گیلان معرفی شهر رشت

[ATENA_A]

مقالات مرتبط با رشت

• بهترین زمان سفر به رشت
• رشت در یک نگاه
• حقایق جالب در مورد رشت
• دیدنی های رشت، شهر سرسبز
• سفرنامه رشت و قزوین؛ سیری در بازار و نگاهی به تاریخ

رشت یکی مراکز جمعیتی و تجاری اصلی شمال ایران بوده که از زمان شاه عباس اول به مرکزیت گیلان ارتقاء یافت. این شهر محل رفت و آمد بازرگانان و سفیران خارجی بوده است؛ از همین رو گزارش‌هایی در سفرنامه‌های آنان درباره‌ی رشت ثبت شده. در ادامه توصیفات چند نمونه‌ از سفرنامه‌نویسان عصر قاجار را با هم می‌خوانیم که رویدادهای جالب توجهی از رشت را ارائه داده‌اند.

پیر آمده ژوبر فرانسوی در سال ۱۱۹۰ هجری شمسی از مرکزیت شهر و خانه‌های آن گفته است:

«رشت مرکزیتی خیلی قابل توجه دارد. در آن سه هزار خانه هست که سه چهارم آنها در میان درختان به طور پراکنده قرار گرفته است. شهر از هر گونه شرایط و وسایل دفاعی مثل بار و حصار محروم است. خانه‌ها با آجر پخته ساخته شده و معمولاً یک طبقه و کمی بلندتر از زمین هستند. هر کدام از اتاق‌ها با یک فضای سرپوشیده در جلو ترکیب شده است. چوب‌بندی ساختمان‌ها با چوب‌های خیلی بی‌عیب ساخته و خیلی خوب با اره بریده شده و چهارگوش شده‌اند.

 

[ATENA_A]

اتاق‌ها و پستوهای مورد نیاز نیز در زیر و اطراف آن ساخته شده‌اند. سقف‌ها کمی شیب‌دار و از سفال‌های گرد پوشیده شده‌اند. بر روی دیوارهاشان از لب بام خیلی پیشامدگی می‌گذارند تا آب روان شود و این کار به معماری گیلان یک تناسب درست و خاصیتی ویژه می‌بخشد. در این شهر، بیش از دو هزار کارگر برای بافتن پارچه‌های ابریشمی کار می‌کنند. دوازده کارگاه برای ساختن تفنگ کوتاه هست که لوله‌هایشان خیلی کلفت هستند.

«پیش‌آمدگی لب بام‌ها ویژگی معماری گیلان است»
فتحعلی شاه فرمان داده بود ۳۰۰ دستگاه چخماق و چکاننده‌ی تفنگ در آنجا بسازند. بازار رشت از چهار کوچه‌ی نامنظم با سقف حصیری تشکیل یافته و بازرگانانی که به تجارت با خارج مشغولند در کاروانسرا سکونت دارند. زنان استان گیلان به طور کلی تا حد قابل ملاحظه‌ای زیبا هستند. خانه‌ها و دهکده‌های گیلان در جنگل پراکنده‌اند و گوسفندان این استان خیلی ضعیف و نزار هستند و کم زاد و ولد می‌کنند و دنبه ندارند. گیلان برنج خیلی خوبی دارد».

مسجد سفید رشت، سال ۱۸۸۶

ارنست اورسل بلژیکی، حدود سال ۱۲۶۲ شمسی، شاید مفصل‌ترین توصیف را از شهر رشت ارائه کرده باشد:

«رشت بعد از آن که به فرمان شاه عباس اول به پایتختی گیلان ارتقاء یافت، در سایه‌ی موقعیت خاص شهر، که بین خلیج انزلی و دره‌ی سپیدرود واقع است و دروازه‌ی عجم به شمار می‌رود، بلافاصله اهمیت به سزایی پیدا کرد. در اوایل قرن ۱۹، این شهر در حدود ۶۰ هزار نفر جمعیت داشت اما طاعون‌های پشت سر هم تعداد جمعیت آن را تا ۲۵ هزار نفر کاهش داد. احداث راه آهن، که بین تهران-رشت طرح‌ریزی شده، بی‌شک به باز یافتن عظمت دیرین آن کمک شایانی خواهد کرد.

