همه چیز در مورد زرتشت و زرتشتیان !

[MILAD_A]

[h=2]شعري زيبا در وصف زرتشت[/h]

ز نیکی دهش یافته کام و نام *************سوی گیتی آمد بدل شاد کام

همه جادوان آگهی یافتند*******************به پیکار زرتشت بشتافتند

همه نره دیوان ناپاک وار *****************ابا لشکر سهمگین بی شمار

چو دیدند فرزانه زرتشت را************* ***** بدندان گرفتند انگشت را​

​

 

[MILAD_A]

[h=2]مزيسنا چيست؟[/h]

برابر یک روش کهن و پذیرفته شده باستانی ، هر فرد باید پس از درک و شنا خت دین به طور رسمی پیروی خود را از آن دین طی مراسمی اعلام نماید که در هر دین این مراسم ،ویژه و خاص اند. زرتشتیان نیزبایستی فرزندان خود را چه پسر وچه دختر ( طبق سنت بین 7 الی 15 و در بعضی سنخ 7 تا 11 سالگی ) با بر گزاری مراسم سدره پوشی ( که گاهی آن را نوزوتی هم می خوانند اما این واژه اقتباسی ازنو جوت پارسیان است. که جوت یا زوت یا زوت یا زود نام موبدی است که در برگزاری مراسم یسنا ، موبد اصلی است وهر آنکس که به تازگی زوت شده را نوزوت و مراسم آنرا نوزوتی گویند )در جرگه زرتشتیان وارد نمایند.

پذیرش دین در فرهنگ ایرانی بویژه درگفتار پیامتر اشوزرتشت اختیاری وبردوش هر فرد است که لازمه گزینش نیک ازبد را خرد دانسته است :

( گاتا – 2-30) ای مردم به سخنان مهین گوش فرا دهید ، با اندیشه روشن در آن نگریسته و میان این در آئئن ( راستی و دروغ )خودتمیزدهیدو پیش ازفرا رسیدن روز واپسین هر مردو زن شخصا دین را اختیار کند بشود که سرانجام کامروا گردیم . پس هر کودک باید به یاری پدر و مادرو آموزگار خویش تا پیش ازانتخاب دین خود، با دانش دین آشنا گردد وبتواند نیک وبدرا تمیز داده و توان گسترش آنرا بیابد . آنگاه روزی فرا میرسد که طبق سنت کهن ایرانیان زرتشتی ، بایستی آزمون پی دهد و هر نوجوانی که پیروز گردد شایسته پذیرش دین بهی و سدره پوشی است. این آزمون که در روزگار مابه خواندن اشم وهو و یتا اهو و احتمالا چند اوستای بایسته مثل سروش واژ و کشتی بستن خلاصه شده و گاهی این آزمون ساده

نیزدر مورد فرد علاقمند به پذیرش دین بهی صورت نی گیرد ، را باید جدی گرفت اما بپردازیم به پایه و اساس مراسم سدره پوشی :

نخست بشناسیم که نشان مزدیسنا چیست ؟ علامتی که یک نفر زرتشتی ( مزدا پرست ، مزدیسنا ) رااز دیگران مشخص ومتما یز میسازد دوچیزاست





نشان درونی که همان باور قلبی و ایمان به اندیشه و گفتار و کردار نیک است که پایه های آموزه اشوزرتشت است و یک زرتشتی معتقد باید وجود خود را با این سه ویژگی آراسته کند . بعبارت دیگر کسی زرتشتی حقیقی است که راستی و درستی را در اندیشه و گفتار و کردار خود بکار برد گرد اعمال و کردار بد و ناروا نگردد ، دهان خود را به گفتار بد و یاوه و دروغ و دشنام و واژگان ازار دهنده و غیبت آلوده نکند و افکار پلید ، زیان آورد ویران گر را از مغز خود براند . سر مشق قرار دادن هومت Homat ( اندیشه نیک ) با Hukht ( گفتار نیک ) شکل می گیرد و با Hwarsht ( کردار نیک ) نمود خارجی می یابد .

چنانکه گاتا می گوید : آن دو گوهر همزاد که در آغاز در عالم تصور پدیدار شدند یکی نیکی است در اندیشه و گفتار و کمردار و دیگردی بدی (در اندیشه و گفتارو کردار ) ، مرد دانا باید از ایندو نیکی را بر گزیند نه زشت را

و در یسنا ی دهم فردگرد 16 سروده شده :



از برای پنج چیز هستم از برای پنج چیز نیستم

از برای اندیشه نیک هستم از باری اندیشه بد نیستم

از برای گفتار نیک هستم از برای گفتار بد نیستم

از برای کردار نیک هستم از برای کردار بد نیستم

از برای فرمانبردار هستم از برای نا فرمانی نیستم

از برای راستی هستم از برای دروغ نیستم



عارف قزوینی در همین موضوع سروده است :

به چشم عقل آن دین را فروغ است که خود بینان کن دیو دروغ است

چو دین کز دارش و گفتار و پندار نکوشد ،بهتر از آن دین مپندار






اما نشان برونی که همان سدره سپید و کمربند کشتی است به همان اندازه نشان درونی اهمیت داشته و هر فرد زرتشتی باید هر دو نشان را به همراه داشته باشد .

سدره Sedreh پیراهنی است گشاد با آتین کوتاه بدون یقه که از پارچه سفید درست شده که زرتشتی آنرا به عنوان نخستین پوشش در زیر لباس های دیگر بر تن دارد این پیراهن دارای 9 درز است که قطعات را بهم متصل می کند . که 2 درز پهلو (محل اتصال قطعه بزرگ جلو و پشت )نشانه یگانگی میان

نیا کان و فرزندان است ( اسلاف و اخلاف )2 درز آستین که آنرا به پیراهن

وصل می کند علامت کار و کوششی است که باید با دو دست انجام شود گریبان سدره چاکی دارد که تا سـ*ـینه رسیده و در انتهای آن کیسه کوچکی بنام کرفه

( کارنیک ) قرار دارد که بعقیده ما گنجینه اندیشه و گفتار و کردار نیک است و در عقب هم کیسه ای بنام گرده قرار دارد که نشانه و ظایفی است که بر دوش آدمی قرار دارد و 2 درز هم این دو کیسه را به پیراهن متصل می سازد . 2 درز کوچک در پایین جامه قرار دارد که دامنهٔ پیراهن را به دو بخش اصلی جلو و پشت متصل می کنند و علامت همبستگی کهتران و ضعیفان با بر تر ان است و هر کس باید به یاد ضعیفان و زیر دستان خود باشدو سر انجام درزی که گرد اگر د پایین جامه است و نشانه بازگشت به سر منشا ٔ هستی یعنی اهورامزدا است .

واژه اوستا یی سدره وهومنه وستره Vohumana vastra یا لباس نیک اندیشی است و در کتب پهلوی واژه شپیک Shapik بجای سدره بکار رفته است . جنس پارچه امروزه از ململ سفید است اما در عهد باستان از پشم ، پنبه و حتی گاهی از ابریشم تهیه می شده است .

سدره جامه ستایش و پیروی از اهورامزدا و به منزله زره و جوشنی است که پوشنده را از شر بدیها و نا راستی ها ی درونی و برونی و صفات با شایست در امان می دارد و سفیدی آنی یا د آور پاکی و بی آلایشی است که لایق زرتشتی واقعی است . کشتی Koshti بندی است باریک و بلند متشکل از 72 نخ از پشم گوسفند که هنگام بافتن به شش دسته 12 نخی تقسیم می شود و بافته شده و درد و انتها این شش دسته به کمک گره هایی به سه 3 منگوله تبدیل می شوند . (نشانه اندیشه و گفتار و کردار نیک ) عدد 72 نماینده 72 هات یسنا ( بخش اصلی اوستای کهن که گاتا را شامل است )شش دسته نمادی از شش امشاسپندان ( به قولی شش چهر ه گهنبا ر)و 12 نخ در هر دسته نشانه 12 ماه سال است .

واژه کشتی در شاهنامه بسیار استفاده شده است :

سر نامداران ایران سپاه گرانمایه فرزند لهراسب شاه

که گشتاسب خوانند ایرانیان ببستش یکی کشتی اوبر میان

و

سران بزرگ از همه کشوران پزشکان دانا و کند آوران

همه سوی شاه زمین آمدند ببستند کشتی به دین آمدند



واژه اوستایی که برای کشتی در اوستا استفاده شده ائویا انگهن Aevya Anghen است . کشتی را در عهد باستان از پشم گوسفند و موی بز و شتر و حتی از پنبه می با فته اند اما امروز بصورت کلی همه ٔ کشتی ها از پشم گوسفند درست می شود . کشتی بند همبستگی و پیروی از اهو رامزدا است که هر فرد زرتشتی وظیفه دارد آنرا در هر حال ( جز موقع آب تنی و موقعی که زنی هشتان باشد ) به تن داشته و بر روی سدره ببندد .

کتا بهای پهلوی بدون سدره و کشتی بودن را برای فرد سدره پوش شده گـ ـناه بزرگ می دانند و واژه به کار رفته برای این افراد Vashad Davareshni یعنی گشاد راه رفتن و گشاده میان بودن و زندگی بدون سدره کشتی است .

شیوه ٔ اوستا خواندن و بستن کشتی :

متأ سفانه امروزه برگزاری جشن سدره پوشی و دعوت از میهمانان چنان مورد توجه قرار گرفته که اهمیت موضوع یعنی علت انجام این جشن کم رنگ شده بطوری که نوجوان زرتشتی پس از سدره پوش حتی شیوه باز و بستن کشتی و اوستا های بایسته را به دست فراموشی می سپارد بنا براین در اینجا برای آگاهی عموم زرتشتیان از شیوه درست اوستا خوانی و سدره و کشتی بستن مختصرا تو ضیح داده می شود .

پاکیزگی بدن و شستن دست و رو و پوشش سر وبه تن داشتن سدره و ایستادن

در محلی پاکیزه و رو به نور ( در روز نوز خورشید و درشب هر آنچه محیط را روشن کند .) ازبایسته های نماز خواندن است . اوستا خوانی با خواندن سروش واژ درگاه مربوطه آغازمی شود تا درمحل نمسچا یا آرمئیتیش ایژاچا که لبا س روی سدره بالا زده شده و آماده باز کردن کشتی می شویم در

یتا اهوی اول پس از نمسچا گره عقب و در یتا اهوی دوم گره جلو را باز کرده وبا انگشت سوم دست چپ از وسط کشتی را دور انگشت حلقه می کنیم و دو سر دیگر بین انگشتان 2 و 3 و 4 دست راست قرار می گیرند . سپس سروش واژ را تا انتها خوانده و اوستای کشتی را آغاز می کنیم . سر شکست اهریمن بار دست راست را روی دست چپ قرار قرار داده و سه با به سمت پایین حرکت می دهیم و سر دو واژه" شکسته و زده باد "،"نگونه و نگون سار مرگ بن " هم هر کدام یکبار تکان داده و مجددأ سر "هر کار و کرفه اشوئی که بود " دستها را روبه بالا می گیریم .سر جمله " مس و وه فیروزگر باد " با دست چپ وسط کشتی را بالا گرفته با دست دیگر از انتهای راست کشتی را به روی پیشانی و ل*ب.ه*ا رسانده یعنی دین بهی را به دیده می نهم و آنرا می ستایم و سپس در جمله " تروئی دیتی انگرهه مینیه اوش "کشتی را سه مرتبه به نشانه هومت و هوخت و هورشت دور کمر می پیچیم و وقتی دو سر کشتی جلو قرار گرفت در موقع سرودن یتا اهوی اول سر کشتی سمت راست را روی چپ انداخته ویک نیم گره و سر ینا اهوی بعدی سر کشتی سمت چپ راروی راست انداخته وگره راکامل می کنیم و با خواندن اشم وهو در پشت گره بعد را می زنیم که جمعا ٔ از4 گره تشکیل می شوند و به ترتیب نشانه ٔ :









سپس اوستای کشتی را تا پایان خوانده و در اینجا هرزرتشتی می تواند بنا به دلخواه اوستاهای بایسته دیگری چون پیمان دین ، تندرستی ، ستایش یکتا خداوند و .... را خوانده و در پایا ن با خواندن برساد و تحویل نیایش به گاه و روز وماه مربوطه نماز روزانه را به پایان برساند .

