گاستركتومي چیست؟

[FATEMEH_R]

گاستركتومي

به معني برداشتن تمام يا قسمتي از معده به طريقه جراحی مي باشد.

شامل انواعي مي باشد:

گاستروكتومي پارشيال:

1-گاسترودئودنوستومي:برداشتن قسمت تحتاني ناحیه انتر معده همراه با برداشتن قسمت كوچكي از دوازدهه وپيلور.قسمت باقي مانده معده به دوازدهه(بيلروت 1) يا به ژژونوم(بيلروت 2) وصل مي شود.

2-گاستروژژونوستومي: برداشتن قسمت تحتاني ناحیه انتر معده همراه

با برداشتن دوازدهه وپيلور. قسمت باقي مانده معده به ژژونوم(بيلروت 2) وصل مي شود
@surgicalmedical
گاستركتومي ساب توتال همراه با انستوموز بيلروت 1يا2:برداشتن يك سوم تحتاني معده متصل كردن قسمت باقي مانده به دوازدهه ياژژونوم.

گاستركتومي كامل:

برداشت كامل معده وپيوند زدن مري به ژژونوم است.(ازوفاگوژژونوستومي) اين عمل ممكنه براي درمان سرطان پيشرفته معده يا سندرم زولينگر-اليسون كه با اقدامات محافظت كننده كنترل نمي شود به كار مي رود.ولي به علت مشكل در حفظ وضعيت تغذيه اي مناسب پس از عمل اين روش كمتر به كار مي رود .

گاستروكتومي پارشيال بسيار متداول است كه در ان ديستال معده به علاوه انتروم معده كه شامل سلولهاي ترشح كننده و بخشي از بدنه معده كه داراي مقدار زيادي توده سلولي پاريتال است برداشته مي شود.
surgicalmedical
گاستروكتومي پارشيال اغلب همراه واگوتومي به منظور كاهش بيشتر تحريك ترشحات معده انجام مي شود.در پي اين عمل كاهش خروجي

ترشحات معده صورت مي گيرد.

تشخيص پرستاري بعد از عمل جراحی:

1-الگوي تنفسي غير مؤثر

2-اختلال در تغذيه

3-اسهال

4-عوارض احتمالي:شوك هيپوولميك-پريتونيت-سندروم حلقه اوران-سندرم دامپينگ زودرس-سندرم دامپينيگ تاخيري

الگوي تنفسي غير مؤثر:

در ارتباط با

1-افزايش تعداد و كاهش عمق تنفس به همراه ترس و اضطراب
@surgicalmedical
2-كاهش تعداد و عمق تنفس به همراه اثار دپرسان بيهوشي وبعضي داروها

3-كاهش انبساط ريه به همراه ضعف-خستگي-نفخ شكم-بي ميلي به تنفس عميق بعلت برش در ناحيه شكم

به همين منظور به بيمار اموزش داده مي شود كه : درهنگام سرفه

و تنفس عميق به منظور تخفيف فشار بر روي عضلات شكمي و برش جراحی زانوهايش را خم كند. در هنگام سرفه و تنفس عميق محل

برش را با دست نگه دارد.با تهويه كمكي يا مانيتورينگ تنفسي مي توان مداخله پرستاري كرد.

اختلال در تغذيه :

در ارتباط با

1-كاهش مصرف دهاني به همراه رژيم تعديل شده-درد-ضعف-خستگي-تهوع-احساس سيري-اسهال

2-كاهش جذب مواد به همراه هضم ناقص ناشي از كاهش ترشح اسيد معده-ورود سريع غذا به درون روده كوچك-كاهش تحرريك و ترشح شيره پانكراس وصفرا-كاهش جذب اهن –از دست رفتن مواااد غذايي به هممراه اسهال –افزايش احتياجات تغذيه به همراه افزايش ميزان متابوليسم در طي التيام.

اقدامات پرستاري:

به بيمار تو صيه مي شود مصرف وعده هاي غذايي مكرر وكوچك

كامل جويدن غذا -تجويز داروهاي ويتامينها و مواد معدني ،انزيمهاي پانكراس

اسهال : در ارتباط با

عبور سريع غذاها
@surgicalmedical
اقدامات پرستاري :علايم ونشانه هاي اسهال را گزارش كرده –

رژيم غذايي را تدريجا افزايش داده – توصيه به مصرف وعده هاي كوچك –مصرف مايعات بين فواصل غذايي به جاي مصرف مايعات همراه غذاها –تجويز داروهاي ضداسهال

شوك هيپوولميك :در ارتباط با كاهش حجم خخخون –از دست رفتن مقدار زيادي خون –جايگزيني ناكافي مايع

اقدامات :براي جلوگيري از اين عارضه مي توان اعمالي را براي جلوگيري ازفشار روي عروق خوني تازه شده انجام داد.در صورت

لزوم بايد مددجو را براي عمل اماده كرد.