«هیچ بنای بزرگی در این شهر نیست؛ حتی مسجدها هم به سبک معماری کاملاً ابتدایی ساخته شده‌اند»
رشت با کوه‌های پوشیده از درختی که دور شهر را احاطه کرده و بر قله‌ی بعضی از آنها برف نشسته، منظره‌ی بسیار باشکوه و خیال‌انگیزی دارد. ساختمان خانه‌ها با آجر پخته ساخته شده و پوشش آنها از سفال سبز رنگ است. باغ‌های بزرگ و درختان فراوان، که اغلب به صورت خودرو هستند، چهره‌ی دلباز و باصفایی به شهر می‌دهند که با منظره‌ی بسیاری از شهرهای مشهور دیگر فرق دارد. هیچ بنای بزرگی در این شهر نیست؛ حتی مسجدها هم به سبک معماری کاملاً ابتدایی ساخته شده است.

 

[ATENA_A]

کاخ پهناور حاکم، که مقابل یک میدان بزرگ پرچمنی واقع شده، مشخصه‌ی چشمگیر خاصی ندارد. ولی سر در حمام‌ها که با نقش و نگار عجیب زینت یافته تا حدی معرف ذوق ایرانی‌ها درباره‌ی هنرهای زیبا است.

«بازاری‌ها هیچ‌گونه سر و صدایی برای جلب مشتری نمی‌کنند»
بازار سرپوشیده نیست. شاخ و برگ درختان یا حصیرهایی که از بالای راهرو آویخته‌اند نسبتاً جلوی تابش تند خورشید را می‌گیرد. بازاری‌ها چهارزانو – که نحوه‌ی خاص نشستن ایرانی‌ها است – بدون کوچک‌ترین سر و صدایی برای جلب مشتری، ساکت و آرام در دکان خود به انتظار خریدار می‌نشینند. در این مغازه‌های تنگ و کوچک، هر نوع محصول ایرانی و تعدادی جنس اروپایی پیدا می‌شود. در بعضی از دکان‌های محقر نمونه‌های اعلایی از پرده‌های «گلدوزی» را، که فقط زن‌های رشتی بافتن آن را بلد هستند، به معرض فروش گذاشته‌اند.

عکسی قدیمی از میدان شهرداری رشت

سر هر چهارراه بساط پلوآشپزها، با کاسه‌های لبنیات و تخم مرغ‌های رنگ شده، دایر است. حفظ نظم و امنیت بازار بر عهده‌ی دوازده نفر طالشی است. آنها با لباس‌های کهنه و تفنگ‌های چخماقی در جایگاه مخصوصی متمرکز هستند. تعداد کاروانسراها زیاد و حیاط آنها از همه جا تماشایی‌تر است. چون همیشه انبوهی از مسافران، کاروان‌ها، چاروادارهای ترک، عرب و فارس یا مردم بیکاره‌ی کوچه و بازار به آن جاها سر می‌زنند که خبری کسب یا شایعه‌ای پخش کنند.

«رشت انبار کالاهایی است که از اروپا به ایران یا برعکس فرستاده می‌شوند»
رشت انبار کالاهایی است که از اروپا به ایران یا برعکس فرستاده می‌شود. تجارت عمده‌ی این شهر ابریشم خام است که در گذشته به مقدار بسیار زیاد در گیلان تولید می‌شد. ولی امروزه این صنعت در حال رکود و زوال کامل است. ناخوشی کرم ابریشم در گیلان مثل آفتی بود که در چند منطقه‌ی تاک‌خیز فرانسه به جان تاکستان‌ها افتاد. اکنون میزان تولید ابریشم به نسبت حیرت‌آوری پایین آمده است.

 

[ATENA_A]

مقاله‌های مرتبط:

• زندگی در رشت چگونه است؟
• حقایق جالب در مورد رشت
• دیدنی های رشت، شهر سبز

به جرات می‌توان گفت کلان‌شهر رشت، مرکز استان گیلان که به بهشت ایرانزمین شهرت دارد، شهری بهشت‌گونه در میان چند بهشت زمینی دیگر از جمله روستاهای ماسوله، قلعه رودخان، فوشه، شهر ماسال و... است.