اما قدمت تاریخی سدره و کشتی به زمانهای بسیار دور برمی گردد . ر وایات و کتابهای دینی مزدیسنا این رسم بویژه کشتی بستن را به پیش از ظهور اشوزرتشت یعنی به جمشید پادشاه پیشدادی نسبت می دهند . در صد در نثر باب دهم نوشته شده که جمشید رسم کشتی بستن نهاد ودر داستان دینی فصل 39 فرگرد های 19و29 آمده که کشتی به دستور جمشید بوده و پیش از حضور زرتشت درجامعه ٔ آریایی ها رواج داشته و اشوزرتشت که آنرا رسمی پسندیده و مطابق با راستی دانست آنرا رسمیت بخشید .

در باب دهم صد در نثر و همچنین در باب 85 صد در بندهش نوشته شده در هر جای دنیا که کرداری از بهدینی زند همهٔ بسته کشتیان از ثواب آن بهره مند می گردند .

کشتی نشان همبستگی مینوی و روحانی است که تمام زرتشتیان را بهم پیوند داده و همه را در پیروی از اهورامزدا شریک و یگانه می سازد .

و اما مراسم سدره پوشی :

این آیین سنتی دینی که بر خاسته از ایمان و اعتقاد چندین هزار ساله ایست که دل مردمان این سرزمین بزرگ بویژه زرتشتیان یعنی وارثان بجا مانده ٔ فرهنگ و دین کهن ایرانی ریشه ای بس عمیق دوانده است از گذشته های دور برای نوجوانانی که امادگی پذیرش دین بهی رااعلام می کرده اند برگز ارمی شده است . شاید بعضی جوانب ظاهری مراسم امروزین شده امابنیان و هدف اصلی آن همچنان بجا مانده است . آنچه که امروزه باید بیشتر مورد توجه و دقت بزرگان دین و سران جامعه ٔ زرتشتی و از سوی دیگر پدران و مادران و آموزگاران و موبدان و هیربدان قرار گیرد روشن کردن هد ف واقعی مراسم ،آموختن بسیاری آموزه های دینی و فرهنگی لازم برای یک نو جوان زرتشتی ،سنجش آمادگی وی به کمک آزمون های دینی مذهبی (همچون دانستن خط دین دبیره و خواندن متون اوستایی به درستی و از رو ی آن خط ، از بر بودن اوستا های بایسته و دانستن شیوه درست کشتی بستن و نیایش خواندن و آگاهی از اصول اولیه ٔ دینی و دانستن پاسخ پرسش ها یی که بعد ها در جامعه بزرگ از وی پرسیده خواهد شد . ) ودر نهایت برگزاری آیینی در خور و شایسته ٔ فرد بر گزیده ا ز آزمونو بستن کمر بند کشتی به کمر او می باشد .

وقتی فرزند زرتشتی در آزمون مذهبی پذیرفت هشد روزی را در نظر گرفته ، در آن روز سفره ٔ سفیدی درمیان تا لار گسترانیده و در چهار گوشه ٔ آن چهار چراغ روشن یا شمع روشن و در میان سفره آفرینگانی ( مجمر آتش – سینی حاوی میوه های خشک که لرک ( lork ) خوانده میشود و مقداری گل و سبزه در گلدان و آویشن و برنج مخلوط با سنجد و شیرینی دریک ظرف قرار می دهند و فرد سدره پوش شونده در یک سمت سفره رو به خورشید می نشیند و موبد درطرف دیگر رو بروی وی نشسته و مراسم را با خواندن اورمزد یشت یا آتش نیایش آغاز کرده و سپس برای بستن کشتی و خواندن اوستا های کشتی و پیمان دین و برساد درپشت سر فرزند قرار گرفته و وی آستین یا انگشت کوچک موبد را گرفته و موبد کشتی را به دور کمر وی می بندد و فرزند با او هم پیوند می شود در پایان فرزند ر و به موبد ایستاده و دستا نش در میان دستان وی قرار داشته و با هم اوستای پیمان دین ار واژه واژه می خوانند و دوباره طفل در جای خود نشسته و موید در طرف دیگر سفره با خواندن اوستای تندرستی بنام فرزند سدره پوش شده آویشن و برنج و شیرینی را به تدریج به سر ا و می ریزد و بدین گونه آیین و مراسم دینی به پایان می رسد و آنچه ایمان قلبی تک تک حاضرین در مراسم ، پدر و مادر ،موبد و دیگران است تداوم راه در ستی و پیروی از آموزه های اشوزرتشت از سوی فرد به دین گرویده است و اینرا آینده روشن می سازد 1- نشانی درونی 2- نشانی برونی 1-گواهی به هستی خدای یگانه 2-گواهی به بر حق بودن دین زرتشتی و الهی آن 3-گواهی به پیغمبری اشوزرتشت اسپنتمان و در نهایت 4-پذیرفتن سه پایه دین یعنی اندیشه نیک گفتارنیک کردار نیک است.​

​

 

[MILAD_A]

[h=2]تفاوتها و شباهتهای دین زرتشت با دین اسلام[/h]

شباهت های دین زرتشت و اسلام
از پیشوایان اسلام، روایاتی وجود دارد مبنی بر این که زردشتیان پیامبری داشتند و او صاحب کتاب آسمانی بود، لیکن بعدا از بین رفت. طبق این دیدگاه: آیین که زرتشت به جهانیان عرضه داشت، آیین توحیدی بود و به مبدأ و معاد و هدایت شریعتی خداوندی و نبوت معتقد بود. شهید مرتضی مطهری می گوید: "آن چه در مورد زرتش محقق است این که او به توحید در عبادت دعوت می کرد. اهور امزدا از نظر شخص زرتش نام خدای نادیده، خالق جهان و انسان است، و تنها موجودی است که شایسته پرستش است ."زرتشتی ها معتقدند که روح آدمی پس از مرگ در عالم دیگری زندگی می کند و زندگی او براساس کارهای دنیوی اش می باشد. فرد اگر نیکوکار باشد، در زندگی پس از مرگ، متنعم می شود و از زشتکاری خویش معذب می گردد. آنان به بهشت، جهنم و اعراف اعتقاد دارند. در این باورها (مبدأ، معاد و نبوت عامه) بین اسلام و زرتشت اشتراک هست. در مسائل اخلاقی همانند راستگویی و پرهیز از دروغ نیز دو آیین تا حدودی مشترک اند. جایی که شعار زرتشتیان پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک است، و می گویند: راستگویی آدمی را بهشت و دروغگویی به جهنم سوق می دهد. شبیه این اعتقاد در اسلام هم وجود دارد که گفته شده: نجات در صداقت و هلاکت در دروغگویی است.

تفاوت های دین زرتشت و اسلام
اما جدای از این چند امر مشترک، در بسیاری از امور تفاوت هست، مثلا دین اسلام بر محور رهنمودهای پیامبر اسلام، وحی به حضرت و قرآن قرار دارد .که زرتشتی ها را قبول ندارند. آنان آتش را مقدس می شمارند و در آتشکده ها آتش را فروزان نگاه می دارند. پیراهن مقدس (سد ره) را طی مراسمی به تن پسران می پوشانند و ریسمان مقدس (کسستی) را بر کمرشان می بندند. کالبه مردگان را در برخ خاموش یا در دخمه می نهند و آن را غذای لاشخورها می سازند. این ها را مسلمانان قبول ندارند. در اعتقاد زرتشتیان جهان از دو نظام خیر و شر تشکیل شده است. ذات خوب به همراه شش فرشته روح های جاویدان و ازلی را تشکیل می دهند. ذات به همراه شش فرشتة شر، هفت روح خبیث را تشکیل می دهند. زردشتی های به ازدواج با محارم روی می آورند، که در اسلام پذیرفته شده نیست در اسلام امهات مسائل احکامی و آنچه که به عنوان فروع دین معروف است، در ده عنوان: نماز، روزه، حج، جهاد، امر به معروف، نهی از منکر، زکات، تولی و تبری، خلاصه می شود که این ها را زردشتی ها قبول ندارند.​

​

 

[MILAD_A]

[h=2]ظر قرآن در مورد زرتشت چیست ؟[/h]

زرتشت در قرآن :
جواب در سه محور سامان می‏یابد:
یكم: به رغم این كه درباره دین زرتشت اختلاف وجود دارد كه از ادیان الهی است یا نه، در منابع اسلامی تأكید شده است كه دین زرتشت یكی از ادیان الهی بوده و زرتشتیان از اهل كتاب هستند.(1) قرآن به اصالت مذهبی زرتشتیان تصریح می‏كند. (2) و پیروان این دین را به عنوان صاحب كتاب به رسمیت می‏شناسد.
بر همین اساس در فقه اسلامی زرتشتیان در كنار یهودیان و مسیحیان قرار گرفته‏اند. در سیره و سنت پیامبر اسلام و ائمه(ع) نیز رهنمودهایی درباره برخورد با زرتشتیان وجود دارد كه بیانگر اهل كتاب بودن آنها است. ابن عباس می‏گوید: پیامبر اسلام دستور داد از زرتشتیان مقیم یمن جزیه بگیرند. زرتشتیان جزیه دادند و بر آیین خود باقی ماندند.(3)
یكی از فرمود: مجوسیان چون دارای كتاب آسمانی بودند، مانند اهل كتاب جزیه می‏دادند". (4)
اسلام شناسان و فقیهان نیز از آنان به عنوان اهل كتاب یاد كرده و تصریح نموده‏اند كه هم برای آنان دین بوده و هم كتاب داشته‏اند.(5)
دوم: از برخی متون و منابع دینی استفاده می‏شود كه برای زرتشتیان كتاب آسمان نیز بوده است. در روایتی از امام علی(ع) آمده است كه برای مجوسیان كتاب وجود دارد.(6)
مرحوم شیخ طوسی تصریح می‏كند كه برای زرتشتیان كتاب آسمانی وجود دارد.(7) مرحوم علامه طباطبایی عقیده دارد: زرتشتیان دارای كتاب آسمانی و پیامبر بوده، بر این اساس دین زرتشت پذیرفته شده است.
سوم: درخصوص عدم ذكر دین زرتشت در قرآن باید گفت: عدم ذكر برخی اسامی و ادیان در قرآن بدان معنا نیست كه پیامبران و ادیان دیگر وجود ندارد.
در برخی روایات تصریح شده است كه تعداد پیامبران 124 هزار بوده(8) و برخی دیگر هشت هزار بیان نموده‏اند. (9)
بیان اسامی همه پیامبران با اهداف قرآن كه بیان مسائل مهم و كلیات معارف است، همسویی ندارد. از سوی دیگر در برخی آیات به برخی از اسامی پیامبران و اسامی كتاب‏های آنان تصریح شده است.(10)
در برخی آیات به طور كلی از پیامبران سخن به میان آمده است(11) و در برخی دیگر از بعضی پیامبران با اشاره سخن گفته شده است.(12) بیان سرگذشت پیامبران با شیوه‏های مذكور كفایت می‏كند.
در قرآن آمده است: "و لقد أرسلنا رسلاً من قبلك منهم من لم نقصص؛(13) پیش از تو، رسولانی فرستادیم. سرگذشت گروهی از آنان را برای تو بازگو كردیم و گروهی را برای تو بازگو نكرده‏ایم".
"از این آیه استفاده می‏شود كه نام گروهی از انبیا و رسولان الهی در قرآن مجید نیامده، و عدد آنها بیش از آن است كه در قرآن ذكر شده است".(14)
پی‏نوشت‏ها:
​

​

 

[MILAD_A]

[h=2]شادي همگاني در باور زرتشتيان[/h]

