☾♔TALAYEH_A♔☽
کاربر نگاه دانلود
- عضویت
- 2017/05/18
- ارسالی ها
- 35,488
- امتیاز واکنش
- 104,218
- امتیاز
- 1,376
درس ششم : ضمیر
ضمائر انواع مختلفـﯽ دارند . ما در اینجا این چند نوع را به چند صورت بیان مـﯽ کنیم :
فـقـط مخصوص
مضارع و امر
مشترک در فقط مخصوص
ماضـﯽ و مضارع و امر ماضـﯽ
1 . مرفوع ( فاعلـﯽ ) : ا – و – نَ / تَ – تما – تم – تِ – تما – تـُنَّ – تُ – نا / یــ
1 . متصل
2 . منصوب و مجرور ( مفعولـﯽ و اضافـﯽ ) :
غائب : هُ – هما - هُم – ها – هما – هُنَّ /
مخاطب : کَ – کما – کُم – کِ – کما – کُنَّ /
متکلم : ی - نا
ضمائر
1 . مرفوع : غائب : هُوَ – هُما – هُم – هی – هُما – هُنَّ /
مخاطب : أنتَ – أنتما – أنتم – أنتِ – أنتما – أنتنَّ /
متکلم : أنا - نحن
2 . منفصل
2 . منصوب : غائب : إیّـا هُ – إیـّا هما – إیـّا هم – إیـّا ها – إیـّا هما – إیـّا هُنَّ /
مخاطب : إیـّا کَ – إیـّا کُما – إیـّا کُم – إیـّا کِ – إیـّا کُما – إیـّا کُنَّ /
متکلم : إیـّایَ – إیـّا نا
توجه :
1 . دلیل نام گذارﻯ این ضمائر به عنوان مرفوع یا منصوب و یا مجرور ، حرکتشان نیست ؛ بلکه حالت اعرابـﯽ
آنها ست . به عبارتـﯽ دیگر نقش آنها ، که مثلاً مبتدا واقع مـﯽ شود یا مفعول و ....
همیشه 2 . نقش ضمائر ( ترکیب ) :
الف ) ضمائر متصل مرفوع متصل به فعل هستند و فاعل ( و یا نائب فاعل [ مربوط به سال دوم ] )
* متصل به فعل شوند :
اسمشان : ضمیر متصل منصوب
نقششان : مفعول ( ومحلاً منصوب )
اگـر * متصل به اسم شوند :
ب ) ضمائر متصل منصوب و مجرور اسمشان : ضمیر متصل مجرور
نقششان : مضاف إلیه ( و محلاً مجرور )
* متصل به حرف جر شوند :
اسمشان : ضمیر متصل مجرور
نقششان : محلاً مجرور به حرف جر
مثال : کـَـتـَبـا که « الف » آن ، فاعل است . ( آن دو مرد نوشتند . )
کـَتـَبـَهُ که ضمیر« هُ » در آن ، مفعول است . ( آن را نوشت . )
کِـتا بـُهُ که ضمیر « هُ » در آن مضاف إلیه است . ( کتاب او )
همیشه مـِـنـْهُ که ضمیر « هُ » در آن ( محلاً ) مجرور به حرف جر است . ( از او )
ج ) ضمائر منفصل مرفوع مبتدا هستند و در این صورت اول جمله مـﯽ آیند .
گاهـﯽ هم براﻯ تأکید از آنها استفاده مـﯽ شود ، که در این صورت بسته به
همیشه نوع تأ کید در قسمتهاﻯ مختلف جمله از آنها استفاده مـﯽ شود .
د ) ضمائر منفصل منصوب م مفعول هستند و معمولاً بعد از فعل مـﯽ آیند . زمانـﯽ از این مفعول استفاده
مـﯽ کنیم که بخواهیم تأکید کنیم .
در مواقعـﯽ اندک و براﻯ تأکید بیشتر ، از این گونه ضمائر در اول جمله
و قبل از فعل استفاده مـﯽ شود .
مثال : هُوَ ذَهَبَ . که « هُوَ » در این جمله ، مبتدا است . ( او رفت . )
کـَـتـَبـْتـُهُ أنا . که « أنا » در این جمله تأکیدﻯ براﻯ فاعل (یعنـﯽ ضمیر تُ) است.(خودم (یا : من ) آن را نوشتم.)
نـَعْـبُـدُ إیـّاکَ . که « إیاک » در اینجا مفعول است و بر آن تأکیدﻯ شده است . ( تو را مـﯽ پرستیم . )
إیـّاکَ نـَعْـبُـدُ . که « إیاک » در اینجا باز هم مفعول بوده و مقدم شدن آن بر فعل به دلیل تأکید بیشتربر آن است .
( تنها تو را مـﯽ پرستیم . )
3 . ضمائر منفصل منصوب ، هر کدام یک کلمه هستند . مثلاً « إیـّا ه ُ » ( به معنـﯽ او را ) یا « إیـّا ی » ( به معنـﯽ
مرا ) .
1. ضمائر متصل مرفوع
4 . از بین ضمائرمذکور ، 3 ضمیر مشترک وجود دارد : الف ) نا : مشترک در 2 . ضمائر متصل منصوب
3 . ضمائر متصل مجرور
ب) هُـما 1 . ضمائر متصل منصوب
ج ) هُـم مشترک در 2 . ضمائر متصل مجرور
د ) هُـنَّ 3 . ضمائر منفصل مرفوع
طرز تشخیص : مفهوم جمله و نقش این گونه ضمائر مـﯽ باشد .
