- عضویت
- 2016/07/11
- ارسالی ها
- 4,853
- امتیاز واکنش
- 14,480
- امتیاز
- 791
![%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%87.jpg](http://tamadonema.ir/wp-content/uploads/2016/07/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%87.jpg)
تخت جمشید یا پارسه؛ میراث تاریخی و فرهنگی ایرانیان از زمان باستان تا کنون است. در این مقاله هر آنچه که نیاز است در مورد تخت جمشید بدانید را مطالعه کنید.
مجموعهی تخت جمشید، متشکل از کاخهای پادشاهان دوران هخامنشی است؛ ساخت آن ۵۱۲ سال قبل از میلاد حضرت مسیح (ع) و به دستور داریوش اول از پادشاهان بزرگ سلسلهی هخامنشی، آغاز شد؛ و پس از او خشایار شاه (پسر داریوش اول) و اردشیر اول (نوهی داریوش اول)، ساخت آن را ادامه دادند. با توجه به اسناد موجود در نوشتهها و کتیبههای برجای مانده از دوران ایران کهن، مراحل احداث مجموعهی عظیم تخت جمشید، ۱۲۰ تا ۱۵۰ سال به طول انجامید. این بنای حیرتانگیز پارسی، در دامنهی کوه رحمت (کوه مهر)، در نزدیکی شهر شیراز قرار گرفته است؛ و با شمارهی ۲۰ در سال ۱۳۱۰ به ثبت ملی و در سال ۱۹۷۹ میلادی، با شمارهی ۱۱۴ به ثبت میراث جهانی یونسکو رسیده است.
![02.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/02.jpg)
نمایی از کاخ تچر از سمت جنوب
جغرافیا و همسایگی های بنا
![04.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/04.jpg)
مجموعهی تاریخی تخت جمشید، در مرکز استان فارس و ۵۵ کیلومتری شمال شرقی شهر شیراز قرار گرفته است. این مجموعهی عظیم تاریخی متشکل از کاخهای امپراطوران هخامنشی است که قسمت شرق آن در دامنهی کوه رحمت (کوه مهر) و سه بخش دیگر آن تا درون جلگهی مرودشت پیشروی کرده است. سازندگان این مجموعهی عظیم، آن را روی سکویی به ارتفاع ۸ تا ۱۸ متر بالاتر از سطح جلگهی مرودشت بنا کردند. البته در جلگهی مرودشت آثار باستانی مهمی همچون نقش رستم (مدفن داریوش)، نقش رجب، شهر استخر و دیگر بناهای ایران کهن قرار گرفتهاند که احتمالا هیچ نقطه از خاک ایران، تجمع این همه شاهکار تاریخی ایران را یکجا، به خود ندیده است. بخش غربی مجموعهی تخت جمشید از ابعادی برابر با ۴۵۵ متر، بخش شمالی از ابعادی برابر با ۳۰۰ متر، بخش شرقی از ابعادی برابر با ۴۳۰ متر و بالاخره بخش جنوبی آن از ابعادی برابر با ۳۹۰ متر تشکیل شده است. براساس نظر کارشناسان آثار باستانی غربی، بنای تاریخی تخمت جمشید از طولی برابر با طول آکروپولیس کشور یونان (این بنای تاریخی در شهر آتن، پایتخت کشور یونان قرار گرفته است. قدمت آن به سال ۴۲۹ قبل از میلاد حضرت مسیح (ع) باز میگردد) و عرضی چهار برابر آن، برخوردار است.
![03.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/03.jpg)
با توجه به نوشتههای برجایمانده از کتیبههای دوران هخامنشیان، اینگونه به نظر میرسید که هیچ بنایی تا قبل از ساخت مجموعهی عظیم تخت جمشید، در اطراف یا نزدیکی آن قرار نداشته است. این در حالی است که در سال گذشته، به گزارش خبرنگاری میراث فرهنگی – گروه میراث فرهنگی، در ۳ کیلومتری مجموعهی تخت جمشید، دروازهی هخامنشی کشف شده است که به نظر میرسد، قدمت آن به پیش از ساخت تخت جمشید، دوران پارهسنگی، باز میگردد. به اعتقاد باستانشناسان کشور، این دروازهی تازه کشف شده، شباهت بسیار زیادی به دروازهی ایشتار در بابل دوران کهن دارد، که در واقع مربوط به یک کاخ هخامنشی دیگر است.
