همشهری آنلاین/ حدود ۱۰ روز از فصل تابستان داغ باقی است و ۱۰روز هم از آغاز اکران «تابستان داغ» میگذرد.
نخستین فیلم سینمایی ابراهیم ایرجزاد در غوغای زمستانی جشنواره فجر در ۱۳ رشته نامزد دریافت سیمرغ بلورین بود و در نهایت با ۲ جایزه بهترین فیلمبرداری و بهترین تدوین دست خالی از جشنواره سی و پنجم به خانه نرفت.
حالا در فصل داغ اکران، کارگردان 36ساله بالاخره تابستان داغ خود را به پرده سینماها رسانده است. ایرجزاد در حالی تجربه اکران نخستین فیلم را از سر میگذراند که فروش 10روز اول آن حدود 600میلیون تومان بوده است. با این فیلمساز جوان درباره انتقادها به فیلم و امیدهای آن گفتوگو کردهایم.
از همان روز اول نمایش فیلم این تعبیر شنیده شد که تابستان داغ ملغمهای است از اضطراب فیلمهای اصغر فرهادی و تلخی فیلم سعید روستایی. واکنش شما به این موضوع چیست؟
قبل از هر چیز معتقدم این اظهارنظرها چیزی نیست جز دادن نشانی غلط به مخاطب. بعد هم باید با این حرفها خیلی منطقی و سینمایی برخورد کرد. در سینمای آقای فرهادی مولفههای مشخص در فرم و محتوا وجود دارد که ویژه ایشان است. مثلا فرهادی در فیلمهایش لحظه کنشها را برش میزند و معمولا به خلوت شخصیتهایش کاری ندارد.
جلو رفتن داستان در فیلمهای ایشان کاملا مرتبط به اطلاعات ندادن به مخاطب است و در واقع اصل حادثه پنهان میشود تا تماشاگر فیلم را دنبال کند اما در تابستان داغ فقط یکی از شخصیتها و البته تمام تماشاگران در جریان گره و حادثه داستان قرار دارند و چیزی از مخاطب برای پیشبرد داستان پنهان نمیشود. اگر ما سینمای فرهادی را میشناسیم، باید مولفههای سینمای او را هم بشناسیم و بدون دلیل حرف نزنیم.
با این تفاسیر احتمالا موضوع بازی تکراری پریناز ایزدیار را هم نمیپذیرید.
من اصلا نمیدانم چرا نسرین تابستان داغ را با سمیه «ابد و یک روز» مقایسه میکنند؟
طبیعی است. زن بلاکش و مهربان و بدشانس از همان طبقه اجتماعی و همان بازیگر که سال قبل در همین نقش درخشیده است. این شباهت قابل مقایسه نیست؟
ایزدیار سال گذشته در سریال «شهرزاد» نقشی خوب بازی کرده اما بهخاطر شباهت شخصیتها از لحاظ طبقه اجتماعی مدام با ابد و یک روز مقایسه میشود. طبقه اجتماعی فقط یکی از معیارهای یک نقش است. ببینید که سمیه ابد و یک روز شخصیتی مطیع اما نسرین قائم به ذات است. من نمیتوانم با یک معیار مشترک پرونده یک بازیگر را برای همکاری ببندم.
جز اینها صابر ابر هم در ایفای نقش عاشقپیشه عاصی پروندهای پرتکرار دارد.
به اعتقاد بنده صابر ابر یکی از متفاوتترین حضورهای سینمایی خود را در تابستان داغ تجربه کرده و این برای من مغتنم است. من خطر انتخاب او را پذیرفتم و از این موضوع بسیار خوشحالم.
سیمرغ بهترین فیلمبرداری برای فیلم شما در میان آن همه نامزد برای خودتان عجیب نبود؟
راستش من از روز اول با آقای هومن بهمنش درباره اینکه اصلا نمیخواهم با توجه به حال و هوای فیلم رنگهای شاد و تند را حذف کنم، حرف زدم. هومن هم این موقعیت را بسیار خوب درک کرد و با اینکه فیلم به هر حال شاد نیست اما پر است از رنگهای واقعی و شاد. استدلال من این بود که امکان ندارد در روزی که هر شخص خبری بد میشنود یا اتفاقی بد برایش میافتد،
لزوما لباس تیره بر تن داشته باشد یا چه میدانم آن روز حتما آسمان ابری باشد. در سینمای ما چنین اتفاقی معمول است اما من نمیخواستم به روش همیشگی عمل کنم و به همین دلیل رنگها و سرزندگی نماها فیلم را وارد فضایی خاص کرده و البته هومن هم مزد زحماتش را گرفت.
پیش از اکران فیلم موضوع محدودیت سنی برای تماشاگران مطرح شد. موضوع از چه قرار بود؟ تبلیغ معکوس که نبود احیانا؟
نه، اصلا. راستش من هم بعد از دریافت پروانه نمایش دیدم قید شده که تماشای فیلم برای افراد زیر 18سال ممنوع است. البته این محدودیت رتبهبندی را در ایران من خیلی قبول ندارم. چه سازوکاری برای اجرای آن داریم؟ خودم البته توصیهام این است که فیلم را باید بدون کودکان دید؛ چون فضای کلی فیلم برای کودک مناسب نیست. البته تابستان داغ فیلمی درباره کودکان است. به گمان من باید رتبهبندی را با سازوکار درست اجرا کنیم و البته قائل باشیم که مردم جامعه براساس اخلاق درست تربیت میشوند و خودشان مراعات بعضی مسائل را میکنند.
پس موافق رتبهبندی رایج در ایران برای نمایش هستید؟
مخالف هم نیستم. من با توقیف مخالفم. به گمانم توقیف فیلم در هر ژانر و گونهای اشتباه است وگرنه تصمیمگیری و فرهنگسازی برای انتخاب فیلم مناسب مبحثی درست است که البته فعلا ما سازوکار اجرای مناسب آن را نداریم.
پیشبینی خودتان برای فروش فیلم چیست؟
من مدتها قبل برای خودم نوشتم و امضا کردم که فیلم من حتما و قطعا رقم فروش بالای 4میلیارد را تجربه خواهد کرد.
الان هم لابد منتظرید پیشبینیتان محقق شود؟
از شوخی گذشته، ما در 10روز اول فروشی معقول داشتیم و البته نباید فراموش کنیم که تابستان داغ ذاتا برای فتح گیشه ساخته نشده است و این فیلمها نمیتوانند در رقابت با کمدیها خیلی درخشان ظاهر شوند اما فیلم من برای خانواده است و میتوان برایش وقت خالی کرد.