علاوه بر این، رشت جاذبه‌های طبیعی و تاریخی زیادی در خود جای داده کهپارک جنگلی سراوان با دریاچه مفروش شده با چمن، موزه میراث روستایی گیلان، ساختمان شهرداری و بازار بزرگ رشت، گل سرسبد آن‌ها هستند و اگر رشت را بدون بازدید از این جاذبه‌ها ترک کنید، قطعا پشیمان خواهد شد.

بدون تردید شما هم می‌خواهید به این شهر زیبا سفر کنید؛ اما نمی‌دانید چه زمانی به دیار میرزا کوچک خان جنگلی سفر کنید تا بیشترین بهره و لـ*ـذت را از سفر خود ببرید؛ ما در ادامه شما را راهنمایی خواهیم کرد و بهترین زمان سفر به رشت از ابعاد مختلف را بررسی خواهیم کرد.

بهترین زمان از نظر آب و هوا

رشت تابستان‌هایی گرم و شرجی دارد (دمای هوا در این فصل به ۳۷ درجه سانتی‌گراد هم می‌رسد) و رطوبت هوا کمی شما را آزار می‌دهد. بر اساس اطلاعات هواشناسی، مرداد گرم‌ترین ماه و بهمن سردترین ماه رشت است (دمای هوا در زمستان رشت به منفی ۵ درجه سانتی‌گراد هم می‌رسد). به طور کلی بهترین زمان به این شهر از نظر آب و هوا، اوایل بهار تا اواخر آن (مخصوصا اردیبهشت) و اوایل پاییز است.

طبیعت پاییزی جنگل‌های اطراف این شهر هم واقعا حیرت‌آور است و اگر در برابر هوای کمی سرد پاییزی این شهر کم طاقت نباشید، ماه مهر هم یکی از بهترین‌ زمان‌های سفر به رشت است. اگر شما هم مثل من عاشق هوای ابری، مه‌آلود و بارانی شمال هستید، اواسط مهر تا اوایل آبان به این شهر سفر کنید تا بیشترین لـ*ـذت را از هوای این شهر ببرید و اکسیژن خالص تنفس کنید.

بهترین زمان از نظر رویدادها و مراسم فرهنگی
یکی از رویدادهای جالب استان گیلان جشن شالیزار است که در موزه میراث روستایی پارک جنگلی سراوان می‌توانید شاهد آن باشید. این جشن در آغاز فصل کشت و‌ کار که معمولا اوایل اسفند است، همراه با برنامه‌های مختلفی همچون اجرای موسیقی محلی، پخت نان و غذاهای محلی و انجام کشتی محلی منطقه به نام کشتی لوچو برگزار می‌شود.

مراسم جشن برداشت برنج یا جشن خرمن یکی دیگر از رویدادهای جالب استان گیلان است که در اوایل مهر ماه برگزار می‌شود. این مراسم که می‌توانید آن را در موزه میراث روستایی پارک جنگی سراوان تماشا کنید، با طلب مغفرت و بارش باران از حضرت حق آغاز می‌شود.


این مراسم به این صورت آغاز می‌شود که پیرمردی با لباس محلی یک ظرف مسی را سه بار به سمت آسمان بلند می‌کند و از پروردگار خویش طلب باران می‌کند. سپس مراحل کاشت، داشت و برداشت برنج به صورت نمادین و با حرکات موزون انجام می‌‌شود. پیرمرد پس از انجام این کار، ظرفی را که حاوی دانه‌های برنج است و شمعی در میان آن‌ها قرار دارد، بر سر خود می‌گذارد و با بالا بردن دستانش به سوی آسمان شکر معبود را به جا می‌آورد. در پایان هم مراسم با ساز، آواز و رقـ*ـص محلی به اتمام می‌رسد و شادی و خوشحالی سراسر موزه را فرا می‌گیرد.
این جشن که نمادی ارزشمند از فرهنگ غنی مردم گیلان است، در سال‌های اخیر به یکی از جاذبه‌های رشت و این استان تبدیل شده است و هر ساله در زمان برگزاری این جشن تورهای مختلفی ارائه می‌شود.

