مصاحبه و گفتگو گفت‌وگو با ۲ مترجم زیرنویس درباره‌ی شغل متفاوتشان

[dinaz]

گاهی از روی صوت کنترل می‌کنم


بعضی فیلم‌ها یا سریال‌ها دیالوگ‌های زیادی دارند و بعضی خیلی کمتر. از خانم محمدی می‌پرسم ترجمه هر فیلم چقدر زمان می‌برد که پاسخ می‌دهد: «بستگی به میزان ارجاعات یا سختی و آسانی کار دارد. بعضی کار‌ها را که دیالوگ کمتری دارد می‌توان یک ساعته تمام کرد، اما بعضی کار‌ها ممکن است سه -چهار ساعتی زمان ببرد. مثلا سریال «ویچر» که به‌تازگی منتشر شده، چون گرامر قدیمی و ناآشنا داشت کار مترجمی را وقت‌گیرتر می‌کرد.


بعضی فیلم‌ها هم ممکن است دارای اصطلاحات تخصصی باشند که کار را دشوارتر می‌کند». برایم سوال است که اصولا ترجمه فیلم‌ها از روی صوت آن‌ها انجام می‌شود یا از روی زیرنویس‌های زبان اصلی صورت می‌گیرد که هدی می‌گوید: «عموم کار‌ها از روی زیرنویس زبان اصلی موجود انجام می‌شود. اما مثلا درباره پویانمایی‌ها خود من از روی صوت هم بعضی اوقات درستی ترجمه را کنترل می‌کردم، چون زیرنویس انگلیسی موجود هم ممکن بود اشکالاتی داشته باشد. البته ترجمه کردن از روی صوت کار به شدت سخت و وقت‌گیر می‌شود».

 

[dinaz]

مترجم نباید حس مخاطب را خراب کند


حتما شما هم هنگام تماشای فیلم‌های زبان اصلی با توضیحات اضافه‌ای در بعضی زیرنویس‌ها مواجه شده‌اید. توضیحات اضافه‌ای که گاهی بامزگی‌های مترجم است و بعضی اوقات توضیح یک موضوع که دانستن اش برای بیننده لازم است. خانم محمدی درباره این گونه توضیحات در زیرنویس می‌گوید: «من با مزه ریختن اصلا موافق نیستم و به نظرم حرکت اشتباهی است. به خصوص توی فیلم‌های جدی که کلا حواس مخاطب را پرت می‌کند و حس در لحظه او را از بین می‌برد. البته بعضی وقت‌ها توضیحات اضافه می‌تواند مفید هم واقع شود.


مثلا در یک فیلم به موضوعی اشاره می‌شود که یک مخاطب ایرانی ممکن است از آن بی‌اطلاع باشد، یا کنایه و تلمیحی به کار می‌رود که در فرهنگ ما شناخته شده نیست. در چنین شرایطی خوب است توضیحی درباره آن در زیرنویس قید شود که بیننده آگاه شود. البته باید دقت کنیم که این گونه توضیحات نباید آن‌قدر طولانی شود که بیننده مجبور شود دقایق زیادی از فیلم را متوقف کند».

 

[dinaz]

به امید یک همت اخلاقی


زیرنویس‌های مختلف و متعددی این روز‌ها در فضای مجازی منتشر می‌شود. سوال پایانی‌ام از هدی محمدی این است که به نظرش دنیای زیرنویس اکنون چه جایگاهی از نظر شغلی در جامعه دارد و چه کمکی برای بهبود جایگاهش می‌توان کرد که او می‌گوید: «در حال حاضر کیفیت قابل قبول است، ولی امیدوارم بهتر هم بشود. برای بهبود جایگاه ترجمه زیرنویس هم باید از طرف مترجم‌ها همتی باشد که ترجمه‌های دقیقی ارائه شودو هم مردم همت اخلاقی به خرج دهند و حقوق مترجمان را حفظ کنند. از طرف دیگر خوب است شرایطی به وجود بیاید که قانون از حقوق مترجمان دفاع کند. امیدوارم این از طرف جامعه و قانون پذیرفته شود که بچه‌هایی که در این عرصه شاغل هستند از کار دلسرد نشوند و با قدرت کارشان را انجام دهند».