Z
Zhinous_Sh
مهمان
شیراز – خبرگزاری مهر: زنان در دوره هخامنشیان به بافندگی توجهی قابل اهمیت داشتند و لباسهای بی بدیلی را نیز خلق می کرده اند به گونه ای که اسکندر نیز دستور داد تا تمام یونانیان لباس ایرانی بپوشند و خود اسکندر از لباس ایرانی استفاده می کرد.
عشرت بدر پژوهشگر و محقق و بنیانگذار موزه لباسهای ایران در گفتگو با خبرنگار مهر به جزئیات پوشش مردم در دوره پارسها پرداخته است.
وی در این رابـ ـطه به خبرنگار مهر گفت: با توجه به نوشته بیشتر تاریخ نویسان مثل هردوت ،کرناس و گزنفون پارسیان بعد از آنکه مادهارا شکست دادند و حکومت را به دست گرفته، استفاده از لباس مادها را شروع و از آن اقتباس کردند.
وی ادامه داد: یکی از دلایل آنها برای استفاده از لباس مادی این بود که آن لباسها را مجلل تر از پوششهای خود دیدند ،چنانکه گزنفون در این مورد می نویسد کورش از لباس مادها اقتباس کرد و نزدیکان خود را بر آن داشت تا این لباسها را بپوشند مهمترین حسن این پوشاک نشان ندادن معایب است و اشخاص را بزرگتر و شکیل تر می نمایاند.
بدر اظهار داشت: کورش کلاهی داشت که اسم آن تیارا بوده ،تیارا از نظر شکل دارای نوک تیز بود لباس او به رنگ ارغوانی کم رنگ و نیم سفید بود این نوع لباس فقط مخصوص شاه بودو در زیر این لباس نیم شلواری می پوشید که رنگی تند داشته و روی لباس ردایی معمولا به رنگ ارغوانی استفاده می کرده است.
وی بیان کرد: با توصیفی که از لباس پارسیان به میان آمده نشانه از آن دارد که آنها برهنگی را بر خلاف ادب می دانستند.
بدر با اشاره به اینکه یکی از معروفترین لباس پارسیان سارابیس نام داشته، افزود: این لباس از تعداد قطعاتی تشکیل شده بود شامل یک نیم تنه، این نیم تنه بدن را تا کمی پاینتر از کمر می پوشانده یعنی در اصل شکل آن یک بالا پوش یا شنل نیم دایره بوده که وقتی دستها را پائین می انداختند وبه شکل آماده می ایستادند تعدادی چین در اطراف دستها به وجود می آمد.
پژوهشگر و محقق و بنیانگذار موزه لباسهای ایران اظهار داشت: از نظر نوع یقه هایی که در حجاریها مشهود است یقه های به شکل هفت کوچک و یا گرد و بعضی نمونه ها به شکل قایقی است این نمونه های شنل در بعضی از حجاریها جلوی آن باز است و با یک دکمه روی گردن بسته شده و نوع دیگر آن جلو بسته و از سر پوشیده می شده در قسمت پائین بالا پوش در جلو آزاد و افتاده است.
بدر افزود: اگر پوشنده این بالا پوش دستهایش را باز کند بالا پوش از یک مچ تا مچ دست دیگر به شکل کمانی است که در وسط آن کمی شکل فرورفته دارد.
وی ادامه داد: درقسمت دیگر لباس دامن است که در حجاریها با دقت بررسی شده و دو نوع دامن دیده شده و وجود دارد یک نوع دامن راسته چین است که فقط یک راسته چین در جلو به وجود آمده، نوع دوم دامن دو راسته چین است که در موقع پوشیدن شکل آن مثل دامن لنگی پوشیده می شده و آن قسمتی که اضافه دامن و به شکل دو راسته چین در آمده قسمت اضافه پیچیدن آن به دور بدن است.
بدر گفت: خاورشناسان در مورد دو تکه بودن لباس پارسیان چیزی ننوشته و نوشته ای هم ندارند و این به آن معنی است که در از هم جدا بودن بالاپوش از دامن ذکری به میان نیاورده اند ولی ضیاپور در کتاب خود به جدا بودن بالاپوش از دامن اشاره کرده است.
وی بیان کرد: هخامنشیان (پارسیان)به دلیل فراوانی مواد اولیه طبیعی و پشم و ابریشم و رونق بافندگی برای تهیه شنل و دامن از پارچه های کار دست که در گارگاههای خانگی بافته می شده استفاده می کردند در دوره آنان از رنگای متنوع با نقش و نگار زیبا استفاده می شده ،رنگهایی که آثاری از آن برجا مانده نارنجی ،قهوهای،سفید و زرد است که روی نقشها بر جامانده است.
پژوهشگر و محقق و بنیانگذار موزه لباسهای ایران افزود: کفش پارسیان از نظر مدل با کفش مادها که حالتی چسبیده داشته که درون پاشنه آن باعث بلندی قد می شده فرق دارد نمونه کفش یا به شکل بندار است یا بابند ازمچی پا تا زیر زانوبسته شده رنگ آن از چرم که زرد یا قهوهای بوده ساخته شده است.
بدر ادامه داد: مردم عادی تیاره های که از نمد مالیده شده واز جنس پشم بوده بر روی سر می گذاشتند ولی خود کورش تیاره متفاوت و نوک تیز داشته که دور تیاره افسری پیچیده داشته توصیف کرده اند و معمولا تاجی که داریوش به سر می گذاشته به اسم دیهیم و آن را به رنگ سفید و آبی نوشته اند.
وی اظهار داشت: در بعضی از نسخه های تاریخ نویسان از یک شلوار سه قسمتی یا سه پارچه در لباس هخامنشیان اسم بـرده اند که این شلوار سه برش داشته که شامل دوقسمت پا و یک میان پای مربع شکل که به زاویه های دو پای شلوار وصل می شده و این نمونه شلوار در هنگام سوارکاری راحتی بی نظیری داشته و در بیشتر پوشاک پادشاهان و ثروتمندان و اشراف از موادی چون طلا و نقره و سنگهای قیمتی برای تزیئن و رودوزی لباس استفاده و مرصع دوزی می کردند .
پژوهشگر و محقق و بنیانگذار موزه لباسهای ایران تصریح کرد: هردوت پوشاک مردم عامی پارسی را بدین طریق عنوان می کند شامل زیر جامه ،قبا و ردا یا بالا پوش زمستانی در باره پوشاک زنان آن دوره آثار و نشانه کمی بدست آمده مثل فرش پازیریک که سه زن را روی آن نشان داده است.
بدر اظهار داشت: از آثاری که از آن دوره به جای مانده تنها فرق بین لباس مردان و زنان در چادر گرد و کوتاهی است که در روی لباس به عنوان پوشش می پوشیدند و برروی آن تاجی قرار می دادند و در بعضی از آثار این نوع چادر مستطیلی به نظر می رسد و با آن چادر در بعضعی جاها چهره خود را برای حفظ سرما و گرما یا زیبایی می پوشاندند.
وی بیان کرد: در دوره پارسیان زنان به بافندگی توجهی قابل اهمیت داشتند چون حتی خود ملکه سرزمین با دست خود بافندگی می کرد و لباس نقش و نگار دار را تهیه می کرد در آن دوره زنان مرفه و اشراف به آموزش و فراگیری هنرهای مختلف می پرداختند و این الگو ی فرهیختگی می تواند نمونه بارزی برای اوقات فراغت بانوان امروز این سرزمین با افتخار باشد که همواره به هنر و آموزش و تولید اهمیت داده اند و نشان داده که در دوره پارسیان به صنایع دستی و رنگ آمیزی و رنگ رزی و توجه به لباس وتنوع اهمیتی وافر داشته اند مخصوصا اسکندر که در شوش مقر حکومت خود ساخت دستور داد تا تمام یونانیان لباس ایرانی بپوشند و خود اسکندر از لباس ایرانی استفاده می کرد.
وی با اشاره به اینکه این کار به گسترش فرهنگ ایرانی به فرا مرزها نیز کمک کرده، افزود: در دوره پارسیان رنگ ارغوانی رنگ مهم و مورد توجه خاص مردم بوده و حالت تقدس و احترام داشته یکی از مهمترین هدایا لباس ارغوانی بوده و شاهان هخامنش در زمان انجام مراسم رسمی و مذهبی و کارهای حکومتی از لباس به رنگ ارغوانی استفاده کرده اند و به نوشته مورخان مردم عادی و سپاه دارای پوششهای رنگی هستند مانند رنگ زرد ،نارنجی،قهوه ای،قرمز ،آبی و زعفرانی استفاده زیادی کرده اند ولی در هیچ جا از رنگ مشکی استفاده نشده و اسمی بـرده نشده است.