یکی دیگر از رویدادهای فرهنگی رشت که به هیچ وجه نباید بازدید از آن را از دست ندهید، جشنواره نوروزی موزه میراث روستایی است که از تاریخ ۲۸ اسفند تا ۱۴ فروردین همراه با برنامه‌هایی از جمله اجرای نمایش و بازی‌ها و موسیقی‌های محلی، نمایشگاه‌های سوغات و صنایع‌دستیو ... برگزار می‌شود.


علاوه بر این معمولا در زمان افتتاحیه و نخستین روز برپایی این جشنواره، آئین‌های سنتی مانند عروس گوله، لافند بازی (چیزی شبیه بندبازی در سیرک همراه با موسیقی محلی)، آهو چره (نوعی نمایش عروسکی محلی با محور آهو که همراه با شعرخوانی برگزار می‌شود)، گیشه‌وران، شال‌اندازی و ... و همچنین مسابقات بومی و محلی همچون کشتی گیله‌مردی برگزار می‌شود. در ضمن اگر در زمان برپایی این جشنواره از موزه میراث روستایی بازدید کنید، می‌‌توانید طعم نان محلی را نیز بچشید و با لباس محلی در میان خانه‌های روستایی بچرخید.
عروس گوله آئینی است که از شب چهارشنبه سوری تا اواسط ایام نوروز ادامه دارد، شخصیتی به نام پیر بابو که معمولا نقش آن را یک پیرمرد بر عهده دارد، با غول بر سر به دست آوردن دختری زیبا به نام «ناز خانم» (که جوانی با لباس و شکل و شمایل زنانه نقش آن را ایفا می‌کند) مبارزه می‌کند. در پایان مبارزه غول پیروز می‌شود و نازخانم را همراه با رقـ*ـص و شادی همراه خود می‌برد. در ضمن در این مراسم شخصی را که عروس گوله می‌نامند، با لباس محلی که تزیینات فراوانی هم دارد، به میان کودکان می‌آورند و کودکان در اطراف آن رقـ*ـص و شادی می‌کنند.

 

[ATENA_A]

بهترین زمان برای بازدید از جاذبه‌ها

طبیعت رشت در هر چهار سال فصل سال زیبا است. در فصل بهار و تابستان رشت و اطراف آن واقعا به بهشتی بی‌مانند تبدیل می‌شوند و رویش شقایق‌ها و گل‌های رنگارنگ فرشی رنگارنگ بر دامن دشت‌های سبز و مخملین می‌گستراند. آبشارهای اطراف رشت هم در این دو فصل به کمال زیبایی خود می‌رسند.

آبشار ویسادار

در فصل پاییز طبیعت تابلویی زیبا و جشنواره‌ای باشکوه از رنگ‌های پاییزی در دل جنگل‌ها را به نمایش می‌گذارد. در زمستان هم فرشی سپید بر پهنه جنگل‌های اطراف این شهر گسترانیده می‌شود که هر انسانی را به حیرت وا می‌دارد.

طبیعت پاییزی پارک سراوان

طبیعت زمستانی پارک سراوان

تالاب انزلی یکی از جاذبه‌های فوق‌العاده زیبای نزدیک رشت است که تنها ۵۵ کیلومتر با رشت فاصله دارد و فاصله زمانی آن با رشت تنها ۵۵ دقیقه است. اگر در اواخر فصل بهار و تابستان به رشت سفر کردید، بازدید از این تالاب را به هیچ وجه از دست ندید؛ زیرا گل‌های نیلوفری صورتی رنگ که از اواخر خرداد تا اواخر شهریور، مهمان تالاب انزلی هستند، زیبایی آن را وصف‌ناپذیر می‌کنند.

همانطور که گفتیم، موزه میراث روستای پارک سراوان واقع در کیلومتر ۱۸ آزادراه رشت- قزوین، نرسیده به پلیس راه، جاده‌‏ی سراوان- شفت واقع شده است، یکی از جاذبه‌هایی است که بازدید از آن را نباید از دست هستید. این موزه هر روز از ساعت ۱۰ الی ۱۸ پذیرای گردشگران است.

خانه میرزا کوچک خان جنگلی (ساعات بازدید در ایام هفته ۸ الی ۱۳ و روزهای جمعه از ساعت ۱۰ الی ۱۷ به صورت یکسره) و موزه گنجینه رشت (ساعات بازدید در شش ماه اول سال ۸ الی ۱۸ و در شش ماهه دوم سال ۸ الی ۱۷) از دیگر جاذبه‌های تاریخی رشت هستند که توصیه می‌کنیم بازدید از آن‌ها را از دست ندهید.

خانه میرزا کوچک خان جنگلی

بهترین زمان از نظر خلوت بودن و کاهش هزینه‌ اقامت

اگر شلوغی را دوست ندارید، اصلا تابستان را برای سفر به رشت و اطراف آن انتخاب نکنید؛ زیرا گرمای هوا و شلوغی شما را کلافه می‌کند. بهترین زمان سفر به رشت از این نظر، فروردین (بعد از ایام نوروز) اردیبهشت و خرداد است؛ در این دو ماه (مخصوصا خرداد) هزینه اجاره ویلا و مراکز اقامتی نیز نسبت به سه ماه تابستان و ایام نوروز به طور چشمگیری کاهش پیدا می‌کند.

 

[ATENA_A]

مقاله‌های مرتبط:

• سفر ۵ روزه به شمال؛ گیلان گردی از قزوین - رشت
• راهنمای سفر به گیلان

اغلب ما در سفر به شمال از شهر رشت عبو کردیم. اما شاید فقط از طبیعت آن لـ*ـذت بردیم و به دیدن جاذبه‌های گردشگری آن نرفتیم. بسیاری در مورد این دیدنی‌ها اطلاعات زیادی ندارند. به همین دلیل در این مقالات برترین دیدنی‌ها و جاذبه‌های تاریخی و گردشگری رشت را به شما معرفی می‌کنیم.

مدرسه شاپور

دبیرستان شاپور رشت در گذشته شاهپور نامیده می‌شد. قدمت این مدرسه به دوران پهلوی بازمی‌گردد و در میدان فرهنگ رشت قرار دارد. این مدرسه اولین دبیرستان گیلان است که در آن آمفی تئاتر، آزمایشگاه و دیگر تاسیسات ساخته شده است. این مدرسه در ۲۶ آذر ماه ۱۳۵۶ با شماره‌ی ۱۵۱۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مسجد صفی

مسجد صفی (نام دیگر آن مسجد شهیدیه است)، یکی از مساجد تاریخی شهر رشت است. این مسجد در بافت قدیمی رشت، در محدوده‌ی بازار قرار دارد. دقیقا مشخص نیست این مسجد چه زمانی ساخته شده است اما گفته می‌شود شیخ صفی‌الدین اردبیلی با شیخ زاهد گیلانی دوست بود و به همین دلیل به گیلان سفر می‌کند و در محل فعلی چاهی حفر می‌کند و عبادتگاهی می‌سازد که بعدها به مسجد تبدیل می‌شود. این مسجد با شماره‌ی ۱۹۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

خانه ابریشمی

خانه‌ی ابریشمی در ضلع جنوب شرقی میدان صیقلان، در انتهای کوچه‌ی شاعری قرار دارد. این خانه یکی از خانه‌هایی است که از دوران قاجار در رشت به جا مانده است. خانه‌ی ابریشمی متعلق به خانواده‌ی حاج میر اسماعیل حاکمی، از اهالی پیر بازار رشت است. او در دوران ناصرالدین شاه، کلانتر رشت بوددر سال ۱۳۱۸ هجری شمسی، حاج میرزا احمد ابریشمی این خانه را خرید و نام خانه‌ی ابریشمی به خود گرفت. این خانه در زمینی به مساحت تقریبی ۲ هزار متر مربع و زیربنای ۶۵۰ متر مربع ساخته شده است و بنای اصلی آن شامل ۲ طبقه است و هر طبقه ۸ اتاق دارد. خانه‌ی ابریشمی در سال ۱۳۷۹ با شماره‌ی ۳۳۶۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کاروانسرای لات

مردم محلی رشت به این کاروانسرا، کاروانسرای شاه عباسی نیز می‌گویند. این کاروانسرا در ۳۵ کیلومتری جنوب رشت و ۴ کیلومتری امامزاده هاشم قرار دارد. گفته می‌شود این بنا در سال ۱۲۴۶ هجری قمری به دستور منوچهر خان معتمدالدوله ساخته شده است.

