آموزشی ❃آموزش دروس عربی❃|طلایه کاربر نگاه

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

عربی یک درس 3-1 ب

س 1- صیغه های خواسته شده از فعلها در ستونهای عمودی را بنویسید : 6 نمره


شماره برگه :


هم . . . . . . . . . . ( نَهَضَ )


هنَّ . . . . . . . . . ( لایُفَکّرُ )


انتم . . . . . . . . . ( یَشْکُرُ « امر» )


هما . . . . . . . . . ( یَتَفَکّرُ )


انتما . . . . . . . . . . ( أفْلَحَ )


انْتنّ . . . . . . . . . . ( یَسْتَنْبِطُ « امر» )


انْتِ . . . . . . . . ( إنْتَخِبْ )


أنْتُنَّ . . . . . . . . ( ینْصَرِفُ )


أنْتَ . . . . . . . . . . . ( یَهْرُبُ « منفی»)


نحنُ . . . . . . . ( یَتَکامَلُ )


أنتمْ . . . . .. . . . ( إنْقَلِبْ )


أنتما . . . . . . . . . . . ( یَجْتَهِدُ « نهی»)







2- ترجمه کنید: 5 نمره

1- رخیصٌ :


3- جاهِدُوا :


5- هیَّأ :


2-النِّقَمِ :


4- لاأدری :


6- مصافَحَةَ :


5- کیف أصْبِرُ علی فِراقِکَ؟أنا عجوزٌ.


5-


6- هؤلاءِ یَهْرُبونَ من المدرسة. هم یَتَکاسَلونَ


6-







3- صرف اجمالی فعلهای(نصر) را در باب تفاعل و(حرق)را در باب إفتعال ، بترتیب در جدول بنویسید:4 نمره

الماضی


المضارع


الامر


المصدر


























4- موارد خواسته شده از هر کلمه را بنویسید:3 نمره

الف-(المضارع للغائبینِ( . . . . . . . . ) و للمخاطبات( . . . . . . . . . . . ) مِنْ« خرج» فی باب« افعال» )


ب-(الماضی للغائب( . . . . . . . . . . ) و للمخاطبة ( . . . . . . . . . . . ) مِنْ« فهم» فی باب« استفعال» )


ج-(المضارع للغائبات( . . . . . . . . . . ) و للمتکلم وحده ( . . . . . . . . . . . ) مِنْ« کرم» فی باب« تفعیل» )


5- موارد خواسته شده در جدول را از جمله های زیر پُر کنید: 2 نمره

الف- قرأ المعلم الدرسَ فی الصّف . ب- الهی؛ فعلُکَ جمیلٌ جداً.

الفاعل


المفعول


المبتدأ


الجروربحرف الجر


. . . . . . . . . . .


. . . . . . . . . . . . .


. . . . . . . . . . . . .


. . . . . . . . . . . . .


جمع نمره : 20


(( لیس للإنسان الّا ما سعی.))

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

عربی یک درس 3-1



س 1- صیغه های خواسته شده از فعلها در ستونهای عمودی را بنویسید : 6 نمره


شماره برگه :


هما . . . . . . . . . . ( نَصَبَ )


هی . . . . . . . . . ( لایُفَکّرُ )


انتما . . . . . . . . . ( یَشْکُرُ « امر» )


هم . . . . . . . . . ( یَتَفَکّرُ )


هنَّ . . . . . . . . . . ( أفْلَحَ )


انْتَ . . . . . . . . . . ( یَسْتَنْبِطُ « امر» )


انْتمْ . . . . . . . . ( إنْتَخِبْ )


أنْتُنَّ . . . . . . . . . ( أقْبِلْ )


أنْتِ . . . . . . . . . . . ( یَهْرُبُ « منفی»)


نحنُ . . . . . . . ( تَکامَلَ )


أنتَ . . . . .. . . . ( إنْقَلَبَ )


أنتما . . . . . . . . . . . ( یَجْتَهِدُ « نهی»)







2- ترجمه کنید: 5 نمره

1- المثالی :


3- جاهدی :


5- لاتبحثْ :


2-المساء :


4- لاأدری :


6- اُشدُدْ :


5- اقبل سعید و منحه المدیرُ جائزةً.


5-


6- هو یعلمُ أنّ غداَ موعدً تسلیم السجادة.


6-







3- صرف اجمالی فعلهای (عَمَرَ ) را در باب استفعال و ( قلب ) را در باب إنفعال ، بترتیب در جدول زیر بنویسید:4 نمره

الماضی


المضارع


الامر


المصدر


























4- موارد خواسته شده از هر کلمه را بنویسید:3 نمره

الف-(الماضی للغائبینِ( . . . . . . . . ) و للمخاطبات( . . . . . . . . . . . ) مِنْ« نزل» فی باب« تفعّل» )


ب-(الماضی للغائبة( . . . . . . . . . . ) و للمخاطبینَ ( . . . . . . . . . . . ) مِنْ« فهم» فی باب« تفاعل» )


ج-(المضارع للغائبتینِ( . . . . . . . . . . ) و للمخاطبة( . . . . . . . . . . . ) مِنْ« ضحکَ» فی باب« إفعال» )


5- موارد خواسته شده در جدول را از جمله های زیر پُر کنید: 2 نمره

الف- شربتْ الطالبةُ اللبنَ فی المدرسةِ . ب- الهی؛ قَولُک حقٌ و رحمتُک واسعةٌ.

الفاعل


المفعول


المبتدأ


الجروربحرف الجر


. . . . . . . . . . .


. . . . . . . . . . . . .


. . . . . . . . . . . . .


. . . . . . . . . . . . .


جمع نمره : 20


(( موفقیت ؛ در گرو سعی و تلاش شماست.))

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

س1- للترجمة : 5/2 نمره

لا تَجْعَلْ فـى قُلوبِنا غِلّاً للَّذینَ آمَنُوا. 75/0

باسْمِکَ الحُلْوِ هَتَفْنا.5/0

أظهَرَ عَجْزَهُم عَنِ الإتیانِ بمِثْلِه. 75/0

البسمة: المغیث:

س2- ماضی،مضارع،امر، و مصدر فعل « عَجِلَ» را در باب استفعال بنویسید: 2 نمره

الماضی


المضارع


الامر


المصدر














س3- نوع این اسمهای مشتق را بنویسید: 2 نمره

غَفــّار


مطرقة


مکتب


کُبری














س4- موارد خواسته شده در جدول را از جمله مقابل کامل کنید: (‌‌ منْ لایرحمِ الناس لایرحمه الله. ) 2 نمره

فاعل- ضمیر مستتر


فاعل- اسم ظاهر


مفعول – اسم ظاهر


مفعول- ضمیربارز














س5- زیر گزینه مناسب فقط خط بکشید : 2 نمره

الف- قرأت المقالتینِ . . . . فی الصحیفة الیومیة.( اللذان –اللذین- اللتین- اللتان )

ب- غرس الفلاحُ . . . . فی الحدیقة. ( شجراتاً – شجرةَ – شجراتٍ – اشجارَ )

ج- فی الـ . . . . مصلون کثیرون. ( مساجدِ – مساجدٍ – مساجدَ – مساجدْ )

د- یذهب الحجاج الی مکة فی . . . الحجة .( ذو- ذا - ذی )

س6- موارد غلط را مشخص کرده و صحیح آنها را در مقابل شماره ها بنویسید:( فقط6 مورد) 3نمره

الف- الوالدینِ لهما ثوابٌ عظیمٌ عندِ اللهِ . ب- ینجحُ المومنینَ فی الآخرةٍ . ج- ذَهَبَ موسی و اخیهِ الی فرعونِ.

1- 2- 3- 4- 5- 6-

س6- للإعراب (نقش و اعراب): (( ربّ اجعلْ هذا البیت مبارکاً. – الدنیا سجن المؤمن و جنة الکافر. ))5/1 نمره

هذا : الدنیا: سجن: (( جمع نمره: 15 ))

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

تست عربی سوم عمومی درس 1.2

للترجمه:2 نمره

الف) حینَئذٍ نَزَلَ الرّاکِبونَ مِن مَرا کِبِهم.

ب) لِقاکَ هَواﻯَ رِضاﻯ مُنَاﻯَ.

عین نوع الافعال المعتلة و اعلالها: 5/1 نمره

تَخُونُونَ ( ) نَسِیَتْ ( )

خِفتُم ( )هَدَیا ( )

املأ الفراغ بالفعل المناسب : 2 نمره

الف) انتم . . . . . . (سارَ ) ب) انا . . . . . . (وَصَفَ )

ج) انتِ . . . . . . (یقُولُ ) د) انتم . . . . . . (دَعا)

صحح الاخطاء( 4 خطأ ) 2 نمره

سأل أحدَ الامراءُ حکماءَ بلده عن أخطرَ الامراضِ و طلب منهُ ان یَصفوا له دواءٌ .