عشرت بدر پژوهشگر و محقق و بنیانگذار موزه لباسهای ایران در گفتگو با خبرنگار مهر به جزئیات پوشش مردم در دوره پارسها پرداخته است.
وی در این رابـ ـطه به خبرنگار مهر گفت: با توجه به نوشته بیشتر تاریخ نویسان مثل هردوت ،کرناس و گزنفون پارسیان بعد از آنکه مادهارا شکست دادند و حکومت را به دست گرفته، استفاده از لباس مادها را شروع و از آن اقتباس کردند.
وی ادامه داد: یکی از دلایل آنها برای استفاده از لباس مادی این بود که آن لباسها را مجلل تر از پوششهای خود دیدند ،چنانکه گزنفون در این مورد می نویسد کورش از لباس مادها اقتباس کرد و نزدیکان خود را بر آن داشت تا این لباسها را بپوشند مهمترین حسن این پوشاک نشان ندادن معایب است و اشخاص را بزرگتر و شکیل تر می نمایاند.
بدر اظهار داشت: کورش کلاهی داشت که اسم آن تیارا بوده ،تیارا از نظر شکل دارای نوک تیز بود لباس او به رنگ ارغوانی کم رنگ و نیم سفید بود این نوع لباس فقط مخصوص شاه بودو در زیر این لباس نیم شلواری می پوشید که رنگی تند داشته و روی لباس ردایی معمولا به رنگ ارغوانی استفاده می کرده است.
وی بیان کرد: با توصیفی که از لباس پارسیان به میان آمده نشانه از آن دارد که آنها برهنگی را بر خلاف ادب می دانستند.
بدر با اشاره به اینکه یکی از معروفترین لباس پارسیان سارابیس نام داشته، افزود: این لباس از تعداد قطعاتی تشکیل شده بود شامل یک نیم تنه، این نیم تنه بدن را تا کمی پاینتر از کمر می پوشانده یعنی در اصل شکل آن یک بالا پوش یا شنل نیم دایره بوده که وقتی دستها را پائین می انداختند وبه شکل آماده می ایستادند تعدادی چین در اطراف دستها به وجود می آمد.
پژوهشگر و محقق و بنیانگذار موزه لباسهای ایران اظهار داشت: از نظر نوع یقه هایی که در حجاریها مشهود است یقه های به شکل هفت کوچک و یا گرد و بعضی نمونه ها به شکل قایقی است این نمونه های شنل در بعضی از حجاریها جلوی آن باز است و با یک دکمه روی گردن بسته شده و نوع دیگر آن جلو بسته و از سر پوشیده می شده در قسمت پائین بالا پوش در جلو آزاد و افتاده است.
بدر افزود: اگر پوشنده این بالا پوش دستهایش را باز کند بالا پوش از یک مچ تا مچ دست دیگر به شکل کمانی است که در وسط آن کمی شکل فرورفته دارد.
وی ادامه داد: درقسمت دیگر لباس دامن است که در حجاریها با دقت بررسی شده و دو نوع دامن دیده شده و وجود دارد یک نوع دامن راسته چین است که فقط یک راسته چین در جلو به وجود آمده، نوع دوم دامن دو راسته چین است که در موقع پوشیدن شکل آن مثل دامن لنگی پوشیده می شده و آن قسمتی که اضافه دامن و به شکل دو راسته چین در آمده قسمت اضافه پیچیدن آن به دور بدن است.
بدر گفت: خاورشناسان در مورد دو تکه بودن لباس پارسیان چیزی ننوشته و نوشته ای هم ندارند و این به آن معنی است که در از هم جدا بودن بالاپوش از دامن ذکری به میان نیاورده اند ولی ضیاپور در کتاب خود به جدا بودن بالاپوش از دامن اشاره کرده است.
وی بیان کرد: هخامنشیان (پارسیان)به دلیل فراوانی مواد اولیه طبیعی و پشم و ابریشم و رونق بافندگی برای تهیه شنل و دامن از پارچه های کار دست که در گارگاههای خانگی بافته می شده استفاده می کردند در دوره آنان از رنگای متنوع با نقش و نگار زیبا استفاده می شده ،رنگهایی که آثاری از آن برجا مانده نارنجی ،قهوهای،سفید و زرد است که روی نقشها بر جامانده است.
