سیده آمین ارمان
کاربر نگاه دانلود
فناوری اطلاعات و محیط زیست را میتوانیم از ابعاد گوناگون بررسی کنیم.بعد اول مربوط ملاحظات و در برخی موارد معضلاتی است که در خصوص اثرات فناوری اطلاعات بر محیط زیست باید در نظر بگیریم.بعد دوم کاربردهای بیشماریست که فناوری اطلاعات و زیرشاخه های آن میتوانند در حفظ محیط زیست و ارتقای شاخص های زیست محیطی داشته باشند.
بعد اول:
فناوری اطلاعات برای محیط زیست
به‌عقیده یکی از اندیشمندان علوم ارتباطات، انسان ذاتا موجودی اجتماعی نیست و خود می‌تواند نیازهای اولیه خود را تامین کند، اما عاملی به‌نام نیاز به ارتباط او را به زندگی اجتماعی کشانیده است. بشر پس از هزاران سال زندگی، تمام تلاش خود را کرده تا بتواند بهترین ابزار را برای رفاه بیشتر به‌وجود بیاورد.
به‌عقیده بشر امروزی دانش بیشتر برابر است با تولید ابزار بهتر برای زندگی راحت‌تر و آسوده‌تر. اما این آسوده‌طلبی انسان در بسیاری موارد به‌زیان او تمام شده است. یکی از این کجروی‌های خطرناک آلودگی محیط زیست است که به‌نوعی حیات اولیه بشر را مورد تهدید قرار داده است.
یکی از شاخه‌های نوپدید آلودگی زیست‌محیطی شاخه مربوط به محصولات فناوری اطلاعات است که دارای جوانب و عواقب بسیار زیاد است. رفع آلودگی رایانه‌ای نه یک موضوع حاشیه‌ای بلکه یک اصل مهم و انکار‌ناپذیر است و برای همین تقریبا تمام جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های معتبر بین‌المللی در حوزه برق و الکترونیک با شعار و محصولات سازگار با محیط زیست تشکیل می‌شوند.
اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست که بیشتر با نام اختصاری (IUCN) شناخته می‌شود، در بیانیه سال ۲۰۰۷ خود زباله‌های رایانه‌ای را جزو دسته اول آلاینده‌های زمین دانست و این یعنی به‌صدا در آمدن زنگ خطر برای تمام کشورها تا به فکر زندگی سالم‌تر باشند.
یک قانون جدید: قانون تولید بر اساس استانداردهای زیست‌محیطی شامل سیستم‌های رایانه‌ای نیز می‌شود که برخی از آنها در حال حاضر اجباری و برخی اختیاری است.
رایانه آلوده نخرید
رایانه‌ها در ۳محور اصلی دارای آلودگی هستند: منابع تغذیه، قطعات و نرم‌افزارهای آنها.
1- منابع تغذیه بهینه: در بسیاری از سیستم‌های خانگی و رایانه‌های صنعتی برای ساعات طولانی روشن هستند و این روشن ماندن طولانی‌مدت دستگاه‌ها باعث می‌شود مقدار هدر‌رفت انرژی در این سیستم‌ها افزایش یابد. اما سیستم‌های هوشمند سعی می‌کنند با مدیریت انرژی منابع آنها را در کم‌مصرف‌ترین حالت قرار دهند. برای نمونه سیستم‌عامل مکینتاش با پایین آوردن سرعت چرخش دیسک سخت و فعال‌کردن حالت سکون و همچنین با استفاده از نمایشگرهای LED باعث صرفه‌جویی در انرژی شده است. به‌گفته این شرکت در سایت رسمی خود، نسل جدید رایانه‌های اپل حتی در فاصله زمانی میان فشردن دو کلید، در حال انجام مدیریت منابعی مانند پردازنده است تا مقدار کمتری از میلی‌وات انرژی استفاده کند.
شاید از دید یک کاربر این کار بیهوده باشد اما کم شدن ۴۰درصدی مصرف در طول هفته رقم خوبی برای یک رایانه زیست‌مدار است. شرکت دل نیز با ساخت انواع جدیدی از لپ‌تاپ‌های سازگار با محیط زیست به این دسته پیوسته است. نوکیا، اچ‌پی و آی‌بی‌ام نیز در زمره شرکت‌های رقیب این حوزه هستند.