«خداي بزرگ است اهورامزدا كه اين جهان آفريد،
كه اين زمين آفريد، كه انسان آفريد و شادي را براي انسان
خرسندي از آن اوست،
كه به ديگران خرسندي بخشد.»
دين زرتشتي كيش زندگاني است. دين كار و كوشش و كشت و برداشت و داد و دهش است، كيش آشتي و دوستي و دين شادي و شادماني است. البته آن شادي كه از آن همگان باشد، آن خرسندي و شادماني كه ديگران در آن انباز باشند. در دين زرتشتي آدمي ميبايد در درازناي زندگانيش هرگز بيكار نباشد، هرگز زندگي را به تنپروري و سستي و بيكاري نگذراند و ناني بخورد كه از دسترنج خود او باشد.
كس كه تخم ميپاشد اشويي ميكارد و در گسترش آيين اهورامزدا ميكوشد. اي اسپنتمان زرتشت! كس كه در كار كشت نيست و زمين را شخم نميكند، به چنين كسي زمين تهديد ميكند و گويد. اي كسي كه شخم نميزني! يقين بدان بر در بيگانگان براي خوراك خواهي ايستاد و از اين آن پرسش خواهيكرد و پيوسته نيازمند بازمانده خوراك ديگران خواهيبود.
دين زرتشتي بدينسان مردمان را به كار و كوشش فرا ميخواند، اما پس از اين اندرزهاي گهربار گويد:
كوشا و ميانه رو باش و ناني بخور كه از راه نيك به كف آورده و با كار و كوشش خود يافتهباشي و بهرهاي از آن نان را براي خدا و نيكوكاران به كنار بنه اينكار تو بهترين كردارنيك خواهد بود.
در دين زرتشتي يكي از آيينهايي كه از ديرباز بر پا ميشد آيين گهنبار يا گاه انبارها است. اين آيين چنين بود كه به هنگام برداشت هر فراورده جشنهايي بر پا شد و در آن بخشي از فرآورده را به مستمندان و نيازمندان ميبخشيدند.
نكته مهم و گفتني در كيش زرتشتي اين است كه هنگامي كه سخن از دين زرتشتي به ميان ميآيد، گروهي داوري خود را بر پايه كيش زرتشتي دوره ساساني قرار ميدهند و نظام حكومتي ساساني را دين زرتشتي ميانگارند و حال آنكه همانگونه كه بارها گفتهشدهاست دوگانگيهايي ديدهميشود ميان انديشههاي گاتهايي كه انديشههاي راستين اشوزرتشت است و انديشههاي متداول در دورههاي گوناگون زمان از جمله دوره ساساني. در گاتها و در انديشههاي راستين زرتشتي پايه انسانيت و اخلاق انديشهنيك، گفتارنيك و كردارنيك است و جز اين هيچ چيزي مايه دوگانگي آدمها نميشود. در دين زرتشتي آتش نماد گرمي و روشنايي و پاكي و پرستش سوي زرتشتيان است. آتش آتش است و هيچگونه دوگانگي بين آتشهاي جهان نيست، اما ميبينيم كه در دوره ساساني آتش يكسان گاتهايي چند گونه ميشود و رنگ طبقاتي ميگيرد و براي هر گروهي از طبقات چون موبدان و آرتشيان و كشاورزان آتشكده ويژهاي بر پا ميشود. آنچه در گاتها و در فلسفه و دين زرتشت هست، زندگي است، انسان است، كار است، كوشش و شادي است و خرسندي از آن كسي است كه ديگران را خرسند بسازد.
در آغاز سال نو به هنگام بر پاكردن جشن نوروز كه سرآغاز فروردين، است با يادآوري آموزشهاي گرانبهاي زرتشتي ضمن شادباش آغاز سال نو شادماني همگاني را از خداوند بزرگ آرزو داريم.

برگرفته از: نوشته دكتر حسين وحيدي در هوخت سال 1359 شماره يك​

​

 

[MILAD_A]

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بر اساس سنت زرتشتی اشو زرتشت پیام آور راستی و خِرَد، ۱۷۶۸ سال پیش از میلاد مسیح، در روز خورداد از فروردین ماه زرتشتی( ۶ فروردین ه خ) در سرزمین ایران و شهر رگه( شهری در خوارزم بزرگ و نزدیکی رود سیحون یا دائیتی ) چشم به جهان گشود. (پروفسور ذبیح منصورنیز در کتاب تقویم و تاریخ در ایران این موضوع را کاملا تایید کردند) اشو زرتشت از پدری به نام پوروشسب و از مادری به نام دوغدو چشم به جان گشود. در روایات دینی زرتشتی هست که اشو زرتشت در هنگام تولد به جای آن که مانند همه نوزادان گریه کند خندید. اشوزرتشت چون به ۲۰سالگی رسید از اندیشه های دیو یسنی جامعه پیرامون خویش رنجیده خاطر بود، باور های آنان را نادرست میدانست و اندیشه های فراوان و پرسش های گوناگون داشت. برآن بود تا خداوند را بشناسد، از فلسفه آفرینش آگاهی یابد و حقیقت هستی را دریابد. در این زمان به کوه اشیدرنه رفت و در تنهایی به اندیشه و نیایش پرداخت تا سامان آفرینش و راز هستی را دریابد. و این تفکر و اندیشه ۱۰ سال به درازه انجامید
اشوزرتشت ۳۰ساله بود و ۱۰ سال از تفکر و اندیشه او میگذشت که سرانجام در روز خورداد از ماه فروردینِ زرتشتی(۶فروردین ه خ) به همپرسگی اهورامزدا رسید ( یعنی گفتگو ، دریافت الهامات مینوی اهورامزدا ) و نور دانش و بینش اهورایی بر او پدیدار گردید و در این هنگام به پیامبری برگزیده شد و دین مزدیسنی(زرتشت) را از اهورامزدا پذیرفت. از این هنگام به راهنمایی مردم پرداخت. اشورزرتشت بسیاری ار رسوم نیک پیش از خود را پذیرفت و بسیاری از آیین ها را که از مسیر راست منحرف شده بود را تغییر داد و با رسومی که مخالف قانون اهورامزدا بود مبارزه کرد و راه و روشی نو و خردمندانه در پرستش خداوند یگانه بنیاد نهاد. اما در سرزمین خودش با دشمنی ها ، دشواری ها ، فشارها و سختی هایی روبه رو شد که بزرگان و پیشوایان آیین های کهن برایش ایجاد میکردند و در سن۴۲ سالگی به بلخ و درباره شاه گشتاسب کیانی رفت و آیین خود را بر او آشکار نمود و پس از گفتگو و کنکاش با بزرگان و دانشمندان دربار سر انجام دین اشو زرتشت را همگی پذیرفتند. با گرویدن شاه گشتاسب کیانی به دین زرتشت و فراخوانی مردم به پذیرفتن این دین، رفته رفته دین زرتشتی در سراسر ایران رواج یافت. دریافت های اشوزرتشت از اهورامزدا سروده هایی هستند که گات ها یا گاتاها نام دارد و تا امروز بدون هیچ کم و کاستی به وسیله موبدان حفظ گردیده است. اشو زرتشت در نهایت در سن ۷۷ سالگی و در ۵ دی ماه برابر با روز خور از دی ماه زرتشتی به هنگام لشکر کشی ارجاسب تورانیدر آتشکده بلخ به دست توربراتور مهاجم گجستک تورانی کشته شد. اشو زرتشت از خاندان سپیتمان بود نام تنها همسر اشو زرتشت هُوُوی دختر وزیر گشتاسب. نام فرزندان اشو زرتشت هم از این قرار است: پسران(ایسدواستر ـ اُروتَدَنَر ـ خورشید چهر) . دختران( تریتی ـ فرنی ـ پوروچیستا)​

​

سرخ تر ، سرخ تر از بابک باش:
​

 

[MILAD_A]

[h=2]ریشه نام[/h]

دین زرتشتی یا مزدیسنا نامِ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است. مزدَیَسنا

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است و بمعنای پرستندهٔ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است. مزدا هم همان خدای یگانهاست. مزدَیَسنا ضدِ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است. دیویَسنا هم بمعنی پرستندهٔ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

یا دَئِوَ میباشد و ضدِ آن واژهٔ وی-دَئِوَ یا ضدِ دیو است. مزدَیَسنا پیرامونِ ۱۲۰۰ (پیش از میلاد) تا ۱۰۰۰ (پیش از میلاد) از سوی پیامبر ایرانی،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، پایهگذاری شد.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

زرتشت به ویرایش و بازبینی کیش

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

پرداخت و بتدریج برای خود پیروانی یافت که پس از وی به مزدیسنان یا زرتشتیان شُهره شدند. در ادبیاتِ مزدیسنا نیز مزدیسن با گویشِ پهلوی، معادلِ دین آورده به زرتشت، راستی پرست و با صفتِ زرتشتی آمدهاست.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

. همچنین به زرتشتیان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نیز میگویند.
عناصرِ مزدَیَسنا یکتاپرستانهاند و از

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

سرچشمه میگیرند. البته در برخی منابع از ایشان به نامِ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

هم یاد شده که بیشتر در اثر اشتباهی است که در شناختِ درستِ مزدیسنا و بر اساسِ برداشتهایی از دو کتابِ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

انجام شده

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و مزدیسنان با

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

یکی پنداشته شدهاند زیرا اعتقاد به دوگانگیِ آفرینشی در میان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نیرومند است

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نه مزدیسنان. کتاب مقدس زرتشتیان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است. از بخشهای گوناگون اوستا بخشی به نام

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

(سرودها) سخنانِ شخص زرتشت بودهاست.
خدای نیکسرشت در کیش زرتشتی،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نام دارد که به معنی سرور دانا است و پرستیده میشود. برای اهورا مزدا در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، در حدود شصت صفتِ نیک آورده شده و تقریباً همهٔ چیزهای خوب به وی منتسب شدهاست. بر اساسِ گاتها، اهورامزدا هم آفریننده روشنایی و هم تاریکی است

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

. بر اساسِ کتابِ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

که پس از ساسانیان نوشته شده، نیروی مخالفِ اهورامزدا و زایندهٔ بدیها را

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

(انگره مینیو) معرفی میکند

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

که نص صریح گاتها است

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

. در کیش زرتشتی، اهریمن هیچگاه توانِ ذاتی برای مقابله با قدرتِ اهورا مزدا را ندارد و رقیبی برای او نیست بلکه اهریمن همان اندیشهٔ بد است اما در باورِ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، اهریمن برادر و رقیبِ اهورا مزدا و پسر زروان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و دارای هویتی جداگانه از اهورا مزدا است. زرتشتیان امروزی نیز خود را یکتاپرست میدانند و اهریمن را تنها نمادی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

از بدیها مینامند نه یک خدا.این شائبه احتمالا بدلیل تغییر مفهوم و ماهیت

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

در دین مربوط می شود که این قطب مخالف

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

با اهریمن یکی گشته است.

ریشه نام مزدیسنا [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

واه مزدیسنا واژهای

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است که از دو جزء ( مزدَ + یسنا ) پدید آمده است.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

معنی خدای دانا یا سرور را میدهد و یسنا نیز به معنی ستایش و پرستش است و در مجموع معنی مزداپرستی یا خداپرستی میگیرد.این

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بگونه مزدیسنی هم استعمال شدهاست.پیروان این آیین را نیز مزدیسنان یا خداپرستان مینامند.در برابر پرستش مزدا پرستش دیوان درگذشته مرسوم بوده که متون زرتشتی اینان را

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و مذهبشان را دیویسنی ثبت کردهاند

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.نامهای دیگری برای این دین وجود دارد که مصطلحترین آن در ایران دین زرتشتی است.در گذشته این دین

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نیز نامیده شدهاست.در بیشتر زبانها نام این دین را به نام پیامبر دینافرین آن یعنی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

منسوب مینمایند.
تاریخچه دین زرتشت [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نشان فروهر

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.


از وحدت و اجتماع معنوی مزداپرستی شرق و غرب ایران اطلاعات دقیقی در دست نیست.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

مردان دینی و روحانی هخامنشیان بودند. در مورد اینکه از چه زمانی تبلیغ دین زرتشتی در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، پایگاه مرکزی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

آغاز به فعالیت کرد، قرائن و شواهد روشنی موجود نیست. گمان میرود که دیرترین هنگام برای این رویداد هنگام بنیادگذاری دولت

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بودهباشد.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

از دورهٔ پادشاهی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

سرزمینهای شرق ایران، به تابعیت شاهنشاهی هخامنشی درآمد. در این دوره قبایل زرتشتی مذهب به مراسم دینی خود عمل میکردند لیکن شاهنشاهان هخامنشی بر دین زرتشتی نبودند و موقعی که

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

به نشر آیین زرتشتی برخاستند، آن را با آیین کهن ایرانی درآمیختند.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

شخص زرتشت و تعلیمات

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بر روی افکار و اندیشههای یونانی تأثیری پرداخت که راست و واقعی بود اما نه

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و نه نویسندگان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، هیچ یک از زرتشت اوستائی و از آیین او که در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

اوستا بازگو شدهاست، آگاهی نداشتند. به احتمال زیاد آیین زرتشتی در آغاز یک نهضت محلی در ایران خاوری بودهاست که هنوز مرزهای آن مشخص نشدهاست. این آیین نو با مقاومت و مقابلهٔ شدید کیشهای رایج مواجه شده و برای مدتی دراز نتوانست به برتری و چیرگی کامل برسد و چون گسترش یافت، دگرگون شد. کیش زرتشتی با آیینهایی که در پی برانداختن آنها برخاسته بود، در آمیخت و مزدیسنا به گونهای بسیار متفاوت به ایران باختری رسید.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

مزدیسنا در دورانِ هخامنشی [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

وضعیتِ زرتشتیان تا پیش از زمان اشکانیان به درستی معلوم نیست و منابع از میان رفتهاند. در مورد زرتشتی بودن هخامنشیان در بین دانشمندان اتفاق نظر وجود ندارد. گروهی بر این نظر هستند که مزدیسنا از زمانِ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و از زمانِ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

وجود داشتهاست و خدای خاندان هخامنشی دستِ کم از زمان داریوش،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بودهاست. در زمان پادشاهی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

در حدود سال ۴۴۱ پیش از میلاد،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

امپراتوری اصلاح شد و نامِ ماههای سال به نامهای

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

مزدیسنا نامگذاری شدند

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

. میتوان گفت مزدیسنا در زمان هخامنشیان در حالِ پیشرفت در میان باورهای عامه مردم بودهاست اما با توجه به روایات مورخان یونانی و سنگنبشتههای باقی مانده از زمان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

هم از نظر باورها و عقاید و هم از نظر مراسم و آیینها

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

با

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

مطابقت دارد، آیینی که در ضمن پرستش

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، ایزدان متعدد و نیروهای طبیعت نیز پرستش میشدند. این آیین به باورهای

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بیشتر از آیین زرتشت نزدیک است.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

آمدن صفت مزدیسنه (مزداپرست) که در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

های

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

زمان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

آمده دلیلی بر زرتشتی بودن هخامنشیان نمیتواند باشد چنانکه ذکر نام

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

در سنگ نبشتهها نیز دلیلی برای این امر محسوب نمیشود. در سنگنبشتههای هخامنشی نه تنها به

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بلکه به هیچ مطلب دیگری که بتواند این سنگ نبشتهها را رنگ زرتشتی دهد، اشاره نشدهاست.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

این دین پس از هجوم

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و کشته شدن

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

برای مدت کوتاهی به خاموشی گرایید؛ چراکه در آن روزگار بیشترِ آثار دینی بشکلِ شفاهی و سـ*ـینه به سـ*ـینه انتقال مییافتند و روحانیان که با تکرار مستمرِ آنها منابع را در یاد داشتند بگونهای در حکمِ کتابهای زنده این دین بودند و با قتلعام آنها بسیاری از کتابهای باستانی مزدیسنا از بین رفتند یا ناقص شدند. از همین رو سنتِ زرتشتی، اسکندر را همواره با صفتگُجَسته یاد میکند. در متن پهلوی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

گفته میشود که وی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بسیاری را کشت.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

مزدیسنا در دورانِ اشکانیان [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

در زمان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

تلاشهایی در جهتِ بازآوری مزدیسنا انجام گرفت و سکههایی بنامِ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

ضرب کردند و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بوجود آوردند. از میانِ آنها آتشِ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

در کوه

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

از اهمیت زیادی برخوردار بودهاست.در متون پهلوی آمده است که در دوره

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

اشکانی اوستاهای تکه تکه شده پس از حمله ی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

گردآوری و بازنویسی شد

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.از آنجایی که سیاست مذهبی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

منطبق بر اصل تسامح دینی بوده و در نگاشته هایشان چندان گرایش به مذهب خاصی را بیان نکرده اند اطلاعات امروزی از کیفیت دین در دوره مزبور چندان دقیق نیست.بدنبال همین شیوه زمینه برای فعالیت آزادانه عقاید گوناگون مذهبی در ایران پدید آمد و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

آزادانه به تبلیغ دین خود میپرداختند.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

مزدیسنا در دورانِ ساسانیان [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

اردشیر یکم از سوی خدا یا مهر نشان شاهی دریافت می کند.


مزدیسنا در زمان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، بدنبال پیروزی های

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

دین رسمی ایران شد

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و فراوانیِ جمعیت مزدیسنان در زمان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

به بالاترین مقدار خود رسید.فعالیت های

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

موبدان موبد دوران ساسانی در این گسترش بی تاثیر نبوده است.او مبارزات خود علیه نصارا و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

را در کتیبهٔ خود در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بیان کردهاست

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.در دوره ی ساسانی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

آذربایجان از اهمیت وافری بهره مند شد و شاهان ساسانی همواره نذوراتی را پس از پیروزیهای خود به آنجا تقدیم مینمودند

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.در همان دوران

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

جدید مانوی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

که تلفیقی از مزدیسنا و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بود را عرضه کرد که اگرچه بسرعتی فزاینده رو به گسترش داشت بشدت توسط شاهان و موبدان ساسانی مورد تاخت و تاز قرار گرفت و دستورات حکومتی بر ضد آن صادر شد

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.بعقیده مری بویس از اواسط دوران ساسانی دین رسمی تحت تاثیر راست کیشی زروانی قرار گرفت و عملا زروانی دین رسمی کشور گردید

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.در این دوره که روحانیون درباری به قدرت بسیاری رسیده بودند

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

پدید آمد که بطرز شدیدی سرکوب شد و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

پادشاه ساسانی که از این جنبش برابری خواهانه استقبال کرده بود از مقام شاهی خلع گردید.بدنبال آن در زمان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

گزارش پهلوی اوستای مکتوب نوشته شد

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

. پس از شکستِ این سلسله، میزان زرتشتیان رو به کاهش نهاد و آنها به دینهای دیگر و به ویژه

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

گرویدند. گروهی از زرتشتیان نیز طی چندین سال به سوی کشور

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

مهاجرت کردند و جامعه

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

را تشکیل دادند

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.
مزدیسنا در دورانِ صفویان [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

در زمان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

شمار زیادی از آنان یا به پذیرشِ دین اسلام وادار شدند یا به نقاطِ مهجور و بیابانی همچون

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

کوچانده شدند و یا کشته شدند. آنان در این دوره مجبور به پرداختِ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بودند و قوانین سختگیرانهای بر علیه شان وضع شد که تا حدود چند سدهٔ پس از آنان نیز پا بر جا بود. در دوره

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

حدود سه هزار خانواده از ایشان برای مشاغل مختلف به

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

آورده شدند و در پایان دوره صفوی شاه

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

فرمان به تغییر دین ایشان داد. شماری کشته شدند و شماری تغییر مذهب دادند و عدهای از آنان نیز به بیابانهای

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

گریختند.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

مزدیسنا در دورانِ زندیه و قاجاریه [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

آتشکده "آتش بهرام در یزد"


در دورانِ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

زندگی نسبتاً آرامی را به دلیل سیاست های میانه روانهٔ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

سپری کردند اما با شوریدن

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بر زندیه، زندگی آنانی که در بیرون حصار شهر

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

زندگی میکردند دوباره بخطر افتاد و آقا محمد خان بسیاری از آنان را بهمراه دیگر شهروندان کرمان به بهانه پناه دادن به

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

از دم تیغ گذراند. در زمان قاجاریان نیز قوانینِ سختگیرانهای که از دوران صفویان برای مجبور کردن آنان به پذیرشِ اسلام پا برجا مانده بود همچنان بر آنان اعمال میشد. از جمله این قوانینِ سختگیرانه میتوان به دادنِ شغلهای پست به آنان، عدم اجازهٔ تجارت، عدم اجازهٔ مسافرت، عدم اجازه خروج از منزل در روزهای بارانی و... اشاره کرد. در دوره قاجار در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

که تجمع زرتشتیان آن دوران بیشتر در همین نواحی بود، متعصبان و اوباشان به یکسان، بر سر زرتشتیان میریختند و با آنان بدرفتاری میکردند و حتی برخی از ایشان را میکشتند و اموال آنها را میدزدیدند و بهویژه کتابهای آنها را میگرفتند و میسوزاندند. در این زمان هنوز مسافرت برای آنان ممنوع بود

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.
انجمن بهبودسازی وضعیت زرتشتیان در ایران [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

در قرنِ نوزدهم،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

از

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بهعنوان نماینده انجمن بهبودسازی وضعیت زرتشتیان در ایران مامور شد درباره درستی خبرهایی که درباره زرتشتیان درون ایران به

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

میرسید و وضعیت کلی آنان گزارشی را به انجمن ارائه نماید. وی در گزارشی که به سال

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

به انجمن داد، شمار دقیق آنان را چنین گزارش کرد:
۶۶۵۸ نفر در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و روستاهای اطراف آن، فقط ۴۵۰ نفر در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و حومه، ۵۰ نفر در پایتخت، یعنی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، و تعداد کمی هم در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

. این در حالیست که در همان دهه تعداد پارسیانِ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۱۱۰، ۵۴۴ نفر (یعنی بیست درصد جمعیت شهر) برآورد شده بود، و نیز ۲۰۰۰۰ نفر در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و احتمالاً، ۱۵۰۰۰ نفر در بقیه

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و دیگر مناطق پراکنده در هند. او درین دوره نسبت بوضعیت نابهنجار زندگی زرتشتیان و بهعنوان نماینده پارسیان هند به

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

قاجار شکایت برد. پارسیان هند برای بفرجام رسیدن درخواست هایشان جهت بهبود زندگی زرتشتیان، حکومت هند را تحت فشار گذاردند تا نسبت بشاه اعمال نفوذ کند. مانکجی همچنین بهمراه اکابر یا بزرگان پارسی دست بهکار بازسازی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

ویران شده و هر آنچه توانستند برای تهیدستان انجام دادند و به تأسیس مدارس آموزش به سبک غربی برای زرتشتیان پرداختند و دیری نگذشت که بهکمک صندوقهای خیریه پارسی، در یزد و کرمان و بسیاری از روستاهای زرتشتی، مدارس ابتدائی تأسیس شد و به سال

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

یک مدرسه کوچک شبانهروی هم در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

گشایش یافت.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

سرانجام با فشارهای پارسیان و پادرمیانی دولتِ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و انگلیس،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

برخی قوانین را اصلاح کرد و زرتشتیان توانستند به امنیت و احترام بیشتری نسبت به عهد قدیم دست یابند. بطور کلی میتوان گفت نیم سده پس از برافتادن

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، از جنبههای گوناگون، عصر زرین زرتشتیان ایران بود. آنان پس از اینکه تعصبها کاهش یافت به شهرهای بزرگ تر مهاجرت کردند و با ایجاد مراکز دینی، آموزشی و اجتماعی هم اکنون در کنار دیگر هم میهنان به همزیستی مسالمت آمیز که در مزدیسنا سفارش شده ادامه میدهند

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.
جهانبینی زرتشتی [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

آداب و مراسم زرتشتی


براساس دادههای متون دینی مزدیسنا

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

میدان نبرد میان نیروهای خیر و شر است که مردمان و راست اندیشان میبایست با گرایش به

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و اندیشه ی نیک، گفتار نیک، کردار نیک خیر را در پیروزی برابر شر یاری رسانی کنند

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.این شیوهٔ تفکر در عقاید

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نیز بچشم میخورد اما تفاوت اندیشه زردشتی با آن در این عنوان شده که در دین زردشت زندگی و حیات و کار و تلاش نکوهش نشده

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و بر اساس گفتار

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

در گاهان والاترین مردم کسی میتواند باشد که در پیشرفت مردم و آبادی جهان کوشش بیشتری نماید

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.براساس این عقاید مرگ و ویرانی منشا شر داشته و تخریب کار روح مخرب یعنی انگره مینوست و از این رو تخریب و غم و سوگواری بیش از حد و کشتار پذیرفتنی نیست

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.منشا شناخت خیر از شر را اندیشه

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و وجدان که

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

آمده دانسته اند.جهان مادی و تن و شادمانی آفریدههای خدا هستند و وظیفهٔ دینی انسان است که از آنها نگاهداری کند و آنها را گسترش دهد و از آنها بهره گیرد. زرتشتیان اعتقاد دارند که در پیروی از این طریق جبری در کار نیست. اختیار برای هر فرد بخشی اساسی از دین زرتشتی است. گرچه انسان متحد خداست اما همهٔ آدمیان باید میان راستی و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

یکی را برگزینند. اعتقاد به سرنوشتی از پیش مقدر شده از دید اخلاقی زرتشتیان نکوهیده است زیرا این کار از عدل و نیکی خدا میکاهد.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نظریه مرگ و بازسازی جهان [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

حسب گزارش های دینی دیرین در نهایت کار جهان با پیروزی نیکی بر پلیدی به پایان می رسد و در آن زمان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

یا بازسازی جهان به سبکی که پیش از هجوم

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بوده برقرار میشود.روان مردمان و اعمالشان به بوته ی داوری گذاشته شده و هرکس مطابق با عملی که مرتکب شده پاداش یا تنبیه دریافت میکند.دین زردشت در جهانبینی خود به داوری پایان جهان و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

ایمان دارد چرا که در صورت نفی زندگی پس از مرگ میبایست پیروزی را از آن اهریمن بدانیم

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.آیین های بیشماری در متون دینی متاخر که پس از

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

زرتشت نوشته شده، آمدهاست که متشکل از آیینها و مراسم و نیایش ها و فرشتگانیست که به عقیده ی بسیاری از پژوهشگران به دوران پیش از پیدایش زردشت تعلق دارد

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

. در نظر زرتشتیان خدا خیر مطلق است و چون اساساً مخالف بدی است، نمیتواند هیچ گونه ارتباطی با آن داشته باشد و در سراسر تاریخ در ستیز زندگی و مرگ با بدی درگیر است. خدا سرچشمهٔ همهٔ خوبیهاست. شر واقعیت دارد اما نیرویی است که در پی نابودی و فساد و آلودگی است و مرگ و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

همگی کار شیطان است که در صدد نابودی جهان ایزدی است. خدا وجودی خردگراست و برای هر چه میکند دلیلی دارد. خدا جهان را آفریده است که یاور او در نبرد با شر باشد. جهان میتواند آوردگاه میان خوب و بد باشد اما ذاتاً نیک است و اگر شر آن را تباه نکرده باشد، مشخصات آفرینندهٔ خود را که نظم و هماهنگی است، مینمایاند. انکار بنیان نیک خدایی جهان مادی یکی از بزرگترین گناهانی است که یک زرتشتی میتواند مرتکب شود.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

دستورعملهای زندگی [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

بر اساس آموزههای دینی زرتشتی اگر جهان به خدا تعلق دارد، پس رهبانیت یا زهد و کنارهگیری از آن گـ ـناه است. اگر مشخصهٔ خدا آفرینندگی و افزایش بخشی است، پس وظیفهٔ دینی آدمیان کار برای افزایش آفرینش خوب از طریق کشاورزی و پیشهوری و ازدواج است. تجرد گـ ـناه است زیرا مانع آفرینش خوب است.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نیز گـ ـناه به شمار میروند، زیرا این اعمال به گونهای مؤثر مانع تحقق هدف واقعی که همان افزایش آفرینش خوب است، میشوند. انسان از پنج عنصر اما به صورت واحدی تشکیل شده است: روان، جان،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

(خود آسمانی او)، وجدان و تن. بنابراین سلامت روانی و جسمی همراه هم هستند. این طرز تفکر که با فشار آوردن به بدن میتوان به پیشرفت معنوی رسید، در دین زرتشتیان مردود شمرده میشود. از آنجا که دنیای مادی به خدا تعلق دارد موفقیت مادی که شرافتمندانه و بدون آزار رسانیدن به دیگران به دست آید و با بخشندگی همراه باشد، کمکی است به پیشرفت معنوی و نه مانعی برای آن. بر خلاف بسیاری از مکاتب اندیشهگرای

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، دین زرتشتی دارای اخلاق عملی است. تن پروری از آن

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است و کار لازمه زندگانی است.دین زرتشتی بدون کار زندگی را بیهوده و بیفایده میداند.متون دینی اهریمن را عامل گسترش فقر و محنت درجهان می دانند. در روزی از ماه که به خدا اختصاص دارد یعنی روز هرمز، روز اول ماه به مؤمنان اندرز میدهند که «می خور و خوش باش» البته به همان نسبت عیاشی و مـسـ*ـتی و تباهـ*کاری نیز مذموم است زیرا همه باید تحت فرمان اعتدال آرمانی باشند. انسان که مخلوق بزرگ و متعلق به خداست، هدف خاص حملههای شر است و وظیفهٔ مؤمنان این است که بر این حملهها غلبه یابند.
بر تردید و آرزوی نادرست با خرد چیره شوند، بر آز با خرسندی، بر خشم با آرامش، بر رشک با نیکخواهی، بر نیاز با هشیاری، بر ستیز با آشتی، بر دروغزنی با راستی.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

اصول دین زردشت [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

اصول دین زرتشتی شرطهای اصلی خداباوری زرتشتی و دیناور بودن است.هر فرد زرتشتی می بایست در زمان سدرهپوشی با خرد و اندیشه خود به اطمینان به این اصول ایمان آورده باشد و آنرا در طول زندگی مذهبی خود درنظر داشته باشد.اصول دین زردشتی بر نه اصل استوار است که به ترتیب شامل ۱-ایمان به

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

خدا ۲-ایمان به پیامبری

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۳-باور به جهان مینوی و عالم معنا ۴-ایمان به نظم و راستی کارجهان(

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

) ۵-باور به جوهر آدمیت ۶-اعتقاد به

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۷-اعتقاد به نیکوکاری ۸-اعتقاد به تقدس

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

:

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۹-اعتقاد به

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

یا آخرالزمان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.


آداب و احکام دینی [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

مراسم سدره پوشی یک کودک زرتشتی اهل هندوستان


آداب و احکام دین زرتشتی شباهت های زیادی با ادیان دیگر بویژه دین اسلام و دین یهود دارد. ضمن اینکه بدلیل ریشه و پیشینه مشترک ویژگیهای کمابیش نزدیکی بین این دین و دین هندو نیز بچشم می خورد. مسئله عبادت و نماز در دین زرتشتی شباهت زیادی با دین اسلام دارد.در دین مزدیسنا پنج

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

روزانه از واجبات شمرده می شود و هر فرد زردشتی که به سن پانزده سالگی رسیده باشد موظف است پنج نماز روزانه را پس از تطهیر سر و دست و پاها بجای آورد

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.همچنین

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

در میان زرتشتیان امری سفارش شده و پسندیده است

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و بهمان اندازه تجرد,

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بجز در موارد نادر مانند نازایی یا بیماری قبیح و مذموم شمرده میشود

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.این اصول امروزه نیز میان زرتشتیان ایران حتی در محاکم و مراجع قضایی پیشبینی شده و رعایت میشود.زرتشتیان برای طهارت آداب ویژه ی خود را دارند که البته با آداب و سنن ومی کشور ایران کاملا همخوانی دارد. آب روان و خاک و نور

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

از تطهیرکنندگان سنتی این دین هستند و بر پاکیزگی در این تاکید بسیار شده است. آداب تطهیر برای مردگان نیز میباید که صورت پذیرد.اعتقاد شدید به عناصر پاک طبیعت و تلاش برای پرهیز از آلودن آن سبب شده بود در گذشته آنان مردگان خود را در بلندی یا در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

قرار دهند که جسم آنان به طبیعت بازگردد. این سنت که پیش از زرتشتیان در ایران نیز انجام میگرفت ممکن بوده سنتی عیلامی بودهباشد. در دوران پیش از اسلام مردگان زرتشتی در استودان یا دخمه جای میگرفتند و استفاده از برج خاموشان در دوران باستان مرسوم نبوده است. اما از قرن پیش این رسم متروک گردیده و آنان مردگان خود را در مقبره های سیمانی که با زمین پاک ارتباط ندارد میگذارند

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.همچنین در آداب سوگواری در دین زردشتی شیون و زاری بیش از حد برای مردگان جایز نیست و آنرا موجب آزردهشدن روان درگذشته و ضعف و کمطاقتی بازماندگان میدانند

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.
در آئین زرتشت، که دین رسمی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بود، «

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

» عنصری مقدس شمرده میشد و از این روی مردگان را در خاک دفن نمیکردند.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

تاریخچه پژوهش در زمینه مزدیسنا [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بخشی از یسنای.۲۸مطالعه و کشف ویژگی های زبان اوستایی توسط اوستاشناسان به شناخت بهتر اصول قدیمی دین زردشتی کمک شایانی نمود.


شناخت امروزی از

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و محتوی آن تا حد زیادی مرهون تلاش های مسشترقین غربی در بازشناسی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است.هرچند در گذشته در ابتدای دوران اسلامی نیز پژوهشهای عمده ای در این زمینه از سوی برخی دانشمندان مانند

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و شهرستانی و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

صورت گرفته بود اما پژوهشهای روشنگر از حدود قرن هجدهم آغاز شد.جایی که

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

درسال۱۷۵۵ تصمیم گرفت از فرانسه

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

سفری به شرق را آغاز کند تا ببیند آیا هنوز کسی بر این دین باقی مانده است یا خیر.آشنایی او البته از پژوهشهایی بود که پیشتر در این زمینه انجام شدهبود مانند پژوهشهای

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و بریسون و بر اثر انتشار کتب آنها او سفر شرق خود را آغاز نمود

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.او در شهر

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

که عمدتا پارسی نشین بود میهمان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

از علمای زردشتی بود و همانجا دست نویس اوستای خود را نوشت و با خود به

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

برد.پس از آن موجی از اوستاشناسی در دانشگاههای اروپا راه افتاد و بدنبال آن اشخاصی مانند

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

تحقیقات اصلی را انجام دادند. هرچند آثار آنها نیز بیاشکال نبود اما تا حد زیادی موجب روشن شدن ماهیت

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

شد. در ایران نیز پژوهش در این زمینه با

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

آغاز شد

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.
جمعیت زرتشتیان [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

مراسم عروسی زرتشتیان در هندوستان


بزرگترین جمعیتهای زرتشتی در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

میباشد. زرتشتیان هند که بعد از حمله اعراب، از ایران به هند کوج کردند در هند به اسم

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

شناخته میشوند و از شهروندان خوشنام و ارزشمند هندوستان بشمار میآیند. زرتشتیان ایران هم بیشتر در حوالی شهرهای

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و تعدادِ کمی نیز در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

ساکن هستند.زردشتیان هند پیشتر جمعیت زیادی از مردم

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

را تشکیل میدادند اما هم اکنون متجاوز از یکصدهزار تن نیستند.در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نیز حدود شصت هزار نفر زردشتی بسر میبرند.کلا جمعیت زردشتیان جهان را بیش از دویست و ده هزار نفر ندانسته اند

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.زرتشتیان ایران مانند برخی دیگر از گروههای اقلیت مذهبی در ایران به رسمیت شناخته شده و در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

ایران دارای نماینده هستند.امروزه روند مهاجرت زرتشتیان ایران به خارج کشور بسیار سرعت گرفته

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و شمار زرتشتیان باقیمانده در ایران را نزدیک به بیست هزار نفر هم دانستهاند.در ایران مدارس و نشریاتی ویژه زرتشتیان وجود دارد و تحصیلات آنها در برخی دبیرستان ها مانند مارکار تهرانپارس یا

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

انجام میشود.نشریه ای بنام

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

متعلق به سازمانهای زرتشتی در ایران بصورت هفتگی چاپ میشود

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.
فهرست کشورهای دارای جمعیت زرتشتی به این شرح است:
کشورجمعیت

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۶۹٬۰۰۰

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۲۰٬۰۰۰

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۱۱٬۰۰۰

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۱۰٬۰۰۰

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۶٬۰۰۰

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۵٬۰۰۰

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۵٬۰۰۰

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۴٬۵۰۰

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۲٬۰۰۰

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۲٬۷۰۰

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۲٬۲۰۰مجموع۱۳۷٬۴۰۰
آیینها و جشنهای دینی زرتشتیان [

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

]

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

جشن سده سال ۱۳۸۹ در مارکار تهرانپارس

• <LI sizset="354" sizcache="2">
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  :مراسمی مذهبی است که در طی آن شخص نوجوان با بستن کشتی رسما به دین زرتشتی میگرود. <LI sizset="355" sizcache="2">
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  : جشن های آیینی که مجموعا هفت جشن در سال برای خدا و
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  ی اوست نیز جزو آداب دینی آنان شمرده میشود که مهمترین آنها جشن
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  می باشد
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  . <LI sizset="359" sizcache="2">
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  : در دهمین روز از ماه
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  هرساله جشن تیرگان برگزار می شود.این جشن به امید دورکردن
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  انجام میگیرد. <LI sizset="362" sizcache="2">
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  :در چهارمین روز ماه خرداد این جشن به میمنت آب و آبادانی برگزار می شود. <LI sizset="363" sizcache="2">
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  :این جشن در روز هفتم ماه مرداد برگزار میشود. <LI sizset="364" sizcache="2">
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  : این جشن هرساله ۲۶ دیماه برگزار می شود. <LI sizset="365" sizcache="2">
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  :یا سپندارمذگان در دهه پایانی ماه بهمن انجام میشود که جشن بزرگداشت سپندارمذ و نیز ارج مقام زن و گرامیداشت زمین است. <LI sizset="366" sizcache="2">
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  :جشن و مراسمی است که به
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  زرتشتی انجام می شود. <LI sizset="368" sizcache="2">
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  :همزمان با اعتدال بهاری است و دوره جشن های نوروزی که تا شش روز همزمان با زادروز
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  دنبال میشود.<LI sizset="370" sizcache="2">
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  :جشن مهرگان از جشن های قدیمی ایرانی است که از هر ساله در روز شانزدهم مهرماه بنام ایزد مهر بگار می شود.جشن مهرگان اگرچه امروزه محدود به جوامع زرتشتی شده اما درگذشته بخوبی میان مسلمانان ساکن ایران بویژه سلاطین و طبقه مرفه رایج بودهاست.
• Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  : از جشن های قدیمی است که هر سال دهم
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  ماه برگزار میشود.این جشن با برپایی آتش بزرگ همراه است.

​

 

[MILAD_A]

[h=2]آناهیتا ایزد بانوی آب[/h]

آناهیتا به چه معنا است : آناهیتا در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

اوستایی، نام یک پیکر کیهانی (

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

)

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است، که ایزدبانوی آبها (آبان) پنداشته وستوده میشود و ازین رو با

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

هایی چون باروری، شفا و خرد نیز همراه است

.
اردوی سورا آناهیتا در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

میانه یا امروزی ناهید یا اردویسور آناهید است و در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

ارمنی آناهیت نامیده میشود.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

کلاسیک

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

از او با نام آناتیس Anaïtis یاد کرده و یا او را با یکی از ایزدان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

خود شناسانده اند.خرده ستاری نوع-اس سیلیسومی به نام آناهیتا ۲۷۰به یاد او نامیده شده است .



آناهیتا، اَناهید یا ناهید که در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

به معنای دور از آلودگی است – نام ایزدبانوی آب و باران و باروری در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

. بسیاری از

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

های این ایزدبانو با ایشتار که مورد پرستش اقوام سامی از جمله

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بود نزدیکی دارد. هر دوی این ایزدان به سیاره ناهید (زهره) مربوطاند. به احتمال زیاد «اردویسور آناهیتا» نیز چون «میترا» از ایزدانی بود که پیش از

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، توسط

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و نواحی اطراف – ولو به نامهای دیگر- مورد ستایش قرار میگرفت.آناهیتا ظاهراً با جنگاوری نیز مربوط بودهاست و باور بر این بود که جنگاورانی را که به پیشگاه او نذر کنند، یاری میدهد. در دوران

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

این

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

به یکی از

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

های مورد پرستش

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

قرار گرفت.


البته باید خاطر

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نمود

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بودند ولی آناهیتا و دو

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بانوی دیگر به طور مشترک به عنوان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

فرعی مورد تقدیس قرار میگرفتند .


با وجود دیرینگی و نفوذ پرستش «میترا» در ادوار پیش از ظهور

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، بعدها این

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

در میان ایرانیان تا اندازهای به فراموشی سپرده شد. اما در مقابل چنین جریان فکری و دینی، «ناهید» چنان مقامی در باورهای ایرانیان به دست آورد که نه تنها پرستشگاههای بسیار زیاد و مجلل و باشکوهی از او میبینیم، بلکه

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و نمادهای این

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

ایزد در اینجا و آنجای این

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

پهناور باقی ماندهاست. آناهیتا نام یک

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و ویران شده بیشابور (مربوط به دوره

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

) در غرب کازرون نیز میباشد.در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

ایران مزید بر آناهیتا که یشت پنجم مختص ستایش اوست در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

از خدایی به نام اپام نپات (زادهٔ آب) به عنوان پاسدار آبها یاد میشود. از اپام نپات در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

یسنا ۱ فقرهٔ۵ ، یسنا۲ فقره ٔ۹۵، زامیاد یشت فقرهٔ۵۱ و ۵۲ یاد شدهاست .
از میان پرستشگاههای ناهید، نیایشگاههای همدان،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و کنگاور که ویرانههای آن هنوز پابرجاست، از همه مجلل تر بودهاست .


بنای

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

به

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

در مرکز

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

کنگاور بر سر راه همدان به کرمانشاه قرار دارد. این

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بر روی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

ای طبیعی با حداکثر ارتفاع سی و دو متر نسبت به سطح زمین های اطراف ساخته شده است. نقشه این

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

چهار ضلعی، به ابعاد ۲۲۴×۲۰۹ متر و هر ضلع آن به شکل صفه ای به قطر هجده متر است. این صفه ها با لاشه سنگ و ملاط گچ ساخته شده اند و نمای بیرونی آنها به وسیله سنگ های

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

تراشیده شده، به صورت خشکه

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

پوشش داده شده است. در مواردی برای اتصال برخی از بلوک ها، از بست های آهنی و سربی استفاده شده است.
در قسمت جنوبی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، پلکان دو طرفه ای به درازای یک صد و پنجاه و چهار متر وجود دارد. هر دو تا پنج پله، در یک بلوک

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

ایجاد شده است. در حال حاضر تعداد سنگ پله ها در پلکان شرقی بیست و شش پله و در پلکان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بیست و یک پله است.
با توجه به ارتفاع دیوار که ۲۰/۸ متر از آن باقی مانده، به طور یقین تعداد پله ها بیشتر از این بوده است. در بخش شمال شرقی بنا نیز دو ردیف موازی سنگ های تراشیده به کار رفته که

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

از ورودی به عرض دو متر در این بخش از بنا است. در مرکز بنا، صفه ای با جهت شرقی –

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

ساخته شده که نود و سه متر درازا و ۳۰/۹ متر پهنا و بین سه تا پنج متر ارتفاع دارد. بر روی صفه های چهارگانه این بنا به جز فاصله بین دو رشته پلکان جنوبی، یک ردیف

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

قرار گرفته است. این

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

ها کوتاه و قطور هستند.

برخی از مورخین این بنا را معبدی برای

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

آناهیتا دانسته اند. برخی دیگر از محققین به تبعیت از نوشته های مورخین

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و عرب سده سوم ه.ق به بعد، این بنا را کاخی ناتمام برای خسرو پرویز معرفی کرده اند. عده ای نیز زمان ساخت آن را به اواخر سده سوم و آغاز سده دوم ق.م و عده دیگر آن را به سده اول ق.م نسبت می دهند. سیف الله کامبخش فرد – کاوشگر بنا – آن را به سه دوره

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نسبت می دهد و مسعود آذرنوش کاوشگر دیگر بنا، آن را

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

ناتمامی از خسرو پرویز در اواخر دوره

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

می داند.



تاريخنگاران يوناني آناهيتا را آرتميس يا آفروديت، در رم و بيزانس او را ديانا و در هند سرسوتي خواندهاند. مرغابي و سرو همچنين گل نيلوفر از نشانههاي آناهيتا بوده و در فرهنگ ايران باستان روز جمعه يا آدينه به آناهيتا اختصاص دارد.

​

​

 

[MILAD_A]

میترا

مهرپرستی از ادیان قدیمی و از عقاید کهن در ایران باستان بود و گروهی معتقدند که آریائی ها آن را با خود به سرزمین ایران آوردند. ایرانیان باستان عقیده داشتند که میترا خدای نور ازلی و آسمانی است. در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نیز از میترا مانند خدائی مقتدر و قهّار و جنگاور نام بـرده شده که برای پیروزی اورمزد بر اهریمن به وی کمک می کند.
در کتیبه های هخامشی میترا با تلفظ اوستائی آن «میثر» آمده است و در زبان سانسکریت «میثره» آمده و در زبان پارسی امروزی «مهر» خوانده می شود و در پهلوی «میتر». قدیمی ترین نوشته ای که نام میترا در آن آمده، کتیبه ای است که در ناحیه «بغازکوی» در ترکیه امروزی، در شهر کاپاتوکا کشف شده است. در وداها، کتاب دینی هندوان، جز در یکی دو مورد، آن هم به اختصار، از میترا یاد نشده است. زیرا در وداها همواره نام میترا با وارونا ملازم یکدیگر بوده و نامشآن با هم آمده است و این در صورتی است که در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

به خاطر موقعیتی که میترا دارد و از مقام والائی برخوردار است، نامش تنها آمده است.

به عقیده پیروان میترا- گروهی از دانشمندان آن را با خورشید یکی دانسته و گروهی بر تفاوت میان آنان قائل هستند- روزی به صورت آدمی در غار کوهی در صخره سما/ صما ظهور کرد- به گفته فرانس کومن، میترا از تخته سنگی به وجود آمد و به محض تولد وی که توام با صدای شکافتن صخره بود، چوپانان برای پرستش او گرد آمدند. در آغاز با خورشید متحد شده، سپس یک

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

وحشی را مقهور کرد، به عبارتی آن را بر پشت خوابانیده پاهای حیوان را گرفته، به همین طر یق آن را تا غاری روی زمین کشاند و در آن غار گاو را زندانی کرد، ولی گاو موفق به فرار شد. در این هنگام

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

یا خورشید به وسیله کلاغی به میترا دستور داد که

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

را هلاک کند. میترا

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

را تعقیب کرده و پوزه او را در مشت خود گرفته، با یک ضربه خنجر،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

را به قتل رساند.

هرجا که

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

ای از خون فشانده شد، زمین سرسبز و باروری پیدا شد و به عبارت دیگر از بدن

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

خوشه های گندم و درخت تاک و سایر نباتات خارج شد.
در تصویری که از پیکرتراشان مکتب پرگامون به جای مانده، میترا در حالی که

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

را می کشد، یک عقرب روی آلت تناسلی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و یک مار در حال مکیدن خون حیوان دیده می شوند.



گروهی از دانشمندان عقیده دارند که این حشرات موذی احتمالاً مخلوق

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

هستند که بدون موفقیت کوشش می کنند تا چشمه های حیات را که نطفه و خون

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است، مسموم نموده، از میان ببرند. در عوض گروه دیگر را عقیده بر این است که شاید مار و عقرب، علامت زمین و تولید نسل، از عناصر نیکی باشند که نماینده انواع حیواناتی هستند که از نطفه

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

قربانی شده به وجود می آیند. روح گاو پس از کشته شدن، به آسمان ها می رود و از آنجا بر گله های دام نظارت و حمایت می کند.
هرجا که قطره ای از خون فشانده شد، زمین سرسبز و باروری پیدا شد و به عبارت دیگر از بدن گاو خوشه های گندم و درخت تاک و سایر نباتات خارج شد.
میترا با این افسانه خالق موجودات نیک است و به موجودات حیاتی تازه می بخشد و پیوسته با عنصر شر در نزاع است و از نیکی های خلقت، از آنچه به

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

وابسته است، طرفداری می کند و در رنج و درد حیوانات

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

شده شرکت می کند. در نقوش برجسته ای که این واقعه را نقل می کند، قیافه میترا اندوهناک است و علائم رنج از آن هویداست. گاهی نیز سر خود را برای احتراز از دیدن منظره خونین برمی گرداند.
درباره زایش یا تولد میترا

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

های دیگری هم هست و به موجب این افسانه ها زایش میترا از دوشیزه ای که در آب بارور شده و از دید مهرپرستان یکی از برجسته ترین رویدادها بوده است، از این روی در نمادها و یا سمبل های مهری همبستگی ویژه ای با آب و آنچه در آب بارور می شود و می روید، دیده می شود که برجسته ترین آنها «مروارید»، «دلفین» و «نیلوفر» است.

