¤¤احادیث کوتاه پزشکی¤¤

[гคђค1737]

امام رضا عليه السلام :
اِثنانِ عَليلانِ أَبَدا : صَحيحٌ مُحتَمٍ و َعَليلٌ مُخَلِّط؛
دوگروه هميشه مريضند، سالمى كه پرهيز میكند و مريضى كه پرهيز نمیكند.


امام رضا عليه السلام :
مَن أَرادَ أَن لا يُوذيَهُ مِعدَتُهُ فَلا يَشرَب بَينَ طَعامِهِ ماءً؛
هر كس مى خواهد معده اش آزارش ندهد، در بين غذا آب نخورد.


امام صادق عليه السلام :
لَا تَدْخُلِ الْحَمَّامَ إِلَّا وَ فِي جَوْفِكَ شَيْ‏ءٌ يُطْفَأُ بِهِ عَنْكَ وَهَجُ الْمَعِدَةِ وَ هُوَ أَقْوَى لِلْبَدَنِ وَ لَا تَدْخُلْهُ وَ أَنْتَ مُمْتَلِئٌ مِنَ الطَّعَامِ.
داخل حمام نشو مگر در حالى كه در شكمت چيزى (غذايى) كه شدت حرارت معده را خاموش كند وجود داشته باشد، كه براى بدن موجب تقويت است و در حالى كه شكمت از غذا پر است نيز وارد حمام مشو.


امام رضا عليه السلام :
مَنْ أَرَادَ أَنْ لَا يَشْتَكِيَ مَثَانَتَهُ فَلَا يَحْبِسِ الْبَوْلَ وَ لَوْ عَلَى ظَهْرِ دَابَّتِه‏
كسى كه ميخواهد از ناراحتى مثانه شكايت نكند بول خود را نگه ندارد و لو اينكه سوار اسب باشد.

 

[гคђค1737]

امام رضا علیه‏السلام می فرمایند:
هر کس مب‏خواهد مثانه‌‏اش به بیمارى‏اى مبتلا نشود، ادرار خود را نگه ندارد.
طب الرضا علیه‏السلام ، ص ۳۵


امام على علیه‏السلام می فرمایند:
شُرْبُ الدَّواءِ لِلْجَسَدِ کَالصّابونِ لِلثَّوبِ، یُنَقّیهِ وَ لکِنْ یُخْلِقُهُ؛
نوشیدن دارو براى بدن، همانند صابون (پودر شوینده) براى لباس است که آن را تمیز مى‏کند، امّا فرسوده‏اش هم مى‏کند. شرح‏نهج‏البلاغه، ابن ابى‏الحدید، ج۲۰، ص ۳۰۰، ح ۴۲۲ .


امام رضا علیه‏السلام می فرمایند: اِذا جُعْتَ فَکُل وَاِذا عَطِشْتَ فَاشْرَبْ وَ اِذا هاجَ بِکَ البَولُ فَبُلْ، وَ لا تُجامِعْ اِلاّ مِنْ حاجَهٍ، وَ اِذا نَعَسْتَ فَنَم، فَاِنَّ ذلِکَ مَصَحَّهٌ لِلْبَدَنِ؛
چون گرسنه شدى بخور، چون تشنه شدى بنوش، چون ادرار بر تو فشار آورد، ادرار کن، جز از سر نیاز، با همسرت نزدیکى مکن و چون احساس خواب‏آلودگى کردى، بخواب، که اینها مایه تن درستى است.
فقه الرضا، ص ۳۴۰ .


امام حسین علیه‏السلام می فرمایند:
فَبادِروا بِصِحَّهِ الاَْجْسامِ فى مُدَّهِ الاَْعْمارِ؛در مدت عمر، در حفظ سلامت تن بکوشید. تحف العقول، ص ۲۳۹٫

 

[гคђค1737]

امام على علیه‏السلام می فرمایند:
اَلصِّحَّهُ اَفْضَلُ النِّعَمِ؛
سلامتى بهترین نعمت است.


پیامبراکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله می فرمایند:
عَلَیْکُمْ بِالسِّواک فَنِعْمَ الشَّىْ‏ءُ السِّواکُ یَشُدُّ اللِّثَهَ وَ یَذْهَبُ بِالْبَخَرِ وَ یُصْلِحُ الْمِعْدَهَ وَ یَزیدُ فى دَرَجاتِ الْجَنَّهِ وَ یُسْخِطُ الشَّیْطانَ؛
مسواک بزنید؛ چرا که مسواک چیز خوبى است؛ لثه را محکم مى‏کند، بوى دهان را مى‏برد، معده را اصلاح مى‏کند، بر درجات انسان در بهشت مى‏افزاید و شیطان را ناخرسند مى‏نماید.
نهج الفصاحه، ح ۱۹۷۵٫


امام رضا علیه‏ السلام می فرمایند :
شُرْبُ الْماءِ الْبارِدِ عَقیبَ الشَّىْ‏ءِ الحارِّ وَ عَقیبَ الحَلاوَهِ یَذْهَبُ بِالاَْسْنانِ… وَ مَنْ اَرادَ اَلاّ یَفْسُدَ اَسْنانُهُ فَلا یَأکُلْ حُلْوا اِلاّ بَعْدَ کَسْرَهِ خُبزٍ؛
خوردن آب سرد بعد از چیزهاى گرم و شیرینى، دندان‏ها را از بین مى‏برد … هر کس مى‏خواهد دندان‏هایش فاسد نشود، شیرینى نَخورد، مگر پس از خوردن لقمه‏اى نان.


امام کاظم علیه‏ السلام می فرمایند :
اَلسِّواکُ فِى الخَلاءِ یورِثُ البَخَرَ؛
مسواک زدن در توالت، دهان را بدبو مى‏کند.
من لا یحضره الفقیه، ج ۱، ص ۵۲، ح ۱۱۰٫

 

[гคђค1737]

امام صادق علیه‏ السلام می فرمایند :
اِذا قُمْتَ بِاللَّیْلِ فَاسْتکِ فَاِنَّ الْمَلَکَ یَاْتیکَ فَیَضَعُ فاهُ عَلى فیکَ فَلَیْسَ مِنْ حَرْفٍ تَتْلوهُ وَ تَنْطِقُ بِهِ اِلاّ صَعِدَ بِهِ اِلَى السَّماءِ فَلْیَکُنْ فوکَ طَیِّبَ الرِّیحِ؛
شبانگاه که (براى نماز) برخاستى، مسواک بزن چرا که فرشته‏اى نزد تو مى‏آید و دهانش را بر دهانت مى‏گذارد و آنگاه هیچ حرفى از قرآن و نماز و دعا نمى‏خوانى مگر آن‏که آن را به آسمان بالا مى‏برد، پس باید که دهانت خوشبو باشد.وسائل الشیعه، ج ۱، ص ۳۵۷٫


امام صادق علیه‏ السلام می فرمایند :
اَلحِنّاءُ یَذْهَبُ بِالسَّهَکِ وَ یَزیدُ فى ماءِ الْوَجْهِ وَ یُطَیِّبُ النَّکْهَهَ وَ یُحَسِّنُ الْوَلَدَ؛
حنا، بوى بد عرق را از بین مى‏برد و چهره را شاداب، دهان را خوشبو و فرزند را زیبا مى‏کند.
کافى، ج ۶، ص ۴۸۴، ح ۵ .


پیامبراکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله می فرمایند:
طَهِّروا اَفْواهَکُمْ فَاِنَّها مَسالِکُ التَّسْبیحِ؛
دهان‏هاى خود را پاکیزه کنید که راه‏هاى تسبیح خداوند است.مکارم الاخلاق، ص ۵۱٫


امام صادق علیه‏ السلام می فرمایند :
اَلْخِلالُ بَعْدَ الطَّعامِ، یَشُدُّ اللِّثاتِ وَ یَجْلِبُ الرِّزْقَ وَ یُطَیِّبُ النَّـکْهَهَ؛
خلال کردن بعد از غذا، لثه‏ها را محکم، روزى را زیاد و دهان را خوشبو مى‏کند.احقاق الحق، ج ۱۲، ص ۲۸۳ .


رسول اکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله :
تَخَلَّلوا فَإِنَّهُ لَیْسَ شَىْ‏ءٌ أَبْغَضَ إِلَى الْمَلائِکَهِ مِنْ أَنْ یَرَوْا فى أَسْنانِ الْعَبْدِ طَعاما؛
خلال کنید که بدترین چیز نزد فرشتگان این است که لاى دندان‏هاى بنده، مانده غذا ببینند.

 

[гคђค1737]

امام صادق علیه‏ السلام می فرمایند :
… وَ السَّعْتَرُ وَ الْمِلحُ… یُطَیِّبانِ النَّـکْهَهَ؛آویش و نمک، دهان را خوشبو مى‏کنند.
مکارم الاخلاق، ج ۱، ص ۴۱۶، ح ۱۴۱۰٫


امام صادق علیه‏ السلام می فرمایند :
اَ لْکُحْلُ بِاللَّیلِ یُطَیِّبُ الْفَمَ وَ مَنْفَعَتُهُ اِلى اَرْبَعینَ صَباحا؛
سرمه کشیدن در شب، دهان را خوشبو مى‏کند و آثار آن تا چهل روز ادامه دارد.مکارم الاخلاق، ص ۴۶٫


پیامبراکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله می فرمایند:
رَحِمَ اللّه‏ُ الْمَتَخَلِّلینَ مِنْ اُمَّتى فِى الْوُضوءِ وَ الطَّعامِ؛
خداوند رحمت کند خلال کنندگان امتم را در هنگام وضو گرفتن و بعد از غذا خوردن.مکارم الاخلاق، ص ۱۵۳٫


پیامبراکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله می فرمایند:
هر کس هر روز دو بار مسواک بزند: سنت پیامبران را ادامه داده است و براى هر نمازى که بخواند خداوند پاداش صد رکعت برایش مى‏نویسد و از فقر نجات مى‏یابد و دهانش خوشبو، حافظه‏اش تقویت، فهمش زیاد، غذایش گوارا و درد دندان و بیمارى‏اش برطرف مى‏شود و فرشتگان به خاطر نورى که در او مشاهده مى‏کنند، با او دست مى‏دهند و دندان‏هایش تمیز مى‏شود.جامع الأخبار، ص ۱۵۱، ح ۳۴۰ .


امام صادق علیه‏ السلام می فرمایند :
ثَلاثٌ یُذْهِبْنَ النِّسْیانَ وَ یُحْدِثْنَ الذُّکْرَ: قِراءَهُ الْقُرآنِ، وَ السِّواکُ وَ الصِّیامُ؛
سه چیز، فراموشى را از بین مى‏برد و حافظه را زیاد مى‏کند: خواندن قرآن، مسواک زدن و روزه گرفتن.
دعائم الاسلام، ج ۲، ص ۱۳۷، ح ۴۸۱٫


امام صادق علیه‏ السلام می فرمایند :
ما أَدَرْتَ عَلَیْهِ لِسانَکَ فَأَخْرَجْتَهُ فَابْلَعْهُ وَما أَخْرَجْتَهُ بِالْخَلالِ فَارْمِ بِهِ؛
بعد از غذا زبان را دور دهان بگردان، هرچه با زبان درآمد فرو ببر، و آنچه را با خلال بیرون آوردى از دهان بیرون افکن.
مکارم الأخلاق، ص۱۵۲ .

 

[гคђค1737]

پیامبراکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله می فرمایند:
اَلسِّواکُ یَزیدُ الرَّجُلَ فَصاحَهً؛مسواک بر شیوایى سخن انسان مى‏افزاید.مکارم الاخلاق، ص ۴۸٫


امام باقر علیه‏ السلام می فرمایند :
اَلسِّواکُ یَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَ یَزیدُ فِى الْعَقْلِ؛
مسواک بلغم و رطوبات معده را از بین مى‏برد و عقل را زیاد مى‏کند.ثواب الاعمال، ص ۱۸٫


امام رضا علیه‏ السلام می فرمایند :
اَلسِّواکُ یَجْلُو الْبَصَرَ وَ یُنْبِتُ الشَّعْرَ وَ یَذْهَبُ بِالدَّمْعَهِ؛
مسواک زدن، نور چشم و رشد مو را زیاد و آبریزش چشم را برطرف مى‏کند.بحارالأنوار، ج ۷۶، ص ۱۳۷٫


پیامبراکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله می فرمایند:
ثَلاثٌ حَقٌّ عَلى کُلِّ مُسْلِمٍ: اَلْغُسْلُ یَوْمَ الْجُمُعَهِ وَ السِّواکُ وَ الطِّیبُ؛
سه چیز بر هر مسلمانى لازم است: غسل جمعه، مسواک زدن و عطر.نهج الفصاحه، ح ۱۲۵۶ .


امام باقر علیه‏ السلام می فرمایند :
لَوْ یَعْلَمُ النّاسُ ما فِى السِّواکِ لاََباتوهُ مَعَهُمْ فى لِحافٍ؛
اگر مردم خاصیت مسواک را مى‏دانستند (هرگز آن را از خود جدا نمى‏کردند و حتى) آن را شب به بستر خود مى‏بردند.بحارالأنوار، ج ۷۶، ص ۱۳۰، ح ۱۷ .


امام على علیه‏السلام می فرمایند :
تَنَظَّفوا بِالْماءِ مِنَ النَّتْنِ الرِّیحِ الَّذى یُتَأَذّى بِهِ وَ تَعَهَّدوا اَنْفُسَکُمْ، فَاِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ یُبْغِضُ مِنْ عِبادِهِ القاذورَهَ الَّذى یَتَاَنَّفُ بِهِ مَنْ جَلَسَ اِلَیْهِ؛
خودتان را با آب، از بوى بدى که دیگران را آزار مى‏دهد، پاک کنید و این کار را پیوسته انجام دهید؛چرا که خداوند، از بنده آلوده‏اى که هر کس با او بنشیند، بینى‏اش را از [بوى بد] وى مى‏گیرد، نفرت دارد. خصال، ص ۶۲۰، ح ۱۰٫

 

[гคђค1737]

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند :
مالى اَراکُمْ تَدْخُلونَ عَلَىَّ قُلْحَا مُرغا؟ مالَکُمْ لاتَسْتاکونَ؟
شما را چه شده است وقتى بر من وارد مى‏شوید، مى‏بینمتان که دندان‏هایتان جرم گرفته و زرد و موهایتان ژولیده است. چرا مسواک نمى‏زنید. محاسن، ج ۲، ص ۵۶۱، ح ۹۴۳ .


امام صادق علیه‏السلام می فرمایند :
اِنَّ لِکُلِّ ثَمَرَهٍ سَمّا فَاِذا اَتَیْتُمْ بِها فَمَسّوها بِالْماءِ أوْ اَغْمِسوها فِى الماءِ؛
هر میوه‏اى سمّى دارد، هرگاه میوه به‏دستتان رسید، آن را با آب بشویید و یا در آب فرو برید.
کافى، ج ۶، ص ۳۵۰، ح ۴٫


امام رضا علیه‏السلام می فرمایند :
عَلَیْکَ بِالاِثْمِدِ فَاِنَّهُ یَجْلُو الْبَصَرَ وَ یُنْبِتُ الاَْشْفارَ وَ یُطَیِّبُ النَّکْهَهَ وَ یَزیدُ فِى الباه؛
سرمه سیاه بِکشید، چرا که دیده را جلا مى‏دهد، مژه‏ها را مى‏رویاند، دهان را خوشبو مى‏کند و بر توان جنسى مى‏افزاید. مکارم الاخلاق، ص ۴۶ .


پیامبر اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله می فرمایند :
مَنِ اتَّخَذَ شَعْرا فَلْیُحْسِنْ وَلایَتَهُ، اَو لِیَجُزَّهُ؛
هر کس مو مى‏گذارد، آن را خوب نگه دارد وگرنه کوتاهش کند. کافى، ج ۶، ص ۴۸۵، ح ۲٫


امام على علیه‏السلام می فرمایند :
نِعْمَ الْبَیْتُ الْحَمّامُ تَذْکُرُ فیهِ النّارَ وَ یَذْهَبُ بِالدَّرَنِ؛
چه خوب جایگاهى است حمّام، یادآور دوزخ است و چرک را از میان مى‏برد.

 

[гคђค1737]

امام رضا علیه‏السلام :
الاِغتِسالُ بِالماءِ البارِدِ بَعدَ أکلِ السَّمَکِ یورِثُ الفالِجَ ؛
غسل کردن با آب سرد پس از خوردن ماهى ، سستْ اندامى در پى مى‏آورد.بحار الأنوار ، جلد ۶۲ ، صفحه ۳۲۱


امام صادق علیه‏السلام :
الرّیحُ الطَّیِّبَهُ تَشُدُّ العَقلَ ، و تَزیدُ فِی الباهِ؛
بوى خوش ، قلب را استوارى مى‏بخشد و بر توان جنسى مى‏افزاید .
بحار الأنوار ، جلد ۶۲ ، صفحه ۲۷۵


پیامبر خدا صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم :
إنَّ الرّیحَ الطَّیِّبَهَ تَشُدُّ القَلبَ ، وتَزیدُ فِی الجِماعِ؛بوى خوش، قلب را استوارى مى‏بخشد و بر توان همبسترى مى افزاید .الکافی ، جلد ۶ ، صفحه ۵۱۰ ، حدیث ۳


امام على (علیه‏السلام) فرمودند:
الطِّیبُ نُشْرَهٌ؛
بوى خوش، درمانگر است.نهج البلاغه، حکمت ۴۰۰

ا
مام رضا علیه‏السلام :
الطِّیبُ مِن أخلاقِ الأنبیاءِ؛عطر زدن از اخلاق پیامبران است .الکافی : ۶ / ۵۱۰ / ۱


امام رضا علیه‏السلام :
ثَلاثٌ مِن سُنَنِ المُرسَلینَ : العَطَرُ ، وأخذُ الشَّعرِ ، وکَثرَهُ الطَّروقَهِ؛
از سنّت‏هاى پیامبران است : عطر زدن ، کوتاه کردن مو و فراوانىِ آمیـ*ـزش .الکافی ، جلد ۵ ، صفحه ۳۲۰ ، حدیث ۳

 

[гคђค1737]

امام کاظم علیه‏السلام :
لا یَنبَغِی للرَّجُلِ أن یَدَعَ الطِّیبَ فی کُلِّ یَومٍ ، فإن لَم یَقدِرْ علَیهِ فَیَومٌ ویَومٌ لا ، فإن لَم یَقدِرْ ففی کُلِّ جُمُعَهٍ و لا یَدَعْ
شایسته است که مرد هر روز از بوى خوش استفاده کند ؛ اگر هر روز نتوانست ، یک روز در میان عطر زند و چنانچه این هم مقدورش نبود جمعه‏ها را ترک نکند .الکافی : ۶ / ۵۱۰ / ۴


امام على علیه‏السلام :
اِستِجادَهُ الحِذاءِ ؛ وِقایَهٌ لِلبَدَنِ ، و عَونٌ عَلَى الصَّلاهِ وَالطَّهورِ؛
کفش خوب به پا کردن ، مایه نگهدارى بدن است و یارى‏دهنده‏اى است بر نماز و طهارت .
الکافی ، جلد ۶ ، صفحه ۴۶۲ ، حدیث ۱


امام على علیه‏السلام :
مَن أرادَ البَقاءَ ولا بَقاءَ فَلْیُباکِرِ الغَداءَ ، وَلیُجَوِّدِ الحِذاءَ ، وَلیُخَفِّفِ الرِّداءَ .
هر کس طالب ماندن است ، که البته ماندنى در کار نیست ؛ صبح زود صبحانه بخورد ، کفشِ خوب بپوشد، قرض خود را کم کند .عیون أخبار الرضا علیه‏السلام : ۲ / ۳۸ / ۱۱۲


امام صادق علیه‏السلام :
وَطِئَ رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم الرَّمضاءَ فَأَحرَقَتهُ ، فَوَطِئَ عَلَى الرِّجلَهِ ؛ وهِیَ البَقلَهُ الحَمقاءُ ، فَسَکَنَ عَنهُ حَرُّ الرَّمضاءِ ، فَدَعا لَها وکانَ یُحِبُّها صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم ویَقولُ : مِن بَقلَهٍ ما أبرَکَها؛
پیامبر خدا بر زمین سوخته‏اى پا نهاد و آن زمین ، پایش را سوزاند . پس ، پاى خویش را بر خُرفه نهاد و در نتیجه ، سوزش حاصل از زمین سوخته ، فرو نشست . از آن پس ، پیامبر صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم خُرفه را دوست داشت ، براى آن دعا مى‏کرد و مى‏گفت : چه گیاه پُر برکتى است!الکافی ، جلد ۶ ، صفحه ۳۶۷

 

[гคђค1737]

امام حسین علیه‏السلام :
قالَ لی رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم : یا بُنَیَّ . . . وَاستَجِدِ النِّعالَ ؛ فَإِنَّها خَلاخیلُ الرِّجالِ ؛
پیامبر خدا به من فرمودند: فرزندم! . . . کفش خوب به پا کن که کفش ، خلخالِ (زینت پاى) مردان است .
دعائم الإسلام ، جلد ۲ ، صفحه ۱۶۴ ، حدیث ۵۹۱


پیامبر خدا صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم :
دُمْ على الطَّهـارَهِ یُوَسَّعْ علَیکَ فی الرِّزقِ؛پیوسته در حال طهارت و پاکیزگى باش، روزیت افزایش مى‏یابد.
کنز العمّال : ۴۴۱۵۴


امام صادق(علیه السلام) می فرمایند :
الخِلالُ بَعدَ الطَّعامِ ؛ یَشُدُّ اللِّثاتِ ، ویَجلِبُ الرِّزقَ ، ویُطَیِّبُ النَّکهَهَ؛
خلال کردن پس از [خوردن] غذا ، لثه‏ها را محکم مى‏کند، روزى مى‏آورد و بوى دهان را خوش مى‏سازد.
إحقاق الحقّ ، جلد ۱۲ ، صفحه ۲۸۳


عن أحمد بن عبد اللّه‏ الأسدی عن رجل عن الإمام الصادق علیه‏السلام :
ناوَلَ النَّبِیُّ صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم جَعفَرَ بنَ أبی طالِبٍ علیه‏السلام خِلالاً ، فَقالَ لَهُ :
یا جَعفَرُ ، تَخَلَّل ؛ فَإِنَّهُ مَصلَحَهٌ لِلفَمِ – أو قالَ : لِلِّثَهِ – ، ومَجلَبَهٌ لِلرِّزقِ؛
– به نقل از احمد بن عبد اللّه‏ اسدى، از مردى، از امام صادق(علیه‏السلام): پیامبر خدا، خلالى به جعفر بن ابى‏طالب دادند و فرمودند: اى جعفر! خلال کن ، که این کار، موجب بهداشت دهان (یا فرمودند: لثه) و سبب جلب روزى ا