 

[ATENA_A]

پارک جنگلی سراوان

پارک جنگلی سراوان ۱۴۸۷ هکتار وسعت دارد و در قسمت غربی جاده‌ی رشت-تهران قرار گرفته است. این پارک جنگلی یکی از قدیمی‌ترین زمین‌های جنگلی گیلان است و گونه‌های متنوع گیاهی زیادی دارد که هم در کشور و هم در جهان کم‌نظیر است و نسبت به سایر پارک‌های جنگلی منطقه، اهمیت ویژه‌ای دارد. پوشش درختی پارک جنگلی سراوان به دو بخش تقسیم می‌شود: جنگل طبیعی و جنگل دست‌کاشت. نخستین موزه‌ی میراث روستایی کشور نیز در قسمتی از این پارک طبیعی قرار دارد.

تالاب عینک

تالاب عینک یا دریاچه‌ی عینک تالابی است طبیعی در منطقه‌ی ۴ شهر رشت که در نزدیکی پارک دانشجو قرار دارد. این تالاب بزرگ‌ترین تالاب شهری ایران و دومین تالاب بزرگ استان گیلان است. در عکس‌های هوایی که از این تالاب گرفته شده است، این تالاب شبیه عینک است و به همین علت نام آن را تالاب عینک نهاده‌اند.

خانه میرزا کوچک خان جنگلی


خانه‌ی میرزا کوچک خان جنگلی در خیابان سهیل دبیری قرار دارد و امروزه به یکی از جاذبه‌های گردشگری رشت تبدیل شده است. این خانه در سال ۱۳۸۱ به سبک معماری بومی بازسازی شد. مساحت این خانه ۳۰۰ متر مربع است و شامل ۲ طبقه می‌شود که هر طبقه چهار اتاق، ایوان و دو پلکان در دو طرفه خانه دارد.

خانه تاریخی قدیری

خانه‌ی قدیری یکی دیگر از خانه‌های تاریخی رشت است که قدمت آن به دوران پهلوی بازمی‌گردد. این خانه در ضلع شرقی سبزه میدان رشت قرار دارد و توسط محمدولی تنکابنی، سپهدار حکمران گیلان ساخته شد. از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۸۱ هجری شمسی اداره‌ی کل میراث فرهنگی استان گیلان از این خانه استفاده می‌کرد. این خانه با شماره‌ی ۲۶۸۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

موزه گنجینه

موزه‌ی گنجینه‌ی رشت در ساختمانی قرار دارد که قدمت آن به ۷۰ سال قبل بازمی‌گردد. این موزه در زیرزمینی به وسعت ۷۰۰ متر مربع و زیربنای ۵۶۰ متر مربع، در سبزه میدان قرار دارد. در گذشته موزه‌ی رشت متعلق به میرزا حسین خان کسمایی، از یاران میرزا کوچک خان جنگلی بود؛ در سال ۱۳۴۹ هجری شمسی، وزارت فرهنگ و هنر این موزه را خریداری کرد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا سال ۱۳۷۶ این موزه با نام موزه‌ی شهر فعالیت می‌کرد. موزه‌ی گنجینه از دو بخش مردم‌شناسی و باستان‌شناسی تشکیل شده است.

 

[ATENA_A]

رشت، مرکز استان گیلان، یکی از کلان‌شهرهای کشورمان است که به آن سومین شهر گردشگرپذیر ایران لقب داده‌اند. این شهر به دلیل داشتن طبیعتی سرسبز، همواره یکی از مقاصد گردشگری ایرانیان در نوروز و تعطیلات تابستان است و کمتر کسی پیدا می‌شود که به شمال ایران سفر کند و از رشت بازدیدی نداشته باشد. اگر مقصد سفر بعی شما رشت است، این مقاله را دنبال کنید تا با دیدنی‌های آن آشنا شوید.