2- قطعات کم‌مصرف: در این مرحله که تقریبا تمام قطعات الکترونیکی رایانه را شامل می‌شود، باید در نظر داشت که این قطعات از سویی کمترین مقدار مصرف را داشته باشند و از سوی دیگر قابل بازیافت و عاری از مواد سمی باشند. رایانه‌های قدیمی که افزایش حرارت زیادی به‌همراه داشتند، جای خود را به قطعاتی با رسانایی بیشتر داده‌اند که مقدار انرژی کمتری مصرف می‌کنند و قطعات اصلی و محافظ آنها هم دارای پوشش‌های سالم‌تری هستند. وجود موادی مانند ارسنیک، جیوه، پی‌وی‌سی و امثال آن در محصولات رایانه‌ای مشکل اصلی قطعات است. شرکت‌های سازنده نمایشگر و پردازنده برای از بین بردن BFR و پی‌وی‌سی از بردها، کابل‌های داخلی و خارجی، متصل‌کننده‌ها، عایق‌ها و دیگر بخش‌های داخلی با هم به‌رقابت پرداخته‌اند و شرکت‌هایی مانند اپل و دل ادعا می‌کنند در محصول نهایی خود ارسنیک و جیوه را حذف کرده‌اند.
3- نرم‌افزارها: این‌که فکر کنیم نرم‌افزار فقط یک کار انجام می‌دهد، درست نیست؛ چراکه باید مواردی مانند مدیریت منابع و بهینه‌سازی انرژی را نیز انجام دهند. تصور کنید حدود ۲میلیون رایانه مجهز به سیستم‌عامل ویندوز بتوانند در نرم‌افزاری مانند ورد با بهینه‌سازی مصرف، فقط یک واحد از مصرف انرژی خود بکاهند، این باعث می‌شود در سطح جهانی، مقادیر زیادی واحد انرژی کمتر تولید شود و به همین میزان نیروگاه‌ها کمتر کار کنند و محیط زیست کمتر آلوده شود.
مشکل نرم‌افزارهای امروزی عدم بهینه‌سازی کامپیوتر برای مدیریت مصرف برق است. مثلا در مواردی که می‌خواهید از رایانه خود تنها به‌عنوان یک پخش‌کننده صوتی یا تصویری استفاده کنید یا می‌خواهید فقط یک برنامه معمولی در رایانه‌تان فعال باشد نسبت به استفاده‌های مهم‌تر، مصرف برق باید متفاوت باشد. روشن بودن رایانه فقط برای زمانی که از اینترنت دانلود می‌کنید، می‌تواند به تولید دیاکسیدکربن منجر شود. به‌گفته یکی از کارشناسان میزان CO2 ناشی از فعالیت ۱۵ رایانه معادل یک خودروی سواری است. به‌عقیده این کارشناس مرکز بهینه‌سازی تولیدات الکترونیکی اروپا، هر رایانه اگر بهینه‌سازی نشود به‌طور متوسط هر سه ماه معادل یک بشکه نفت خام انرژی مصرف می‌کند.
چاره چیست؟
سیستم‌عامل‌های هوشمند، امروزه حداکثر تلاش را برای بهینه‌سازی مصرف انجام می‌دهند، اما عدم رعایت یا رعایت کم این موضوع در سیستم‌عاملی مانند ویندوز باعث شده نرم‌افزارهایی برای این کار تولید شوند که در جای خود قابل بررسی هستند. این نرم‌افزارها میتوانند مصرف سیستم شما را نمایش داده و مدیریت آن را به شما بسپارند. یک نمونه رایگان آن را می‌توانید با نام Local Cooling دریافت و استفاده کنید.
محور جدید: آلودگی خدمات
شاید برای مصرف‌کننده معمولی چیزی قابل لمس و درک نباشد اما به‌عقیده کارشناسان، هر جستجو در اینترنت تولید CO2 می‌کند. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد انجام دو جستجو در موتور جستجوی گوگل از یک رایانه خانگی می‌تواند برابر یک کتری برقی برای جوشانیدن یک لیتر آب دیاکسیدکربن تولید کند و به‌گفته یکی از فیزیکدانان دانشگاه هاروارد یک جستجوی معمولی در موتور جستجوی گوگل ۷ گرم CO2 تولید خواهد کرد و به‌همین دلیل جستجوی گوگل تاثیرات نامطلوب زیست‌محیطی در پی دارد.
