سیارک چیست؟

[Ftme.shbni]

0

 

[Ftme.shbni]

نزدیک‌ترین سیارک به زمین، توتاتیس نام دارد. سنگ آسمانی ״توتاتیس ״ دارای حدود۸ / ۴ کیلومتر طول و۴ / ۲ کیلومتر عرض است. این سنگ آسمانی تقریبا هر چهار سال یکبار به دور ستاره خورشید می چرخد و مدار آن از درون مدار سیاره زمین به دور خورشید آغاز شده و به خارج از مدار سیاره مریخ ، ختم می شود. از آنجا که هم زمین و هم ״توتاتیس ״ به طور دائم در حرکتند، فاصله میان آنها نیز بسیار متغیر است .به طور معمول این سنگ آسمانی را میتوان در مناطق بدور از نور شهرها، با کمک دوربین دو چشمی ساده نیز رصد کرد.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

سیارک 2004FH که در مرکز صفحه آنرا در حال حرکت می بینید. شیی که به صورت نور درخشان از مقابل دوربین به سرعت عبور میکند یک ماهواره است.


در آغازین روزهای ژانویه ۱۸۰۱ جوزپه پیاتزی (۷ جولای ۱۷۴۶ - ۲۲ جولای ۱۸۲۶) جرمی را در آسمان رصد نمود که ابتدا یک ‌دنباله‌دار به نظر می‌رسید ولی زمانی که مدار آن به درستی تعیین گردید، مشخص شد که سیاره بسیار کوچکی است، آنقدر کوچک که آن را در رده جدیدی به نام سیارک‌ها دسته‌ بندی کردند. پیاتزی آن را سرس نامید. تا چند سال بعد سه سیارک جدید دیگر کشف شدند و تا پایان آن قرن صدها عدد از آنها شناسایی شده بودند. تا به امروز تعداد این سیارکها به چند صد هزار رسیده است و هنوز اکتشاف آنها ادامه دارد. تعدادی از سیارکها چنان کوچکند که از زمین قابل رؤیت نیستند اما بزرگترین آنها همان سِرِس است که تاکنون شماره یک را بر پیشانی خود دارد.

 

[Ftme.shbni]

بخش اصلی کمربند سیارک‌ها (در تصویر به رنگ سفید) در میان مدارهای بهرام (مریخ) و هرمز (مشتری) واقع شده‌است. بخش سبز رنگ که در مدار دورتری قرار گرفته تروجان‌های مشتری است که در مدار مشتری به دور خورشید می‌گردند، سیارک‌های هیلدا (قهوه‌ای رنگ) نیز در نزدیکی مشتری حرکت می‌کنند و گاه از قمرهایش هم به آن نزدیک‌تر می‌شوند. سیارک‌هایی که در داخلی‌ترین قسمت قرار دارند اجسام نزدیک به زمین هستند و گاه به آن برخورد می‌کنند.

با وجود اینکه در کمربند سیارکی میلیاردها جسم کوچک و بزرگ وجود دارد ولی بیشتر جرم این کمربند درون سیارک های غول‌آسا وجود دارد.

مقایسه بزرگترین سیارک ها با پلوتو کوچک ترین سیاره منظومه شمسی و چارون قمر آن.

کمربند سیارک‌ها یا کمربند اصلی یا کمربند اصلی سیارک‌ها؛ (نام‌هایی که برای متمایز کردن این گروه از دیگر گروه‌های سیارکی سامانه مانند سیارک‌های نزدیک به زمین و تروجان‌ها به کار رفته)، یک قرص پیرا-ستاره‌ای و منطقه‌ای در منظومه خورشیدی است که حدوداً در میان مدارهای بهرام (مریخ) و هرمز (مشتری) واقع شده‌است. در این منطقه تعداد بسیار زیادی اجرام فضایی با شکل‌های نامنظم قرار گرفته‌اند که سیارک یا ریزسیاره نامیده می‌شوند. در حدود نیمی از جرم کمربند سیارک‌ها در چهار سیارک بزرگ آن؛ سرس، وستا، پالاس، و هایجیا جمع شده‌است. قطر این سیارک‌ها بیش از ۴۰۰ کیلومتر است اما قطر سرس که تنها سیارهٔ کوتولهٔ کمربند سیارک‌ها به‌شمار می‌آید در حدود ۹۵۰ کیلومتر است. جرم کمربند سیارک‌ها روی‌هم‌رفته ۴ درصد جرم ماه (لازم به ذکر است که کره‌ی زمین تقریبا هشتاد برابر کره‌ی ماه جرم دارد)، یا ۲۲ درصد سیارهٔ کوتولهٔ پلوتو، یا دو برابر جرم ماهِ پلوتو شارون است که ۱۲۰۰ کیلومتر قطر دارد.[۲]

تا سال۱۹۸۲ جمع سیارکان کشف شده به ۲۷۳۶ عدد رسیده‌ بود. با این وجود کشف سیارک های کوچک همواره با مشکلاتی روبرو بود[۳][۴] اندازه جرم‌های کوچک‌تر متغیر است و این مقدار نهایتاً تا اندازهٔ یک ذرهٔ گرد و غبار کاهش می‌یابد. مواد تشکیل دهنده این کمربند نازک به گونه‌ای توزیع شده‌اند که تاکنون فضاپیماهای بدون سرنشین متعددی بدون حادثه از آن عبور کرده‌اند.[۵] با این حال ممکن است برخورد، بین سیارک‌های بزرگ‌تر در آنجا اتفاق بیفتد، و از این برخوردها یک خانواده سیارک؛ که اعضای آن دارای ویژگی‌های مداری و ترکیبات مشابه هستند تشکیل شود. در کمربند سیارک‌ها سیارک‌ها را می‌توان به صورت مجزا از روی طیف‌های آن‌ها شناسایی و طبقه‌بندی کرد، با قراردادن آن‌ها در یکی از سه گروه اصلی: کربن (نوع C)، سیلیکات (نوع S)، و غنی از فلز (نوع M).

 

[Ftme.shbni]

سِرِس نخستین سیاره کوتوله کشف‌شده و بزرگ‌ترین سیارک در کمربند سیارکی و بین مدار مریخ و مشتری است. قطر آن ۹۴۵ کیلومتر است و از نظر بزرگی سی و سومین جرم شناخته شده سامانه خورشیدی است. سرس یک‌سوم جرم کمربند سیارکی را تشکیل می‌دهد؛ و تنها شیء شناخته شدهٔ کمربند سیارکی است که دارای تعادل هیدرواستاتیکی است. قدر ظاهری سرس از زمین بین ۶٫۷ تا۹٫۳ است و بنابراین حتی در درخشان‌ترین حالتش، چنان تاریک است که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شود مگر اینکه آسمان به شدت تاریک باشد.

تصویری از سرس که توسط سفینهٔ داون گرفته شده‌است.

سرس در ۱ ژانویه ۱۸۰۱ توسط جوزپه پیاتسی در پالرمو کشف‌شد. ابتدا به عنوان یک سیاره در نظر گرفته شد، اما در دهه ۱۸۵۰ زمانی که اشیا دیگری در مدار مشابه کشف شدند به عنوان یک سیارک طبقه‌بندی شد.

هستهٔ سرس از سنگ و گوشتهٔ آن از یخ تشکیل شده‌است، و ممکن است اقیانوسی از آب مایع در زیر لایه یخ داشته باشد. سطح سرس احتمالاً مخلوطی از یخ‌آب و مواد معدنی مختلف هیدراته مثل کربنات‌ها و رس است. در ژانویه ۲۰۱۴، انتشار بخار آب از مناطق مختلف سرس کشف شد. این مسئله غیرمنتظره بود، چون انتشار بخار آب از ویژگی‌های ستاره دنباله‌دار است و اجرام بزرگ در کمربند سیارکی این ویژگی را ندارند.

دان فضاپیمای رباتیک ناسا در ششم مارس ۲۰۱۵ وارد مدار سرس شد. عکس‌هایی که در جلسات تصویربرداری که از ژانویه ۲۰۱۵ در حالیکه فضاپیما به سرس نزدیک می‌شد گرفته می‌شد و وضوح آن‌ها بیش از تصاویر گذشته بود نشان داد که سرس سطحی پوشیده از آتشفشان دارد. دو نقطهٔ روشن متمایزی (یا سپیدایی بالا) که داخل یک دهانه (متفاوت با نقاط روشنی که قبلاً در تصاویر گرفته شده با تلسکوپ هابل وجود داشت) در تصاویر گرفته شده در ۱۹ فوریه ۲۰۱۵ دیده شد، موجب شد منشأ آن‌ها یخ فشانها یا فوران آب در نظر گرفته شود. در ۳ مارس ۲۰۱۵، یکی از سخنگویان ناسا گفت: «نقاط احتمالاً موادی مانند یخ یا نمک هستند که بسیار منعکس‌کنندهٔ نور هستند، اما وجود یخ‌فشان‌ها بعید است.» ۱۱ مه ۲۰۱۵، ناسا تصویری را با وضوح بالا منتشر کرد که به جای یک یا دو نقطه در واقع چندین نقطه را نشان می‌داد. در ۹ دسامبر ۲۰۱۵، دانشمندان ناسا گزارش دادند که نقاط درخشان روی سرس ممکن است مربوط به نوعی نمک، به ویژه آب نمکی باشد که حاوی منیزیم سولفات هگزا هیدریت (MgSO4·6H2O) است؛ نقاط روشن همچنین ممکن است با خاک رس غنی از آمونیاک مرتبط باشد. در ژوئن ۲۰۱۶، بررسی این نقاط با طیف مادون قرمز مشخص کرد که با سدیم کربنات(Na2CO3) سازگاری بیشتری دارد و نشان می‌دهد که فعالیت‌های زمین‌شناسی احتمالاً در ایجاد نقاط روشن دخالت داشته‌است.

 

[Ftme.shbni]

سیارک‌ها معمولاً بر اساس دو معیار طبقه‌بندی می‌شوند: ویژگی‌های مدار آن‌ها و ویژگی‌های طیف بازتاب آن‌ها.

طبقه‌بندی مداری
بسیاری از سیارک‌ها بر اساس ویژگی‌های مداری آنها در گروه‌ها و خانواده‌ها قرار داده شده‌اند. جدا از گسترده‌ترین تقسیمات، مرسوم است که نام گروه سیارک‌ها را با توجه به نام اولین عضو آن گروه که کشف شده نام گذاری کنند. گروه‌ها عموماً ا پیوندهای قابل گسست تری نسبت به خانواده سیارک‌ها، که ناشی از انفجار یک سیارک بزرگ والد در گذشته هستند، دارند.[۹] شناسایی خانواده‌ها در کمربند اصلی سیارک معمول تر و آسان‌تر است، اما چندین خانواده کوچک در میان تروجان‌های مشتری گزارش شده‌است.[۱۰] خانواده‌های کمربند اصلی برای اولین بار در سال ۱۹۱۸ توسط کیوتوگوگو هیرایاما ‏(en)‏ شناخته شدند و اغلب به احترام وی خانواده هیرایاما ‏(en)‏ خوانده می‌شوند.

طبقه‌بندی طیفی
در سال ۱۹۷۵، یک سیستم طبقه‌بندی سیارک مبتنی بر رنگ، سپیدایی و خط طیف نوری توسط کلارک چاپمن ‏(en)‏، دیوید موریسون ‏(en)‏ و بن زلنر توسعه یافت.[۱۱] تصور می‌شود این خصوصیات با ترکیب مواد سطح سیارک مطابقت داشته باشد. سیستم طبقه‌بندی اصلی دارای سه دسته است: انواع C برای اشیاء کربنی تیره (شامل ۷۵٪ سیارک‌های شناخته شده)، نوع S برای اشیاء سنگی (شامل ۱۷٪ سیارک‌های شناخته شده) و U برای آنهایی که در هیچ‌یک از دو گروه قبلی جای نمی‌گرفتند. از آنجا که این طبقه‌بندی شامل بسیاری از انواع سیارک‌ها است، این طبقه‌بندی همواره گسترش یافته‌است. با مطالعه بیشتر سیارک‌ها، تعداد آنها همچنان رو به رشد است.