VIP ❖ زمین شناسی ❖

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

نگارخانه

• 
  
  
  
• 
  
  
  
• 
  
  
  
• 
  
  

دوران دیرینه‌زیستی
کامبرین اردویسین سیلورین دوونین کربنیفر پرمین
منابع

• Wikipedia contributors, "Cambrian," Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed January 8, 2008).

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ کامبرین موجود است.
[نمایش]

• ن
• ب
• و

زمان‌های زمین‌شناسی
[نمایش]

• ن
• ب
• و

تاریخ زمین‌شناختی زمین بر پایه مقیاس زمانی زمین‌شناسی

رده‌ها:

• کامبرین
• دوره‌های زمین‌شناسی
• دیرینه‌زیستی

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

کانی‌شناسی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به ناوبری پرش به جستجو

کلکوسیت، یک سنگ معدنی مس
کانی‌شناسی یکی از شاخه‌های زمین‌شناسی است که به بررسی ویژگی‌های شیمیایی، ساختار بلورین و ویژگی‌های فیزیکی کانی‌ها می‌پردازد. پژوهش بر روی فرایندهای پیدایش و نابودی کانی‌ها نیز در گستره بررسی‌های این دانش قرار می‌گیرد. تا سال ۲۰۰۴ (میلادی)، بیش از ۴۰۰۰ گونه کانی توسط انجمن جهانی کانی‌شناسی (IMA) شناسایی شده‌است. از این تعداد، ۱۵۰ کانی را می‌توان جزو کانی‌های معمول و ۵۰ کانی را می‌توان از کانی‌های تا اندازه‌ای کمیاب به‌شمار آورد. بقیه آن‌ها، کانی‌های نادر یا بسیار کمیاب هستند.

منابع

• Mineralogy. (2014, May 1). In Wikipedia, The Free Encyclopedia. Retrieved 10:41, July 20, 2014

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ کانی‌شناسی موجود است.
[نهفتن]

• ن
• ب
• و

زمین‌شناسی
ترکیب و ساختار
ژئوشیمی • بلورشناسی • سنگ‌نگاری • سنگ‌شناسی
زمین‌شناسی تاریخی
چینه‌شناسی • دیرین‌شناسی • دیرینه‌اقلیم‌شناسی
زمین‌شناسی جنبشی
زمین‌شناسی ساختاری • زمین‌پویایی‌شناسی • زمین‌ساخت صفحه‌ای • ژئومورفولوژی
زمین‌شناسی آب
آب‌زمین‌شناسی • یخچال‌شناسی • زمین‌شناسی دریایی
ژئوفیزیک
ژئودزی • لرزه‌شناسی • میدان مغناطیسی زمین • ژئوفیزیک ریاضی • نقشه‌برداری ژئوفیزیک • زمین‌ساخت‌فیزیک
کاربردها
زمین‌شناسی اقتصادی • زمین‌شناسی مهندسی • زمین‌شناسی سیاره‌ای
رده‌ها:

• کانی‌شناسی
• زمین‌شناسی
• سنگ‌شناسی
• علوم زمین
• گردآوری

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

کاوسنگ
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به ناوبری پرش به جستجو

بخش‌های یک توده نفوذی ماگما:
۱. کوژسنگ (لاکولیت)
۲. آذرین‌تیغه کوچک
۳. ژرف‌سنگ (باتولیت)
۴. آذرین‌تیغه (دایک)
۵. آذرین‌لایه (سیل)
۶. تنوره آتشفشانی (پایپ)
۷. کاوسنگ (لوپولیت)
کاوسنگ یا لوپولیت (به انگلیسی: Lopolith) به توده‌ای از سنگ‌های نفوذی گفته می‌شود که بر اثر نفوذ ماگما به داخل لایه‌های زمین به‌وجود می‌آید و شکلی همانند بشقاب دارد.[۱]

لوپولیت از انجماد مواد آتشفشانی تشکیل می‌شود که با وسعت زیاد به‌صورت یک ناودیس در بین لایه‌های رسوبی تشکیل می‌شود و قسمت تحتانی آن محدب است.[۲] قطر لوپولیت گاهی تا ده‌ها کیلومتر و ضخامت آن تا صدها متر می‌رسد. ماگمای تشکیل دهنده لوپولیت معمولاً از نوع بازی است. مهم‌ترین لوپولیت در ژیرمان سودبری در ایالت انتاریو کانادا واقع است و از نظر مواد معدنی دارای اهمیت زیادی است و تقریباً ۷۵٪ نیکل و نیمی از پلاتین و مقداری از مس دنیا را تأمین می‌کند.[۳]

جستارهای وابسته

• باتولیت (ژرف‌سنگ)
• لاکولیت (کوژسنگ)
• سیل (آذرین‌لایه)
• دایک (آذرین‌تیغه)

منابع

• شایان، سیاوش. فرهنگ اصطلاحات جغرافیای طبیعی. انتشارات مدرسه، ۱۳۸۴.

• درویش‌زاده، علی. اصول آتشفشان‌شناسی. دانشگاه تهران، ۱۳۶۸.

1. معیری، مسعود. فرهنگ واژه‌های ژئومورفولوژی. دانشگاه اصفهان، ۱۳۹۱.

رده‌ها:

• آتشفشان‌شناسی
• توده‌های نفوذی
• سنگ‌شناسی
• سنگ‌های آذرین
• واژگان زمین‌شناسی
• واژگان زمین‌ریخت‌شناسی

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

کرتاسه
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به ناوبری پرش به جستجو
زمان‌بندی زمین‌شناسی
پیدازیستی (فانروزوئیک) نوزیستی (سنوزوئیک) کواترنری
نئوژن
پالئوژن
میانه‌زیستی (مزوزوئیک) کرتاسه
ژوراسیک
تریاس
دیرینه‌زیستی (پالئوزوئیک) پرمین
کربونیفر
دوونین
سیلورین
اردویسین
کامبرین
نهان‌زیستی (پرکامبرین) پیشین‌زیستی (پروتروزوئیک)
نخست‌زیستی (آرکئن)
پیشازیستی (هادئن)
دوره کرتاسه بعد از تریاس و ژوراسیک سومین دوره دوران میانه‌زیستی است که در ۱۴۵٫۵ تا ۶۵ میلیون سال پیش بود و در واقع هفتاد میلیون سال به طول انجامید و از این لحاظ طولانی‌ترین دوره در میانه‌زیستی است. نام این دوران اولین بار در سال ۱۸۲۲ (میلادی) توسط امالیوس دالوا به رسوبات کربناته گل سفیدی در جنوب انگلستان گرفته شد. کرتاسه به دو دوره کرتاسه پیشین و کرتاسه پسین تقسیم می‌شود. در دوره کرتاسه آب و هوا گرم و معتدل بوده و گیاهان پرگل و گیاهان نهان‌دانه در سطح زمین پراکنده شدند.بی‌مهرگانی همچون شاخ‌قوچی‌ها ammonite و فشنگچه‌ها belemnite نیز در این دوران وجود داشتند.

تیرانازور از بزرگترین شکارچیانی بود که در دوره کرتاسه پسین می‌زیست
در اواخر دوره کرتاسه برخی پستانداران کوچک بوجود آمدند و همچنین دراین دوره دایناسورها و آمونیت‌ها منقرض شدند. قاره‌ها در دوره‌های قبلی از یکدیگر جدا شده بودند و تنها قاره آفریقا از آمریکای جنوبی در دوره کرتاسه پیشین از هم جدا شدند. همچنین دانشمندان به این نتیجه رسیدند که در این دوره و در ۹۱ الی ۹۲ میلیون سال قبل به مدت دویست هزار سال هوای زمین به حدی گرم بوده که تنها ۵۰-۶۰٪ قاره قطب جنوب پوشیده از یخ بوده.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

کرتاسه در ایران
سامانه ردیف اشکوب سن (میلیون سال)
پالئوژن پالئوسن دانین → پس از آن
کرتاسه
پسین ماستریختین ۶۶–۷۲,۱
کامپانین ۷۲,۱–۸۳,۶
سانتونین ۸۳,۶–۸۶,۳
کنیاسین ۸۶,۳–۸۹,۸
تورونین ۸۹,۸–۹۳,۹
سنومانین ۹۳,۹–۱۰۰,۵

پیشین آلبین ۱۰۰,۵–~۱۱۳
آپتین ~۱۱۳–~۱۲۵
بارمین ~۱۲۵–~۱۲۹,۴
هاتریوین ~۱۲۹,۴–~۱۳۲,۹
والانجینین ~۱۳۲,۹–~۱۳۹,۸
بریاسین ~۱۳۹,۸–~۱۴۵
ژوراسیک پسین تیتونین → پیش از آن
در ایران، مرز بین ژوراسیک و کرتاسه به خوبی توصیف نشده و باور همگان بر آن است که این مرز با رخداد زمین‌ساختی سیمرین پسین مشخص می‌شود که از نوع کوهزایی است. ولی یافته‌های نوین نشان می‌دهند که بر خلاف پندارهای موجود، در بسیاری از نقاط ایران، مرز اشکوب‌های تیتونین (ژوراسیک پایانی)و بریازین (کرتاسه آ‌غازی) تدریجی و از نوع محیط‌های ژرف است. به سخن دیگر، رویداد نامگذاری شده به سیمرین پسین، در اوایل کرتاسه پیشین و پس از اشکوب بریازین و به احتمال قوی در زمان نئوکومین (پیش از بارمین) رویداده که موجب خروج گسترده زمین از آب و برقراری شرایط قاره‌ای شده‌است. به همین‌رو است که به جز زاگرس، حوضه فلیشی خاور ایران و مکران، نهشته‌های پس از رخداد سیمرین پسین انباشته‌های آواری سرخ رنگ است که با یک گذر تدریجی به ردیف‌های کربناتی اُربیتولین‌دار بارمین – آپتین می‌رسد.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

نگارخانه

• 
  
  
  
• 
  
  
  
• 
  
  
  
• 
  
  

منابع

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ کرتاسه موجود است.
سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران

1. فرضیه عصر گرمای زمین در دوره کرتاسه تائید شد

• دوره‌های زمین‌شناسی دوره مزوزوئیک-آفتاب

دوره کرتاسه
پیشین پسین
بریاسین | والانجینین | هاتریوین
بارمین| آپتین | آلبین سنومانین | تورونین | کنیاسین
سانتونین |کامپانین | ماستریختین


[نمایش]

• ن
• ب
• و

روند تکاملی کیسه‌داران در دوره‌های زمین‌شناسی
[نمایش]

• ن
• ب
• و

تاریخ زمین‌شناختی زمین بر پایه مقیاس زمانی زمین‌شناسی

رده‌ها:

• کرتاسه
• دوران‌های زمین‌شناسی
• دوره‌های زمین‌شناسی
• زمین‌گاه‌شناسی میانه‌زیستی
• میانه‌زیستی

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

کوژسنگ
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به ناوبری پرش به جستجو

لاکولیت بر اثر نفوذ ماگما به داخل لایه‌های رسوبی و تغییر شکل آن‌ها ایجاد می‌شود

بخش‌های یک توده نفوذی ماگما:
۱. کوژسنگ (لاکولیت)
۲. آذرین‌تیغه کوچک
۳. ژرف‌سنگ (باتولیت)
۴. آذرین‌تیغه (دایک)
۵. آذرین‌لایه (سیل)
۶. تنوره آتشفشانی (پایپ)
۷. کاوسنگ (لوپولیت)
کوژسنگ یا لاکولیت (به انگلیسی: Laccolith) به توده وسیعی از سنگ‌های آذرین درونی گفته می‌شود که بر اثر نفوذ ماگما به داخل لایه‌های رسوبی تشکیل می‌شود. لایه‌های رسوبی بر اثر نفوذ این مواد خمیدگی پیدا می‌کند و ناهمواری‌هایی در آنها به‌وجود می‌آید ولی مواد از آن خارج نمی‌شود و به سطح زمین نمی‌رسند.