إملأ الفراغ: 1 نمره

الف) إن الارضَ ........ها عبادی الصالحون ( المضارع للغائب من«ورث» )

ب) .............علینا، إنک انت التواب الرحیم ( الآمر للمخاطب من « تابَ »)

1 نمره

ترجم الکلمة : 5/0 نمره

أن یأتُوا :

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

تست عربی 2 عمومی درس 1.2

س1- کلمات زیر خط دار را با توجه به جمله ترجمه کنید: 3 نمره

الف- اَللّهُمَّ انْهَجْ لـى إلـی مَحَبَّتِکَ سَبیلاً سَهْلَةً. 1- 2-

ب- فقد ألْجَأتْنـى الضَّرورةُ إلـی خدمةِ النّاسِ. 1- 2-

ج- ذُقْ یا علـىُّ ! هذا جَزاءُ مَن نَسِـﻰَ الْمَساکیـنَ. 1- 2-

س2- نوع معرفه های مشخص شده را بنویسید: 2 نمره

الف- العاقل مَنْ ابتعد عن الباطل.

ب- المطهرونَ هُم اهلُ البیتِ.

س3- جاهای خالی را ( در تحلیل صرفی و اعراب) کامل کنید: 2 نمره

القرآنُ شفاءٌ و رحمةٌ للمؤمنینَ.

التحلیل الصرفی


الاعراب


شفاء: . . . . ، مفرد، . . . . . ، جامد، معرف . . . .


خبر و . . . . . . بالضّمة


المؤمنین: اسم، جمع . . . . . للمذکر، . . . . . . . ، . . . . . .


. . . . . . . . . .



س4- گزینه های صحیح را برای جاهای خالی انتخاب نمایید:2 نمره

الف- هؤلاء ........ ( مجاهدونَ – مجاهدانِ – مجاهدینَ )

ب‌- . . . . یذهبانَ الی المساجد. ( التلامیذُ – التلمیذانِ – التلمیذانُ )

ت‌- . . . العلمِ یشکرُ ربّه کل یومٍ . ( ذا – ذو – ذی )

ث‌- عاتبْ . . . بالإحسان الیه. ( اخُوکَ – اخُکَ – اخاکَ – اخَکَ )

س5- خطاهای جمله زیر را تصحیح کنید و در مقابل شماره ها بنویسید: (4 خطا) 1 نمره

تُدافِعُ المستضعفینَ عنْ هویته فی العالمٌ .

1- 2- 3- 4-

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

آزمون عربی2 از درس 6.7

س1- کلمات زیر خط دار را با توجه به جمله ترجمه کنید: 3 نمره

الف- اِذْهَبْ إلَیْهِ لِتَحْصُلَ علـی شـﻰءٍ. 1- 2-

ب- سیـرى علـی الْمَوتِ لاتَنْحَنـى. 1- 2-

ت- کَیفَ تَأمُرُنـى أنتَ أن أفْتَحَ بیتَ الْمالِ. 1- 2-

س2- اعراب فعلهای مضارع را مشخص نمایید: 2 نمره

الف- المسلمونَ یجاهدونَ فی سبیل الله.

ب- اُمرتم أن تتعاونوا علی البرّ و التقوی.

ج- لِینفقْ ذوسعةٍ من سعتهِ .

د- الکفار لم یؤمنوا بما انزل الله.

س3- جاهای خالی را ( در تحلیل صرفی و اعراب) کامل کنید: 2 نمره

إن تنصروا الله ینصرکم.

التحلیل الصرفی


الاعراب


تنصروا: فعل . . . . . للمخاطـبین. ، . . . ثلاثی


فعل . . . . . بحذف . . . . . الاعراب.


کم : اسم ، ضمیر . . . . . ، معرفة ، . . . . . . . .


مفعول و . . . . . . . . ، . . . . . . .


