Diba
کاربر نگاه دانلود
- عضویت
- 2015/04/15
- ارسالی ها
- 86,552
- امتیاز واکنش
- 46,640
- امتیاز
- 1,242
در این هوای گرم حتی با شنیدن نامش هم دهن آب می‌افتد، چه رسد به اینكه آن را در دست بگیریم و درحالی كه با حسرت به تمام شدنش نگاه می‌كنیم، از ذره ذره خنكی و شیرنی آن لـ*ـذت ببریم. حدس‌تان درست بود؛ صحبت از بستنی است؛ یكی از محبوب‌ترین دسرها در جهان و ایران.خوشمزه‌ای كه البته همیشه و همه وقت می‌شود از آن لـ*ـذت برد، حتی در اوج سرما و یخبندان.حتما می‌دانید كه این خوراكی با همه لذتی كه نصیب ما می‌كند، تنها از شیر و شكر تشكیل می‌شود؛ همین و بس!
اما موضوع به همین جا ختم نمی‌شود. تولیدكنندگان بستنی برای اینكه آب بیشتری از لب و لوچه علاقه‌مندان و خواهان بستنی سرازیر كنند، طعم‌ها و سروشكل‌های متفاوتی به آن می‌دهند. شاید اگر اینگونه نبود، بستنی خوردن، جدا از فایده‌هایی كه برای سلامتی ما دارد، فعالیتی تفریحی و دورهمی به‌حساب نمی‌آمد. از اینها كه بگذریم، خود داستان بستنی، چیزی كم از این خوراكی خوشمزه ندارد.
حتما شما هم كنجكاو هستید كه بدانید سر و كله بستنی از كجا پیدا شد؟ شاید بزرگ‌ترها یادشان بیاید كه در زمان‌های قدیم در ایران خودمان خوردن آمیزه برف و شیره انگور مرسوم بود؛ خوراكی لذیذی كه به‌دلیل در دسترس نبودن امكانات سرمایشی، تنها در زمستان وجود داشت و در بهار و تابستان كسی رنگ آن را نمی‌دید.
به‌نظر می‌رسد كه این محصول خانگی را باید نخستین بستنی ایرانی خواند.با این حال بستنی به‌معنای امروزی‌اش، محصولی مدرن و جدید به‌حساب می‌آید.بهتر است دیگر چیزی نگوییم و از شما بخواهیم با ما همراه شوید تا بخشی از داستان شنیدنی بستنی را در این گوشه از جهان مرور كنیم. راستی اگر از همین اول گزارش، هـ*ـوس خوردن بستنی كرده‌اید، ما مقصر نیستیم؛ این خاصیت بستنی است!
آغاز داستان
نخستین بستنی‌فروشی در جهان، مغازه‌ای بود كه در سال 1776 در نیویورك آغاز به‌كار كرد. بعدها دو برادر فروشگاهی را برای فروش بستنی در ایالت متحده، راه انداختند.
ورود نخستین بستنی به ایران به سفر درباریان قاجار به فرنگ برمیگردد. بستنی در اواخر دوران ناصرالدین شاه قاجار برای نخستین بار به ایران وارد شد؛ آن هم تنها برای اهالی دربار. در آن دوره، فردی معروف به «ممد ریش» كار تولید بستنی را آغاز می‌كند. او دكانی راه می‌اندازد و رفته‌رفته تهرانی‌ها از آن استقبال می‌كنند و این شد آغاز‌ی برای تولید بستنی امروزی در ایران.
در سال‌های بعد فردی به نام اكبر مشهدی ملایری، با ممد ریش همكار می‌شود و ساخت بستنی را فرامی‌گیرد. آنها با هم شریك می‌شوند و بستنی فروشی مشتركی را در تهران، راه می‌اندازند. هرچند این شراكت چند سال بعد به اتمام می‌رسد و اكبر مشهدی یا همان «اكبر مشتی» مشهور، یك‌تنه با ابداعاتی كه در تولید بستنی به‌كار می‌بندد، بستنی فروشی را در تهران ادامه می‌دهد و اینگونه تاریخ بستنی‌سازی در ایران رقم می‌خورد.