تاریخچه ی مجموعه ی تخت جمشید
![072.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/072.jpg)
این عقیدهی متداول که تخت جمشید در وهلهی اول مجموعهای از کاخهای جالبی بوده که در پایتخت یک امپراطوری بزرگ ساخته شده تا عظمت سیـاس*ـی را اظهار و غرور شاه را اقناع کند، یک فکر غربی است. فکری که مبتنی بر ظواهر امور است. تخت جمشید به شیوهای سنتی کامیابیها وقدرت هخامنشی را مغرورانه بیان میدارد ولی این مکان نه یک زیارتگاه دودمانی است و نه یک پایتخت سیـاس*ـی و هیچکدام از هزاران سندی که از این بنا به دست آمده سیـاس*ـی نیست چرا که محل آن برای یک حکومت مناسب نمیباشد، بنابراین شاهان هخامنشی به ندرت در آن مکان اقامت میکردند. در حقیقت تخت جمشید یک زیارتگاه مقدس ملی بوده است، مکانی مناسب برای جشنهای نوروزی و برنامههایی برای برکت و نعمت، که به دلیل عظمت، شکوه، معماری، مواد استفاده شده در ساخت، نوشتهها و تصاویری که بر دیوارهای این بنای عظیم حک شدهاند، همگی باعث برتری و اهمیت آن در بین تمامی آثار به جایمانده از دوران حکومت هخامنشیان محسوب میشوند. براساس شواهد و نوشتههای تاریخی، به نظر میرسد که این محل در زمان پادشاهی کوروش کبیر نیز به عنوان مرکز حکومتی و اداری مورد استفاده قرار میگرفت ولی به دلیل وجود نداشتن بناهای مربوط به آن دوران، کارشناسان و باستانشناسان، بر این باورند که تخت جمشید و مجموعهی تحسینبرانگیز آن، جملگی از دوران حکومت داریوش اول، به دستور وی و پس از آن ساخته شدهاند.
![081.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/081.jpg)
در تمامی کاخهای موجود در بنای عظیم تخت جمشید، سنگنوشتههایی تعبیه شده که نام سازندهی بنا، روی آن ثبت شده است. علاوه بر این سنگنوشتهها یا به اصطلاح کتیبههای برجایمانده از دوران حکومت هخامنشیان، لوحهای گلی بسیاری در این مجموعهی حیرتانگیز، کشف شده است؛ این لوحها پس از قرار گرفتن در آتشی که بر اثر حملهی اسکندر مقدونی به تخت جمشید صورت پذیرفت، به سفال تبدیل شده و همین امر سبب شد تا صحیح و سالم در زمان امروزی در اختیار باستانشناسان و کارشناسان معماری قرار گیرند. از مهمترین نکاتی که میتوان در مورد این لوحهای باقیمانده بیان کرد، اطلاعات جالب و ارزشمندی است که از مسائل حکومتی و زندگی مردم آن دوران به نسل امروز منتقل شده است. این مکان باابهت و شاهکار مردم ایران باستان، از نامهای متعددی برخوردار است؛ که در ادامه به توضیح و تفسیر آنها میپردازیم.
