فرهنگ جامعه و فرهنگ

[>YEGANEH<]

تروریسم بین المللی
تروریسم بین المللی به اعمال تروریستی که به منظور تامین مقاصد سیـاس*ـی در سطح بین المللی انجام می‌‌شود اطلاق می‌‌گردد.۱ به عبارتی دیگر تروریسم بین المللی عبارت است از اعمال ترور و خشونت فردی یا جمعی که یک عنصر بین المللی (قربانی و مرتکب، شهروندان دولتهای مختلف باشند، یا اینگونه رفتار ها در بیش از یک کشور رخ دهد )یا یک هدف مورد حمایت بین المللی (مثل غیر نظامیان خارجی هواپیماهای غیر نظامی و کارکنان سازمانهای بین المللی ) را در بر گیرد و مقصود از آن نیل به نتیجه ای قدرت طلبانه (یعنی نتیجه ای که هدف آن تغییر یا حفظ ساختارها یا سیاست‌های فعال سیـاس*ـی، اجتماعی، اقتصادی یک دولت یا سرزمین مشخص است) باشد.۲
پس در تروریسم بین المللی، محدوده عمل تروریستی گسترش می‌‌یابد و از سطح یک دولت-ملی فراتر می‌‌رود و وارد عرصه بین المللی می‌‌‌شود .ممکن است اقدامات تروریستی، در بیش از یک کشور رخ دهد و یا اینکه تروریستی با تابعیت خاص عنصری با تابعیت دیگری را مورد هدف قرار دهد.

 

[>YEGANEH<]

تروریسم هسته ای
تروریسم هسته ای عبارت است از حمله به تاسیسات و تسلیحات هسته‌ای، یا خرابکاری در آنها و یا سرقت از آنها توسط افرادی مثل ناراضیان سیـاس*ـی، فعالان سیـاس*ـی و نیروها ضد دولتی.۱۷
مشاهده می‌‌شود که تروریسم به عامل تاسیسات هسته ای نیز وارد می‌‌شود به نوعی که ممکن است این تاسیسات مورد تخریب قرار گیرند و یا اینکه، گروه‌های غیر قانونی بدنبال دسترسی به این سلاحهای هسته ای باشند و یا اینکه بخواهند از سلاحهای هسته‌ای به عنوان یک وسیله تروریستی استفاده کنند.

 

[>YEGANEH<]

فقر و فرهنگ
فقر فرهنگی چیست ؟
از جمله پديده‌هايي كه پس از بروز فقر در طولاني مدت در جامعه ظاهر مي‌شود نوعي خاص از زندگي است كه به‌صورت الگو در جامعه پديدار مي‌شود. فقر در طولاني‌مدت قدرت خلق فرهنگي را دارد كه مدتها پس از فقر باقي مي‌ماند و در جامعه حيات پيدا مي‌كند و خلاصي از آن بسيار مشكل است.
در اين بررسي ناچاريم ابتدا تعريفي از فرهنگ ارائه دهيم، آنگاه محتواي وجودي فقر را در جامعه با نتايج حاصل از فقر در جامعه سنجيده و به فرهنگ نه چندان پنهاني برسيم كه فقر در جامعه دارد و حاكم كرده است.
فرهنگ فقر، نوع و منش زندگي را متناسب با وضعيت خانواده‌هاي فقير و فقرا تغيير مي‌دهد. در حقيقت وقتي خانواده‌اي خود را با فقر درگير مي‌يابد، ناچار است نوع زندگي خود را تا حد زيادي با شرايط فقر هماهنگ كند. اين هماهنگي به مرور زمان به‌صورت عرف وعادت درآمده و براي حذف يا كاهش آن در جامعه تلاش بسياري لازم است و به شدت زمان را مي‌كشد.