بدون خامه هرگز
تولید بستنی، حتی امروز و با وجود انواع و اقسام دستگاه‌های برقی، ملزومات خاصی را می‌طلبد؛ چه برسد به دوران مظفرالدین شاه!در هر حال، درست و آماده كردن بستنی مراحل مختلف و البته پیچیده‌ای داشته: باید در ابتدا شیر چرب را می‌جوشاندند و بعد می‌گذاشتند تا سرد شود.
سپس خامه، شكر و گلاب به آن افزوده می‌شد و نیز گیاهانی مانند ثعلب كه كار بستن این مواد را می‌كرد. سپس مخلوط را در قالبی فلزی می‌ریختند و قالب را در بشكه‌ای از یخ قرار می‌دادند و آنقدر آن را هم می‌زدند كه خود را بگیرد و بشود بستنی. بستنی ایرانی یا بستنی سنتی كه امروز آن را می‌شناسیم، به همین شكل تولید می‌شد.
رفته رفته بنا به ذائقه مردم ایران، در این نوع بستنی تغییراتی اعمال شد؛ مثلا در ابتدا شیری رنگ بود اما با افزودن زعفران ایرانی به آن، رنگ و بویی تازه به‌خود گرفت. همچنین افزودن پسته و نیز خامه خشك، به‌تدریج به آن تنوع داد.
گفته می‌شود، اكبر مشتی با افزودن تكه‌های خامه خشك به بستنی، طعم و مزه‌ای خاص به آن بخشید. این كار به قدری مورد استقبال قرار گرفت كه امروزه بستنی سنتی بدون تكه‌های خامه دیگر اعتبار ندارد. گفتیم كه تولید بستنی در قدیم، پیچیدگی‌ها و دشواری‌های فراوانی به همراه داشت؛ ازجمله معروف است كه اكبر مشتی مجبور می‌شد زمستان‌ها در كوه‌های اطراف تهران به‌دنبال تهیه یخ باشد. در آن زمان هنوز یخچال در كشور وجود نداشت و مردم از یخچال طبیعی استفاده می‌كردند. آنها گودال‌های عمیقی گاه تا ۶۰ متر می‌كندند و در آنها برای تابستان یخ انبار می‌كردند.
اما موضوع به همین جا ختم نمی‌شود. تولیدكنندگان بستنی برای اینكه آب بیشتری از لب و لوچه علاقه‌مندان و خواهان بستنی سرازیر كنند، طعم‌ها و سروشكل‌های متفاوتی به آن می‌دهند. شاید اگر اینگونه نبود، بستنی خوردن، جدا از فایده‌هایی كه برای سلامتی ما دارد، فعالیتی تفریحی و دورهمی به‌حساب نمی‌آمد. از اینها كه بگذریم، خود داستان بستنی، چیزی كم از این خوراكی خوشمزه ندارد.
حتما شما هم كنجكاو هستید كه بدانید سر و كله بستنی از كجا پیدا شد؟ شاید بزرگ‌ترها یادشان بیاید كه در زمان‌های قدیم در ایران خودمان خوردن آمیزه برف و شیره انگور مرسوم بود؛ خوراكی لذیذی كه به‌دلیل در دسترس نبودن امكانات سرمایشی، تنها در زمستان وجود داشت و در بهار و تابستان كسی رنگ آن را نمی‌دید.
به‌نظر می‌رسد كه این محصول خانگی را باید نخستین بستنی ایرانی خواند.با این حال بستنی به‌معنای امروزی‌اش، محصولی مدرن و جدید به‌حساب می‌آید.بهتر است دیگر چیزی نگوییم و از شما بخواهیم با ما همراه شوید تا بخشی از داستان شنیدنی بستنی را در این گوشه از جهان مرور كنیم. راستی اگر از همین اول گزارش، هـ*ـوس خوردن بستنی كرده‌اید، ما مقصر نیستیم؛ این خاصیت بستنی است!
آغاز داستان
نخستین بستنی‌فروشی در جهان، مغازه‌ای بود كه در سال 1776 در نیویورك آغاز به‌كار كرد. بعدها دو برادر فروشگاهی را برای فروش بستنی در ایالت متحده، راه انداختند.
ورود نخستین بستنی به ایران به سفر درباریان قاجار به فرنگ برمیگردد. بستنی در اواخر دوران ناصرالدین شاه قاجار برای نخستین بار به ایران وارد شد؛ آن هم تنها برای اهالی دربار. در آن دوره، فردی معروف به «ممد ریش» كار تولید بستنی را آغاز می‌كند. او دكانی راه می‌اندازد و رفته‌رفته تهرانی‌ها از آن استقبال می‌كنند و این شد آغاز‌ی برای تولید بستنی امروزی در ایران.
در سال‌های بعد فردی به نام اكبر مشهدی ملایری، با ممد ریش همكار می‌شود و ساخت بستنی را فرامی‌گیرد. آنها با هم شریك می‌شوند و بستنی فروشی مشتركی را در تهران، راه می‌اندازند. هرچند این شراكت چند سال بعد به اتمام می‌رسد و اكبر مشهدی یا همان «اكبر مشتی» مشهور، یك‌تنه با ابداعاتی كه در تولید بستنی به‌كار می‌بندد، بستنی فروشی را در تهران ادامه می‌دهد و اینگونه تاریخ بستنی‌سازی در ایران رقم می‌خورد.
بدون خامه هرگز
تولید بستنی، حتی امروز و با وجود انواع و اقسام دستگاه‌های برقی، ملزومات خاصی را می‌طلبد؛ چه برسد به دوران مظفرالدین شاه!در هر حال، درست و آماده كردن بستنی مراحل مختلف و البته پیچیده‌ای داشته: باید در ابتدا شیر چرب را می‌جوشاندند و بعد می‌گذاشتند تا سرد شود.
سپس خامه، شكر و گلاب به آن افزوده می‌شد و نیز گیاهانی مانند ثعلب كه كار بستن این مواد را می‌كرد. سپس مخلوط را در قالبی فلزی می‌ریختند و قالب را در بشكه‌ای از یخ قرار می‌دادند و آنقدر آن را هم می‌زدند كه خود را بگیرد و بشود بستنی. بستنی ایرانی یا بستنی سنتی كه امروز آن را می‌شناسیم، به همین شكل تولید می‌شد.
رفته رفته بنا به ذائقه مردم ایران، در این نوع بستنی تغییراتی اعمال شد؛ مثلا در ابتدا شیری رنگ بود اما با افزودن زعفران ایرانی به آن، رنگ و بویی تازه به‌خود گرفت. همچنین افزودن پسته و نیز خامه خشك، به‌تدریج به آن تنوع داد.
گفته می‌شود، اكبر مشتی با افزودن تكه‌های خامه خشك به بستنی، طعم و مزه‌ای خاص به آن بخشید. این كار به قدری مورد استقبال قرار گرفت كه امروزه بستنی سنتی بدون تكه‌های خامه دیگر اعتبار ندارد. گفتیم كه تولید بستنی در قدیم، پیچیدگی‌ها و دشواری‌های فراوانی به همراه داشت؛ ازجمله معروف است كه اكبر مشتی مجبور می‌شد زمستان‌ها در كوه‌های اطراف تهران به‌دنبال تهیه یخ باشد. در آن زمان هنوز یخچال در كشور وجود نداشت و مردم از یخچال طبیعی استفاده می‌كردند. آنها گودال‌های عمیقی گاه تا ۶۰ متر می‌كندند و در آنها برای تابستان یخ انبار می‌كردند.
