برندهی جایزهی اصلی جشنوارهی ونیز در سال جاری یعنی Roma به کارگردانی آلفونسو کوارون، شخصیترین فیلم این کارگردان به حساب میآید. محصولی از نتفلیکس که کوارون شخصا در مصاحبهی تازهاش، آن را موشکافی کرده است.
کارگردان فیلم Roma یا همان آلفونسو کوارون مکزیکی که تا به امروز به خاطر آثار متفاوتی تحسینهای تماشاگران عام و خاص را دریافت کرده است، هر چه هم که نباشد، انصافا فیلمساز ماجراجویی به نظر میرسد. چون کارنامهی نهچندان شلوغش، از هشت فیلمی تشکیل میشود که حتی شبیهترینهایشان، تفاوتهای بسیار زیادی با یکدیگر دارند. او شخصی است که پس از پا گذاشتن جدی به هالیوود، قسمت سوم هشتگانهی «هری پاتر» (Harry Potter) با نام «هری پاتر و زندانی آزکابان» (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban) را کارگردانی میکند و به جای گرفتار شدن به اشکالات حاضر در دنیای فیلمسازی با استودیوهای بزرگ، یک اثر فوقالعاده میسازد که تبدیل به نقطهی عطف آن فرانچایز در دنیای هنر هفتم نیز شده است. بعد هم که به سراغ «فرزندان بشر» (Children of Men) میرود تا یک قصهی پرشده از نمادپردازیهای عالی و صد البته جذاب و میخکوبکننده را خلق کند. مقصد بعدی کارگردان مورد بحث هم پروژهای بود که در بدترین حالت، یک فیلم عالی و یکی از تاثیرگذارترین آثار سینمایی در پیشرفت تکنولوژی جلوههای ویژه به حساب میآید. «جاذبه» (Gravity) با دریافت ده نامزدی و هفت جایزهی اسکار از جمله بهترین فیلمبرداری و بهترین کارگردانی، اثباتی است بر آن که کوآرون حتی وقتی پربودجهترین محصولات را با محوریت دیوانهوارترین تکنولوژیها خلق کند، باز هم میتواند ارزشهای سینمایی را به درستی درون اثرش پررنگتر و پراهمیتتر از هر چیز دیگری نگه دارد.
در مصاحبهی پیشرو، آلفونسو کوارون با صحبتهایی خواندنی، به شرح فیلمنامه، طراحی صحنه، مفاهیم و حتی پیچیدگیهای فیلمبرداری Roma، میپردازد
با همهی فراز و نشیبهای حاضر در مسیر سینمایی کارگردان نامبـرده و همهی فواصل زمانی طولانیمدت و کوتاهمدتی که بین پروژههای این مرد دوستداشتنی به وجود میآمدند، بعد از Gravity همه با اطمینان کوارون را به عنوان فیلمسازی شناختند که زینپس احتمالا هر سه سال یک بار، یک فیلم پربودجه و فوقالعاده را روانهی گیشهها میکند که هم در فروش مشکلی نداشته باشد و هم مجددا نظرات منتقدان را به وی جلب کند. این وسط، تکمیل شگفتیسازیهای کوارون یعنی کات به پنج سال بعد و دیدن یک فیلم پانزده میلیون دلاری سیاه و سفید از نتفلیکس که در منطقهای با نام «رما» در همسایگی مکزیکو سیتی جریان دارد و کارگردان آن را مستقیما بر پایهی خاطرات کودکیاش از دههی هفتاد میلادی درون کشور محل زندگیاش مکزیک، آفریده است. فیلمی که به گفتهی خود کوارون، همزمان دربارهی خاطرات غمانگیز و شادیآور وی صحبت میکند و مصاحبهی جدید مجلهی امپایر با او، میخواهد به موشکافی تمام زحمتهای کشیدهشده برای آوردن تصاویر و صداهایش به روی پردههای نقرهای و نمایشگرهای خانگی، بپردازد. نویسندهی امپایر پیش از اکران Roma در فستیوال فیلم لندن، به صحبت با کوارون نشست تا بیش از پیش، هویت اثر محترم او را درک کند. به همین سبب در مصاحبهی پیشرو، کارگردان دربارهی فیلمنامه، طراحی صحنه و فیلمبرداری آن، موضوعات واقعا جالبی را مطرح کرده است.
(این مقاله، بخشهایی از داستان فیلم Roma را اسپویل میکند)
«رما» فیلمی است که تقریبا ده سال پروسهی پیشتولید و بعد هم ساخت آن زمان برد و بیشتر از هر اثر دیگری، زندگی کوارون را با خود درگیر کرده بود. فیلمی که داستان حیات یک خانوادهی مکزیکی در سالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۱ را روایت میکند و به تایید خود فیلمساز، ۹۰ درصد فیلمنامهاش برآمده از خاطرههای کوارونِ دهساله از آن دوران است. حتی خانوادهای که در مرکز داستان اثر دیده میشوند، نسخهی متفاوت اما در عین حال شدیدا پرشباهتی به خانوادهی خود او هستند. ماجرا تا جایی ادامه دارد که کلیو پروتاگونیست اصلی فیلم با بازی یالیتزا آپریسیو نیز، شخصیتپردازیاش را وامدار تفکرات و رفتارهای پرستار واقعی کوارون در دوران کودکی با نام لیبو است. Roma پرحادثهترین قسمتهای کودکی کارگردانش را به عنوان حوادث اصلی حاضر در قصهاش نشانتان میدهد. زمانی که مردم منطقهی «رما»، زلزله، آتشسوزی در جنگل، قتل عام و غرق شدن تقریبی چند انسان در آب را تجربه کردند. اما فیلم به جز این حوادث تکاندهنده، شامل تصاویر اثرگذار و پرجزئیاتی با محوریت فراز و فرودهای یک خانواده و ارزشهای آن هم میشود. کوارون یک بار بیان کرده است که با Roma، میخواست زخمهای شخصیاش را با دردهای حاضر در جوامع کنار هم بگذارد و روایتی سینمایی بسازد. پس بگذارید سراغ مصاحبهی سکانسمحور و کامل امپایر با وی برویم که به جای سوال و جوابهای سنتی، هر بار با شرح کوتاه یکی از صحنههای پررنگ فیلم آغاز میشود و با بررسی آن سکانس از زوایای گوناگون توسط شخص سازنده، ادامه مییابد.
تکمیل شگفتیسازیهای کوارون در قامت یک فیلمساز ماجراجو، با کات زدن به پنج سال بعد از اکران Gravity و دیدن یک فیلم ۱۵ میلیون دلاری سیاه و سفید از او که در منطقهای با نام «رما» در همسایگی مکزیکو سیتی جریان دارد، معنی شده است