صنایع دستی صنایع دستی عربستان

[husnavalizadeh]

صنایع دستی عربستان بادیه نشین .اصولاً برخورد و اختلاط قومیت ‌ها و نژادها و در نتیجه، درهم آمیختن سنت ها، آداب و رسوم و باورها حتی اگر با قهر و غلبه همراه باشد، موجب باز شدن افقهای جدید فکری، ایجاد تحول در رفتارهای فردی و اجتماعی و بروز ابداعات و ابتکارات می گردد.

بادیه نشینی و پراکندگی جمعیت در نجد الگوی زندگی بسیار ساده و ابتدایی را طی قرن‌های متمادی بر این سرزمین حاکم کرده است. طبیعت خشک و سوزان صحراهای وسیع عربستان موجب گردیده که کشورگشایان بزرگ نظیر هخامنشیان و ساسانیان، اسکندر مقدونی، امپراتوران رم و حتی مغول ‌ها هم درصدد تسلط بر آن- که موجب دگرگونی در شیوه‌ی زندگی، تغییر آداب و رسوم و اشاعه‌ی فنون و هنرهای جدید میشد- برنیایند. البته در سواحل جنوبی شبه جزیره‌ی عربستان یعنی یمن و عمان به علت مساعدت نسبی شرایط طبیعی و جغرافیایی آثاری از تمدنهای باستانی نظیر کشور صبا در یمن امروزی و حکومت هیمی آری در ناحیه‌ی ظُفار (عمان) از قرن دهم پیش از میلاد تا قرن ششم میلادی ثبت شده است. در این زمینه می توان گفت که دست اندازی اقوام مجاور نظیر ایرانی ‌ها به عمان و ظُفار و همچنین مصری ‌ها و حبشی ‌ها به یمن در قرن‌های پنجم و ششم میلادی اندکی پیش از ظهور اسلام، مانع انزوای قسمت‌های جنوبی شبه جزیره‌ی عربستان شده است. در دوره‌های بعد به علت ارتباط مداوم عمانی ‌ها با شبه قاره‌ی هند این اختلاط فرهنگی بیشتر شد زیرا عمانی ‌ها اصولاً مردمانی دریانورد بودند و کشتی‌های آنها تا سواحل چین و مالایا در رفت و آمد بوده و به تجارت می پرداختند ولی در نجد و حجاز اقوام بدوی، زندگی چادرنشینی داشته و تنها در شهرهای حَرمان (مکه)، یثرب (مدینه) و طایف شهرنشینی متداول بود. البته شهرهای یاد شده نیز به علت قرار گرفتن بر سر راه تجاری میان امپراتوری بیزانس (استانبول) و مصر و شرق آفریقا بیشتر به عنوان محل تردد کاروان ‌ها برای مبادله و تجارت کالا بودند تا به عنوان مرکز تجمع صنعتگران و صاحبان حرفه و فن، پس از ظهور اسلام شهرهای مکه و مدینه به عنوان مرکز ثقل جهان اسلام اهمیت روزافزونی یافت و اقوام و ملتهای مختلفی که برای انجام مناسک حج به آنجا می آمدند، هرکدام با همراه آوردن کالاها و محصولات سرزمین خود موجب رونق و رواج تجارت گردیدند. کشف و استخراج منابع عظیم نفت در اوایل قرن بیستم سرآغاز تحولی جدید بود زیرا افزایش تقاضا برای نیروی کار همراه با پرداخت دستمزدهای قابل ملاحظه، بر مناطق جنوب و شرقی عربستان نظیر یمن، عمان و العین نیز که دارای سنت‌های تولید صنایع دستی بودند، اثر نامطلوبی برجای گذاشت و در پی افزایش ناگهانی درآمدها، کالاهای وارداتی، بازارهای این مناطق را تسخیر کرد. به این ترتیب مشاهده می شود که بنابر علل و عوامل گوناگون، سکنه‌ی بومی حجاز هیچگاه در شرایطی نبوده اند که صاحب فنون و هنرهای خاصی برای خود باشند.

سایت دانلود رمان نگاه دانلود

 

[husnavalizadeh]

انواع صنایع دستی

صنایع دستی عربستان صرفاً جنبه‌ی مصرفی داشته و شامل حصیر و سبدبافی با استفاده از برگ درخت خرما، سفالگری با خاک رس برای تهیه‌ی کوزه‌ی آب و برخی ظروف، عبابافی با استفاده از کرک شتر، بافت چادر و خیمه با کاربرد موی بز و ساخت زیورآلات محلی از نقره و مس می باشد. مراکز اصلی فعالیت، در شهر طایف و شهرهای مجاور یمن نظیر اباسعود و الوادیه و همچنین شهرهای الحلوه و البادی درجنوب پایتخت (ریاض) می شد. صنعت دستی قابل توجه عربستان که تا حدی جنبه‌ی تزیینی داشته و در نمای خارجی ساختمان ‌ها کاربرد دارد، نوعی گره چینی چوب نظیر مشبک کاری است که فواصل خطوط طرح ‌ها را با قرار دادن شیشه‌های رنگی تزیین می کنند. گاهی نیز به منظور تسهیل جریان هوا و نور به درون ساختمان، بدون استفاده از شیشه، آن را در مدخل و یا قسمت بالکن ساختمان نصب می نمایند، این رشته از صنایع دستی که در سایر کشورهای عربی نیز متداول بوده و مشربیه نام دارد، در کشور عربستان با نام فارسی روشن ساخته می شود. البته به علت کمبود چوب که ناشی از محدودیت‌های طبیعی این سرزمین است، قطعات بریده و آماده شده‌ی آن اغلب توسط صنعتگران مصری و یمنی که به عنوان زایران خانه‌ی خدا همه ساله وارد عربستان می شوند، تأمین و در محل تکمیل و نصب می گردد. در سال‌های اخیر به علت اشاعه‌ی معماری به سبک غربی، استفاده از روشن که تلفیقی از دو رشته‌ی خراطی چوب و شیشه گری دستی است کمتر به چشم می خورد.

به منظور احیاء معماری و تزیینات داخلی به سبک اسلامی، یک مرکز تحقیقاتی به نام مرکز پژوهشهای معماری اَمر از حدود ۲۵ سال پیش فعالیت خود را آغاز کرده که به طور غیر مستقیم در احیاء رشته‌هایی نظیر خراطی چوب، کاشی معرق، سنگ تراشی و شیشه گری دستی مؤثر می باشد. با توجه به فقدان صنایع دستی قابل ملاحظه در عربستان، سازمانی تخصصی برای احیاء و توسعه‌ی صنایع دستی وجود ندارد.

سایت دانلود رمان نگاه دانلود