کوژسنگ تودهٔ نفوذی آذرین همساز با لایه‌بندی و دارای کف تخت مشخص و سقف گنبدی‌شکل است که در نقشه به‌صورت دایره دیده می‌شود؛ قطر این توده کمتر از ۸ کیلومتر است و ضخامت آن از چند متر تا چندصد متر تغییر می‌کند.[۱]

برای پیدایش کوژسنگ، ماگما باید غلیظ باشد. بهترین لاکولیت‌ها آنهایی هستند که لایه‌های رسوبی را به شکل گنبدی بالا می‌آورند. برخی از شعبات ماگمای نفوذی در داخل لایه‌های رسوبی ابعاد کمتری دارند که به نام سیل (آذرین‌لایه) و دایک (آذرین‌تیغه) نامیده می‌شوند. لاکولیت نسبت به باتولیت (ژرف‌سنگ) ابعاد کمتری دارد.[۲]

لاکولیت شبیه سیل (آذرین‌لایه) است و برعکس آن‌ها امکان دارد که ماگما از غلظت بیشتری برخوردار باشد. حالت تحدب در لاکولیت بیشتر از سیل است و به شکل گنبدی در می‌آید. پس از نفوذ ماگما در بین دو لایه از سنگ‌های رسوبی، آن را متورم می‌سازد و بیشتر این حالت در محیط‌های نزدیک به سطح زمین ایجاد می‌گردد. چنان‌چه شیب طبقات رویی لاکولیت یکسان باشد آن را متقارن و در غیر این حالت لاکولیت را نامتقارن می‌نامند.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

منابع

• واژه‌های مصوّب فرهنگستان تا پایان دفتر یازدهم فرهنگ واژه‌های مصوّب

• شایان، سیاوش. فرهنگ اصطلاحات جغرافیای طبیعی. انتشارات مدرسه، ۱۳۸۴.

1. معیری، مسعود. فرهنگ واژه‌های ژئومورفولوژی. دانشگاه اصفهان، ۱۳۹۱.

جستارهای وابسته

• باتولیت (ژرف‌سنگ)
• لوپولیت (کاوسنگ)
• سیل (آذرین‌لایه)
• دایک (آذرین‌تیغه)

رده‌ها:

• آتشفشان‌شناسی
• توده‌های نفوذی ورقه‌ای
• سنگ‌شناسی
• سنگ‌های آذرین
• کوژسنگ‌ها
• گنبدهای زمین‌شناسی
• واژگان زمین‌شناسی
• واژگان زمین‌ریخت‌شناسی

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

کود مرغی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از گوانو)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آشیانه غاز پرویی از کود مرغی ساخته می‌شود.
کود مرغی یا گوانو یا کود مرغ دریایی، در خاک‌شناسی، به رسوبات فسفاته ناشی از مدفوع -چلغوز[۱]- پرندگان دریایی، خفاش‌ها و فک‌ها گفته می‌شود و ماده‌ای گران‌قیمت با درجه فسفر و نیتروژن بالا است که به عنوان کود و یکی از اجزاء ساخت باروت بکار می‌رود. گوانو کودی بسیار قوی است. عناصر تشکیل‌دهنده آن عبارت‌اند از آمونیاک، اسید اوریک، اسید فسفریک، اسید اُکزالیک و اسید کربنیک و همچنین املاح زمینی و ناخالصی‌ها.

استخراج معدنی گوانو
تمرکز بالای نیترات‌ها در کود مرغی باعث شد که این ماده در مهمات‌سازی نظامی هم اهمیت پیدا کند. در اصل، دلیل اصلی بروز جنگ اقیانوس آرام میان پرو-بولیوی و شیلی به این خاطر بود که بولیوی قصد داشت بر گردآورندگان گوانوی شیلی مالیات ببندد. واژه گوانو از واژه وانو در زبان سرخ‌پوستی کچوا آمده است.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

جستارهای وابسته

• مدفوع

پیوند به بیرون

• پروآبونوس (انگلیسی)
• گوانو.کام (انگلیسی)

منابع

1. چلغوز؛ دهخدا

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، "Guano"، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (نسخهٔ ۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۰۶).

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ کود مرغی موجود است.
رده‌ها:

• کود مرغی
• سوخت‌وساز نیتروژن
• غارشناسی