پريتونيت :در ارتباط با عفونت زخم –نشت محتويات دستگاه گوارشي

فوقاني به داخل حفره صفاقي
@surgicalmedical

 

[FATEMEH_R]

اقدامات:1-گزارش موارد زير

وجود صفرا داخل درن زخم-علايم التهاب صفاق

2-براي جلوگيري مي توان:

اعمالي براي پيشگيري ودرمان عفونت زخم-

به منظور باز بودن درن زخم اعمالي مثل نگه داشتن لوله ها بدون پيچ خوردگي ،خالي كردن به موقع وسيله جمع اوري ،انجام ساكشن-براي جلوگيري از خروج سهوي دررن زخم اعمالي مثل احتياط هنگام تعويض پانسمانهاي اطراف درن،فراهم كردن لوله اضافي به منظور قادر ساختن مددجو به �ركت،اموختن به مددجو براي نكشيدن درن ولوله درناژ-
@surgicalmedical
انجام اعمالي براي جلوگيري از فشار روي روي خطوط بخيه ونشت از محل بخيه مثل تغيير ندادن حالت لوله نازوگاستريك ،اعمالي براي پيشگيري از تهوع و استفراغ ،براي جلوگيري از نفخ بخش باقيمانده معده انجام اعمالي مثل شستن لوله نازوگاستريك فقط در هنگام دستور-انجام اعمالي براي كاهش تجمع مايع وگاز در دستگاه گوارش –در زمان اجازه تغذيه دهاني افزايش ارام غذاها

3-در هنگام بروز نشانه هاي التهاب صفاق:

منع تغذيه دهاني طبق دستور

به منظور جمع اوري محتويات گوارشي در لگن قرار دادن مددجو در وضعيت نيمه نشسته يا در حالت استراحت

اماده كردن مددجو براي تست هاي تشخيصي

گذاشتن لوله نازو گاستريك وانجام ساكشن

دادن انتي بيوتيك ها

سندرم حلقه اوران

اقدامات:بررسي علايم و نشانه هاي اين سندرم(مثل تهوع ودرد بعد از خوردن غذا يا استفراغ ،پرشدگي اپي گاستريك)

محدود كردن تغذيه دهاني

اماده كردن مددجو براي تست هاي تشخيصي

گذاشتن لوله نازوگاستريك و ادامه ساكشن

تجويز انتي بيوتيكها طبق دستور

سندرم دامپينگ زودرس

براي جلوگيري مي توان اقدامات زير را انجام داد:
@surgicalmedical
اموزش براي اجتناب از خوردن قندهاي ساده

تشويق به خوردن غذاهاي پرچربي و پروتئين متوسط

اموختن روشهاي به تاخير انداختن تخليه معده (وعده هاي غذاهاي كوچك و خشك-ارام خوردن غذاها –درازكشيدن پس از غذا خوردن)

در صورت بروز نشانه ها :

دادن كربوهيدراتهاي سريع الاثر (ابنباتهاي سفت،قرصهاي گلوكز،

نوشيدني حاوي شكر)

مشورت براي تغيير رژيم غذايي با پزشك (غذاهاي كم حجم- دادن پكتين –محدوديت دادن كربوهيدراتهاي ساده)

انتي كولينرژيك مثل پروپانتلين

اكترئوتيد

آموزش هنگام ترخيص

اموزش در ارتباط با روش هاي حفظ تغذيه اي:

خوردن وعده هاي غذايي مختصر با برنامه ريزي منظم

آرام غذا خوردن وكاملا جويدن
@surgicalmedical
تجويز مكمل هاي ويتاميني ومعدني طبق دستور

تجويز انزيم هاي پانكراسي و يا نمك هاي صفراوي طبق دستور

تزريقات منظم ويتامين ب 12 و پيگيري ازمايشهاي خوني

اموزش در مورد بروز اسهال –انواع آن –داروهاي ضد ان

اموزش به مددجو تا گوش به زنگ باشد در مورد علائمي مثل:

سندرم دامپينگ زودرس (گرفتگي عضلات شكم –ضعف-برافروختگي چهره-تپش قلب –سرگيجه)

سندرم دامپينگ تاخيري(اضطراب- تپش قلب –سرگيجه-ضعف-عرق ريزي)

اموزش به مددجو براي گزارش موارد زير:
@surgicalmedical
تهوع مداوم –نفخ شكم –ناراحتي –خستگي و ضعف مداوم –مدفوع چرب و داراي بوي بد –درد يا سوزش اپي گاستريك

 

[FATEMEH_R]

عوارض گاستروستومی:

1-عفونت زخم
برای جلوگیری از عفونت لازم است یک لایه ی کوچک گاز استریل به صورت پانسمان بین محل ورود لوله و لوله ی گاستروستومی گذاشته شود.
@emergency_ir