5 . معانـﯽ تمام ضمائر در جداول مخصوص به خود ، خواهد آمد .
ضمائر انواع مختلفـﯽ دارند . ما در اینجا این چند نوع را به چند صورت بیان مـﯽ کنیم :
فـقـط مخصوص
مضارع و امر
مشترک در فقط مخصوص
ماضـﯽ و مضارع و امر ماضـﯽ
1 . مرفوع ( فاعلـﯽ ) : ا – و – نَ / تَ – تما – تم – تِ – تما – تـُنَّ – تُ – نا / یــ
1 . متصل
2 . منصوب و مجرور ( مفعولـﯽ و اضافـﯽ ) :
غائب : هُ – هما - هُم – ها – هما – هُنَّ /
مخاطب : کَ – کما – کُم – کِ – کما – کُنَّ /
متکلم : ی - نا
ضمائر
1 . مرفوع : غائب : هُوَ – هُما – هُم – هی – هُما – هُنَّ /
مخاطب : أنتَ – أنتما – أنتم – أنتِ – أنتما – أنتنَّ /
متکلم : أنا - نحن
2 . منفصل
2 . منصوب : غائب : إیّـا هُ – إیـّا هما – إیـّا هم – إیـّا ها – إیـّا هما – إیـّا هُنَّ /
مخاطب : إیـّا کَ – إیـّا کُما – إیـّا کُم – إیـّا کِ – إیـّا کُما – إیـّا کُنَّ /
متکلم : إیـّایَ – إیـّا نا
توجه :
1 . دلیل نام گذارﻯ این ضمائر به عنوان مرفوع یا منصوب و یا مجرور ، حرکتشان نیست ؛ بلکه حالت اعرابـﯽ
آنها ست . به عبارتـﯽ دیگر نقش آنها ، که مثلاً مبتدا واقع مـﯽ شود یا مفعول و ....
همیشه 2 . نقش ضمائر ( ترکیب ) :
الف ) ضمائر متصل مرفوع متصل به فعل هستند و فاعل ( و یا نائب فاعل [ مربوط به سال دوم ] )
* متصل به فعل شوند :
اسمشان : ضمیر متصل منصوب
نقششان : مفعول ( ومحلاً منصوب )
اگـر * متصل به اسم شوند :
ب ) ضمائر متصل منصوب و مجرور اسمشان : ضمیر متصل مجرور
نقششان : مضاف إلیه ( و محلاً مجرور )
* متصل به حرف جر شوند :
اسمشان : ضمیر متصل مجرور
نقششان : محلاً مجرور به حرف جر
مثال : کـَـتـَبـا که « الف » آن ، فاعل است . ( آن دو مرد نوشتند . )
کـَتـَبـَهُ که ضمیر« هُ » در آن ، مفعول است . ( آن را نوشت . )
کِـتا بـُهُ که ضمیر « هُ » در آن مضاف إلیه است . ( کتاب او )
همیشه مـِـنـْهُ که ضمیر « هُ » در آن ( محلاً ) مجرور به حرف جر است . ( از او )
ج ) ضمائر منفصل مرفوع مبتدا هستند و در این صورت اول جمله مـﯽ آیند .
گاهـﯽ هم براﻯ تأکید از آنها استفاده مـﯽ شود ، که در این صورت بسته به
همیشه نوع تأ کید در قسمتهاﻯ مختلف جمله از آنها استفاده مـﯽ شود .
د ) ضمائر منفصل منصوب م مفعول هستند و معمولاً بعد از فعل مـﯽ آیند . زمانـﯽ از این مفعول استفاده
مـﯽ کنیم که بخواهیم تأکید کنیم .
در مواقعـﯽ اندک و براﻯ تأکید بیشتر ، از این گونه ضمائر در اول جمله
و قبل از فعل استفاده مـﯽ شود .
مثال : هُوَ ذَهَبَ . که « هُوَ » در این جمله ، مبتدا است . ( او رفت . )
کـَـتـَبـْتـُهُ أنا . که « أنا » در این جمله تأکیدﻯ براﻯ فاعل (یعنـﯽ ضمیر تُ) است.(خودم (یا : من ) آن را نوشتم.)
نـَعْـبُـدُ إیـّاکَ . که « إیاک » در اینجا مفعول است و بر آن تأکیدﻯ شده است . ( تو را مـﯽ پرستیم . )
إیـّاکَ نـَعْـبُـدُ . که « إیاک » در اینجا باز هم مفعول بوده و مقدم شدن آن بر فعل به دلیل تأکید بیشتربر آن است .
( تنها تو را مـﯽ پرستیم . )
3 . ضمائر منفصل منصوب ، هر کدام یک کلمه هستند . مثلاً « إیـّا ه ُ » ( به معنـﯽ او را ) یا « إیـّا ی » ( به معنـﯽ
مرا ) .
1. ضمائر متصل مرفوع
4 . از بین ضمائرمذکور ، 3 ضمیر مشترک وجود دارد : الف ) نا : مشترک در 2 . ضمائر متصل منصوب
3 . ضمائر متصل مجرور
ب) هُـما 1 . ضمائر متصل منصوب
ج ) هُـم مشترک در 2 . ضمائر متصل مجرور
د ) هُـنَّ 3 . ضمائر منفصل مرفوع
طرز تشخیص : مفهوم جمله و نقش این گونه ضمائر مـﯽ باشد .
5 . معانـﯽ تمام ضمائر در جداول مخصوص به خود ، خواهد آمد .