روزنامه ساندی‌تایمز در توضیح این مطالعات در مقاله‌ای اعلام کرد گوگل درباره مصرف انرژی و تولید کربن خود بسیار پنهان‌کار بوده و از افشای موقعیت مراکز داده‌های خود سرباز می‌زند. این در حالی است که چند صد میلیون جستجوی اینترنتی روزانه، مصرف بالای انرژی الکتریکی و انتشار گازهای گلخانه‌ای توسط رایانه‌ها و اینترنت به‌تازگی نگرانی‌هایی را برانگیخته است. در مقابل این صحبت‌ها اریک اسمیت مدیرگوگل اعلام کرده، اقدامات جدیدی در حوزه انرژی انجام خوهد داد. اسمیت و جفری آر. ایملت مدیرعامل شرکت جنرال الکتریک خاطرنشان کردند، سرمایه‌گذاری‌های مشترکی روی فناوری‌های جدید برای توسعه سیستم‌های تولید انرژی انجام خواهند داد. این تلاش منجر به تولید ابزارهایی خواهد شد که در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد. مهندسان شرکت گوگل امیدوارند بزودی ابزاری تولید کنند که به مردم کمک می‌کند در مورد نحوه استفاده از انرژی بهتر تصمیم بگیرند. در حالی که گوگل سرمایه‌گذاری‌های خود را برای تولید روش‌های جدید تولید انرژی افزایش داده است، مرکز Google.org با سرمایه‌گذاری فراوان می‌کوشد روش‌های تولید انرژی را با محیط زیست سازگار کرده و از منابع تجدید‌شدنی استفاده کند. این پایگاه اطلاع‌رسانی مرجع خوبی برای تحقیقات فناوری و زیستی است.
نکته: سعی کنیم هنگام خرید رایانه به میزان مصرف آن نیز توجه داشته باشیم و تا جای ممکن تجهیزات سالم‌تری تهیه کنیم. فناوری اطلاعات برای آسودگی انسان‌ها به‌وجود آمده و باید از کجروی محافظت شود.
بعد اول:
فناوری اطلاعات برای محیط زیست
به‌عقیده یکی از اندیشمندان علوم ارتباطات، انسان ذاتا موجودی اجتماعی نیست و خود می‌تواند نیازهای اولیه خود را تامین کند، اما عاملی به‌نام نیاز به ارتباط او را به زندگی اجتماعی کشانیده است. بشر پس از هزاران سال زندگی، تمام تلاش خود را کرده تا بتواند بهترین ابزار را برای رفاه بیشتر به‌وجود بیاورد.
به‌عقیده بشر امروزی دانش بیشتر برابر است با تولید ابزار بهتر برای زندگی راحت‌تر و آسوده‌تر. اما این آسوده‌طلبی انسان در بسیاری موارد به‌زیان او تمام شده است. یکی از این کجروی‌های خطرناک آلودگی محیط زیست است که به‌نوعی حیات اولیه بشر را مورد تهدید قرار داده است.
یکی از شاخه‌های نوپدید آلودگی زیست‌محیطی شاخه مربوط به محصولات فناوری اطلاعات است که دارای جوانب و عواقب بسیار زیاد است. رفع آلودگی رایانه‌ای نه یک موضوع حاشیه‌ای بلکه یک اصل مهم و انکار‌ناپذیر است و برای همین تقریبا تمام جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های معتبر بین‌المللی در حوزه برق و الکترونیک با شعار و محصولات سازگار با محیط زیست تشکیل می‌شوند.
اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست که بیشتر با نام اختصاری (IUCN) شناخته می‌شود، در بیانیه سال ۲۰۰۷ خود زباله‌های رایانه‌ای را جزو دسته اول آلاینده‌های زمین دانست و این یعنی به‌صدا در آمدن زنگ خطر برای تمام کشورها تا به فکر زندگی سالم‌تر باشند.
یک قانون جدید: قانون تولید بر اساس استانداردهای زیست‌محیطی شامل سیستم‌های رایانه‌ای نیز می‌شود که برخی از آنها در حال حاضر اجباری و برخی اختیاری است.
رایانه آلوده نخرید
رایانه‌ها در ۳محور اصلی دارای آلودگی هستند: منابع تغذیه، قطعات و نرم‌افزارهای آنها.
1- منابع تغذیه بهینه: در بسیاری از سیستم‌های خانگی و رایانه‌های صنعتی برای ساعات طولانی روشن هستند و این روشن ماندن طولانی‌مدت دستگاه‌ها باعث می‌شود مقدار هدر‌رفت انرژی در این سیستم‌ها افزایش یابد. اما سیستم‌های هوشمند سعی می‌کنند با مدیریت انرژی منابع آنها را در کم‌مصرف‌ترین حالت قرار دهند. برای نمونه سیستم‌عامل مکینتاش با پایین آوردن سرعت چرخش دیسک سخت و فعال‌کردن حالت سکون و همچنین با استفاده از نمایشگرهای LED باعث صرفه‌جویی در انرژی شده است. به‌گفته این شرکت در سایت رسمی خود، نسل جدید رایانه‌های اپل حتی در فاصله زمانی میان فشردن دو کلید، در حال انجام مدیریت منابعی مانند پردازنده است تا مقدار کمتری از میلی‌وات انرژی استفاده کند.
شاید از دید یک کاربر این کار بیهوده باشد اما کم شدن ۴۰درصدی مصرف در طول هفته رقم خوبی برای یک رایانه زیست‌مدار است. شرکت دل نیز با ساخت انواع جدیدی از لپ‌تاپ‌های سازگار با محیط زیست به این دسته پیوسته است. نوکیا، اچ‌پی و آی‌بی‌ام نیز در زمره شرکت‌های رقیب این حوزه هستند.
2- قطعات کم‌مصرف: در این مرحله که تقریبا تمام قطعات الکترونیکی رایانه را شامل می‌شود، باید در نظر داشت که این قطعات از سویی کمترین مقدار مصرف را داشته باشند و از سوی دیگر قابل بازیافت و عاری از مواد سمی باشند. رایانه‌های قدیمی که افزایش حرارت زیادی به‌همراه داشتند، جای خود را به قطعاتی با رسانایی بیشتر داده‌اند که مقدار انرژی کمتری مصرف می‌کنند و قطعات اصلی و محافظ آنها هم دارای پوشش‌های سالم‌تری هستند. وجود موادی مانند ارسنیک، جیوه، پی‌وی‌سی و امثال آن در محصولات رایانه‌ای مشکل اصلی قطعات است. شرکت‌های سازنده نمایشگر و پردازنده برای از بین بردن BFR و پی‌وی‌سی از بردها، کابل‌های داخلی و خارجی، متصل‌کننده‌ها، عایق‌ها و دیگر بخش‌های داخلی با هم به‌رقابت پرداخته‌اند و شرکت‌هایی مانند اپل و دل ادعا می‌کنند در محصول نهایی خود ارسنیک و جیوه را حذف کرده‌اند.
3- نرم‌افزارها: این‌که فکر کنیم نرم‌افزار فقط یک کار انجام می‌دهد، درست نیست؛ چراکه باید مواردی مانند مدیریت منابع و بهینه‌سازی انرژی را نیز انجام دهند. تصور کنید حدود ۲میلیون رایانه مجهز به سیستم‌عامل ویندوز بتوانند در نرم‌افزاری مانند ورد با بهینه‌سازی مصرف، فقط یک واحد از مصرف انرژی خود بکاهند، این باعث می‌شود در سطح جهانی، مقادیر زیادی واحد انرژی کمتر تولید شود و به همین میزان نیروگاه‌ها کمتر کار کنند و محیط زیست کمتر آلوده شود.
