ارزیابی تاثیرات اجتماعی

[آیدا.ف]

با توجه به اجرای طرح های توسعه در ابعاد اقتصادی، فرهنگی، آموزشی، ارتباطی، اجتماعی، و... در کشور که تأثیرات مهمی در فرهنگ جامعه و شیوه زندگی افراد ایجاد می کند و بی توجهی به آثار و پیامدهای این گونه طرح ها نتایج زیانبار و غیرقابل جبرانی در زمینه های اجتماعی وفرهنگی به دنبال دارد و در مواردی در تعارض آشکار با اهداف متعالی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران قرار می گیرد، لذا رصد آثار و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی طرح ها، تصمیمات و مصوبات، پروژه ها و اقدامات در شهر تهران و توجه به اثرگذاری مستقیم یا غیرمستقیم موارد ذکر شده در پایتخت، مسأله ای ضروری و اجتناب ناپذیر است و عدم توجه به روند متناسب سازی طرح ها و تصمیمات و اقدامات باعث توسعه نامتوازن و پیدایش معضلات و بعضاً بحران های اجتماعی و فرهنگی در سطوح و موضوعات مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی می شود . رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی) در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در آذرماه سال ۱۳۸۶ ضرورت تهیه پیوست فرهنگی برای طرح های گوناگون کشور را مورد تأکید قراردادند و فرمودند «در طرح های گوناگون که در کشور تنظیم می شود، طرح های پولی و مالی و عمرانی، حتماً یک پیوست فرهنگی وجود داشته باشد» و همچنین در نخستین بند سیاست های کلی برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۵/۱۰/۱۳۸۹ ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب و نیز در ماده (۲) قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، تهیه پیوست فرهنگی برای طرح های مهم و جدید توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی مورد تأکید و تصویب قرار گرفته است. از سال 1386، پيرو مصوبه شوراي اسلامي شهر تهران در خصوص انجام ارزیابی زیست محیطی، فنی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی، شهردار محترم تهران با توجه به رویکرد این سازمان از خدماتی به اجتماعی، با تاسيس اداره ارزيابي و پيوست اجتماعي و فرهنگی در اداره‌كل مطالعات اجتماعي و فرهنگي، با همكاري نخبگان و انديشمندان داخلي داراي سابقه در اين حوزه، به طور جد مقوله ي ارزشمند ارزيابي تاثير اجتماعي و فرهنگي - كه در ادبيات شهرداري تهران از آن به عنوان پيوست اجتماعي و فرهنگي ياد مي شود- را دنبال كرده است. ثمره اين تلاش جدي، تاكنون چاپ و انتشار بيش از 10 عنوان كتاب بوده است. اولين كتاب تاليفي در اين حوزه در كشور با عنوان ارزيابي تاثيرات اجتماعي، به عنوان كتاب برتر سال در جشنواره برترين پژوهش ها در حوزه ي مديريت شهري برگزيده شد. همچنين 5 جلد كتاب با ترجمه آثار نويسندگان و انديشمندان بين المللي همچون پروفسور ونكلي، پروفسور بارج و كريس روچ توسط شهرداري تهران منتشر شده است. برگزاري اولين همايش ملي ارزيابي تاثير اجتماعي سياست ها، برنامه ها و طرح ها با مشاركت بي نظير پژوهشگران و اساتيد دانشگاهي، تهيه حدود 800 عنوان مقاله، برگزاري ده ها نشست علمي، افزون بر اينها، 4 جلد كتاب كه از مجموعه مقالات اولين همايش ملي ارزيابي تاثير اجتماعي، مشتمل بر 3000 صفحه مقاله ي معتبر، گردآوري شده نيز انتشار يافته است. از جمله مهمترين اقدامات ديگر در اين زمينه مي توان اشاره كرد به: 4 ويرايش دستورالعمل تهيه پيوست، برگزاري افزون بر 50 كارگاه آموزشي و تربيت بيش از 500 پژوهشگر «اتاف» و تهيه پيوست اجتماعي و فرهنگي براي حدود 700 عنوان پروژه شهری، چاپ اولین فصلنامه تخصصی ارزیابی تاثیرات اجتماعی و فرهنگی(اتاف) در ایران مجموع اين اقدامات موجب شده است تا اكنون شهرداري تهران، به عنوان مهمترين و معتبرترين مرجع و مجموعه علمي و اجرايي كشور در اين زمينه مطرح باشد.