![0100.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/0100.jpg)
در دوران باستان نیز مردم ایران به کوچنشینی و استفاده از مکانهایی برای ییلاق و قشلاق علاقهمند بوده و این عمل را مانند آیینی محترم و ارزشمند، میستودند. پادشاهان و حاکمان امپراطوری هخامنشی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و این عادت باستانی کوچنشینی را به عنوان یکی از مهمترین وظایف خود، رعایت میکردند. آنها معمولا در فصول سرد سال در شوش و بابل زندگی کرده و در فصل گرم سال به همدان نقل مکان میکردند چرا که همدان، در دامنهی کوه الوند قرار داشت و از آب و هوایی مطبوع، تازه و مناسب برخوردار بود. سه شهر بابل، شوش و همدان به عنوان پایتخت اداری، سیـاس*ـی و اقتصادی پادشاهان هخامنشی به شمار میآمدند؛ در این میان، پاسارگاد و پارسه از دیگر شهرهایی بودند که به عنوان پایتختی آئینی برای آنها محسوب میشدند و جزو مکانهای مقدس با حرمتی خاص یک دین شرقی بودند. پاسارگاد مکانی برای اجرای آئین و تشریفات تاجگذاری پادشاهان هخامنشی و پارسه نیز برای ادای برخی از تشریفات مهم دیگر مورد استفاده قرار میگرفت.
![01400.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/01400.jpg)
در واقع با توجه به اسناد و نوشتههای موجود در کتیبهها و کتب تاریخی، میتوان اظهار کرد که نام اصلی استان فارس، پارسه بوده که از نام قوم پارسی گرفته شده است. آنها ایالات خود را پارس میخواندند و به تبع ایشان، یونانیان نیز در کتب خود به آن پرسیس میگفتند. امروزه پس ازحمله ی اعراب به دلیل ناتوانی اعراب در بیان حرف (پ)آن را فارس نامیده و به دلیل اثر گذاری زبان عربی روی زبان پارسی باستان ما نیز آنرا فارس مینامیم. همچنین خشایارشاه نیز در سنگ نوشتهای که از خود بر جرز همه درگاههای دروازه ملل حک کرده، عنوان نام شهر را پارسه انتخاب کرده است. جالب است بدانید که در لوحههایی که از خزانه و باروی تخت جمشید، کشف شده است نیز، نام شهر پارسه وجود دارد. البته به نظر میرسد که در آن دوران، تخت جمشید از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است، و همین امر از دلایل اصلی حمله اسکندر مقدونی به این مکان و به آتش کشیدن و از بین بردن آن شد. متاسفانه با این عمل اسکندر مقدونی، تکیهگاه دولت هخامنشی از بین رفت چرا که هدف اسکندر مقدونی از به آتش کشاندن تخت جمشید، اعلام اتمام فرمانروایی ایرانیان در سراسر جهان بود. پرسِه پُلیس، نامی است؛ که از طرف غربیان بر این بنای عظیم تاریخی گذاشته شده است.
![01500.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/01500.jpg)
پارسه نام دیگر مجموعهی تخت جمشید است که متاسفانه چندین قرن پس از متروکه شدن و از بین رفتن این محل، توسط ایرانیان نیز به فراموشی سپرده شد؛ چراکه دیگر قادر به خواندن نوشتههای کتیبههای برجایمانده از بنای ایران کهن نبودند. در دوران فروانروایی ساسانیان، این محل را صدستون نامیدند (در آن زمان منظور از صدستون، تمامی بنایی است که روی صفه ساخته شده بود) که باز هم با گذشت قرنها به چهلستون و چهلمنار (چهل مُنار برای نخستین مرتبه توسط جزفت باربارو، اولین اروپایی بازدیدکننده از مجموعهی تخت جمشید، که در سال ۱۴۷۴ میلادی صورت پذیرفت، روی عمارت تخت جمشید گذاشته شد)، تغییر نام یافت.