 

[>YEGANEH<]

فقر يك پاره فرهنگ است
«ادواردتيلور» در كتاب فرهنگ ابتدايي Primitive culture كه در سال 1871 انتشار يافت مي‌نويسد: « فرهنگ يا تمدن مجموعه پيچيده‌اي است كه دربرگيرنده‌ي، دانستني‌ها، اعتقادات، هنرها، اخلاقيات، قوانين، عادات و هر گونه مؤلفه ديگري است كه به وسيله انسان به عنوان عضو جامعه كسب شده است. وضع فرهنگ ميان جوامع گوناگون بشري تا جايي كه قوانين كلي قابل تحقيق باشد، موضوعي است مناسب براي بررسي قوانين انديشه و كنش انساني.»
«مالينوسكي» مي‌گويد: «فرهنگ به سادگي عبارت است از كليّت يكپارچه‌اي مركب از كالاهاي مصرفي و وسايل، خصوصيات اساسي، گروه‌هاي اجتماعي گوناگون، تصورات، پيشه‌ها، و باورها و رسوم بشري».
«هرسكوتيس» مي‌گويد: «فرهنگ راه و روش زندگي قوم است».
«جلال‌آل‌احمد» در كتاب نفرين زمين مي‌نويسد: «فرهنگ يعني تحويل بار مرده‌ها به زنده‌ها» يعني آن چيزهايي كه تازه‌ها از قديمي‌ها و امروزي‌ها از ديروزي‌ها به ارث بـرده‌اند.

 

[>YEGANEH<]

پارسونز» مي‌نويسد: «فرهنگ عبارت است از الگوهايي كه به رفتار و فراورده‌هاي عمل بشري مربوط است و مي‌تواند به ارث برسد.» ميراث فرهنگي عبارت از الگوهايي است كه در طول قرن‌ها و عصرها از گذشتگان به آيندگان و از نسلي به نسل ديگر مي‌رسد و توسعه و تحول مي‌يابد، كامل‌تر مي‌شود و توسط آمدگان به نه آمدگان سپرده مي‌شود و به بيان ديگر فرهنگ، مجموعه‌‌ي ارزش‌ها و دستاوردهاي مادي و معنوي است كه به وسيله انسانها در طي تاريخ شكل گرفته است.
در تعريف‌هاي فرهنگ عناصري مانند: اعتقادات، هنرها، عادات، وسايل و كالاهاي مصرفي و خصوصايت اساسي گروههاي انساني (اجتماعي)، راه و روش زندگي مردم، رفتار فراورده‌هاي عمل بشري و دستاوردهاي مادي و معنوي به كرّات به چشم مي‌خورد. آنچه در مورد فقر و فرهنگ مورد توجه است اين است كه تقريباً بر تمامي عناصر فوق، فقر تأثير گذاشته و آن¬ها را به صورت قالب‌هاي مطلوب خود درمي‌آورد و تغييرات حاصل از آن نيز بر جامعه تأثير بسيار مي‌گذارند كه به‌ندرت این تأثير مطلوب است. مثلاً در برخي موارد مي‌توانند سبب تلاش بيشتر جهت رهايي از فقر شوند، اما غالباً تأثير مخربي مي‌گذارند.

 

[>YEGANEH<]

دكتر حسين فرجاد عقيده دارد كه: «برخي معتقدند، تأثير فقر در زندگي مردم به اندازه‌اي است كه مي‌توان فقر را به صورت فرهنگ فقر تعريف كرد. اين امر يك ترتيب منحصربه‌فرد الگوهاي رفتاري موجود در تمام جوامع است، اما به احتمال زياد فرهنگ فقر در جوامع سرمايه‌داري فردگرا كه در آنها طبقه‌بندي اقتصادي و اجتماعي وجود دارد ظاهر مي‌شود.»
فقر، فرهنگ خاص خود را پديد مي‌آورد و طرح معين را براي زندگي ايجاد مي‌كند كه به نسل‌هاي متوالي منتقل مي‌شود. فقر متضمن قرض گرفتن از منابع رسمي و غيررسمي، بكار بردن پوشاك و وسايل دست دوم منازل، خانه‌هايي با جمعيت بيش از ظرفيت و نبود آسايش و آرامش است. به طور نسبي احتمال عضويت فقرا در اتحاديه‌هاي كارگري، احزاب سياسي و غيره كمتر است، اين ويژگيها كه از تجربه زندگي فقرا برخاسته است عامل ايجاد مفهوم «پاره‌ فرهنگ فقر» است كه به طور عام براي توصيف زندگي فقرا بكار ميرود.
«آلبرتو دورينا» مي‌گويد: «فقر معناي خاص خود را دارد، فقر لحن خاص خود، بويايي خاص خود و در برابر زندگي وضع خاص خود را دارد كه از تعريف منفي (فقدان ثروت) كه عناصر تشكيل دهنده فرهنگ فقر را نديده مي‌گيرد متفاوت است».