مشکل نرم‌افزارهای امروزی عدم بهینه‌سازی کامپیوتر برای مدیریت مصرف برق است. مثلا در مواردی که می‌خواهید از رایانه خود تنها به‌عنوان یک پخش‌کننده صوتی یا تصویری استفاده کنید یا می‌خواهید فقط یک برنامه معمولی در رایانه‌تان فعال باشد نسبت به استفاده‌های مهم‌تر، مصرف برق باید متفاوت باشد. روشن بودن رایانه فقط برای زمانی که از اینترنت دانلود می‌کنید، می‌تواند به تولید دیاکسیدکربن منجر شود. به‌گفته یکی از کارشناسان میزان CO2 ناشی از فعالیت ۱۵ رایانه معادل یک خودروی سواری است. به‌عقیده این کارشناس مرکز بهینه‌سازی تولیدات الکترونیکی اروپا، هر رایانه اگر بهینه‌سازی نشود به‌طور متوسط هر سه ماه معادل یک بشکه نفت خام انرژی مصرف می‌کند.
چاره چیست؟
سیستم‌عامل‌های هوشمند، امروزه حداکثر تلاش را برای بهینه‌سازی مصرف انجام می‌دهند، اما عدم رعایت یا رعایت کم این موضوع در سیستم‌عاملی مانند ویندوز باعث شده نرم‌افزارهایی برای این کار تولید شوند که در جای خود قابل بررسی هستند. این نرم‌افزارها میتوانند مصرف سیستم شما را نمایش داده و مدیریت آن را به شما بسپارند. یک نمونه رایگان آن را می‌توانید با نام Local Cooling دریافت و استفاده کنید.
محور جدید: آلودگی خدمات
شاید برای مصرف‌کننده معمولی چیزی قابل لمس و درک نباشد اما به‌عقیده کارشناسان، هر جستجو در اینترنت تولید CO2 می‌کند. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد انجام دو جستجو در موتور جستجوی گوگل از یک رایانه خانگی می‌تواند برابر یک کتری برقی برای جوشانیدن یک لیتر آب دیاکسیدکربن تولید کند و به‌گفته یکی از فیزیکدانان دانشگاه هاروارد یک جستجوی معمولی در موتور جستجوی گوگل ۷ گرم CO2 تولید خواهد کرد و به‌همین دلیل جستجوی گوگل تاثیرات نامطلوب زیست‌محیطی در پی دارد.
روزنامه ساندی‌تایمز در توضیح این مطالعات در مقاله‌ای اعلام کرد گوگل درباره مصرف انرژی و تولید کربن خود بسیار پنهان‌کار بوده و از افشای موقعیت مراکز داده‌های خود سرباز می‌زند. این در حالی است که چند صد میلیون جستجوی اینترنتی روزانه، مصرف بالای انرژی الکتریکی و انتشار گازهای گلخانه‌ای توسط رایانه‌ها و اینترنت به‌تازگی نگرانی‌هایی را برانگیخته است. در مقابل این صحبت‌ها اریک اسمیت مدیرگوگل اعلام کرده، اقدامات جدیدی در حوزه انرژی انجام خوهد داد. اسمیت و جفری آر. ایملت مدیرعامل شرکت جنرال الکتریک خاطرنشان کردند، سرمایه‌گذاری‌های مشترکی روی فناوری‌های جدید برای توسعه سیستم‌های تولید انرژی انجام خواهند داد. این تلاش منجر به تولید ابزارهایی خواهد شد که در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد. مهندسان شرکت گوگل امیدوارند بزودی ابزاری تولید کنند که به مردم کمک می‌کند در مورد نحوه استفاده از انرژی بهتر تصمیم بگیرند. در حالی که گوگل سرمایه‌گذاری‌های خود را برای تولید روش‌های جدید تولید انرژی افزایش داده است، مرکز Google.org با سرمایه‌گذاری فراوان می‌کوشد روش‌های تولید انرژی را با محیط زیست سازگار کرده و از منابع تجدید‌شدنی استفاده کند. این پایگاه اطلاع‌رسانی مرجع خوبی برای تحقیقات فناوری و زیستی است.
نکته: سعی کنیم هنگام خرید رایانه به میزان مصرف آن نیز توجه داشته باشیم و تا جای ممکن تجهیزات سالم‌تری تهیه کنیم. فناوری اطلاعات برای آسودگی انسان‌ها به‌وجود آمده و باید از کجروی محافظت شود.
