پیشدادیان اولین سلسله تاریخ ایران بنابر متون اساطیری هستند که نسبتشان به کیومرث میرسد. این سلسله از شاهان که آغاز تمدن بشری را برای ایرانیان آوردهاند و توانستند آتش و بهرهگیری از فلزات و سایر جانداران و اسیر نمودن دیوان را در کارنامه خود ثبت کنند. از کیومرث آغاز و به گرشاسپ ختم میشود. با اینحال تمامی اینها در اوستا شخصیتهای اساطیری و در متون زرتشتی دوره ساسانی خدایان ایزدر نژادند. اما در شاهنامه صرفاً شاهانی هستند که فره ایزدی دارند. روایت فردوسی در شاهنامه از تبار پیشدادیان با موازین فکری اسلامی منطبق تر شده است.به گفته فردوسی بعد از مرگ کیومرث دو موجود از جسدش بوجود امد که یعنی مرد و زن بوجود امده است و جهان اغاز میشود
کیانیان
نوشتار اصلی: کیانیان
تندیس رستم در شهر رامسر در کنار پلکان هتل قدیم رامسر
تندیس اسفندیار در شهر رامسر در کنار پلکان هتل قدیم رامسر
کیانیان دومین سلسله اساطیری ایران هستند که در شاهنامه فردوسی برابر دورههای حماسی قرار میگیرد. با کی قباد آغاز میشود و به دارای دارایانختم میشود. در این دوره دین زرتشتی عرضه میشود و تغییراتی بنیادین را در تاریخ اساطیری ایران میبینیم. مهمترین رخدادهای این دوره به جنگهای ایران و توران مربوط میشود. داستان آرش کمانگیر به روایتهای این دوره اختصاص دارد. در شاهنامه با حماسه همراه است و در آن رستم که در متون زرتشتی شخصیتی کم فروغ است اوج میگیرد. این شاهان را احتمالاً شاهان محلی شرق ایران دانستهاند. ابوریحان بیرونی در آثار الباقیه هخامنشیان را برابر کیانیان قرار داده. با آنها یکی فرضشان کرده است. با این حال مشخص است آخرین شاه کیانی که در متون اساطیری مغلوب اسکندر میشود دارای دارایان همان داریوش سوم هخامنشی است.
آمیختگی تاریخ اساطیری و تاریخ واقعیویرایش
این دوره مربوط به زمانی میشود که روایت اساطیری ایرانی با دادههای تاریخی ملموس مانند سنگ نبشتهها و متون یونانی منطبق میشود. یعنی سقوط ایران بدست اسکندر. با اینحال روایت ایرانی دوران حکومت اسکندر و یونانیان را بسیار کوتاه دانسته، هیچ زمانی برای سلوکیان فرض نکرده و دوره چهارصد و پنجاه ساله فرمانروایی خاندان اشکانی را تنها دویست سال برآورد کرده است. دادههای پایانی دوران اشکانیان در اساطیر ایران به نبرد اردوان پنجم و شاهزاده پارسی یعنی اردشیر بابکان پرداخته که با آنچه در متون لاتین و ارمنی آمده یکیست. بعد از آن دوره ساسانی آغاز میشود که برآمده از تبار کیانیان معرفی میشوند.
کیانیان
نوشتار اصلی: کیانیان
![180px-Rostam_Ramsar.jpg](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Rostam_Ramsar.jpg/180px-Rostam_Ramsar.jpg)
تندیس رستم در شهر رامسر در کنار پلکان هتل قدیم رامسر
![180px-Esfandiyar_Ramsar.jpg](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Esfandiyar_Ramsar.jpg/180px-Esfandiyar_Ramsar.jpg)
تندیس اسفندیار در شهر رامسر در کنار پلکان هتل قدیم رامسر
کیانیان دومین سلسله اساطیری ایران هستند که در شاهنامه فردوسی برابر دورههای حماسی قرار میگیرد. با کی قباد آغاز میشود و به دارای دارایانختم میشود. در این دوره دین زرتشتی عرضه میشود و تغییراتی بنیادین را در تاریخ اساطیری ایران میبینیم. مهمترین رخدادهای این دوره به جنگهای ایران و توران مربوط میشود. داستان آرش کمانگیر به روایتهای این دوره اختصاص دارد. در شاهنامه با حماسه همراه است و در آن رستم که در متون زرتشتی شخصیتی کم فروغ است اوج میگیرد. این شاهان را احتمالاً شاهان محلی شرق ایران دانستهاند. ابوریحان بیرونی در آثار الباقیه هخامنشیان را برابر کیانیان قرار داده. با آنها یکی فرضشان کرده است. با این حال مشخص است آخرین شاه کیانی که در متون اساطیری مغلوب اسکندر میشود دارای دارایان همان داریوش سوم هخامنشی است.
آمیختگی تاریخ اساطیری و تاریخ واقعیویرایش
این دوره مربوط به زمانی میشود که روایت اساطیری ایرانی با دادههای تاریخی ملموس مانند سنگ نبشتهها و متون یونانی منطبق میشود. یعنی سقوط ایران بدست اسکندر. با اینحال روایت ایرانی دوران حکومت اسکندر و یونانیان را بسیار کوتاه دانسته، هیچ زمانی برای سلوکیان فرض نکرده و دوره چهارصد و پنجاه ساله فرمانروایی خاندان اشکانی را تنها دویست سال برآورد کرده است. دادههای پایانی دوران اشکانیان در اساطیر ایران به نبرد اردوان پنجم و شاهزاده پارسی یعنی اردشیر بابکان پرداخته که با آنچه در متون لاتین و ارمنی آمده یکیست. بعد از آن دوره ساسانی آغاز میشود که برآمده از تبار کیانیان معرفی میشوند.
آخرین ویرایش: