آدم برفی
کاربر نگاه دانلود
- عضویت
- 2016/11/28
- ارسالی ها
- 4,013
- امتیاز واکنش
- 9,544
- امتیاز
- 746
مزاج و طبع شناسی
در کتب طب سنتی آمده که مزاج فصل بهار، گرم و تر ، تابستان، گرم و خشک ،پاییز، سرد و خشک و زمستان ،سرد و تر است و باید برای حفظ سلامتی و پیشگیری از بروز انواع بیماری‌ها، تدابیر توصیه شده‌ی حکمای طب سنتی برای هر یک از مزاج‌ها در این فصول رعایت شود. یکی از نکات قابل توجه در این زمینه، تطابق طبع شناسی خانه و محیط زندگی و رژیم غذایی افراد است که در سفرها یا جابجایی‌های منطقه‌ی زندگی لازم الاجراست.
اقلیم‌های سلامتی
محیط شامل اقلیم‌ها، مناطق جغرافیایی، شرایط آب و هوایی، فصول و … است. هر منطقه‌ی جغرافیایی مزاجی دارد که برای حفظ سلامتی باید تطابقی بین سبک زندگی، رژیم غذایی، مزاج فرد و … باشد.
* مناطق مرکزی، جنوبی و همچنین بخشی از مناطق شرقی کشور ما که حالت مسطح، آفتاب زیاد و رطوبت کم دارند، دارای مزاج گرم و خشک هستند (به خصوص مناطق مرکزی کشور).
* سواحل دریای جنوب و شهرهای آن مناطق، مزاج‌های گرم و رطوبتی دارند.
* مناطق کوهستانی غرب و شمال غرب بیشتر مزاج سرد و خشک دارند.
* شمال کشور و شهرهای ساحلی دریای خزر (مازندران) به جز سه ماه تابستان، مزاج‌های سرد و رطوبتی دارند.
طبع شناسی خانه
مزاج غالب خانه‌هایی که نورگیر نبوده و به شکل زیرزمین هستند یا در مناطقی بنا شده‌اند که رطوبتی‌اند یا نور کمی دارند، سرد است (خشک یا رطوبتی)، اما خانه‌هایی که نورگیر هستند و در مناطق گرمسیری بنا شده‌اند، مزاج غالب بر محیط آن‌ها، گرم و خشک است.
خاک و باد
* بادها نیز مزاجی بر مناطق غالب می‌کنند مثلا بادهایی که از شمال و غرب کشور می‌وزند، بادهای خنکی هستند. اگر شهر یا خانه ای در معرض این بادها باشد، مزاج آن به سمت سردی می‌رود.
* بادهای جنوبی با خود گرما و رطوبت می‌آورند.
* بادهای شرقی و غربی معتدل هستند و تغییر زیادی در مزاج ایجاد نمی‌کنند، بنابراین بهتر است خانه، پنجره‌های شرقی – غربی داشته باشد به خصوص که بادهای شرقی چون هم جهت با طلوع خورشیدند، بادهای خوبی هستند.
* جنس خاک و زمین یک منطقه نیز مهم است، مثلا مزاج شوره زارها یا زمین‌هایی که با خاک شنی که آب را در خود نگه نمی‌دارند و آب پایین می‌رود، به سمت گرمی و خشکی گرایش پیدا می‌کند، ولی مزاج مناطقی که زمین‌های گلی، رسی و خاکی دارند و آب را در خود نگه می‌دارند، رطوبت دارد.
طبع شناسی مناطق مختلف
* در مناطق گرمسیری و هوای گرم (تابستان) قدرت هضم کم است، در نتیجه نباید در مصرف غذاهای سنگین مانند گوشت‌های قرمز (که حرارت بالایی دارند و هضم آن‌ها سخت است)، سرخ کردنی‌ها و گرمی‌جات مثل فلفل و ادویه‌ها زیاده‌روی کرد.
* در مناطق خنک که معمولا قدرت هضم بیشتر و بهتر است، از غذاهای پرانرژی تر مثل گوشت‌ها (مانند گوشت قرمز)، مغزها (مانند فندق و بادام)، مواد چرب و کره استفاده شود. در این مناطق هم قدرت هضم افراد بالاتر و هم نیاز به این مواد بیشتر است. با استفاده از این مواد، حرارت بیشتری تولید می‌شود تا دچار سردی مزاج نشوند و بتوانند با آن شرایط محیطی مقابله کنند، مثلا اسکیموها از غذاهایی بسیار پرچرب و سنگین مانند گوشت‌سیل (شیر دریایی)، ماهی‌های چرب و نهنگ‌ها با چربی ضخیم زیر پوست استفاده می‌کنند.
* در مناطق شمالی کشور و به ویژه در فصول سرد باید مصرف غذاهای رطوبتی (مانند لبنیات، ترشیجات و آب زیاد) کمتر باشد و مصلح سردی‌جات استفاده شود، مثلا مصرف سیر در این منطقه زیاد است و مصرف آن لازم هم هست، زیرا اگر از گرمی‌جات استفاده نکنند، سردی غذاهایی مانند ماهی (که در مناطق شمالی زیاد استفاده می‌شود) باعث بروز مشکلاتی مانند بیماری‌های مفاصل، گوارش و مشکلات اعصاب ناشی از سردی می‌شود، بنابراین به توصیه‌ی حکمای قدیم و با تجربه باید همراه غذای خود از این مصلح‌ها نیز استفاده کنند.
* مناطق گرمسیری (مرکزی و جنوبی) باید از گرمی‌جات کمتر استفاده کنند. در مورد مصرف زیاد خرما در این مناطق باید گفت خرما انواع مختلفی دارد و به عادات غذایی شخص از دوران کودکی نیز وابسته است. این نکات در خصوص محیط و اقلیم‌ها به ویژه برای مسافران بسیار اهمیت دارد. مثلا با مسافرت به منطقه‌ای از کشور، آداب غذایی نیز باید متناسب با آن منطقه تغییر کند، به طور مثال فردی که در تهران با خوردن حتی یک حبه سیر (به ویژه سرخ کرده) بی‌خواب و عصبی می‌شود و حرارت بدنش افزایش می‌یابد، با مسافرت به مناطق شمالی متوجه خواهد شد با خوردن چند حبه سیر هم مشکلی برایش پیش نمی‌آید.
در مورد مصرف خرما و عسل هم همین‌طور یا با مصرف ماهی، ماست یا دوغ در شمال ممکن است حالت خواب آلودگی ایجاد شود، ولی در تهران یا یزد مشکلی پیش نمی‌آید.
* در مورد ترشیجات باید توجه داشت بعضی از افراد به آن مقدار زیادی افزودنی‌هایی مانند فلفل و ادویه اضافه می‌کنند، به طوری که دیگر مزاج آن خیلی سرد نیست و معتدل یا گاهی حتی گرم می‌شود.
منبع: نیک و نو
در کتب طب سنتی آمده که مزاج فصل بهار، گرم و تر ، تابستان، گرم و خشک ،پاییز، سرد و خشک و زمستان ،سرد و تر است و باید برای حفظ سلامتی و پیشگیری از بروز انواع بیماری‌ها، تدابیر توصیه شده‌ی حکمای طب سنتی برای هر یک از مزاج‌ها در این فصول رعایت شود. یکی از نکات قابل توجه در این زمینه، تطابق طبع شناسی خانه و محیط زندگی و رژیم غذایی افراد است که در سفرها یا جابجایی‌های منطقه‌ی زندگی لازم الاجراست.
اقلیم‌های سلامتی
محیط شامل اقلیم‌ها، مناطق جغرافیایی، شرایط آب و هوایی، فصول و … است. هر منطقه‌ی جغرافیایی مزاجی دارد که برای حفظ سلامتی باید تطابقی بین سبک زندگی، رژیم غذایی، مزاج فرد و … باشد.
* مناطق مرکزی، جنوبی و همچنین بخشی از مناطق شرقی کشور ما که حالت مسطح، آفتاب زیاد و رطوبت کم دارند، دارای مزاج گرم و خشک هستند (به خصوص مناطق مرکزی کشور).
* سواحل دریای جنوب و شهرهای آن مناطق، مزاج‌های گرم و رطوبتی دارند.
* مناطق کوهستانی غرب و شمال غرب بیشتر مزاج سرد و خشک دارند.
* شمال کشور و شهرهای ساحلی دریای خزر (مازندران) به جز سه ماه تابستان، مزاج‌های سرد و رطوبتی دارند.
طبع شناسی خانه
مزاج غالب خانه‌هایی که نورگیر نبوده و به شکل زیرزمین هستند یا در مناطقی بنا شده‌اند که رطوبتی‌اند یا نور کمی دارند، سرد است (خشک یا رطوبتی)، اما خانه‌هایی که نورگیر هستند و در مناطق گرمسیری بنا شده‌اند، مزاج غالب بر محیط آن‌ها، گرم و خشک است.
خاک و باد
* بادها نیز مزاجی بر مناطق غالب می‌کنند مثلا بادهایی که از شمال و غرب کشور می‌وزند، بادهای خنکی هستند. اگر شهر یا خانه ای در معرض این بادها باشد، مزاج آن به سمت سردی می‌رود.
* بادهای جنوبی با خود گرما و رطوبت می‌آورند.
* بادهای شرقی و غربی معتدل هستند و تغییر زیادی در مزاج ایجاد نمی‌کنند، بنابراین بهتر است خانه، پنجره‌های شرقی – غربی داشته باشد به خصوص که بادهای شرقی چون هم جهت با طلوع خورشیدند، بادهای خوبی هستند.
* جنس خاک و زمین یک منطقه نیز مهم است، مثلا مزاج شوره زارها یا زمین‌هایی که با خاک شنی که آب را در خود نگه نمی‌دارند و آب پایین می‌رود، به سمت گرمی و خشکی گرایش پیدا می‌کند، ولی مزاج مناطقی که زمین‌های گلی، رسی و خاکی دارند و آب را در خود نگه می‌دارند، رطوبت دارد.
طبع شناسی مناطق مختلف
* در مناطق گرمسیری و هوای گرم (تابستان) قدرت هضم کم است، در نتیجه نباید در مصرف غذاهای سنگین مانند گوشت‌های قرمز (که حرارت بالایی دارند و هضم آن‌ها سخت است)، سرخ کردنی‌ها و گرمی‌جات مثل فلفل و ادویه‌ها زیاده‌روی کرد.
* در مناطق خنک که معمولا قدرت هضم بیشتر و بهتر است، از غذاهای پرانرژی تر مثل گوشت‌ها (مانند گوشت قرمز)، مغزها (مانند فندق و بادام)، مواد چرب و کره استفاده شود. در این مناطق هم قدرت هضم افراد بالاتر و هم نیاز به این مواد بیشتر است. با استفاده از این مواد، حرارت بیشتری تولید می‌شود تا دچار سردی مزاج نشوند و بتوانند با آن شرایط محیطی مقابله کنند، مثلا اسکیموها از غذاهایی بسیار پرچرب و سنگین مانند گوشت‌سیل (شیر دریایی)، ماهی‌های چرب و نهنگ‌ها با چربی ضخیم زیر پوست استفاده می‌کنند.
* در مناطق شمالی کشور و به ویژه در فصول سرد باید مصرف غذاهای رطوبتی (مانند لبنیات، ترشیجات و آب زیاد) کمتر باشد و مصلح سردی‌جات استفاده شود، مثلا مصرف سیر در این منطقه زیاد است و مصرف آن لازم هم هست، زیرا اگر از گرمی‌جات استفاده نکنند، سردی غذاهایی مانند ماهی (که در مناطق شمالی زیاد استفاده می‌شود) باعث بروز مشکلاتی مانند بیماری‌های مفاصل، گوارش و مشکلات اعصاب ناشی از سردی می‌شود، بنابراین به توصیه‌ی حکمای قدیم و با تجربه باید همراه غذای خود از این مصلح‌ها نیز استفاده کنند.
* مناطق گرمسیری (مرکزی و جنوبی) باید از گرمی‌جات کمتر استفاده کنند. در مورد مصرف زیاد خرما در این مناطق باید گفت خرما انواع مختلفی دارد و به عادات غذایی شخص از دوران کودکی نیز وابسته است. این نکات در خصوص محیط و اقلیم‌ها به ویژه برای مسافران بسیار اهمیت دارد. مثلا با مسافرت به منطقه‌ای از کشور، آداب غذایی نیز باید متناسب با آن منطقه تغییر کند، به طور مثال فردی که در تهران با خوردن حتی یک حبه سیر (به ویژه سرخ کرده) بی‌خواب و عصبی می‌شود و حرارت بدنش افزایش می‌یابد، با مسافرت به مناطق شمالی متوجه خواهد شد با خوردن چند حبه سیر هم مشکلی برایش پیش نمی‌آید.
در مورد مصرف خرما و عسل هم همین‌طور یا با مصرف ماهی، ماست یا دوغ در شمال ممکن است حالت خواب آلودگی ایجاد شود، ولی در تهران یا یزد مشکلی پیش نمی‌آید.
* در مورد ترشیجات باید توجه داشت بعضی از افراد به آن مقدار زیادی افزودنی‌هایی مانند فلفل و ادویه اضافه می‌کنند، به طوری که دیگر مزاج آن خیلی سرد نیست و معتدل یا گاهی حتی گرم می‌شود.
منبع: نیک و نو