س4- گزینه های صحیح را برای جاهای خالی انتخاب نمایید:2 نمره

الف- احبّ انْ . . . . القرآن. (أتعلمَ – أتعلمُ – أتعلمِ )

ب- هم یتعلمون لکی . . . . لغةً حیةً . (یفهمونَ – یفهما – یفهموا )

ت- اصبرْ حتّی . . . . راتبی من بیت المال.( آخُذَ – آخُذُ – آخُذْ )

ث- . . . . الانسانُ ربَّهُ . ( لِیَعْبُدُ – لِیَعْبُدْ – لِیَعْبُدَ )

س5- خطاهای جمله زیر را تصحیح کنید و در مقابل شماره ها بنویسید: (4 خطا) 1 نمره

أنتُم تَجتهدُوا فی أعمالکنَّ و یَنجَحنَ فِی الأُمورٍ .

1- 2- 3- 4-

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

سؤالات امتحانی نوبت دوم
‌نمونه شماره 1




1- للترجمة (چهار عبارت از پنج عبارت زیر را ترجمه کنید)


الف) نبعثُ رسولا مع هدایا الی حاکم الحبشةِ و نطلبُ منهمْ تسلیمُ المهاجرین
ب) یُشَجْع القرآنَ الناس علی الاستفادة من الطیباتِ التی تضمن سلامة الابدان
ج) وزعوا الماءَ علیهم و علینا بالتّساوی و غداً یأتی الفرجُ
د) یا عبادَ اللهِ توبوا / فهو کهْفُ التائبینا
ه‍) فماذا ترَکَت الطیبةُ للفراشة الصّغرةِ : ابنتها الجمیلة‌؟




2 – عین الصحیح :


الف)‌نعْلّمْ حسن الاستماع کما نتعلّم حسن الحدیث
خوب گوش کردن را .......همانطور که خوب صحبت کردن را ........
بیاموز – آموختی
می آموزی – آموختی
بیاموز – می آموزی

ب) منْ عذبَ لسانُه کثرا خوانُه
هر کس زبانش شیرین باشد برادرانش (دوستانش) زیاد می شوند.
هر کس زبانش دیگران را عذاب دهد برادرانش (دوستانش) پراکنده می شوند.

ج) اولئک الذین صوتوا و اولئک هم المتقّون
آنان کسانی اند که راست گفتند و آنان همان پرهیزگارانند
آنان که راست می گویند همان پرهیزگارانند


د) پیام آیه «أتامرون النّاس بالبّر و تنْسونَ انفُسَکُمْ» کدام است؟
باید امر به معروف کرد
انسان باید به علم خود عمل کند
لزوم نهی از منکر را نباید فراموش کرد
انسان باید خود نیکوکار باشد و سپس دیگران را به کار نیک سفارش کند




3- الف) ترجم کلمتین من هذه الکلمات :( تنها دو کلمه از کلمات زیر را ترجمه کنید)
الشّفیق - اسجع - الصُرضّات - الاسقاط

ب) اکتب الکلمة المطوبة
متضاد (کافر) - مترادف (رثوم)




4 – اکمل الفراغ بالکلمة المناسبة


الف) وعدَ اللهُ .........بالنّصر (المؤمنُ – المؤمنِ – المؤمنَ)
ب‌) و المؤمنون و لا یکذبون ابداً ( یصدقُ – یصدقونَ – یصدقانِ)
ج) احسنِ الی .... کما احسنَ لاله الیک (الناسُ – الناسَ – الناسِ)
د) دَخَلوا فی بلادی خفی امنٍ و راحةٍ ( الذین – الذی – الّتی)
ه‍) هُم .....باموالهم و انفسهم (یُجاهدُ – یُجاهدْتََ – یجاهدونَ)
و) اسم موصول .......برای کلمه مفرد مذکر و اسم موصول ........برای کلمه جمع مؤنث بکار می رود.




5 – للتعریب (یکی از دو جمله زیر را به عربی برگردانید)


مسلمانان برای کاری مهم در مسجد جمع می شوند
مؤمنان روز زندگی به خدا توکل می کنند




6 – الف) الکمل الفراغ بالضمیر المناسب


مشغولون بمطالعة درس..... و ..... تُکفرونُ فی الامتحان
ما مشغول مطالعه درسمان هستیم و شما به امتحان فکر می کنید

ب) اکمل الجملة التالیة
الطالبة المجتهدة هی التی تنجَحُ فی درسها = الطالبُ المجتهدُ هو ..... فی درس....

