سازدهنی یا هارمونیکا (به انگلیسی: Harmonica) جزو سازهای بادی است و در خانوادهٔ سازهای زبانه آزاد (Free Reed Instruments) قرار میگیرد. تولید صوت در این نوع سازها نتیجه ارتعاش یک زبانه (Reed) از جنس فلز است که تنها یک سرآن به بدنه ساز متصل شده و انتهای دیگرش میتواند آزادانه حرکت کند. به ارتعاش درآمدن این زبانهها در اثر عبورجریان هوا موجب تولید صدای ساز میشود.
از سایر سازهای این خانواده میتوان ملودیکا (Melodica)، کنسرتینا (Concertina) وآکاردئون (Accordion) را نام برد. شاید برخی مواقع متوجه شباهت موجود بین صدای سازدهنی و آکاردئون شده باشید. این شباهت در جنس صدا، در واقع به خاطر شباهت در ساختمان این سازها و نحوه تولید صوت در آنها است.
محتویات
[نهفتن]
تاریخچه[ویرایش]
گر چه چینیهای باستان نوعی سازدهنی با زبانههای چوبی داشتهاند و موتسارت قطعهای برای سازدهنی شیشهای (یک ساز کاملاً متفاوت متشکّل از یک سِری قطعه شیشههای کوک شده) نوشت، سازدهنی دیاتونیکی (Diatonic) که ما هماکنون میشناسیم، در اوایل قرن نوزدهم، در آلمان ساخته شدهاست. این ساز بهوسیلهٔ موج مهاجرین ترککنندهٔ آلمان، به ایالات متّحدهو بریتانیای کبیر بـرده شد و در اواسط قرن نوزدهم، در سراسر جهان، نواخته میشدهاست.
سازدهنی کروماتیک (Chromatic)، در سال ۱۹۱۸ اختراع شد و از آنجایی که شامل هر دوازده نیمپردهٔ گام کروماتیک میباشد، به شما اجازه میدهد که آهنگ کاملتری را بنوازید؛ مانند قطعههای جاز و کلاسیک؛ و همچنین برای نوازندگی تا حدود زیادی کاملتر است. در مدل ۱۶ سوراخه سازدهنی کروماتیک شما ۴ اکتاو کامل برای اجرای قطعات در اختیار خواهید داشت که اجازه نواختن هر قطعهای را در اختیار شما قرار خواهد داد.
هم اکنون سازدهنی در ایران علاقه مندان بسیاری پیدا کرده است و از نوازندگان برتر این ساز، میتوان به شهرام شادان فراشاره نمود.
طبقهبندی کلی[ویرایش]
سازدهنی را به روشهای مختلفی طبقهبندی میکنند اما اگر از سازدهنیهای بیس (Bass) و کورد (Chord) صرف نظر کنیم، سازدهنیهایی را که بیشتر برای نواختن سولو (Solo) استفاده میشوند میتوان در یک طبقهبندی بسیار کلی به ۲ گروه اصلی تقسیم کرد:
از انواع مختلف سازدهنی بر حسب قابلیتهای مختلف و جنس صدایشان در سبکهای خاصی از موسیقی بیشتر استفاده میشود که در اینجا به صورت مختصر و فهرست وار به آنها اشاره میکنیم:
از سایر سازهای این خانواده میتوان ملودیکا (Melodica)، کنسرتینا (Concertina) وآکاردئون (Accordion) را نام برد. شاید برخی مواقع متوجه شباهت موجود بین صدای سازدهنی و آکاردئون شده باشید. این شباهت در جنس صدا، در واقع به خاطر شباهت در ساختمان این سازها و نحوه تولید صوت در آنها است.
محتویات
[نهفتن]
- ۱تاریخچه
- ۲طبقهبندی کلی
- ۳انواع مختلف سازدهنی و کاربردشان
- ۴جستارهای وابسته
- ۵منابع
- ۶پیوند به بیرون
تاریخچه[ویرایش]
گر چه چینیهای باستان نوعی سازدهنی با زبانههای چوبی داشتهاند و موتسارت قطعهای برای سازدهنی شیشهای (یک ساز کاملاً متفاوت متشکّل از یک سِری قطعه شیشههای کوک شده) نوشت، سازدهنی دیاتونیکی (Diatonic) که ما هماکنون میشناسیم، در اوایل قرن نوزدهم، در آلمان ساخته شدهاست. این ساز بهوسیلهٔ موج مهاجرین ترککنندهٔ آلمان، به ایالات متّحدهو بریتانیای کبیر بـرده شد و در اواسط قرن نوزدهم، در سراسر جهان، نواخته میشدهاست.
سازدهنی کروماتیک (Chromatic)، در سال ۱۹۱۸ اختراع شد و از آنجایی که شامل هر دوازده نیمپردهٔ گام کروماتیک میباشد، به شما اجازه میدهد که آهنگ کاملتری را بنوازید؛ مانند قطعههای جاز و کلاسیک؛ و همچنین برای نوازندگی تا حدود زیادی کاملتر است. در مدل ۱۶ سوراخه سازدهنی کروماتیک شما ۴ اکتاو کامل برای اجرای قطعات در اختیار خواهید داشت که اجازه نواختن هر قطعهای را در اختیار شما قرار خواهد داد.
هم اکنون سازدهنی در ایران علاقه مندان بسیاری پیدا کرده است و از نوازندگان برتر این ساز، میتوان به شهرام شادان فراشاره نمود.
طبقهبندی کلی[ویرایش]
سازدهنی را به روشهای مختلفی طبقهبندی میکنند اما اگر از سازدهنیهای بیس (Bass) و کورد (Chord) صرف نظر کنیم، سازدهنیهایی را که بیشتر برای نواختن سولو (Solo) استفاده میشوند میتوان در یک طبقهبندی بسیار کلی به ۲ گروه اصلی تقسیم کرد:
- سازدهنیهای دو زبانهای Doble Reed(ed) Harmonicas
- سازدهنیهای تک زبانهای Single Reed(ed) Harmonicas
از انواع مختلف سازدهنی بر حسب قابلیتهای مختلف و جنس صدایشان در سبکهای خاصی از موسیقی بیشتر استفاده میشود که در اینجا به صورت مختصر و فهرست وار به آنها اشاره میکنیم:
- سازدهنی ترمولو و اکتاو: سبکهای Folk و Pop
- سازدهنی دیاتونیک: سبکهای Blues، Country، Rock، Irish، Folk و Pop
- سازدهنی کروماتیک: سبکهای Classical، Jazz، Irish و Pop
- سازدهنی بیس و کورد: سبکهای Classical و Pop البته بیشتر به صورت گروه نوازی
آخرین ویرایش توسط مدیر: