تاریخ (توضیحات کامل)

[Elka Shine]

به نام دربرگیرنده هستی
حالا که تو این تالار
به انواع تاریخ های کشور ها و
تمدن ها، آیین ها گنجینه ها با موضوعات
مختلف پرداختیم، بهتره برگردیم
و ببینیم که کلمه "تاریخ"
اصلا یعنی چی؟

من اینجا سعی میکنم اون مطالب رو به صورت جمع بندی تری ارائه بدم تا راحت تر بشه خوندشون
لـ*ـذت ببرید

منبع: ویکی پدیا​

 

[Elka Shine]

تاریخ مفهومی انتزاعی است که حداقل دو معنا از آن مستفاد می‌گردد:
گاه ناظر به وقایع گذشته و گاه معطوف به مطالعه و بررسی وقایع است؛
بنابراین، هم به علم تاریخ و هم به موضوع آن، تاریخ گفته می‌شود.
برای تفکیک این دو مقوله، اصطلاحاً تاریخ را تاریخ (۱) و علم تاریخ را تاریخ (۲) می‌نامند.
​

 

[Elka Shine]

منظور از تاریخ (۱)، مجموعهٔ حوادث فرهنگی، طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و سیـاس*ـی و رویدادهایی است
که در گذشته و در زمان و مکان زندگی انسان‌ها و در رابـ ـطه با آن‌ها رخ داده است.
این رویدادها شامل اموری می‌شود از قبیل کردارها و دستاوردهای
مادی و معنوی بشر و هرآنچه که گفته، اندیشیده و عمل کرده‌است.

تاریخ (۲) معرفتی ناظر به وقایع جزئی و درک پدیده‌های ذکرشده‌است
که در ذهن تاریخ‌نگار شکل می‌گیرد و از نوع معرفت درجه یک است.
به عبارت دیگر، رویداد (تاریخ)، موقعیتی هستی‌شناختی دارد
و تأویل و فهم از رویداد (علم تاریخ) دارای موقعیتی شناخت‌شناختی است.
​

 

[Elka Shine]

ویلیام هنری والش،
تاریخ (۲) را بازگو کردن کلیهٔ اعمال گذشتهٔ انسان می‌داند،
به‌گونه‌ای که نه‌تنها در جریان وقایع قرار می‌گیریم،
بلکه علت وقوع آن حوادث را نیز بازمی‌شناسیم.
به عبارت دیگر، هدف تاریخ علاوه بر اینکه معرفت به افراد انسان است،
آگاهی به روابط اجتماعی او در گذشت روزگار را نیز هست.

منظور از «اجتماعی» در واقع کل اموری است که در حیات آدمی مؤثر است،
نظیر امور اقتصادی، مذهبی، سیـاس*ـی، هنری، حقوقی، نظامی و علمی.
​

 

[Elka Shine]

پژوهشگرانی که دربارهٔ تاریخ می‌نویسند، تاریخ‌ نگار نامیده می‌شوند.
هرچند غالباً این رشتهٔ مطالعاتی را در زیرگروهی از علوم انسانی یا علوم اجتماعی قرار داده‌اند،
با این حال می‌توان آن را به عنوان پلی بین این دو شاخه تلقی کرد؛
زیرا روش‌های مطالعاتی مختلف آن از هر دو شاخه وام گرفته شده‌اند.
تاریخ به عنوان یک رشتهٔ مطالعاتی دارای شاخه‌ها و گرایش‌های جانبی زیادی است.

تاریخ‌ نگاران از گذشته کوشیده‌اند تا پرسش‌های تاریخی را با پژوهش در اسناد نوشتاری پاسخ گویند.
با این‌حال پژوهش‌های تاریخی تنها به این منابع محدود نمی‌شوند.
به‌طور کلی، منابع دانشورانهٔ تاریخی را می‌توان به سه رده تقسیم کرد:
منابع مکتوب، منابع منقول و منابع مادی.
تاریخ‌ نگاران اغلب از هر سه مورد استفاده می‌کنند.​

 

[Elka Shine]

واژه‌شناسی
دربارهٔ واژهٔ تاریخ و منشأ آن، گزارش‌های مختلف و گوناگونی وجود دارد.
برخی ریشهٔ واژهٔ تاریخ را در زبان فارسی و مفهوم «ماه روز» جستجو نموده‌اند.
واژهٔ «ماه روز» در ایران باستان به معنای
«تعیین روزی که در آن امری مشهور بین ملت یا دولتی آشکار شده یا آنکه در آن روز واقعهٔ ترسناکی چون زلزله یا طوفان حادث گردیده است.»
بنابراین آنچه در این مفهوم دارای حضور و نمود بیش‌تری بوده،
توجه به رخدادها و حوادث در قالب مکانی و زمانی است.

​

 

[Elka Shine]

واژه‌شناسی(پارت2)
در برخی از گزارش‌ها آمده‌است که چون عمر بن خطاب
در تعیین مبدأ محاسبهٔ زمان دچار مشکل شد،
به پیشنهاد هرمزان (از موالی ایرانی ساکن در مدینه)
از تعریب ترکیب فارسی «ماه روز»، واژهٔ «مورَّخ» را ساختند
و مصدرش را «تاریخ» قرار دادند.

در خصوص تعریب و معرب بودن واژهٔ تاریخ
باید توجه داشت که کمترین شباهت آوایی و قرابت واکه‌ای یا هم‌آهنگی واکه‌ای،
تشابه صرفی یا تکواژی بین «ماه روز» و «تاریخ» وجود ندارد و به همین دلیل، آن را تعرب غریبی می‌دانند.

ابومنصور جوالیقی ریشهٔ تاریخ را غیر عربی دانسته
در حالی که جوهری، آن را از مادهٔ «الإرخ» به معنای «ماده گاو جوان وحشی»
و ابن منظور از «أرَخَ» و «وَرخَ» (واو بدل از همزه) دانسته است.
اصمعی هم آورده که قیسیان و تمیمیان
هر دو برای تعیین زمان شکل‌هایی از این واژه را به‌کار بـرده‌اند
و این حاکی از آن است که تاریخ واژه‌ای عربی است.​

 

[Elka Shine]

واژه‌شناسی(پارت3)
فرانتس روزنتال احتمال داده که این واژه
مأخوذ از «ارخو» اکدی یا «یرخ» عبری
به‌معنی ماه (به عربی: قمر) یا ماه (به عربی: شَهر)
به واسطهٔ عربی جنوبی یا حبشی باشد.
همچنین روزنتال می‌گوید
که واژهٔ أرخ در کتیبه‌ای از عربی جنوبی به معنایی نزدیک به «داوری» یا «حکم»
و ظاهراً در جایی دیگر مقرون با سال (به عربی: سنه) به کار رفته‌است.

واژهٔ «تاریخ» در زبان‌های اروپایی از مفهوم History
با شکل‌های مختلف آن برای تاریخ استفاده می‌شود
و ریشهٔ آن از واژهٔ hístōr در زبان یونانی گرفته شده‌است
که به معنای نقل وقایع و حوادث گذشته
و به عبارت دقیق‌تر، یعنی جستجوی هر آنچه که به دانستنش بیرزد.
واژهٔ تاریخ (Histories) نزدهرودوت به معنای «مطالعه» یا «بررسی» روزگاران گذشته بوده‌است.​

 

[Elka Shine]

تعریف (پارت 1)
تاریخ مفهومی انتزاعی است که حداقل دو معنا از آن مستفاد می‌گردد:
گاه ناظر به وقایع گذشته و گاه معطوف به مطالعه و بررسی وقایع است؛
بنابراین، هم به علم تاریخ و هم به موضوع آن، تاریخ گفته می‌شود.
برای تفکیک این دو مقوله، اصطلاحاً تاریخ را تاریخ (۱) و علم تاریخ را تاریخ (۲)می‌نامند.

موضوع علم تاریخ عبارت است از:
«مجموعهٔ پدیده‌ها و واقعه‌ها و روابط و فعل و انفعالات و زاد و مرگ
حوادث و تکوین طبقات و طلوع و رشد و افول تمدنها
و جامعه‌ها و مجموعهٔ همه رویدادها و پدیده‌های
ویژهٔ انسان در رابـ ـطه‌اش با «طبیعت» و در رابـ ـطه‌اش
با «دیگری» در زمان «گذشته»، از بی‌نهایت دور تا حال.»

ای. اچ. کار علم تاریخ را علم شناخت و تفسیر گذشتهٔ انسان‌ها
در پرتو حال می‌داند که بر اساس روش‌ها، گزینش‌ها و تفسیرهای مورخان به دست می‌آید
و قابلیت پیش‌بینی کلی ندارد، بلکه مشروط و جزئی و احتمالی است.
​

 

[Elka Shine]

تعریف (پارت 2)
تاریخ‌نگاران در بستر زمان خود و با توجه به ایده‌های غالب
و چگونگی تفسیر گذشته، به نوشتن می‌پردازند و
گاهی اوقات درس‌هایی آموزنده
را برای جامعهٔ خودشان می‌نویسند.

به‌گفتهٔ بندیتو کروچه،
«همهٔ تاریخ، تاریخ معاصر است».
تاریخ، با پرورش یک «گفتمانِ واقعی از گذشته» از طریق
تولید روایت‌ها و تحلیل رویدادهای گذشتهٔ مربوط
به نژاد بشر، تسهیل شده‌است.

همهٔ رویدادهایی که در تعدادی از منابع معتبر
ثبت شده‌اند و محفوظ مانده‌اند، شیوهٔ تشکیل گزارش‌های تاریخی
را نشان داده‌اند. وظیفهٔ گفتمان تاریخی، شناسایی منابعی‌ست که می‌توانند
بیش‌ترین استفادهٔ مفید را برای تولید علت‌های دقیق
گذشته بیان کنند.

رشتهٔ تاریخ، گاهی بخشی از علوم انسانی
و در پاره‌ای از موارد بخشی از علوم اجتماعی طبقه‌بندی شده‌است.
تاریخ همچنین می‌تواند همچون یک پُل میان‌رشته‌ای با ترکیبی از روش‌شناسی
بین دو زمینهٔ فوق عمل کند. برخی از تاریخ‌نگاران مستقل،
از یکی یا دیگر طبقه‌بندی‌ها قویاً پشتیبانی می‌کنند.
​