معماری شگفت انگیز خانه قجری

*بانو بهار*

کاربر نگاه دانلود
کاربر نگاه دانلود
عضویت
2016/08/15
ارسالی ها
3,937
امتیاز واکنش
10,965
امتیاز
804
محل سکونت
میان شکوفه‌ها
صبح نه چندان زود يكي از روزهاي تابستان، بعد از گذر از هياهوي متروي هميشه شلوغ ايستگاه امام خميني به سمت خيابان ناصرخسرو، در ميان همهمه دستفروشان دارو به كوچه امام جمعه مي‌رسيم؛ كوچه‌اي كه نامش را از خانه‌اي با همين نام به ارث بـرده است. در پلاك 37 اين كوچه خانه‌اي قجري جاي گرفته كه گويا زماني خانه امام جمعه تهران بوده است. البته روايت‌هاي بي‌شماري درباره صاحبان اين خانه و البته وجه‌تسميه آن وجود دارد.

بر سر اين موضوع كه اولين صاحب اين خانه ميرزا آقاخان نوري، صدراعظم ناصرالدين شاه بوده همه متفق‌القول هستند اما درباره اينكه اين خانه چطور به خانه امام جمعه معروف شد، روايات مختلف است. برخي مي‌گويند سيدزين‌العابدين پسر سيدابوالقاسم ملقب به ظهيرالاسلام امام جمعه تهران در دوره ناصري اين خانه را خريده و در آن ساكن شده است. از آنجا كه منصب امامت جمعه مانند ديگر مناصب دوران متاخر قاجار در خانواده ايشان موروثي بود، بعد از فوت پدر زماني‌كه زين‌العابدين به 21 سالگي رسيد به فرمان ناصرالدين شاه، امام جمعه تهران شد و بعد از فوت همسر اولش بزرگ‌ترين دختر ناصرالدين‌شاه را به همسري گرفت و اينگونه بود كه امام جمعه تهران داماد شاه شد‌!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!
 
  • پیشنهادات
  • *بانو بهار*

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2016/08/15
    ارسالی ها
    3,937
    امتیاز واکنش
    10,965
    امتیاز
    804
    محل سکونت
    میان شکوفه‌ها
    اما در جايي هم روايت شده كه در سال 1330 امام جمعه خوي، ميرزا يحيي وقتي به عنوان اولين نماينده مردم خوي در مجلس به تهران نقل مكان مي‌كرد، اين خانه را از نوادگان ميرزا آقاخان خريد و چنين برهان آورده‌اند كه در زمان ناصري امام جمعه در خانه‌اي پشت مسجد شاه (امام فعلي) در بازار تهران زندگي مي‌كرده است. اينكه اين خانه، خانه كدام امام جمعه بوده به قطعيت نمي‌توان گفت اما به جرات مي‌توان ادعا كرد كه تزیينات هنري در اين خانه همچون؛ آينه‌كاري، نقاشي‌هاي روي گچ، گچبري، ارسي‌ها و شيشه‌هاي رنگي به‌كار بـرده شده در مقايسه با عمارت شمس‌العماره كاخ گلستان چيزي كمتر ندارد و يكي از ارزشمندترين خانه‌هاي تاريخي تهران است.

    بعد از گذر از راهرویي نسبتا باريك به حياط مي‌رسيم و عمارتي باشكوه در دو طبقه با صلابت اما خسته كه گرد ايام بر چهره‌اش به خوبي پيداست روبه‌روي ماست؛ طبقه همكف كه حدودا يك پله پايين‌تر از سطح حياط قرار گرفته شامل حوضخانه و اتاق‌هايي در اطراف است.

    Please, ورود or عضویت to view URLs content!
     

    *بانو بهار*

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2016/08/15
    ارسالی ها
    3,937
    امتیاز واکنش
    10,965
    امتیاز
    804
    محل سکونت
    میان شکوفه‌ها
    زيباترين بخش طبقه اول حوضخانه است؛ با كاشي‌هاي آبي در كف و حوض آبي كه تابستان‌ها بي‌شك در خنكاي لـ*ـذت‌بخش آن روزگار سپري مي‌شده است.

    Please, ورود or عضویت to view URLs content!


    فضاي طبقه بالا شامل تالار زمستان‌نشين و دو گوشواره (اتاق‌هاي خصوصي) در طرفين با تزیينات مقرنس، آينه‌كاري، گچبري و نقاشي‌هايي به سبك اروپايي در سقف و ديوارهاست. به‌طور كلي ويژگي شاخص در تزیينات اين بنا تلفيق هماهنگ و متناسب معماري سنتي در كنار عناصر تازه‌وارد فرنگي است. زمستان‌نشين فضايي بود كه در بخش شمالي حياط خانه ساخته مي‌شد تا از آفتاب زمستان كه با زاويه‌اي مايل به درون اتاق‌ها مي‌تابد، نهايت استفاده را ببرند. معمولا در اين فضا براي ورود بيشتر نور خورشيد اغلب پنجره‌ها را از ارسي‌هاي بزرگ مي‌ساختند تا همزمان با تغيير جهت آفتاب با برخورد نور به شيشه‌هاي ارسي، فرش رنگيني در كف زمين ايجاد شود.

    Please, ورود or عضویت to view URLs content!


    اما از آنجا كه تالارها اكثرا نمي‌توانند به تنهايي ايجاد شوند، در دو طرف آنها دو اتاق گوشواره ايجاد مي‌كردند، تا اگر تعداد مهمان‌ها در تالار زياد شد براي پذيرايي بهتر، تيغه‌ها يا سردري‌ها را باز كنند تا فضا به سالني بزرگ تبديل شود. در خانه‌هاي امروزي، اتاق پذيرايي با تالارها مقايسه مي‌شود كه در قديم با تزیينات گچبري و نقاشي همراه بوده اما امروزه در پذيرايي از انواع گل‌هاي مصنوعي استفاده مي‌شود. كمبود زيبايي ارسي را در اتاق‌هاي پذيرايي امروز، با تابلوهاي نقاشي پر مي‌كنند و شومينه با سفال‌هاي نسوز و گازكشي شده به عنوان دكور جاي شومينه‌هاي دست‌ساز با تزیينات زيبا را گرفته كه نقش مهمي در گرمايش خانه‌هاي سنتي داشته است.

    Please, ورود or عضویت to view URLs content!


    شايد برجسته‌ترين و باارزش‌ترين عنصر تزیيني به كار رفته در اين بنا ارسي 9 لنگه با ظريف‌ترين گره‌هاي چوبي در كنار شيشه‌هاي رنگي است كه تالار را از ايوان جدا مي‌كند.

    Please, ورود or عضویت to view URLs content!


    Please, ورود or عضویت to view URLs content!
     

    *بانو بهار*

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2016/08/15
    ارسالی ها
    3,937
    امتیاز واکنش
    10,965
    امتیاز
    804
    محل سکونت
    میان شکوفه‌ها
    هنر سنگ‌كاري يكي از مهم‌ترين بخش‌ها در ايستايي و استحكام خانه‌ها بود. در قسمتي از حياط، استادكاران با استفاده از هنر سنگ‌تراشي، سنگ نصب مي‌كردند و براي اينكه جلوه زيبايي نيز داشته باشد، نقوش بسيار زيبايي را روی آن ايجاد مي‌كردند. در اين خانه به خوبي ردپاي هنر ايران باستان چه در سنگ برجسته‌هاي حياط به صورت برگ پنجه‌اي و چه در گچبري‌هاي خانه به صورت زنجيره‌وار مطابق با الگوي باستاني تركيبي از طرح‌هاي گياهي و هندسي ديده مي‌شود.

    Please, ورود or عضویت to view URLs content!


    در حياط‌سازي خانه‌هاي سنتي حوض و باغچه از معتبرترين عناصر حياط‌سازي به شمار مي‌رفت.

    Please, ورود or عضویت to view URLs content!


    میرزاآقا خان مالک اولیه این خانه بوده است. بعضی از روایت ها می گوید ظهیر الاسلام معروف به امام جمعه بعدها خانه را از او خرید.

    Please, ورود or عضویت to view URLs content!

    میرزاآقا خان

    Please, ورود or عضویت to view URLs content!
     

    برخی موضوعات مشابه

    بالا