ج) اکمل احدی المملتین بالصیغة المناسبة ( یکی از دو جمله زیر را با صیغه مناسب فعل کامل کنید)
یا ایّها النّبی ......الکُفّارَ المنافقین (فعل امر من «جهد» من باب مفاعله)
.... اویسٌ منْ موضع الشّمس (فعل مضارع من «فشُ» من باب تفعیل)




7 – الف) عین المبتدا و الخبر ( در یکی از جملات زیر مبتدا و خبر را مشخص سازید)


شرف المکان بالمکین
خیرالامور اوسطها

ب) اجعل احدی الحملتین جملة فعلیة ( یکی از دو جمله اسمیه زیر را تبدیل به جمله فعلیه نمائید)
المؤمنون یأمُرون بالمعروفِ
التلمیذ تانِ ساعدتا امّهما

ج) ترجم العبارات و عیّن نوع الخبرین فیها
یا کمیلُ ، العلم خیرٌ من المال ، العلمُ یُحرسک.




8 – عین نوع المستقلات التی اشیر الیها بخطّ


قال زکریا (ع) و المنکرات شایعة و انا شیخُ کبیر السّن




9 – اجعل الکلمات التی تحتها خط فی الجدولِ واذکر حرکتها


هو وجد طریقة محل هذه المُسلکة

کلمه حرکت
معرب مبنی
هو مبنی بر فتح





10 – الف) صحح الاخطاء فی الاعراب :
العاقل یغتَنمُ الفرصة الحیاة


العاقل : فاعل و مرفوع
الفرصة : مفعول و مجرور
یغتنم : فعل ماضٍ منصوب

ب) للتحلیل الصرفی (یکی از دو کلمه ی زیر را تجزیه کنید)
العاقل =
یغْتنم =




11 – عین اعراب الکلمات التی تحتها خط
ارسل اهلُ الکوفة الرسائل لدعوة الامام (ع)



مبتدا خبر فاعل مفعول به مجرور به حرف جر




12 – اقرأ النّص واجب عن الاسئلة
خضَر الورد الصلاة الجُملة و حینما شاهدَ امیرالمؤمنین یتروَحُ بکمه سألَ والدهُ : هلْ یشْعر امیرالمؤمنین بالحرّ الشّدید اجابَ والدِهُ : لا، بلْ ، هوَ یُخَفّفُ قمیصه . هوَ غسلة قبل حضورة الصّلاة .


الف) ما ذا عمل امیرالمؤمنین اثناء الصلاة ؟
ب) منَ حفرَلصلاة الجمعة؟
ج) هلْ شعرَ امیرالمؤمنین بالحّر الشّدید؟
د) مَنْ غَسَلَ قمیصِهُ قبلُ حضورهِ الصّلاة
ه‍) ترجم الکلمتین (ترجمه دو کلمه زیر را با توجه به متن بنویسید)
کمّ =
یَشْعر ﺑِ=

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

عربی ۱



نمونه شماره 2 : (بدون پاسخ)




1 – ترجم بالفارسیة


الف) هَبْ لی حُکْماً و الْحِقْنی بالصّالحین
ب) نَحْنُ اجْتَمَعْنا هُنا لکتریم تلمیذ مثالیّ
ج) انّ عاقبتَ فانتَ المُنصف
د) لماذا لا تبادرون ببناء المستشفی




2 – اکمل الفراغ مناسباً للضمیر



مضارع(کرم) هم هن هما باب انتما انتن انتم
افعال



3 – ترجم الکلمات التالیة


بالعربیة:
آستین:
گوارا باد :

بالفارسیه :
المألوفة :
لا تجزعی :




4 – اکمل الجدول التالی :



ماضی ماضی منفی مضارع مضارع منفی نهی
تَصرُخینَ



5 – عیّن اعراب الکلمات التی اشیر الیها بخطٍ


الف) شربَ الطفّل الماء
ب) العلمُ مفیدٌ




6 – وزن کلمات روبرو را بنویسید :


انتظار
مفْتاح




7 – پاسخ کوتاه بدهید :


الف) فعل تَضارَبَ ماضی است یا مضارع ؟
ب) باب تفعیل چند حرف زائد دارد؟
ج) ملاک تشخیص مجرد یا مزید بودن فعل کدام صیغه است؟
د) همزه فعل امردر باب افعال چه حرکتی دارد؟




8 – کلمات زیر از چه باب هایی هستند؟


یَسْتضعفُونُ
جاهدی
تبسّم
یتعارضُ




9 – اسم فاعل و اسم مفعول بسازید


ثلاثی مزید (اعْتَمَد)
اسم فاعل:
اسم مفعول:

ثلاثی مجرد (کَتَبَ)
اسم فاعل:
اسم مفعول:




10 – عیّن نوع المشتق:


بدیع :
منجمد:
افْضلْ:
رنّان:




11 – در جمله «انتما تشکرون ربکما» ضمیرهای زیر را مشخص کنید:


الف) ضمیر متصل فاعلی
ب) ضمیر متصل به هر سه قسم کلمه:
ضمیر منفصل :




12 – در جمله زیر به جای هُوَ، أنتَ قرار دهید و جمله را بازنویسی کنید و تغییرات لازم را بدهید.


هُوَ یَشکُرُ ربّهُ




13 – عیّن الصحیح فی التحلیل الصرفی الکلمات الّتی تحتها خطّ
قالت الفراسةُ الصغیرة للطبیعة


قالت :
الف) ماضٍ ، للغائب، مجرد، ثلاثی
ب) فعل مضارع ، للمخاطبة ، مزید ثلاثی
ج) فعل ماضٍ ، للغائبة ، مجرد ثلاثی

الصغیرةُ : الف) اسم، مثنی ، مؤنث ، مشتق
ب) اسم مفرد، مذکر ، جامد
ج) اسم ، مفرد ، مؤنث ( صفت مشبهه)




14 – ترجمه آیات زیر را کامل کنید :


الف) یا ایّهاالناسُ اعْبدوا ربکّم و لذی خلَقَکُمْ
ای مردم ، پروردگار ........را که ........را آفریده است پرستش کنید

ب) یا ایّها المدثّر فاَنذر و ربَکَّ فکبّر
ای جامه در سر کشیده، ، برخیز و بیم ده و پروردگارت را .......

ج) و یَخْرُجُ مِنْهُما اللؤلؤ المرجانُ
از هر دو دریا مروارید مرجان ..............

15 – اُکتب الکلمات التالیة مع ضمیر « الیاء»
أَمرَ
مدرسة

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

درس 10
فیه شفاءُ للناس ِ : در آن برای مردم شفاست


کلمه ها و ترکیب های تازه :
اعْتمَرَ : به شمار آورد
الرّائد : پیش آهنگ
اغْتنمَ : غنیمت شود
الزّیت : روغن
اغْنی : غنی تر
الشکریاّت : مواد قندی
ضمنَ : ضمانت کرد
البصَلَ : پیاز
الطاقة : نیرو
التانّی : درنگ کردن
عطَفَ : عطوفت به خرج داد
التّطهیر: ضدعفونی کردن
غفّنَ : برهم گذاشت
تقدّمَ : پیشرفت کرد
الفضائلُ : جمع فضیلت
والتّین : انجیر
القیمةَُ الغذائیة : ارزش غذایی
الاعجابَ : شگفتی
اللّبن : شیر
الاملاح : مواد معدنی
المبید : نابود کننده
تربّی : تربیت شد
مکین : صاحب منزلت
الثّقافة ُ : فرهنگ
الثّقافةُ : فرهنگ
الْممرقّباتِ : پرستار
الجنیّ : تازه چیده شده
المنهاج : راه روشن
سبّبَ : باعث شد
الکُرباتُ الحمراء : گلبول قرمز
سبعون : هفتاد
متّغیر : تشخیص داد
الحضارة : تمدن




قواعد درس دهم :


جمله اسمیه : جمله ای است که غالباً با اسم شروع می شود و دو رکن دارد
مبتدا، خبر
1. مبتدا : اسمی که غالباً در ابتدای جمله می آید و درباره آن خبر می دهیم مانند (المؤمن) در جمله (المؤمن صبورُ)
2. خبر : کلمه یا کلماتی است که غالباً بعد از مبتدا می آیاد و درباره مبتدا خبرمی دهد و معنی جمله را کامل می کند. مانند : (صبور) در جمله المؤمن صبورٌ اعراب مبتدا و خبر هردو رفع است و به عبارت دیگر مبتدا و خبر مرفوع هستند و علامت رفع آنها غالباً ( -ٌ یا –ُ ) است.
خبر معمولاً از لحاظ مذکر و مؤنث از مبتدا تبعیت می کند.
جاءَ الطالبُ : فعل و فاعل
الطالبُ جاء : مبتدا و خبر

برای یافتن خبر پی بردن به مفهوم عبارت راهگشاست. ترجمه و معنای جمله خبر را مشخص می کند.

خبر غالباً به یکی از سه صورت زیر می آید :
1. مفرد (مؤمن صبورٌ)
2. جمله فعلیه (المسلمُ یَصْدقُ)
3. جار و مجرور(النجاةُ فی الصّدق)

اعراب کلمات مبنی ( ضمایر، اشاره ، ....) محلی است.
اعراب جمله و شبه جمله نیز محلی است.
بنابراین در مبتدا و خبر، ضمایر و اسم های اشاره و جمله ها و شبه جمله ها محلاً مرفوع می باشند.
محلی یا محلاً : یعنی کلمه مورد نظر در محلی قرار گرفته که اعراب خاصی را می طلبد اما از گرفتن آن ناتوان است.
مثلاً وقتی می گوئیم : هذا در جمله هذا کتابٌ
محلاً مرفوع است یعنی این کلمه در محلی و موقعیتی واقع شده که باید مرفوع می شد اما از گرفتن اعراب رفع ناتوان است.




تمرین اول ، درس دهم
1 – اجعل الجملة التالیة فی مکان مناسب من الجدول


1. الحمدالله ِربّ العالمین
2. الرائد لا یکذبُ اهلَه
3. هولاءِ مصابیح الامّة
4. الصدْقُ رآسُ الفضائل
5 – شرف المکان با تمکینٍ

الجله الاسمیه
ردیف مبتدا خبر نوع خبر
1 الحمد لله جار و مجرور
2 الرائد لا تکذیب اهله جمله فعلیه
3 هولاء مصابیح مفرد
4 الصدق راس مفرد
5 شرف بالمکین جار و مجرور

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

2 – اجعل الفاعل المبتدا فاعلاً و غیرٌ ما یَلْزمٌ
فاعل را به مبتدا و مبتدا را به فاعل تبدیل کن و تغییرات لازم را بده


1. یأمُرُ المؤمنون بالمعروفُ .
مؤمنان امر به معروف می کنند
المؤمنون یأمرُون بالمعروف

2 – یعطفُ الوالدانِ علینا .
پدرو مادر با ما محبت می کنند
الوالدانِ یعطفان علینا

3 - تجتمعُ المَسلماتُ فی المسجد.
زنان مسلمان در مسجد جمع می شوند
المسلماتُ یحْتمعْنَ فی المسجد

4 – المسلمونَ رفعوا اعْلام الحضارة فی العالم.
مسلمانان پرچمهای تمدن را در جهان برافراشتند
رفع المسلمونَ اعلام الحضارة فی العالم




3 – میّز الخطا فی کلّ عبارةٍ ثم اکتُب الصحیح ...
اشتباه را در هر عبارت مشخص کن و صحیح را بنویس


1 . الغّرةُ لا یحْصِلُ بالتکاسُلِ.
لا تحْصُلْ / عزت با تنبلی بدست نمی آید

2 . المُعلّمٌ انبیاء اللامّة ِ
المعلّمونَ / معلمها پیامبران ملت ها هستند

3 . حُسنُ الخُلقِ من ثمراتِ الأدبِ
حُسْنُ / خوش اخلاقی از ثمرات ادب است

4 . التواضعُ تَرْفعُ قیفة الانسانِ
یَرْفَعَُ / قیفة / فروتنی ارزش انسان را بالا می برد




5 – اکمل الفراغ فی الاعراب و التحلیل الصّرفی :
جای خالی را در ترکیب و تجزیه کامل کن


العاقل یغْتَنمُ الفرصة فی الحیاة
العاقل :‌اسم ، مفرد - مذکر مشتق ، اسم فاعل، معرب / مبتدا و مرفوع و ... الجملة اسمیه

یغتنم :‌فعل مضارع - للغائب مزید ثلاثی - متعدٍ :‌معرب
فعلٌ : مرفوع و فاعله ضمیر «هو» المستتر و الجملة فعلّیة ٌ و خبر و مرفوع محلاً

الفرصة ٌ : اسم ، مفرد، مؤنث، جامد، معرب / مفعول و منصوب

فی : حرف جرّ ، مبنی علی السکون

الحیاة : اسم مفرد، مؤنث جار و مجرور ، معرب / مجرور به بحرف جرّ / فی الحیاة :‌جار و مجرور