همدان تخت نادر از مهم ترین دشت های کوهستان الوند

[ATENA_A]

مقاله‌های مرتبط:

• مجموعه ی تفریحی تاریخی گنجنامه همدان، تلفیقی از تاریخ و طبیعت بکر
• دیدنی های همدان، پایتخت تمدن ایران

کوهستان الوند فرا روی شهر همدان، کوهستان منفردی از شاخه‌های خاوری زاگرس مرکزی با عرصه‌ای به وسعت ۱۳۷۵ کیلومتر مربع است و بزرگ‌ترین پدیده گرانیت زایی از دوران چهارم زمین‌شناسی است که بر اثر نفوذ توده‌های آذرین در نهشته‌های بازمانده از دوران پیشین بوجود آمده‌ است. این رشته‌ کوه در شمال غرب به کوه خدابنده‌لو سنندج و کوه چهل‌چشمه کردستان و از جنوب شرق به بلندی‌های راسوند و کوه وفس اراک متصل می‌شود. یال آن، حد طبیعی بین شهر همدان و تویسرکان و بلندترین قله آن موسوم به الوند در ۱۸ کیلومتری جنوب شهر همدان واقع شده و ارتفاع آن ۳۵۷۴ متر از سطح دریا است. جهت این کوهستان از شمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده‌ است و استان همدان را به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند. این کوهستان، دره‌های ژرف و سرسبز، چشمه‌سارها، چمنزارها و قله‌های متعددی دارد.

رشته کوه الوند از کوه‌های غربی ایران و جز پیش‌کوه‌های داخلی زاگرس است و با پیدایش جنبش کوهزایی زاگرس در ارتباط است. از نظر زمین شناسان در اواخر دوره ژوراسیک (دوره میانی ازدوران دوم زمین‌شناسی) یکی از شدیدترین حرکات کوه‌زایی که تا آن هنگام در ایران سابقه نداشته بوقوع پیوسته و در اثر فشار شدید و همچنین در اثر فشار طبقات گرانیت در منطقه بین همدان و اصفهان دگرگونی سنگ‌ها بوجود آمده است. این کوهستان شامل ۱۱ قله است که در شمال غربی تا جنوب شرقی قرار دارند. در دامنه‌های شمالی الوند دره‌های پرآب و چشمه‌های فراوانی نیز وجود دارد. در این کوهستان، علاوه بر قلل مرتفع و شیب دار، دشتک‌های کوچکی وجود دارند، که سطح آن‌ها از چمنزار پوشیده شده و چشمه‌های زیادی در آن‌ها جاری است و با توجه به اینکه از سطوح نسبتا مسطحی برخوردارند، به صورت محل استراحت و اتراق کوهنوردان درآمده‌اند. مهم‌ترین این دشتک‌ها عبارت‌اند از: میدان میشان، تخت نادر، چمن شاه نظر و تخت رستم.

تخت نادر یکی از همین دشت‌های مهم کوهستان الوند است که در ادامه مسیر صعود به قله الوند قرار دارد و محوطه‌ای به مساحت تقریبی ۱ و نیم هکتار، با شیب کم و پوشش گیاهی چمنزار کوهستانی را در بر می‌گیرد. تخت نادر ۲۹۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

پيش از آسفالت شدن جاده عباس آباد به گنج‌نامه و تردد وسايل نقليه موتوری در آن ، علاقمندان صعود به قله الوند از مسير کوچه باغ‌های عباس آباد به فخر آباد، از نخستين سينه‌کش کوه‌های مشرف به عباس آباد راهی ميدان ميشان می‌شدند. اين مسير از انتهای کوچه باغ‌ها به قله، به هفت قسمت تقسيم شده و هر قسمت با نام تخت مشخص شده است، تخت اول و تخت دوم الی تخت هفتم. آخرين تخت، تخت نادر است که تخت هفتم ناميده می‌شود و قله الوند در بال جنوب غربی آن خود‌نمايی می‌کند.

از دیگر ويژگی‌های كوهستان الوند، كوه‌ها‌ی صخره‌ای، و سنگ‌هايی است، كه مستعد ورزش سنگ‌نوردی برای علاقمندان به اين رشته است. كلاهك كلاغ دروازه تخت نادر نیز یکی از آن‌هاست. از چشمه‌های پرآب کوهستان الوند نیز می‌توان به چشمه تخت نادر اشاره کرد که در ابتدای تخت نادر واقع است.

علت نامگذاری

در فرهنگ الوند، تخت به معنای زمينی هموار و مسطح در کوهستان است که اغلب پوشيده از چمن، سبزه و گياه است و محلی مناسب برای رفع خستگی و تجديد قوای راهپيمايان است و از قرن‌ها پيش اين نام در الوند بوده و هست. عده‌ای بر اين عقيده‌اند که‌، از زمانی که نادرشاه افشار به تخت نادر آمده، آن چمنزار تخت نادر ناميده شده است. از دیدگاهی دیگر تخت يعنی چمنزاری پرآب، سبزه، مسطح و جای رفع خستگی، و نادر يعنی بی‌مانند، بی‌نظير و کم‌ياب. بنابراين به چمنزار زير قله الوند از اين جهت تخت نادر گفته می‌شود که چمنزاری بی‌نظير و بی‌مانند است و به راستی تخت نادر در جمع چمنزارها و دیگر تخت‌های کوهستان الوند، چمنزاری بی‌نظير است.