2-خونریزی از معده و روده

3-خارج شدن تصادفی لوله
نکته:در صورت خروج لوله به طور تصادفی یا توسط بیمار باید سرعا به پزشک اطلاع داده شود چون راه ایجاد شده در صورت عدم جاگذاری مجدد بعد از 4 تا 6 ساعت مسدود می شود.
@emergency_ir

4- قرمزی و خارش پوست محل عمل:
مراقبت از پوست نیز باید انجام شود چون احتمال قرمزی و خارش و دردناک شدن وجود دارد.پوست باید با آب و صابون شسته شود و با گذاشتن و برداشتن پارچه خشک شود.
@emergency_ir

سایر عوارض جانبی :
درد، عفونت، جابجایی یا انسداد لوله، نفخ شکم، تهوع، اسهال، یبوست، تحـریـ*ک پوست، اطراف لوله ، نشت از اطراف لوله. موارد ذکرشده احتمالی بوده و از عوارض قطعی گاستروستومی به شمار نمی‌آید. در اکثر مقالات علمی معتبر این روش بدون عوارض عنوان شده است.

@emergency_ir

 

[FATEMEH_R]

اقدامات پرستاری در تغذیه از طریق گاستروستومی و ژژنوستومی

این لوله که از راه شکم گذاشته می‌شود بعد از عمل جراحی باید از نظر خونریزی کنترل شود.

اولین تغذیه از راه لوله باید توسط پزشک یا پرستار انجام شود و معمولاً ابتدا از آب ولرم یا سرم قندی شروع می‌شود.
@emergency_ir

ابتدا فقطcc 60-30 مایع از راه لوله داده می‌شود و به‌تدریج مایعات افزایش می‌یابد.

روز دوم در هر نوبت تغذیه با لوله ۱۸۰ تا ۲۴۰ سی‌سی مایع داده می‌شود به شرطی که بیمار هم بتواند تحمل نماید.

روش تغذیه به‌وسیله یک سرنگ ۵۰ سی‌سی که به سر لوله متصل به شکم وصل می‌شود انجام می‌پذیرد.
@emergency_ir

با سرنگ مایعات کشیده شده و از راه لوله به آرامی و با حوصله تزریق می‌شود. از تخلیه ناگهانی و با سرعت مواد غذایی به داخل لوله تغذیه به شدت خوداری کنید.

باید دقت شود که بعد از دادن مایع هیچ‌گونه نشتی از اطراف لوله در ناحیه اتصال به شکم وجود نداشته باشد.

غذاهای نرم +شیر و مایعات ساده به‌تدریج شروع شود.

موادی چون سوپ و غذاهای دیگر باید به‌خوبی آسیاب و سپس مصرف شوند.

از مصرف بیش از حد شیر به‌علت هضم مشـکل آن جلوگیری شود.

مراقبت لازم از لوله روی شکم واجب است‌. بعد از دادن هر وعده غذا باید فوراً سر لوله بسته شود تا مواد وارد شده خارج نشود‌.

اگر اطراف لوله مواد غذایی ریخته شده است باید تمیز شود تا از عفونت جلوگیری شود‌.
@emergency_ir

بیمار بهتر است بعد از تغذیه استراحت کند تا نشت مواد از لوله را نداشته باشیم.

بعد از تغذیه لوله را روی شکم با یک چسب ثابت نگه داشته تا خارج نشود.

بر حسب نوع پگ (دائم یا موقت) جهت تعویض آن باید به پزشک معالج مراجعه کرد.

مراقبت از پوست اطراف لوله مهم است، زیرا شیره معده اسید دارد و باعث آزردگی پوست می‌شود‌. بنابراین باید از خیس شدن پوست اطراف لوله جلو‌گیری شود. اطراف لوله گاز استریل معمولی یا وازلینه گذاشته شود. در صورت تورم، قرمزی و درد در ناحیه پوست شستشوی مداوم با آب ولرم و صابون و مالیدن پمادهای تجویز شده توسط پزشک توصیه می‌شود. همچنین در صورت ترشح بیش‌ از حد، استفاده از قرص‌های معده طبق دستور و تجویز پزشک جهت کاهش اسید معده مؤثر می‌باشد.

بعد از هر تغذیه بهتر است به بیمار آب داده شود تا آب ولرم لوله را شستشو داده و مواد غذایی در لوله نمانده و باعث عفونت نشود.
@emergency_ir

در حین ورود مواد غذایی باید حوصله به خرج داده و با شتاب تغذیه صورت نگیرد. در صورت احساس پری شکم توسط بیمار از وعده های غذایی کمتر در فواصل کمتر استفاده شود.

بالا نگه‌داشتن سر بیمار حداقل بمدت نیم ساعت بعد از پایان تغذیه به هضم غذا کمک می‌کند.
@emergency_ir



منابع :

تشخیص،مراقبت و مهارت های پرستاری در بیماریهای داخلی و جراحی / ملاحت نیکروان
وب سایت انجمن پرستاری امریکا