![01600.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/01600.jpg)
پس از براندازی حکومت هخامنشیان، زبان و خط مورد استفاده توسط آنها، برای آیندگان قابل فهم نبود و همین امر از مهمترین دلایل فراموشی آنها در یاد و خاطرات نسلهای بعد به شمار میرفت؛ به گونهای که پیشینهی پادشاهان هخامنشی با پادشاهان افسانهای و نیمه تاریخی کیانی ادغام شد؛ و مجموعهی باشکوه پارسه را از مجموعه کارهای پادشاه افسانهای ایران کهن، جمشید پنداشتند. جمشید پادشاه پرقدرت و عادل ایرانی، ساختمانهای حیرتانگیز و شگرف بسیاری را بنا نهاده است و همین امر، سبب شد تا مجموعهی پارسه که از بناهای شگفتآور دوران حکومت داریوش عظیم و امپراطوری هخامنشیان است، در سراسر ایران به نام تخت جمشید، شناخته شود. عجبنامه از قدیمیترین منابعی است که در آن از مجموعهی تخت جمشید، به قصر جمشید، یاد شده است. این منبع در سال ۵۹۰ هجری قمری نوشته شده است.
توماس هربرت انگلیسی نیز در سال ۱۶۲۷ میلادی در سفری که به ایران داشت، از اولین اروپائیانی به شمار میرود که نام تخت جمشید را از مردم شنید و در نوشتههای خود ثبت کرد. همچنین مفسران و مورخان بسیاری وجود داشتند که معتفد بودند، جمشید پادشاه ایرانی، حضرت سلیمان (ع) است؛ بنابراین فارس را که سرزمین این پادشاه ایرانی محسوب میشد، ملک سلیمان نامیده و به همین دلیل، عمارت بزرگ پارسه را تخت جمشید خواندند. به گونهای که ابن بلخی در فارسنامه، این بنای کهن را تخت جمشید و همچنین مسجد سلیمان میخواند (مسالک و الممالک اصطخری و البلدان ابن حوقل).
معماری بنای عظیم تخت جمشید
![09.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/09.jpg)
مراحل ساخت مجموعهی تخت جمشید
![01300.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/01300.jpg)
تخت جمشید از آغاز به صورت یک مجموعه طراحی شده است واقعیتی که از شبکهی آبهای زیرزمینی و فاضلاب آن هویداست چرا که پیش از آغاز ساخت، بناها در میان سنگها کنده شده و دارای دهانههایی است که درست مطابق با کاربرد بعدی آنها طراحی و در نظر گرفته شده است. مجموعهی عظیم تخت جمشید، طی مراحل مختلفی انجام شده است. مرحلهی اول ساخت این اثر باستانی شگفتانگیز، در زمان داریوش کبیر و به دستور وی صورت پذیرفت؛ که کاخ آپادانا، خزانهی شاه و راهآبهای زیرزمینی از جملهی ساخت و ساز انجام شده، محسوب میشوند. مرحلهی دوم نیز سال ۴۸۰ و ۴۹۰ قبل از میلاد حضرت مسیح (ع)، یعنی در زمان پادشاهی داریوش اول شروع و در زمان حکومت پسرش خشایار شاه خاتمه یافت. خشایار شاه در نوشتههای خویش میگوید:
پس از فوت داریوش و تایید اهورا مزدا، جانشینی و حکومت هخامنشیان را بر عهده گرفتم. در این هنگام کارهای نیمه تمام پدر را به اتمام رسانده و خود نیز بخشهایی را به آن افزودم.
در مرحلهی سوم ساخت مجموعهی تخت جمشید، کاخ تچر، دروازهی ملل و پلکان ورودی، در دهههای ۴۷۰ تا ۴۸۰ قبل از میلاد حضرت مسیح(ع)، کاخ هدیش که از نظر وسعت دو برابر کاخ تچر است و در کنار آن نیز کاخ حرمسرا که از اتاقهای خصوصی برای زندگی زنان شاه برخوردار بود، ساخته شده و به مجموعهی تخت جمشید افزوده شدند. به نظر میرسد که از این کاخ، برای اقامت داریوش اول و پس از آن، به عنوان محل زندگی دیگر شاهان هخامنشی، استفاده شده است.
شبکه ی راه آب زیرزمینی
شبکهی راهآب زیرزمینی در تمامی قسمتهای صفه و در زیر کاخها تعبیه شده است. طراحان، محل خروج سیلاب را در قسمت جنوبی صفه در نظر گرفتهاند. همچنین معابری برای عبور آب و فاضلاب در سنگها تعبیه شده است که امروزه نیز میتوانیم آثار برجایمانده از آن را مشاهده کنیم.
![%DA%A9%D8%A7%D8%AE-%D8%AE%D8%B2%D8%A7%D9%86%D9%87.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/%DA%A9%D8%A7%D8%AE-%D8%AE%D8%B2%D8%A7%D9%86%D9%87.jpg)
خزانهی شاه؛ نخستین بنای ساخته شده در مجموعهی تخت جمشید
به نظر میرسد، نخستین بنایی که ساخته شد، در جنوب شرقی صخره و به عنوان خزانهی شاه، مورد بهرهبرداری قرار گرفت. طبق نوشتههای تاریخی از خزانهی شاه برای نگهداری هدایا و غنایم بدست آمده از سرزمینهای تحت سلطهی پادشاهان هخامنشی، استفاده میشد. ظاهرا خزانهی اولیه کوچکتر از آنچه که امروز باقی ماندهاست، ساخته شده و پس از گذشت سالها، براساس نیاز آن زمان، بر مساحت آن افزوده شد. جالب است بدانید که با توجه به نوشتههایی که روی لوحهای بهجامانده از آن وجود دارد، حد اقل ۱ هزار و ۳۴۵ نفر در حدود ۵۰۰ سال پیش از میلاد حضرت مسیح (ع) در این خزانه مشغول به کار بودند.
![%DA%A9%D8%A7%D8%AE-%D8%A2%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/%DA%A9%D8%A7%D8%AE-%D8%A2%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7.jpg)
کاخ آپادانا؛ قلب مجموعهی تخت جمشید
ساخت کاخ آپادانا که میتوان از آن به عنوان قلب تخت جمشید یاد کرد نیز در زمان ساخت خزانهی شاه، شروع شده است. آپادانا به دلیل هنر، تاریخ سیـاس*ـی و معماری به کار رفته در آن، لقب بزرگترین کاخ تخت جمشید را از آن خود کرده است. همچنین اولین عمارت تاریخی ایرانی است که از سنگ بنا، برخوردار است.
![%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%86-%D8%A7%D8%B5%D9%84-%DA%A9%D8%A7%D8%AE.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%86-%D8%A7%D8%B5%D9%84-%DA%A9%D8%A7%D8%AE.jpg)
سالن مرکزی کاخ آپادانا
قسمت مرکزی کاخ به دلیل وسعت زیادش، گنجایش هزاران نفر را داشت. همچنین ۷۲ ستون وظیفهی نگهداری از سقف کاخ را در ارتفاع ۲۵ متری از کف بنا، به عهده داشتند. کرپتر دستیار پروفسور هرستفلد، هنگام حفاری و کاوش مجموعهی تخت جمشید، این سنگ بنا را کشف کرد. به نظر میرسد؛ لوحها درون جعبهای قرار گرفته و نوشتههایی از داریوش در مورد مرزهای کشورش و حمایت و پشتیبانی اهورامزدا روی آنها حک شده است. طبق نوشتههای خشایار شاه که در پلکانها وجود دارد، اینگونه به نظر میرسد که ساخت کاخ آپادانا نزدیک به ۳۰ سال به طول انجامیده است.
![%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%87%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%AE-%D8%A2%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%87%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%AE-%D8%A2%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7.jpg)
ستون های کاخ آپادانا
در بخشهای شرقی، غربی و شمالی بنا، ایوانهایی تعبیه شده است. ۱۲ ستون سنگی که در هر یک از این سه ایوان در دو ردیف ساخته شدهاند، وظیفهی نگهداشتن سقف را به عهده داشتند. باستانشناسان و کارشناسان معماری، وزن تقریبی هر ستون را ۸۵ تن و ارتفاع آنها را ۲۰ متر تخمین زدهاند. در ایوان شرقی بنا و سرستونهای موجود، چهرهی دو شیر افسانهای که به یکدیگر متصل هستند، قرار گرفته است؛ این در حالی است که در سرستونهای تعبیه شده در ایوان غربی، سر گاو به صورت ساده قرار گرفته است.