باغ محتشم

باغ محتشم یا پارک شهر رشت، قدیمی‌ترین پارک این شهر است. این پارک در دوران حکومت ناصرالدین شاه ساخته شده است و امروزه اصلی‌ترین پارک رشت محسوب می‌شود. اکبرخان بیگربیگی که از مالکان و ثروتمندان طراز اول ایران و اجاره‌دار گمرکات شمال کشور در آن دوران بود، مالک و بانی اصلی ساخت این باغ زیبا است. کاشت نهال‌ها، خیابان‌کشی و احداث عمارت تابستانی (عمارت کلاه‌فرنگی) همگی تحت نظارت اکبرخان بیگربیگی انجام شده است.

موقعیت باغ محتشم روی نقشه
بعد از درگذشت اکبرخان بیگربیگی، این باغ به تنها وارث وی، یعنی دخترش رسید. دختر او همسر پسرعموی خود، صادق خان محتشم‌الملک بود و پس از آن این باغ به باغ محتشم شهرت یافت. در دوره‌ی پهلوی، دولت این باغ را در ازای بدهی مالیاتی به تصرف خود درآورد و از آن پس این باغ به عنوان پارک عمومی در اختیار استفاده‌ی عموم قرار گرفت.

عمارت کلاه فرنگی

عمارت کلاه فرنگی در دوران قاجار در باغ محتشم ساخته شده است و همان طور که گفته شد، اکبرخان بیگلربیگی مالک آن بود. عمارت کلاه‌فرنگی از بیرون ۳ طبقه به نظر می‌رسد اما در واقع ۴ طبقه دارد. این بنا در ۲۶ آبان ۱۳۷۵ با شماره‌ی ۱۷۶۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

پارک ملت

پارک ملت پس از باغ محتشم دومین پارک بزرگ رشت است. این پارک یکی از قدیمی‌ترین باغ‌های رشت به نام سیاه باغ است و درختان تنومند آن، نشان از قدمت این مکان می‌دهند. در سال ۱۳۷۸ این باغ بازسازی و در اختیار عموم قرار گرفت. از امکانات پارک ملت می‌توان به زمین‌های فوتبال، والیبال، بسکتبال، تنیس روی میز، آب‌نمای موزیکال، ساعت آفتابی قطبی و برکه‌ی طبیعی اشاره کرد.

 

[ATENA_A]

انجمن نجوم ثاقب اسان گیلان در این پارک قرار دارد. نخستین ساعت آفتابی آنالماتیک ایران در سال ۱۳۸۱ در این پارک نصب شد. همچنین در همین سال یک مجتمع آکواریومی در این پارک به بهره‌برداری رسید. در سمت چپ ورودی پارک نیز خانه‌ای سنتی بنا کرده‌اند که به عنوان مرکز اطلاع‌رسانی گردشگران از آن استفاده می‌شود.

بقعه دانای علی

دانای علی در سال ۱۲۱۲ هجری قمری در روستای سیاه اسطلخ رشت به دنیا آمد و گفته می‌شود عارفی وارسته و مردی باتقوا بود که به مقام ابدالی رسید؛ این مقام در عرفان به معنی انسان کامل است و به همین دلیل به وی لقب دانا داده بودند. گفته می‌شود وی طی‌الارض می‌کرد و زمانی که راز فارغ از زمان و مکان بودن او بر دیگران فاش شد، دانای علی برای همیشه ناپدید شد و برخی نیز می‌گویند او به دلیل همین مساله فوت کرد.

موقعیت بقعه دانای علی روی نقشه
دانای علی جایگاه ویژه‌ای در اعتقادات مردم رشت دارد و برای زیارت به بقعه‌ی وی در محله‌ی چمارسرای این شهر می‌روند. در سال ۱۳۲۱ هجری شمسی مهندسین شهرداری می‌خواستند به دلیل تعریض خیابان، این بقعه را تخریب کنند که با مخالفت مردم همراه شد و در روند عریض‌تر کردن خیابان، این بقعه وسط خیابان قرار گرفت.

آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی

میرزا یونس معروف به میرزا کوچک، یکی از دلاوران خطه‌ی شمال کشور است که در مقابل بیگانگان قد علم کرد. این مرد بزرگ در محله‌ی قدیمی استادسرای رشت به دنیا آمد و در ۱۱ آذر ۱۳۰۰ از دنیا رفت. آرامگاه وی در جنوب شهر رشت، در محله‌ی سلیمان داراب، میان بقعه و گورستان داراب قرار دارد و یکی از جاذبه‌های دیدنی رشت محسوب می‌شود.

