فرهنگ وحدت
«ضرورت زندگي اجتماعي براي انسان» مسأله اي است كه حتّي دونفر در آن اختلاف نظر ندارند امّا «اتحاد و اتفاق» مفهومي فراتر از «اجتماع» دارد; كه علي عليه السلام ـ فرمود:
«لأن الضلالة لا توافق الهُدي و ان اجتمعا، فاجتمع القوم علي الفُرقة و افترقوا علي الجماعة». 1 «زيرا گمراهي با رستگاري هماهنگ نيست، هرچند جمع شوند; پس مردم بر تفرقه وجدايي; اجتماع كرده و يكي شده اند و به اتفاق هم، پراكنده گشته اند.» از ديگر سو، چون خواسته ها و تمايلات آحاد بشر برحسب انگيزه هاي فردي و غريزه حبّ ذات، مختلف است، پس حفظ حيات اجتماعي بطور جدّي و عملي و دستيابي به اتحاد و اتّفاق با جلوگيري از هرنوع پراكندگي و اختلاف، فداكاري و گذشتِ تك تك بني آدم را مي طلبد.
از نظر اسلام، توحيد و يكتاپرستي و پايبندي به اصول و ارزشهاي برخاسته از اعتقاد به خداي يگانه، زمينه وحدت و يكپارچگي مردم را به مفهوم انساني كلمه فراهم ميكند و حيات اجتماعي واحد را ممكن ميسازد.
از ديدگاه قرآن كريم، عقيده توحيدي، رشته محكمي است كه همه موحّدان و يكتاپرستان را همچون دانه هاي تسبيح در خود جاي ميدهد و با قراردادن هرفردي در جايگاه مناسب خود، امتّي واحد، نيرومند و با عظمت بوجود مي آورد.
«انّ هذه أمتّكم امّة واحدة و أناربُّكم فاعبدون».2 «همانا اين است امت شما، امتي يگانه و منهم پروردگار شما، پس بنده من باشيد و فقط مرا بپرستيد.» «و إنّ هذه أمتكم أمة واحدة و أنا ربُّكم فَاتّقون».3 «و اين است امت شما، امتي يگانه و منهم پروردگار شما، پس از من پروا داشته باشيد.»قرآن كريم فقط رشته ايمان و عقيده به خداي يگانه را رشته محكم زندگي ميداند و بقيّه را همچون طناب سست و پوسيده ميشناسد كه حتماً پاره شده و از هم گسسته خواهد گشت.
«و من يكفر، بالطاغوت و يؤمن بالله فقد استمسك بالعروة الوثقي لاانفصام لها». 4 «هركه به طاغوت كفر ورزد و به خداي ايمان آوَرد، قطعاً به رشتهاي محكم كه پاره شدني نيست چنگ زده است.» اين رشته آنچنان محكم و ناگسستني است كه برآن اساس، بقيه تفاوتها و فرقها را ميتوان تحمّل كرد و از اسباب و عوامل تفرقه و پراكندگي، جلو گرفت و يا لااقل آنها را بيخطر ساخت.
«و اعتصموا بحبلاللّه جميعاً و لاتفرّقوا...».5 «همگي به ريسمان و رشته خداوند چنگ بزنيد و پراكنده نشويد و يادآور نعمت الهي باشيد آنگاه كه شما، دشمنان يكديگر بوديد او ميان دل هاي شما جمع كرد و در پرتو نعمت او برادران همديگر شديد و در پرتگاه آتش قرار داشتيد شما را از آن نجات و رهايي بخشيد. اينگونه خداوند آيات و نشانه هاي خود را براي شما بيان مي كند شايد شما به راه آييد.»
«ضرورت زندگي اجتماعي براي انسان» مسأله اي است كه حتّي دونفر در آن اختلاف نظر ندارند امّا «اتحاد و اتفاق» مفهومي فراتر از «اجتماع» دارد; كه علي عليه السلام ـ فرمود:
«لأن الضلالة لا توافق الهُدي و ان اجتمعا، فاجتمع القوم علي الفُرقة و افترقوا علي الجماعة». 1 «زيرا گمراهي با رستگاري هماهنگ نيست، هرچند جمع شوند; پس مردم بر تفرقه وجدايي; اجتماع كرده و يكي شده اند و به اتفاق هم، پراكنده گشته اند.» از ديگر سو، چون خواسته ها و تمايلات آحاد بشر برحسب انگيزه هاي فردي و غريزه حبّ ذات، مختلف است، پس حفظ حيات اجتماعي بطور جدّي و عملي و دستيابي به اتحاد و اتّفاق با جلوگيري از هرنوع پراكندگي و اختلاف، فداكاري و گذشتِ تك تك بني آدم را مي طلبد.
از نظر اسلام، توحيد و يكتاپرستي و پايبندي به اصول و ارزشهاي برخاسته از اعتقاد به خداي يگانه، زمينه وحدت و يكپارچگي مردم را به مفهوم انساني كلمه فراهم ميكند و حيات اجتماعي واحد را ممكن ميسازد.
از ديدگاه قرآن كريم، عقيده توحيدي، رشته محكمي است كه همه موحّدان و يكتاپرستان را همچون دانه هاي تسبيح در خود جاي ميدهد و با قراردادن هرفردي در جايگاه مناسب خود، امتّي واحد، نيرومند و با عظمت بوجود مي آورد.
«انّ هذه أمتّكم امّة واحدة و أناربُّكم فاعبدون».2 «همانا اين است امت شما، امتي يگانه و منهم پروردگار شما، پس بنده من باشيد و فقط مرا بپرستيد.» «و إنّ هذه أمتكم أمة واحدة و أنا ربُّكم فَاتّقون».3 «و اين است امت شما، امتي يگانه و منهم پروردگار شما، پس از من پروا داشته باشيد.»قرآن كريم فقط رشته ايمان و عقيده به خداي يگانه را رشته محكم زندگي ميداند و بقيّه را همچون طناب سست و پوسيده ميشناسد كه حتماً پاره شده و از هم گسسته خواهد گشت.
«و من يكفر، بالطاغوت و يؤمن بالله فقد استمسك بالعروة الوثقي لاانفصام لها». 4 «هركه به طاغوت كفر ورزد و به خداي ايمان آوَرد، قطعاً به رشتهاي محكم كه پاره شدني نيست چنگ زده است.» اين رشته آنچنان محكم و ناگسستني است كه برآن اساس، بقيه تفاوتها و فرقها را ميتوان تحمّل كرد و از اسباب و عوامل تفرقه و پراكندگي، جلو گرفت و يا لااقل آنها را بيخطر ساخت.
«و اعتصموا بحبلاللّه جميعاً و لاتفرّقوا...».5 «همگي به ريسمان و رشته خداوند چنگ بزنيد و پراكنده نشويد و يادآور نعمت الهي باشيد آنگاه كه شما، دشمنان يكديگر بوديد او ميان دل هاي شما جمع كرد و در پرتو نعمت او برادران همديگر شديد و در پرتگاه آتش قرار داشتيد شما را از آن نجات و رهايي بخشيد. اينگونه خداوند آيات و نشانه هاي خود را براي شما بيان مي كند شايد شما به راه آييد.»