 

[>YEGANEH<]

دكتر فرجاد مي‌نويسد: اسكارلوئيس در زمينه فقر به بيش از 70 خصوصيت اشاره كرده است كه غالباً در پنج زمينه مي‌توان آنرا مطالعه كرد كه عبارتند از:

1- فرهنگ فقر يك «پاره فرهنگ» است كه در خانواده فقير از نسلي به نسلي منتقل مي‌شود.
2- ائتلاف در طبقه فقير در جوامع فردگراي طبقاتي بسيار مشكل‌تر امكان‌پذير است.

 

[>YEGANEH<]

٣- شركت در فعاليت هاي سازمان هاي خارج از خانواده بسيار محدود است.
٤ - در سطح خانواده روابط مشترك تمايل بيشتري وجود دارد.
5- احساس استفاده از حداكثر منابع موجود، احساس عدم پشتيباني و احساس حقارت در اين جوامع به چشم مي‌خورد.
ايشان درادامه همين بحث، اعتقاد دارد بيان اسكارلوئيس در مورد فقر چندان صحيح نيست، زيرا او در ادامه مي‌گويد: مفهوم كلي از اين اعتقاد بر مبناي بي‌ثباتي آن است. زيرا گروه‌هاي بي‌شماري از مردم فقير در مناطق مختلف با موقعيت‌هاي متفاوتي زندگي مي‌كنند، در نتيجه بايد به جاي فرهنگ فقر به فرهنگ‌هاي فقر رجوع كنيم.
اسكارلوئيس با توجه به مفهوم وجودي فقر مي‌گويد: «فقر در ميان ملل امروز اغلب چيزي بيشتر از حالتي از محروميت اقتصادي است».

 

[>YEGANEH<]

فرهنگ فقر به مرور زمان بر جامعه فقر حاكم مي‌شود و از نسلي به نسل ديگر تداوم مي‌يابد و در صورتي كه در جامعه و ذهنيت افراد ساكن در آن ريشه بدواند، حتي پس از كسب موفقيت‌هاي بيروني در جهت رفع فقر مدتها به حيات خود ادامه داده و مانعي پايدار در جهت دستيابي به مراحل بالاتر توسعه اقتصادي - اجتماعي بدل مي‌شود. در حالي كه توسعه اقتصادي پايدار جهت كاهش دائمي فقر ضروري است و كاهش مداوم فقر جهت تضمين توسعه پايدار لازم است.
«بيل جردن» مي‌كوشد اهميت سياسي و اجتماعي فقر را بررسي نموده و به جستجوي علل و تأثيرات نهفته انحراف به سوي جامعه‌اي نابرابرتر، ناعادلانه‌تر، كمتر دلسوز و آشفته‌تر و سرانجام ناكاراتر مي‌پردازد.
كارل ماركس با نگاه «ناتواني بنيادي» به فقر نگاه مي‌كند؛ او مي‌گويد: «نيازها و برخورداري‌هاي ما از جامعه ناشي مي‌شود، بنابراين ما آنها را با جامعه مي‌سنجيم نه با عينيت آنها».

 

[>YEGANEH<]

شخص فقير در مقايسه با ديگران كمتر عمر مي‌كند، اغلب بيمار است و معمولاً بر اثر فقر و كمبود مواد غذايي و وسايل بهداشتي به نواقص فكري و جسمي دچار مي‌شود و با بحران‌هاي شخصيتي بيشتري روبروست. او داراي تحصيلات كمتر، موفقيت و پيشرفت كمتر و خطرات بيشتري در جامعه است. فقر ثبات سياسي و همبستگي اجتماعي و سلامت رواني را نيز در اقشار مبتلا به خطر مي‌اندازد، موجب افزايش ميزان مرگ و مير خصوصاً در نوزادان و كودكان و مادران و كاهش نيروي انساني و كاهش بهره‌وري مي‌شود.
در زمان تشديد فشارهاي اقتصادي ناشي از عوامل گوناگون، اين استعداد بالقوه جامعه بشري به سرعت در اثر عوامل ايجادكننده و تقويت‌كننده‌اش بروز مي‌كند. اقشار پايين جامعه را تحت تأثير قرارمي‌دهد و خلاصي از آن بسيار مشكل است.