میترا همواره با عنصر شر در نزاع است و از نیکی های خلقت و آنچه که مربوط به

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است، طرفداری و حمایت می کند. او مانع خرابی طوفان است و اگر خشکسالی پدید آید، با پرتاب تیری از کمان خود سبب می شود تا آب از زمین بیرون جهد.



از نظر مهرپرستان، روزی می رسد که میترا ماموریتش بر روی زمین تمام شده و به آسمان نزد اهورامزدا برمی گردد. این بازگشت توام با ضیافتی است که در آن به اتفاق خورشید و یاران رزمش شرکت می کند، او در حالی که سوار بر گردونه خورشید است، به عالم بالا می رود. میترا در عالم بالا نیز از کمک به انسان دریغ نمی نماید و کسانی که بدو اعتقاد دارند و در عالم سفلی قرار گرفته اند، مورد مهر او واقع می گردند و در عالم بالا روح آنها را برای انجام دادن مسافرت از هفت طبقه آسمان تا طبقه هشتم که مقرّ نور و آرامش است، هدایت می نماید.
میترا در روز قیامت باز بر روی زمین خواهد آمد و تمام مرده ها را زنده خواهد کرد و خوبان را از گنهکاران جدا خواهد ساخت و گاوهای بسیار عالی را که در آن موقع پدیدار خواهد شد، قربانی خواهد کرد و چربی آن را با شیره مقدس «هئومه» مخلوط کرده، به نیکوکاران خواهد داد و آنها بدین طریق جاویدان خواهند شد واهریمن و طرفدارانش در آتش خواهند سوخت.

مذهب میترا به مرور و دهور به آسیای صغیر رسید- گرچه عده ای معتقدند که زادگاه میترا در فریژی، یعنی قونیه امروزی است- و از آنجا به وسیله دزدان دریائی اهل سیسیل که اسیر پمپه شده بودند، به روم بـرده شد و با سپاهیان رومی به نواحی رن و دانوب رسید.
میترا همواره با عنصر شر در نزاع است و از نیکی های خلقت و آنچه که مربوط به اورمزد است، طرفداری و حمایت می کند. او مانع خرابی طوفان است و اگر خشکسالی پدید آید، با پرتاب تیری از کمان خود سبب می شود تا آب از زمین بیرون جهد.
پس از آن میترائیسم با سرعت عجیبی در تمامی قلمرو امپراطوری روم رایج شد؛ بعدها در عصر امپراطورانی چون: کومودو کاراکالا به اوج ترقی خود رسید.

امروزه آثار زیادی از مذهب میترا در اروپا ترانسیلوانی، دالماسی، سواحل رود دانوب، مجارستان، اتریش، ایستری، انگلیس، فرانسه و شبه جزیره ایبری (اسپانیا و پرتقال) یافت می شود و بیشتر این آثار در طول جاده های بزرگ ارتباطی و سواحل رودخانه ها، محل پادگان های قدیمی و رومی و مناطق حاصل خیز و سرسبز اروپائی مشاهده می شود.
پیروان میترا معتقدند که زندگانی این جهان آخرین مرحله وجود نیست، بلکه عمر انسان به منزله دروازه ای است که آدمی از آن گذشته و به عالم دیگر قدم می گذارد و عمر جاودانی حاصل می کند، اگر نیکوکار باشد به بهشت و اگر گناهکار باشد راهی دوزخ می شود. بدین ترتیب چون روز واپسین فرا رسد، اموات در آن روز از جایگاه خود برمی خیزند (رستاخیز)، سپس میترا یکایک آنان را به نام خوانده، آنان که ثواب کارند و دارای اعمال حسنه، به آسمان نورانی (طبقه هشتم) و آنان که مرتکب اعمال بد شده اند، در دنیای ظلمت افکنده می شوند. (مساله بازگشت و رستاخیز در تمامی ادیان به نوعی رسوخ دارند)

مهرپرستان هر سال در

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

گاوی را زینت کرده، با جلال و جبروت به میدان شهر آورده، ذبح می کردند و پس از عزاداری گوشت گاو را پخته و می خوردند، بدین جهت که از اعضای معبود در بدن آنها باقی ماند و آنان را به طرف معبود رهنمائی کند. مهرپرستان روز یکشنبه را روز آفتاب می خواندند و روز تعطیل و روز عبادت برای آنان بود.
پیروان میترا پس از طی یک سلسله آداب مهری که عبارت از هفت درجه یا هفت منصب مهری است، به مرحله مرد مهری (= آدم) می رسند و این هفت مرحله اسم رمزی داشت: کلاغ، همسر، سرباز، سبز، پارسی، پیک خورشید (مهرپیما) و پیر (مرشد).
مهرپرستان سال خود را با ماه «بغ باد» یعنی ماه عبادت بغ (خدا) شروع می کردند و این ماه مطابق بود با ماهی که امروزه

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نامیده می شود. سال نو در ایران باستا از آغاز زمستان بزرگ شروع می شد و جشن مهرگان جشن سال نو و جشن نوروزی که امروزه جشن آغاز سال نو است، آغاز تابستان بزرگ بود و جشن مهرماه یکی از بزرگترین جشن ها محسوب می شد و آن را میتراگانا می نامیدند.



پس از آن که آئین مهر در اروپا ریشه دوانید و گروهی از مردم اروپا به

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

مهر پرداختند، به عنوان روز ولادت خدای خویش در هر سال جشنی برپای کردند و در حقیقت به رایج کردن

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

در اروپا پرداختند. به نوشته کومون در کتاب خود به نام آئین میترا: جشن روز ولادت خورشید مغلوب نشدنی در روم که مصادف با 25 دسامبر است و بعد از نفوذ دین عیسی در اروپا به جشن «روز ولادت مسیح» مبدل شد، همین

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است.








در مهر پرستی، رسیدن به مقام بالا دارای مراسم و شرایطی بود و برای این کار، فرد باید فنون جادوگری را میدانست : ستاره شناسی، رمل و اسطرلاب، طالع بینی، طب، و ...



درجات هفتگانه مهرپرستی عبارت بود از :


1- کلاغ : منسوب به عطارد ( تیر یا مرکوری ) . نماد : هوا و باد


2- همسر : منسوب به زهره ( ناهید یا ونوس ) . نماد : آب


3- سرباز : منسوب به مریخ ( بهرام یا مراس ) . نماد : خاک


4- شیر : منسوب به مشتری ( هرمز یا ژوپیتر ) . نماد : آتش


5- پارسا (پارسی ) . منسوب به قمر ( ماه )


6- پیک خورشید : منسوب به مهرپیما ( ستاره صبح ) ، هلیوس سل


7- پیر مرشد : منسوب به زحل ( کیوان یا ساتورن )

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

​

 

[MILAD_A]

[h=2]شرح نظریۀ هرتسفلد:یکی بودن زرتشت سپیتمان با سپیتاک سپیتمان[/h]

نویسنده : جواد کهلان مفردارنست امیل هرتسفلد باستانشناس و ایرانشناس بزرگ آلمانی بر اساس نام پدر و نام خانوادگی ای زرتشت وسپیتاک و محل حکومتشان بلخ این همانی این دو را در عهد جنگ جهانی دوم اعلام داشته است. ولی این نظر بسیار جالب وی در محافل علمی مورد توجه و کنکاش قرار نگرفته است. نگارنده بعد از تدوین “گزارش زادگاه زرتشت و تاریخ اساطیری ایران” بدین نظر دقیق وی در حواشی فصل هفتم تاریخ ماد تألیف ایگور میخائیلویچ دیاکونوف، صفحه ۶۱۲ بند ۴۷ بر خورد نمودم و اکنون بیش از ۱۵ سال است که هر روز بیش از روز پیش به درستی این نظر واقف میشوم. دلایل یکی بودن سپیتاک سپیتمان و زرتشت سپیتمان در سه بند از این قرار است:
۱- کتسیاس می گوید سپیتمه داماد و ولیعهد آستیاگ با آمی تیدا دختر آستیاگ ازدواج کرده بود و از او دو پسر به اسامیمگابرن (درنده نترس، ببر) و سپیتاک (فرد سفید) داشت. اینان در عهد کورش سوم (فریدون شاهنامه) بعد از کشته شدنآستیاگ و سپیتمه توسط کورش و حمل شدن آمی تیدا به دربار کورش، به مقام پسر خواندگی (یا برادر خواندگی) کورش در آمدند و به ترتیب به حکومت گرگان و دربیکان بلخ انتخاب شدند.
اینان پیش تر در عهد پدر و پدر بزرگ مادریشان در کجا حکمرانی داشتند؟ خبر خارس میتیلنی در باب هیستاسپ(ویشتاسپ، سگ وحشی، ببر) و برادرش زریادر (زرین تن)، در عهد کورش بزرگ و ویشتاسپ هخامنشی معلوم می دارد که این دو به ترتیب در ماد سفلی (ارمنستان و کردستان) و ولایات جنوب قفقاز (آذربایجان و اران) فرمانروایی داشته اند. شاهنامه و اوستا در این رابـ ـطه از این ویشتاسپ و برادرش تحت اسامی ویشتاسپ (گشتاسپ) و زریر (زرین مو) یاد نموده اند.
۲- کتسیاس جای دیگر حاکم بلخ را در عهد کورش و آغاز حکومت کمبوجیه، سپنداته گائوماته نامیده است. از این موضوع به مطابقت سپنداته گائوماته (اسفندیار) و سپیتاک پسر سپیتمه می رسیم.
۳- از محلهای دو گانه فرمانروایی پسران سپیتمه یعنی ماد سفلی و آذربایجان و اران معلوم میشود که خود سپیتمه در عهدکی آخسارو (کیخسرو، هوخشتره) و پسرش آستیاگ (اژیدهاک) در همین نواحی به عنوان نائب السلطنه آستیاگ حکومت می نموده است. در شاهنامه به جای نام سپیتمه به القاب وی یعنی جمشید (شاه مؤبد)، هوم عابد، گودرز کشوادگان(شیوا سخن دارای سرودهای با ارزش) و هجیر (خوب چهر) بر می خوریم.
بنا بر این معلوم میگردد که “سپیتاک پسر سپیتمه“(سپیتاک سپیتمان) ابتدا در عهد پدرش و پدر بزرگ مادریش آستیاگ حاکم آذربایجان و اران بوده است بعد مکان فرمانروایی وی در عهد کورش بزرگ از آن نواحی به پیش دربیکان بلخ منتقل شده است که این همان ویژگیهای محلهای حکومت زرتشت سپیتمان بوده است که ابتدا در رغه زرتشتی آذربایجان (مراغه)فرمان رانده و بعد مقر فرمانروائیش از آنجا به بلخ بـرده شده است.
ما در اینجا افزون بر استنتاج هرتسفلد، معلوم نمودیم که سپیتاک زریادر از سوی دیگر همان گائوماته بردیه (داماد و پسر خوانده کورش) است که به نیابت از کورش سوم و کمبوجیه سوم و برادرش وه یزداته بردیه از مرکز بلخ بر امور شمال غربی هندوستان نظارت داشته است. چه مطابق خبر صریح کتسیاس در شمار سپاهیان وی به عنوان حاکم دربیکان بلخ سواران و فیلان هندی هم حضور داشته اند. گائوماته بردیه در عهد سفر جنگی کمبوجیه به مصر نائب السلطنه وی در ایران بوده است. چون شایعه خبر مرگ کمبوجیه در مصر به ایران رسید وی بعد از ملاقات وه یزداته بردیه در جنوب فارس، حکومت خود را با اصلاحات اقتصادی و بخشش سه ساله مالیاتها بر امپراطوری هخامنشی رسمی اعلام نمود. ولی وی و وه یزداته بردیهپسر کوچک تنومند کورش در جریان کودتای داریوش جان خود را از دست داده و از سوی وی عنوان بردیه های(=تنومندهای) دروغین را گرفتند. اتهام برادرکشی به کمبوجیه هم که از سوی داریوش صورت گرفته نشانگر آن است که خود کمبوجیه هم در آغاز کودتای داریوش قربانی شده است. در محبوبیت گائوماته بردیه، نزد مردم همین بس که هرودوت میگوید همه در آسیا از قتل گائوماته بردیه، دریغ خوردند.
گائوماته بردیه یا همان سپیتاک زرتشت از سوی دیگر مطابق شواهد زیر شاهزاده محبوب مردم سمت بلخ و هند یعنیگوتمه بودای بلخ و بامیان است:
گئوتمه بودا در اصل همان گائوماته زرتشت است:
چنان که دیدیم بنا به خبر یونانیان باستان از جمله هرودوت و پورفیریوس، گائوماته زرتشت در قرن ششم پیش از میلاد که به قرن تشکیل ادیان باستانی معروف است شهرهً آفاق بوده است. به ویژه مردم آسیا وی را بسیار دوست داشته و او را می پرستیده اند. بنابراین، در اینجا این سؤال منطقی پیش می آید که بپرسیم که مردمان سمت آسیای میانه و هندوستان و چین وی را تحت چه نام و نشانی می شناخته اند؛ خصوصاً با علم بر این که وی مّدتی در آن سمت و سوی، در باختر (بلخ) سکونت داشته و در آنجا هم رهبر سیـاس*ـی و هم رهبر دینی بوده است. همانجا که بعداً مرکز اصلی بودائیگری شده بود و معبد معروف نوبهار بلخ در آن قرار گرفته بوده است ؛ همان معبد بودایی زرتشتی که نظامی در اسکندر نامهً خود در مورد آن چنین سروده است:

به بلخ آمد وآذر زردهشت به طوفان شمشیر چون آب کشت
بهاردل افروز در بلخ بود کز و تازه گل را دهن تلخ بود
پری پیکرانی در او چون بهار صمنخانه هایی چو خّرم بهار​

شواهد و دلایل لغوی و تاریخی روشنی معلوم می دارند که خود گوتمه بودای تاریخی کسی جز گائوماته زرتشت نبوده است که بعداً آیینهایشان در شرق و غرب فلات ایران به صورت دو مکتب جداگانه ای درآمده و درهر دو حالت آن از فلات ایران به تبعید رفته و در شکل بودایی آن در شرق آسیا شکوفا شده است. در ای جا دلایل خود را در باب یکی بودن بودا و زرتشت به اختصار ارائه میدهیم:
۱- بودا به معنی منّور و روشن است و اسم اصلی زرتشت یعنی سپیتاک نیز به معنی سفید و روشن می باشد. افزون بر این لقب مهّم ایشان یعنی گائوتمه (دانای”گاتها”، یعنی دانای سرودهای دینی) و گائوماته (دانای سرودهای دینی) یا همان پاتی زیت (نگهبان سرودهای دینی) هم یکسان است. می دانیم که گاتها (گاثاها) از سوی دیگر سرودهای دینی خود زرتشت به شمار می آیند.
۲- نام والدین بودا یعنی سود دهودانا (مخلوق دانا و پاک تن) و مهامایا (دانای بزرگ) به وضوح با اسامی والدین سپیتاک زرتشت یعنی سپیتمه (دانای سفید رخسار) و آمیتی دا (دارای بینش نیرومند) مطابقت دارد. ماه تولد هردو فروردین وروستاهای زادگاهی آنان رومبینی و دارجه زبره به لغت ایرانی مترادف بوده، به معنی واقع در پیچ رودخانه می باشند.
۳- هر دو در قرن ششم پیش از میلاد در سمت شمال هندوستان و شرق فلات ایران فعالیّت روحانی سیـاس*ـی داشته و معبودشان یعنی برهما (خالق دانا) و اهورمزدا (سرور دانا) اسامی یکسانی داشته اند.
۴- مطابق اخبار منابع بودایی و ایرانی شهر زادگاهی این هردو رهبردینی در محل تجمع جنگجویان قرار داشته که در نزدیکی آن کوه مرتفع و پربرفی(= هیمالیا، سهند) واقع شده بود. منظور از هیمالیا یعنی کوه پر برف در اینجا همان کوهسهند آذربایجان است. ولایت زادگاهی بودا یعنی بهار نزدیک نپال به جای نوبهار (دیرمرکزی) بلخ قرار گرفته است.
۵- محّل فعالیّت سیـاس*ـی و فرهنگی گوتمه بودا با قبیلهً سکیا و شهر کاپیلاویستو (خاک سرخ) پیوسته است؛ متقابلاً مطابق منابع کهن یونانی و ایرانی ناحیه ساتراپی گائوماته زرتشت ، سرزمین سکاییان دربیکی (سکاییان برگ هئومه، دریها) و شهرسوروگانه (شبورگان، یعنی جایگاه شاه یا سرخ رنگ) در نزدیکی بلخ (سمت غرب آن) و خود بلخ (= محل تقسیم آبها) بود ه است. افزون بر این می دانیم رودی به نام سرخاب در سمت غرب شهر بلخ جاری است.
۶- محّل مدفن بودا یعنی کوسینا گارا (کوهستان مردم نیک بخت) به وضوح یادآور محّل دخمهً گائوماته زرتشت یعنی سیکایا اواوتی ( یعنی آبادی خوشبختی، روستای سکاوند شهرستان هرسین باختران) در ناحیهً کاسیان باستانی و مادهای سگارتی(سنگ کن) می باشد. قابل تذکر است که نام کاسیان (اسلاف لران) به صورت کوسیان نیز ذکر گردیده است: ترجمهً نام کاسیان در نام لران بختیاری و نام شاهنامه ای ارمائیل (یعنی مردم آسوده) برجای مانده است.
۷- فرقهً بودایی ماهایانای ژاپنی ها گئوتمه بودا را نظیر گائوماته زرتشت دارای افکار و آمال سوسیالیستی معرفی می نماید. افزون بر این که این هردو تعلیمات اخلاقی اساسی خود را بر روی سه اصل پندارنیک، گفتارنیک و کردارنیک بنیاد نهاده اند. علاوه براین که هردو مخالف ایجاد معابد خرافه پرستی و مردم فریبی بوده اند. گفتنی است که بودا برای طبقهً برهمنان یک بیگانه محسوب می شد. معهذا گائوماته زرتشت تحت نام گئوتمهً دیگری نزد برهمنان بومی شده است. چون گئوتمه نامی که به عنوان سرایندهً قسمتی از وداها معرفی شده باید همان گائوماته زرتشت باشد چه عنوان مناسب فرمانروایی خانوادگی وی یعنی راهوگنه (کشندهً دشمن، بهرام) و همچنین لقبش یعنی انگیراس (فرد باشکوه و تنومند) به وضوح یادآور لقب گائوماته زرتشت بلند قامت یعنی تنائوکسار (یعنی دارای تن بزرگ) است. سرودهای ودایی وی از جمله درباب آگنی (آذر، ایزد آتش) و برهما ( اهورامزدا، در مقام ایزد دانایی و آتش) می باشد. تحت این نام و القاب وی در رزمنامهً بزرگ هندوان یعنی مهابهاراته نیز یاد شده است ناگفته نماند گئوتمه بودا در اساطیر به هیئت برهمنی جوان به نام َمگه (مغ) پدیدار میشود که این به وضوح تعلق وی را به طبقهً روحانیان ماد یعنی مغان آشکار میگرداند.
۸- سرانجام گفتنی است دوست وخویشاوند و نخستین حّواری بودا یعنی آناندا (ناندا, دانا به طرق مختلف) و زنشیشودهارا (دارندهً پاکی) به ترتیب مطابق با همان مدیوماه (دانای بزرگ و شایسته) پسر عم و نخستین مرید زرتشت و هووی(نیک نژاد) زن زرتشت می باشند. در خبرمولوی که زادهً بلخ بود زرتشت بودا تحت عنوان شاهزاده صوفی فرزانه ای به نامابراهیم ادهم (یعنی ابراهیم بور یا بخشایشگر) ظاهر گردیده است. ابراهیم (پدر عالی) یعنی عنوان توراتی ایبال پی ال دوم پادشاه عبری اشنوناک، درواقع بعدا نام عبری و عربی پادشاهان بزرگ عهد قدیم از جمله گائوماته زرتشت (ابراهیم خلیل؟) و همچنین نامی بر خشثریتی (کاووس) یعنی جدّ جدّ مادرزرتشت بوده است.
۹- نام پسربودا یعنی راهوله (= روی هوره یا گرگ) با لقب خورشیدچهر جنگاور پسر زرتشت یا با نام برادر بزرگ خود زرتشت یعنی مگابرن ویشتاسپ (تیگران، درنده تیزدندان) مترادف است. جالب است که در گرشاسبنامه نام پسر جمشید (موبد درخشان، منظور گائوماته زرتشت) تور یعنی گرگ آمده که که مترادف نام راهوله پسر گوتمه بوداست.
۱۰- نام ایرانی بودا یعنی بوذاسف به معنی بت شکن نشانگر گائوماته زرتشت، ویرانگر معابد بت پرستی است.
۱۱- منظور از نپال زادگاه بودا که به تپتی به معنی سرزمین مقدس است در اصل همان شهر آیینی مقدس معروف غرب فلات ایران یعنی بلخ بامیان یعنی بلخ نورانی مقر حکومتی گائوماته زرتشت بوده است.
۱۲- محبوبیت بی نظیر شاهزاده گائوماته زرتشت حاکم بلخ چنان بوده است که هرودوت میگوید در مرگ او مردم آسیا (هند و آسیای میانی و ایران و آسیای صغیر و بین النهرین) دریغ خوردند و به سوگ نشستند. چنین محبوبیتی را در سمت بلخ و هند تنها شاهزاده گوتمه بودای بلخ و بامیان دارا بوده است.
صالح قرآن وهامان تورات در اصل همان سپیتمه و زرتشت سپیتمان می باشند:
صالح زرین شتر یا مرد صالح دارای شتر مقدس در قرآن که قومش به سبب پی کردن شتر وی (یا بر اثر کشته شدن خود وی) به صیحۀ بلند آسمانی (به یونانی مِگا فونی) کشته میشوند، همان گائوماته زرتشت (بنا به برداشت مؤبدان عهد ساسانی یعنی سرود دان زرین شتر) است که قبیلۀ وی مغان در آن روز توسط داریوش و همراهانش به واقعه مغکشی (به یونانی یعنی ماگوفونی) گرفتار می گردند. نام قرآنی قبیلۀ وی ثمود (=معدومین) هم به وضوح اشاره به همین ماگوفونی(مغکُشی) است که در قرآن به مِگافونی یعنی کشتار با صیحۀ بلند آسمانی تعبیر و تفسیر شده است.
در کتاب اِستر تورات (ایشتار= آتوسا همسر گائوماته) نام گائوماته زرتشت به صورت هامان اجاجی (زمزمه کنندۀ بلندقامت) از خانواده همداتای (مجری قانون) معرفی گردیده است: درباب مورد غضب آسمانی و زمینی قرارگرفتن قبیلهً مغان (عاد) در تورات باید بگوییم، چنان که هرودوت خاطرنشان میکند در روز قتل گائوماته (پاتی زیت) قتل عام بزرگی از مغان به راه افتاد. این واقعه در تورات به صورت اسطورهً قتل هامان (نیک اندیش یا زمزمه کنندۀ یا پسرهوم، گائوماته زرتشت) به دسیسهًاستر(آتوسا) و مردوخای (شاهکُش) وجشن دشمن کشی یهود یعنی پوریم (به معنی لفظی بخت و قرعه) متجّلی شده است: هرودوت نیز ازقرعه کشی داریوش وشش تن همدستان وی سرپادشاهی ایران سخن می راند که بعد ازقتل گئوماتای مغ و مغ کشان صورت گرفته است.​

​