موقعیت آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی روی نقشه
بعد از انقلاب اسلامی بنای یادبودی برای میرزا کوچک خان جنگلی ساخته شود و این بنا مطابق با اصول معماری سنتی بود. مقبره‌ی میرزا کوچک خان جنگلی به شکل یک هشت ضلعی و به مساحت ۴۰ متر مربع و ارتفاع ۹ متر ساخته شد. این بنا از آجر، کاشی، سفال و چوب ساخته شده که همه‌ی آن‌ها از مصالح بومی محسوب می‌شود.

خیابان علم الهدی


خیابان علم‌الهدی رشت اولین پروژه‌ی پیاده‌راه سازی شمال ایران است که در سال ۱۳۱۰ هجری شمسی با تصویب و اجازه‌ی وزارت داخله، به منظور عمران و زیباسازی شهر، بین نظمیه و سبزه میدان احداث شد. این خیابان میدان‌های شهدای ذهاب (شهرداری) و سبزه میدان را به هم متصل می‌کند. طول خیابان علم‌الهدی ۲۷۵ متر و عرض آن ۲۷ متر است که شامل ۲ پیاده‌روی شش و نیم متری و دو فضای سبز می‌شود.

 

[ATENA_A]

گوهررود

رودخانه‌ی گوهررود یکی از دو رود شهر رشت است که به تالاب انزلی منتهی می‌شود. عبور این رود از دل شهر رشت، طبیعت زیبایی خلق کرده اما متاسفانه در سال‌های اخیر دچار آلودگی شده است.

موقعیت گوهررود روی نقشه
سبزه میدان


سبزه میدان میدانی قدیمی در رشت است که در نزدیکی میدان شهرداری این شهر قرار دارد. در گذشته سبزه میدان بین دو محله‌ی استادسرا و محله‌ی کیاب رشت قرار داشته و سبزه‌زاری بود که تا محله‌ی چمارسرا امتداد داشت. در زمان سلطنت مظفرالدین شاه، محمد ولی خان تنکابنی به حکومت رشت منصوب شد و این سبزه‌زار را با باغچه‌بندی، خیابان‌بندی و درختکاری اباد کرده و نام آن را سبزه میدان گذاشت. سپس در اطراف این میدان باغ، چندین خیابان و مدرسه ایجاد شد.

موقعیت سبزه میدان روی نقشه
مجموعه‌ی میدان شهرداری

مجموعه‌ی شهرداری رشت در دوران پهلوی اول احداث شده است و شامل کاخ شهرداری، موزه‌ی پست و ساختمان قدیمی هتل ایران می‌شود. ساختمان شهرداری و برج ساعت این مجموعه، نمادی از شهر رشت است. این مجموعه در زلزله‌ی منجیل در سال ۱۳۶۹ آسیب دید اما مدتی بعد مرمت شده و به حال سابق بازگشت. هر روز صبح و در برخی مناسبت‌ها روبه‌روی در شهرداری داخل محوطه‌ی میدان و در محوطه‌ی مخصوص گروه ارکستر، موسیقی زنده توسط گروه ارکستر شهرداری رشت اجرا می‌شود و این یکی از بارزترین ویژگی‌های شهرداری رشت است. این مجموعه در ۲۶ آذر سال ۱۳۵۶ با شماره‌ی ۱۵۱۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

موقعیت مجموعه شهرداری رشت روی نقشه
کاخ شهرداری یا عمارت شهرداری بین سال‌های ۱۲۸۶ تا ۱۳۰۵ هجری شمسی به دستور اداره‌ی بلدیه‌ی رشت ساخته شد. معمار این بنا از معماری سن پترزبورگ الهام گرفته است. قبل از ساخت ساختمان بلدیه، زمین آن تپه‌ای بود که در آن مقبره‌ی آقا سید ابوجعفر قرار داشت. پس از ساخت عمارت، این مقبره به حیاط عمارت شهرداری منتقل شد.

هتل ایران نیز یکی دیگر از بناهای این مجموعه است که در ۲۵ اسفند سال ۱۳۷۹ با شماره‌ی ۳۴۹۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.