...zαнrα...*
کاربر نگاه دانلود
با مرگ اسکندر مقدونی در سال ۳۲۳ قبل از میلاد، قلمرو تحت فرمان وی میان سردارانش تقسیم شد؛ البته نه به صورت مسالمت آمیز بلکه به دنبال سلسله ای از جنگ های پی در پی و فرسایشی که فرماندهان سابق مقدونی را مجاب نمود تقسیم امپراتوری را مدنظر قرار دهند و سایرین را به عنوان رقبای خود به رسمیت بشناسند. بدین سان امپراتوری سلوکی با غروب خورشید اقبال مقدونی ها پای به عرصه ی حیات گذاشت و عاقبت نیز انحطاط و فروپاشی آن با برآمدن رومیان و پارت ها همزمان شد.
موسس امپراتوری سلوکی، سلوکوس اول -از سرداران مورد علاقه ی اسکندر- بود. سلوکوس در جریان تقسیم امپراتوری در سال ۳۲۱ سهمی از بین النهرین کسب کرد و مرکز پادشاهی خود را شهر سلوکیه -در ایالت بابل- قرار داد. سلوکوس برای مدت کوتاهی تا سال ۳۱۵ قبل از میلاد بر این منطقه حکومت کرد تا آنکه بر اثر حملات آنتیگونوس -یکی دیگر از فرماندهان اسکندر- مجبور شد به مصر بگریزد. او در آنجا با حمایت بطلمیوس -سردار مقدونی- خود را برای حمله به آنتیگونوس و بازپس گیری سلطنت خویش آماده کرد. در سال ۳۰۵ ق.م. لشکریان سلوکوس در نبرد غزه، بر ارتش آنتیگونوس پیروز شدند. سلوکوس پس از این پیروزی متهورانه، علاوه بر قلمرو سابق خویش، سرزمین های وسیع تحت کنترل آنتیگونوس را نیز تسخیر کرد و بدین گونه، امپراتوری پهناور سلوکی تاسیس گردید. سلوکوس در سال ۲۸۱ قبل از میلاد در نبردی علیه متحد سابقش -بطلمیوس- کشته شد.
پس از مرگ سلوکوس، اوضاع برای جانشینان وی رو به وخامت رفت. در زمان سلطنت آنتیوخوس اول، آنتیوخوس دوم، سلوکوس دوم و سلوکوس سوم فرمانروایان سلوکی با شورش های متعدد در گوشه و کنار امپراتوری مواجه شدند؛ همچون قیام هایی که در بیتینیا، پرگامون، باختریا و پارت رخ داد. جنگ های طولانی با دودمان بطالمه ی مصر نیز از همین دوران آغاز شد. این جنگ ها -که غالباً در سوریه و فلسطین درگرفت- بدون نتیجه ی قطعی ادامه یافت و به ضعف و زوال تدریجی طرفین درگیر انجامید.
آنتیوخوس سوم
در بحبوحه ی این آشفتگی سیـاس*ـی، پسری ۱۸ ساله به نام آنتیوخوس سوم در سال ۲۲۳ ق.م. به سلطنت رسید. او طی ۲۵ سال به لشکرکشی های متعددی اقدام کرد. باختریا و پارت ها را مغلوب نمود، شورش های مردم بین النهرین و آناتولی را سرکوب کرد، قبایل عرب را از حمله به مرزهای جنوبی امپراتوری برحذر داشت و بطالمه ی مصر را نیز در دو جنگ پی در پی شکست داد. در سال ۱۹۸ ق.م. تمامی منطقه ی سوریه بدست ارتش سلوکی افتاد.
آنتیوخوس از مصاحبت با هانیبال کارتاژی -سردار بلندآوازه ی جنگ دوم پونیک- بهره برد اما این موضوع به برتری وی بر رومی ها کمکی نکرد. آنتیوخوس در اواخر دهه ۱۹۰ ق.م. وارد جنگی گسترده با رومیان (در آناتولی) شد. شکست نیروهای سلوکی در نبرد ماژنسیا (سال ۱۹۰ ق.م.) به معنای پایان عصر طلایی امپراتوری سلوکی بود. آنتیوخوس سه سال بعد در جریان جنگ در شرق امپراتوری درگذشت.
با مرگ آنتیوخوس، امپراتوری سلوکی نیز به سراشیبی سقوط افتاد. شورش های متعدد و جنگ داخلی میان شاهزادگان سلوکی، این فرصت را برای رقبای امپراتوری فراهم ساخت تا به گسترش قلمرو خویش مبادرت ورزند. امپراتوری پارتیان (اشکانیان) به تدریج سلوکی ها را از فلات ایران بیرون راندند. رومیان نیز با پیشروی در شام، سیاست خارجی امپراتوری را تحت الشعاع قرار داد. یک نمونه ی آن در سال ۱۶۸ ق.م. اتفاق افتاد. امپراتور سلوکی -آنتیوخوس چهارم- که با موفقیت بر نیروهای مصری پیروزی شده و در پی ورود به شمال این کشور بود، با فشارهای سیـاس*ـی رومی ها و دستور سنای روم، به شکلی تحقیرآمیز، از پیشروی بازماند. در سال ۸۳ ق.م. پادشاه ارمنستان -تیگران دوم- با دولت سلوکی وارد جنگ شد؛ جنگی که در نهایت به نابودی آخرین بقایای امپراتوری منجر شد.
میراث سلوکی ها در خاورمیانه غیرقابل انکار است. تمدن هلنیستی یونان در زمان حکومت سلوکی ها، به تدریج با فرهنگ های محلی درآمیخت و از درون آن، هویتی جدید سربرآورد. این هویت تازه تا چندین قرن بعد در جریان ظهور و سقوط رومیان، اشکانیان و ساسانیان به حیات خویش ادامه داد تا آنکه ظهور اسلام در قرن هفتم میلادی، بر این جریان هویت سازی یونانی، خط بطلان کشید.
موسس امپراتوری سلوکی، سلوکوس اول -از سرداران مورد علاقه ی اسکندر- بود. سلوکوس در جریان تقسیم امپراتوری در سال ۳۲۱ سهمی از بین النهرین کسب کرد و مرکز پادشاهی خود را شهر سلوکیه -در ایالت بابل- قرار داد. سلوکوس برای مدت کوتاهی تا سال ۳۱۵ قبل از میلاد بر این منطقه حکومت کرد تا آنکه بر اثر حملات آنتیگونوس -یکی دیگر از فرماندهان اسکندر- مجبور شد به مصر بگریزد. او در آنجا با حمایت بطلمیوس -سردار مقدونی- خود را برای حمله به آنتیگونوس و بازپس گیری سلطنت خویش آماده کرد. در سال ۳۰۵ ق.م. لشکریان سلوکوس در نبرد غزه، بر ارتش آنتیگونوس پیروز شدند. سلوکوس پس از این پیروزی متهورانه، علاوه بر قلمرو سابق خویش، سرزمین های وسیع تحت کنترل آنتیگونوس را نیز تسخیر کرد و بدین گونه، امپراتوری پهناور سلوکی تاسیس گردید. سلوکوس در سال ۲۸۱ قبل از میلاد در نبردی علیه متحد سابقش -بطلمیوس- کشته شد.
پس از مرگ سلوکوس، اوضاع برای جانشینان وی رو به وخامت رفت. در زمان سلطنت آنتیوخوس اول، آنتیوخوس دوم، سلوکوس دوم و سلوکوس سوم فرمانروایان سلوکی با شورش های متعدد در گوشه و کنار امپراتوری مواجه شدند؛ همچون قیام هایی که در بیتینیا، پرگامون، باختریا و پارت رخ داد. جنگ های طولانی با دودمان بطالمه ی مصر نیز از همین دوران آغاز شد. این جنگ ها -که غالباً در سوریه و فلسطین درگرفت- بدون نتیجه ی قطعی ادامه یافت و به ضعف و زوال تدریجی طرفین درگیر انجامید.
آنتیوخوس سوم
در بحبوحه ی این آشفتگی سیـاس*ـی، پسری ۱۸ ساله به نام آنتیوخوس سوم در سال ۲۲۳ ق.م. به سلطنت رسید. او طی ۲۵ سال به لشکرکشی های متعددی اقدام کرد. باختریا و پارت ها را مغلوب نمود، شورش های مردم بین النهرین و آناتولی را سرکوب کرد، قبایل عرب را از حمله به مرزهای جنوبی امپراتوری برحذر داشت و بطالمه ی مصر را نیز در دو جنگ پی در پی شکست داد. در سال ۱۹۸ ق.م. تمامی منطقه ی سوریه بدست ارتش سلوکی افتاد.
آنتیوخوس از مصاحبت با هانیبال کارتاژی -سردار بلندآوازه ی جنگ دوم پونیک- بهره برد اما این موضوع به برتری وی بر رومی ها کمکی نکرد. آنتیوخوس در اواخر دهه ۱۹۰ ق.م. وارد جنگی گسترده با رومیان (در آناتولی) شد. شکست نیروهای سلوکی در نبرد ماژنسیا (سال ۱۹۰ ق.م.) به معنای پایان عصر طلایی امپراتوری سلوکی بود. آنتیوخوس سه سال بعد در جریان جنگ در شرق امپراتوری درگذشت.
با مرگ آنتیوخوس، امپراتوری سلوکی نیز به سراشیبی سقوط افتاد. شورش های متعدد و جنگ داخلی میان شاهزادگان سلوکی، این فرصت را برای رقبای امپراتوری فراهم ساخت تا به گسترش قلمرو خویش مبادرت ورزند. امپراتوری پارتیان (اشکانیان) به تدریج سلوکی ها را از فلات ایران بیرون راندند. رومیان نیز با پیشروی در شام، سیاست خارجی امپراتوری را تحت الشعاع قرار داد. یک نمونه ی آن در سال ۱۶۸ ق.م. اتفاق افتاد. امپراتور سلوکی -آنتیوخوس چهارم- که با موفقیت بر نیروهای مصری پیروزی شده و در پی ورود به شمال این کشور بود، با فشارهای سیـاس*ـی رومی ها و دستور سنای روم، به شکلی تحقیرآمیز، از پیشروی بازماند. در سال ۸۳ ق.م. پادشاه ارمنستان -تیگران دوم- با دولت سلوکی وارد جنگ شد؛ جنگی که در نهایت به نابودی آخرین بقایای امپراتوری منجر شد.
میراث سلوکی ها در خاورمیانه غیرقابل انکار است. تمدن هلنیستی یونان در زمان حکومت سلوکی ها، به تدریج با فرهنگ های محلی درآمیخت و از درون آن، هویتی جدید سربرآورد. این هویت تازه تا چندین قرن بعد در جریان ظهور و سقوط رومیان، اشکانیان و ساسانیان به حیات خویش ادامه داد تا آنکه ظهور اسلام در قرن هفتم میلادی، بر این جریان هویت سازی یونانی، خط بطلان کشید.