![%D8%A7-%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%B1%D9%82-.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/%D8%A7-%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%B1%D9%82-.jpg)
ایوان شرقی کاخ آپادانا
همچنین روی سرستونها، تیرکهای بزرگ چوبی که از جنس چوب سدر ساخته شدهاند، قرار گرفته است که روی آنها را نیز چوبهای دیگری به صورت عمودی پوشانده تا پوشش سقف را تشکیل دهند. روی سرستون تالار اصلی نیز چهرهی سر گاو قرار گرفته است. نقاشان کاخ آپادانا، ستونها را با رنگهای گرم، رنگآمیزی کرده به این صورت که چشم، زبان و بینی گاوها به رنگ قرمز نقاشی شده است. بر سنگنگارهها نیز تصاویری از حیوانات حک شده است که سم آنها از طلا و ریش و موی سرشان از سنگ لاوجوردی ساخته شده است. کف ایوان شرقی از پوشش سبز مایل به خاکستری برخوردار بوده که قسمت غربی ایوان، سالم و بدون خرابی برجای مانده است. اضلاع کاخ آپادانا تقریبا برابر با ۶۰ متر و نیم ساخته شده است. دیوارهای کاخ نیز با آجرهای رنگی تزیئن شده و نمایی چشمگیر را به سالنهای کاخ آپادانا میبخشیدند. درهای ورودی به داخل کاخ، به صورت دو لنگه ساخته شده و با روکشی از فلزات گرانبها پوشیده شدهاند. باستانشناسان و کارشناسان بناهای تاریخی، قسمتهایی از مبل را در سالن اصلی کشف کردند و به نظر میرسد، مسئولان و طراحان کاخ آپادانا، فضای سراسر سالن را با چیدمانی از مبل، پر کردهاند. در چهار ضلع کاخ آپادانا، چهار برج که نمای بیرونی آنها قوس داشته و پوشیده از آجرهای لعابدار است، وجود دارد که میتوان از هر برج جداگانه به پشتبام راه یافت.
![%D9%BE%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%B1%D9%82-%D8%AF%D9%88.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/%D9%BE%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%B1%D9%82-%D8%AF%D9%88.jpg)
پلکان شرقی
از شاهکارهای به کار رفته در ساخت کاخ آپادانا میتوان به پلکانهای این بنا اشاره کرد که نمونهای از هنر و خلاقیت معماران و سازندگان دوران هخامنشی به شمار میآیند. تالار اصلی از ارتفاع قابل توجهی برخوردار است؛ و همین امر سبب شده تا پلکانهای قسمت شرقی و شمالی از کف صفه، داخل ایوانهای کاخ آپادانا شود. خوشبختانه پلکان شرقی به دلیل قرار گرفتن زیر خاک نسبت به پلکان شمالی، با تخریب و آسیبدیدگی کمتری مواجه شده است. هر پلکان از چهار ردیف پله که تعداد آنها به ۳۱ میرسد، تشکیل شده است و در عین عظمت و نقاشیهای زیبایی که بر سطح آنها نقش بسته است، میتوان به اختلاف چند سانتیمتری طول پلکانها، اشاره کرد.
![%D9%BE%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%B1%D9%82-.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/%D9%BE%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%B1%D9%82-.jpg)
با توجه به آنچه که کاوشگران و کارشناسان میراث فرهنگی اعلام کردند، در پلکان بخش شرقی، طول قسمت جنوبی: ۲۷ متر و ۲۴ سانتیمتر، طول قسمت مرکزی: ۲۷ متر و ۱۵ سانتیمتر و طول قسمت شمالی: ۲۷ متر و ۳۱ سانتیمتر برآورد شده است. در پلکان بخش شمالی نیز طول قسمت غربی: ۲۷ متر و ۲۲ سانتیمتر، طول قسمت مرکزی: ۲۷ متر و ۲۰ سانتیمتر و طول قسمت شرقی: ۲۷ متر و ۲۵ سانتیمتر تخمین زده شده است. بر سطح این پلکانها، حجاریهای جالبی از شمایل مردم سرزمینهای تحت حمایت حکومت هخامنشیان، صورت گرفته است. هنرمندان آن دوران، تصاویر آنها را در حالیکه برای پادشاهان هخامنشی هدیه آوردهاند، حکاکی کردهاند. در واقع یکی از نکات قابل توجه در مورد کاخ آپادانا، حضور ۸۱۱ سنگنگاره از شمایل انسان و تعداد بیشماری از سنگنگارههای دیگر بر پلکانها است.
![0010.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/0010.jpg)
در دو سمت چهار پلکان شرقی، شمایل ۲۲۹ سرباز که به نیزه، کمان و ترکش پارسی مسلح و صف کشیدهاند و تصاویر نمایندگان ۲۳ ساتراپی (ساتراپی در دوران حکومت هخامنشیان، به بخشهای مختلف امپراطوری هخامنشی، ساتراپی گفته میشد) وجود دارند. هر ساتراپی همچون استان امروزی بود و مسئولان این سرزمینها را ساتراپ خطاب میکردند،که از طرف شخص شاه انتخاب میشدند)، که در حال دادن پیشکش به شاه در صف ایستادهاند و همچنین هیبت افسران مادی یا پارسی که هر کدام، در حال راهنمایی کردن ۳ تا ۹ نفر از این نمایندگان هستند، حکاکی شده است. اما دیگر مشخصه و ویژگی بارز این حکاکی و شمایلها، پیام صلح و دوستی است که به طرز کاملا ملموسی در یکایک آنها موج میزند. درصورتیکه سنگنگارههای مشابه آشوری، مملو از جنگ و خونریزی به نظر میرسد. یکی از نکات جالب آثار تخت جمشید، به خصوص کاخ آپادانا و خزانهی شاه، وجود امضای گروههای مختلف هنری است که به نظر میرسد، ساخت بخشی از بناهای نام بـرده شده را به عهده داشتهاند. در واقع این امضاها به عنوان فیش حقوقی آنها در نظر گرفته میشد. البته برخی دیگر از کارشناسان بر این باورند که این آثار، علاوه بر فیش حقوقی، نشاندهندهی ذوق و هنر هنرمندان آن دوران نیز محسوب میشود.
کاخ تچر؛ سالمترین کاخ به جایمانده از مجموعهی تخت جمشید
![0020.jpg](http://images.kojaro.com/2015/12/0020.jpg)
یکی از اولین کاخهایی که به دستور داریوش اول ساخته شد، کاخ تچر به معنای کاخ زمستانی است. سنگهای به کار رفته در ساخت این عمارت زیبا، به دلیل صیقل داده شدن، همانند آینهای درخشان عمل کرده و تصاویر را منعکس میکردند. شکوه و جلال این کاخ، در بین دیگر کاخهای موجود در مجموعهی تخت جمشید، مثال زدنی است. این عمارت باابهت، به ابعاد ۳۰ در ۴۰ متر و به سمت شمالی – جنوبی ساخته شده است. حضور تالاری با ۱۲ ستون که از طرفین به اتاقهای متعددی متصل میشود، نمونهای از هنر معماری و مهارت استادانهی سازندگان دوران ایران باستان به شمار میآید. این ستونها از جنس چوب بوده که متاسفانه اثری از آنها باقی نمانده است. کف اتاقهای تالار نیز، به رنگ قرمز که از رنگهای ویژه در زمان کاخسازی داریوش است، رنگآمیزی شده است. بخش شمالی تالار اصلی به ۵ اتاق متصل میشود و مستقیما میتوان به ۳ اتاق آن وارد شد.