس از اتصال ۲ ناو که از بخش مداری به هم قفل شده بودند، خرونف و یلیسیف داخل قسمت مداری رفته و لباس ویژه راهپیمایی را پوشیدند و با باز کردن دریچه آن، به فضای آزاد راه یافتند. دو کیهان نورد یک ساعت و ۲۷ دقیقه پس از الحاق، سایوز ـ ۵ را ترک کرده و به یک راهپیمایی ۳۷ دقیقه‌ای اقدام کردند و با استفاده از دستگیره‌های ویژه نصب شده روی ۲ سفینه خود را به سایوز ـ ۴ رساندند، دریچه بخش مداری را باز و به داخل آن رفتند.

    باز و بسته شدن دریچه‌ها در هر دو سفینه به طور خودکار انجام گرفت و زمانی که خرونف و یلیسیف، سایوز ـ ۵ را ترک کردند دریچه مربوط به آن بسته شد و در ورودی به سایوز ـ ۴ در زمان لازم باز شد و ۲ فضانورد پس از ورود، دریچه را بسته و هوای داخل ناو را تنظیم کردند، سپس شاتالف از بخش فرودی کپسول فضایی سایوز به دیدار آنان شتافت. این نخستین جابه‌جایی فضایی جهان به‌شمار می‌رود. ۲ سفینه پس از حدود ‌۴ ساعت و ۳۵ دقیقه پرواز مشترک از یکدیگر جدا شدند.

    سایوز ـ ۴، ۱۷ ژانویه پس از اتمام ماموریتی که با یک سرنشین آغاز شده بود و حالا با ۳ فضانورد در ۴۰ کیلومتری شمال غربی قرقنده فرود آمد.

    والینف پرواز خود را آن روز نیز ادامه داد و قرار شد روز بعد فرود آید، اما برای والینف، فرود براحتی صورت نگرفت. در زمان بازگشت به زمین، بخش فرودی از قسمت مداری جدا نشد و ناو کیهانی، در حالی که دیوانه‌وار به دور خود می‌چرخید به شکل وارونه وارد جو زمین شد. این موضوع بسیار خطرناک بود چرا که اصطکاک بسیار زیاد کپسول با جو زمین در حالی که عایق در سوی دیگر ناو قرار داشت می‌توانست باعث ذوب‌شدن سفینه و مرگ کیهان‌نورد شود.

    چرخش مرگ‌آور سفینه تا زمانی که تسمه‌های اتصال بخش فرودی و مداری نسوخته بود، ادامه داشت، اما آنها سرانجام ذوب شدند و قسمت مداری، چنگال‌هایش را از بخش فرودی برداشت.

    در ارتفاع ۱۰ کیلومتری سامانه چتر نجات به کار افتاد، اما ناگهان طناب‌ها شروع به چرخیدن کردند و به دور هم پیچیدند و یک دسته شدند. خوشبختانه حرکت دورانی سفینه و پیچیدگی طناب‌ها در دو جهت مخالف بود و به همین دلیل چتر باز شد، اما بعد از باز شدن هم چرخش ناو ادامه داشت و در نتیجه فرود خیلی محکم صورت گرفت. ضربه به شانه و سر والینف وارد شد. این ضربه بقدری شدید بود که یکی از دندان‌های بالایش را شکست، اما به هر حال او زنده به زمین بازگشت. اگر فکر می‌کنید ماجرای این سفر تاریخی با فرود هر ۴ کیهان‌نورد به خوبی و خوشی پایان گرفته است، سخت در اشتباهید.

    فرود سایوز ـ ۵ پایان ماجرا نبود! طبق رسم آن زمان، کیهان‌نوردان پس از بازگشت به مسکو، در فرودگاه مورد استقبال رهبران سیـاس*ـی قرار می‌گرفتند و سپس همراه با آنان از میان مردم صف کشیده در خیابان، به کرملین می‌رفتند تا در مراسم رسمی، مدال بگیرند.

    ماشین حامل کیهان‌نوردان سایوز ۴ و ۵ در نزدیکی در ورودی کاخ کرملین هدف تیراندازی فردی قرار گرفت که می‌خواست در حقیقت برژنف را ترور کند، اما به اشتباه به ماشین کیهان‌نوردان شلیک کرد.

    شیشه سمت چپ بر اثر اصابت گلوله خرد شد و یک گلوله هم مستقیماً به سر راننده اصابت کرد. اتومبیل همچنان که به جلو می‌رفت، چند بار به سمت چپ و راست متمایل و سپس متوقف شد و در سرازیری خیابان شروع به عقب رفتن کرد. بالاخره مامور امنیتی‌ای که در اتومبیل فضانوردان بود، ترمزدستی را کشید و خودرو را نگهداشت.

    به این ترتیب ۴ کیهان‌نورد توانستند خود را برای مراسم رسمی دریافت مدال، سالم به کرملین برسانند در حالی که طی پرواز خود، دو واقعه مهم نخستین اتصال دو ناو سرنشیندار و نخستین جابه‌جایی کیهان‌نوردان در مدار زمین را با موفقیت انجام داده بودند.
     

    برخی موضوعات مشابه

    بالا