اضطراب یا تشویش یا دلشوره عبارت است از یک احساس منتشر، ناخوشایند و مبهم هراس و نگرانی با منشأ ناشناخته، که به فرد دست میدهد و شامل عدم اطمینان، درماندگی و برانگیختگی فیزیولوژی است. وقوع مجدد موقعیتهایی که قبلاً استرس زا بودهاند یا طی آنها به فرد آسیب رسیدهاست باعث اضطراب در افراد میشود. همهٔ انسانها در زندگی خود دچار اضطراب میشوند، ولی اضطراب مزمن و شدید غیرعادی و مشکلساز است. تحقیقات و بررسیها نشان میدهند که اضطراب در خانمها، طبقات کمدرآمد و افراد میانسال و سالخورده نسبت به بقیه افراد بیشتر دیده میشود.
تنیدگی (استرس) یا اضطراب
استرس و اضطراب در لغت جنبیدن، لرزیدن، تپیدن، پریشانحال شدن، یکدیگر را با چیزی زدن، به هم واکوفتن، آشفتگی، بیتابی، ناآرامی است؛ اینها کلماتی هستند که در زندگی روزمرّه، برای توصیف حالات، احساسات و هیجانات میشوند. بهطور مثال: هنگام سخنرانی در برابر جمع، هنگام امتحان، به خاطر مشکلات مالی، به دلیل تاُخیر سر یک قرار و …. امّا هنگامی که از این دو کلمه استفاده میکنیم، توجّه چندانی به تفاوت موجود میان آن دو نداریم؛ به عنوان مثال: هنگام سخن گفتن از مشکلات روانیِ شایع در کودکان و نوجوانان، باید دقیقتر بود و تفاوت میان استرس و اضطراب را به خوبی درک کرد. در روان شناسی، اضطراب مرحلهٔ پیشرفتهٔ استرس مزمن است و هنگامی به صورت یک مشکل بهداشت روانی در میآید که مثلاً برای فرد یا اطرافیانش رنج و ناراحتی به وجود آورد یا مانع رسیدن شخصی به اهدافش شود و همچنین مواقعی که انجام کارهای روزانه و عادّی مختل شوند.
اضطراب هنگامی در فرد بروز میکند که شرایط استرسزا در زندگی او بیش از حد طولانی شود یا بهطور مکرّر رخ دهد، همچنین اگر دستگاه عصبی بدن نتواند به مرحلهٔ مقاومت تنیدگی پایان دهد و بدن برای مدّتی طولانی همچنان بسیج باقی بماند، در این صورت بدن فرسوده و در برابر بیماریهای جسمی و روانی (مانند اضطراب) آسیبپذیر میشود.
علل اضطراب
بهطور کلی علل اضطراب به چهار
عامل زیر برمیگردد:
عوامل جانبی مؤثر در ابتلا به اضطراب
تنیدگی (استرس) یا اضطراب
استرس و اضطراب در لغت جنبیدن، لرزیدن، تپیدن، پریشانحال شدن، یکدیگر را با چیزی زدن، به هم واکوفتن، آشفتگی، بیتابی، ناآرامی است؛ اینها کلماتی هستند که در زندگی روزمرّه، برای توصیف حالات، احساسات و هیجانات میشوند. بهطور مثال: هنگام سخنرانی در برابر جمع، هنگام امتحان، به خاطر مشکلات مالی، به دلیل تاُخیر سر یک قرار و …. امّا هنگامی که از این دو کلمه استفاده میکنیم، توجّه چندانی به تفاوت موجود میان آن دو نداریم؛ به عنوان مثال: هنگام سخن گفتن از مشکلات روانیِ شایع در کودکان و نوجوانان، باید دقیقتر بود و تفاوت میان استرس و اضطراب را به خوبی درک کرد. در روان شناسی، اضطراب مرحلهٔ پیشرفتهٔ استرس مزمن است و هنگامی به صورت یک مشکل بهداشت روانی در میآید که مثلاً برای فرد یا اطرافیانش رنج و ناراحتی به وجود آورد یا مانع رسیدن شخصی به اهدافش شود و همچنین مواقعی که انجام کارهای روزانه و عادّی مختل شوند.
اضطراب هنگامی در فرد بروز میکند که شرایط استرسزا در زندگی او بیش از حد طولانی شود یا بهطور مکرّر رخ دهد، همچنین اگر دستگاه عصبی بدن نتواند به مرحلهٔ مقاومت تنیدگی پایان دهد و بدن برای مدّتی طولانی همچنان بسیج باقی بماند، در این صورت بدن فرسوده و در برابر بیماریهای جسمی و روانی (مانند اضطراب) آسیبپذیر میشود.
علل اضطراب
بهطور کلی علل اضطراب به چهار
عامل زیر برمیگردد:
- عوامل زیست شناختی و جسمانی:
- عوامل محیطی و اجتماعی:
- عوامل ژنتیکی و ارثی:
- اضطراب مرضی :
عوامل جانبی مؤثر در ابتلا به اضطراب
- طبق گفتههای بعضی از متخصصان، تغذیه نادرست نیز در ابتلا به اضطراب نقش دارد. کمبود بعضی از اسید آمینه، منیزیم، اسید فولیک و ویتامین ب12، باعث تسریع در ابتلا به آن میشوند.
- استفاده از مواد مخـ ـدر و دارو های روان گردان
- برخی از ضایعههای مغزی (که باعث ایجاد علایمی شبیه به علایم اختلال وسواس میشوند)