نمایی زیبا از کهکشان گل آفتابگردان
یکی از پرنورترین کهکشان به مجموعه ستارگان ، گاز و غبار گفته می شود که با نیروی جاذبه کنار هم نگاه داشته شدهاند. کوچکترین کهکشانها دارای عرضی برابر با چند صد سال نوری ، شامل حدود 100000 میلیارد سال ستاره هستند. بزرگترین کهکشانها تا 3 میلیون سال نوری عرض دارند و شامل بیش از 1000 میلیارد ستاره هستند. اشکال کهکشانها بر اساس شیوهای طبقه بندی میشود که طبق شیوه طبقه بندی ستاره شناس آمریکایی ، ادوین هابل (1953- 1986) ، شکل یافته است. در مورد تکامل کهکشانها اطلاعات قطعی کمی در دست است. تنها مطلب مورد اطمینان این است که کهکشانها میلیاردها سال پیش به شکل تودهای از ابرهای گازی و غباری بوجود آمدند. نام کهکشان به انگلیسی: Galaxy برگرفته شده از ریشه یونانی آن Galaxias به معنی شیری است و کهکشان راه شیری به انگلیسی: Milky Way galaxy ریشه این نام میباشد.
" title="" style="cursor: help; border-bottom: 1px dotted rgb(0, 136, 204); color: rgb(0, 136, 204);">کهکشانهای مارپیچی آسمان نیمکره شمالی، کهکشان گل آفتابگردان یا همان M63است. این کهکشان که با نام NGC 5055هم شناخته میشود را میتوان حتی با تلسکوپی کوچک در صورت فلکی تازیها مشاهده کرد.
عکسی که در بالا میبینید را تِلِسکوپ(به انگلیسی: Telescope) وسیلهای برای دیدن اجرام آسمانی با استفاده از تابش الکترومغناطیس (به انگلیسی: Electromagnetic radiation) (مانند نور مرئی) بصورت واضح و دقیق است. اولین تلسکوپ کارا در ابتدای قرن هفدهم و با استفاده از لنزهای شیشهای در هلند اختراع شد. در درازای چند دهه، تلسکوپبازتابی که از آینه استفاده میکند اختراع شد، بسیاری از انواع نوتری از تلسکوپها در قرن ۲۰ام زاده شدند، رادیوتلسکوپ در دهه ۱۹۳۰ و تلسکوپ فرابنفش در سال ۱۹۶۰ از جملهٔ این اختراعات بودند. واژه تلسکوپ میتواند به تمام حیطهٔ وسایل عملیاتی درسرتاسر ناحیهٔ میدان الکترومغناطیس اشاره داشته باشد. واژهٔ تلسکوپ، از دو واژهٔ یونانی تله(به یونانی: τῆλε) به معنی دور و اسکوپین (به یونانی: σκοπεῖν) به معنی دیدن، گرفته شده است، نخستین بار در سال ۱۶۱۱ به نام یک ریاضیدان ایتالیایی به نام جووانی دمیزیانی (به ایتالیایی: Giovanni Demisiani) که برای یکی از ابزارهای گالیلئو گالیله که درآکادمی دلینچی (به ایتالیایی: Accademia dei Lincei) به نمایش گذاشته شده بود بکار گرفته شد.
" title="" style="cursor: help; border-bottom: 1px dotted rgb(0, 136, 204); color: rgb(0, 136, 204);">تلسکوپ فضایی هابل از مرکز این کهکشان گرفته است. در ضمن به خوبی میتوان بازوهای مارپیچی آن را دید. بازوهایی که پر از خوشههای ستارهای آبیرنگ، در جهان علاوه بر مقادیر زیادی گرد و غبار و گاز وجود دارد که مابین کهکشان ها پراکنده گردیده است. یعنی چگالی گاز در فضای بین کهکشانها فقط برابر 20 اتم در هر اینچ مکعب است. برای مقایسه میتوان آنرا با تعداد اتمهای موجود در هوا بر روی زمین و در سطج دریا برابر 10 در هر اینچ مکعب است، مقایسه کرد. ،سحابی، ابر یا هر چیز دیگری است که از گرد و غبار و گاز میان ستارهای تشکیل شده است. سحابیهای تابان ابرهایی گازی هستند که به علت نور ستارگان مجاور خود قابل رویت هستند.بعضی از سحابیها تاریک بوده و تنها هنگامی که مانع عبور نور ستارگان یا سحابیهای تابان پشتشان میشوند، میتوان آنها را دید. خیلی چیزهایی که زمانی سحابی نامیده میشدند، از نو طبقه بندی شدهاند. در قرنهای پیشین این اشیاء در نظر ستاره شناسان ساختارهای ابر مانند مه آلود بودند، ولی بعدا ستاره شناسان با بهبود تلسکوپ ها توانستند این به ظاهر سحابیها را به عنوان کهکشان یا خوشههای ستارهای شناسایی کنند.
" title="" style="cursor: help; border-bottom: 1px dotted rgb(0, 136, 204); color: rgb(0, 136, 204);">سحابیهای نشری قرمزرنگ و رگههای تاریک غبار هستند. M63به صورت گرانشی با M51یا همان کهکشان گرداب و چند کهکشان کوچکتر در تعامل است. قطر کهکشان گل آفتابگردان ۶۰ هزار سال نوری است و ۳۵ میلیون سال طول میکشد که نور آن به ما برسد. ستارههای لایههای بیرونی این کهکشان با چنان سرعت زیادی دور مرکز میچرخند که کهکشان باید به طور کامل از هم میپاشید. ولی کهکشان کاملا قوام خود را حفظ کرده و دانشمندان میگویند این موضوع میتواند یکی از نشانههای وجود مادهای ناپیدا به نام مادهی تاریک باشد.