پژوهشگر و محقق و بنیانگذار موزه لباسهای ایران افزود: کفش پارسیان از نظر مدل با کفش مادها که حالتی چسبیده داشته که درون پاشنه آن باعث بلندی قد می شده فرق دارد نمونه کفش یا به شکل بندار است یا بابند ازمچی پا تا زیر زانوبسته شده رنگ آن از چرم که زرد یا قهوهای بوده ساخته شده است.
بدر ادامه داد: مردم عادی تیاره های که از نمد مالیده شده واز جنس پشم بوده بر روی سر می گذاشتند ولی خود کورش تیاره متفاوت و نوک تیز داشته که دور تیاره افسری پیچیده داشته توصیف کرده اند و معمولا تاجی که داریوش به سر می گذاشته به اسم دیهیم و آن را به رنگ سفید و آبی نوشته اند.
وی اظهار داشت: در بعضی از نسخه های تاریخ نویسان از یک شلوار سه قسمتی یا سه پارچه در لباس هخامنشیان اسم بـرده اند که این شلوار سه برش داشته که شامل دوقسمت پا و یک میان پای مربع شکل که به زاویه های دو پای شلوار وصل می شده و این نمونه شلوار در هنگام سوارکاری راحتی بی نظیری داشته و در بیشتر پوشاک پادشاهان و ثروتمندان و اشراف از موادی چون طلا و نقره و سنگهای قیمتی برای تزیئن و رودوزی لباس استفاده و مرصع دوزی می کردند .
پژوهشگر و محقق و بنیانگذار موزه لباسهای ایران تصریح کرد: هردوت پوشاک مردم عامی پارسی را بدین طریق عنوان می کند شامل زیر جامه ،قبا و ردا یا بالا پوش زمستانی در باره پوشاک زنان آن دوره آثار و نشانه کمی بدست آمده مثل فرش پازیریک که سه زن را روی آن نشان داده است.
بدر اظهار داشت: از آثاری که از آن دوره به جای مانده تنها فرق بین لباس مردان و زنان در چادر گرد و کوتاهی است که در روی لباس به عنوان پوشش می پوشیدند و برروی آن تاجی قرار می دادند و در بعضی از آثار این نوع چادر مستطیلی به نظر می رسد و با آن چادر در بعضعی جاها چهره خود را برای حفظ سرما و گرما یا زیبایی می پوشاندند.
وی بیان کرد: در دوره پارسیان زنان به بافندگی توجهی قابل اهمیت داشتند چون حتی خود ملکه سرزمین با دست خود بافندگی می کرد و لباس نقش و نگار دار را تهیه می کرد در آن دوره زنان مرفه و اشراف به آموزش و فراگیری هنرهای مختلف می پرداختند و این الگو ی فرهیختگی می تواند نمونه بارزی برای اوقات فراغت بانوان امروز این سرزمین با افتخار باشد که همواره به هنر و آموزش و تولید اهمیت داده اند و نشان داده که در دوره پارسیان به صنایع دستی و رنگ آمیزی و رنگ رزی و توجه به لباس وتنوع اهمیتی وافر داشته اند مخصوصا اسکندر که در شوش مقر حکومت خود ساخت دستور داد تا تمام یونانیان لباس ایرانی بپوشند و خود اسکندر از لباس ایرانی استفاده می کرد.
وی با اشاره به اینکه این کار به گسترش فرهنگ ایرانی به فرا مرزها نیز کمک کرده، افزود: در دوره پارسیان رنگ ارغوانی رنگ مهم و مورد توجه خاص مردم بوده و حالت تقدس و احترام داشته یکی از مهمترین هدایا لباس ارغوانی بوده و شاهان هخامنش در زمان انجام مراسم رسمی و مذهبی و کارهای حکومتی از لباس به رنگ ارغوانی استفاده کرده اند و به نوشته مورخان مردم عادی و سپاه دارای پوششهای رنگی هستند مانند رنگ زرد ،نارنجی،قهوه ای،قرمز ،آبی و زعفرانی استفاده زیادی کرده اند ولی در هیچ جا از رنگ مشکی استفاده نشده و اسمی بـرده نشده است.
