آموزشی جایره های ادبی

[deimos]

جایزه ادبی افتخاری است که توسط نهادهای دولتی, فرهنگستان‌ها, انجمن‌های ادبی, بنیادها و یا اشخاص منفرد به آثار ادبی برگزیده شده داده می‌شود. اغلب این جایزه ها سالیانه است که با مبلغی پول, گردن‌آویز و یا بورس همراه است. این جایزه ها برحسب اشخاصی که آن ها را دریافت می کنند به دو دسته ی «ملی» و «بین‌المللی» تقسیم می‌شوند.
برخی از جایزه هایی که اکنون در ایران داده می شود عبارت است از :

·جایزه ی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
·جایزه ی مهرگان ادب
·جایزه ی هوشنگ گلشیری
·جایزه ی شعر کارنامه
·جایزه ی انجمن قلم ایران
·جایزه ی یلدا
·جایزه ی روزی روزگاری
·جایزه ی ادبی واو


●جایزه ی هوشنگ گلشیری، جایزه‌ای است ادبی که توسط بنیاد گلشیری سالانه به آثار انتشار یافته در ایران در زمینه ی ادبیات داستانی به زبان فارسی اعطا می‌شود.

هوشنگ گلشیری در سال ۱۳۷۸ تصمیم گرفته بود که جایزه ی به ترین رمان و مجموعه ی داستان سال را بنیاد نهد. وی گفت و گو هایی نیز برای جلب همکاری دیگران انجام داد و در آغاز بر آن بود که این جایزه را «شهرزاد» یا «هدایت» نام‌گذاری کند، اما با آغاز بیماری‌اش در اواخر سال ۱۳۷۸، طرح او نیمه‌کاره ماند.
در هفتمین روز درگذشت هوشنگ گلشیری در امامزاده طاهر اعلام شد که بنیادی به نام او تاسیس خواهد شد و این بنیاد هر سال جایزه ای به ‌نام هوشنگ گلشیری در زمینه ی ادبیات داستانی، به زبان فارسی و انتشار یافته در ایران، اهدا خواهد کرد که این کار از سال ١٣۸۰ آغاز گردید.

بنیاد هوشنگ گلشیری در پاییز هر سال جایزه ی خود را در چهار بخش به آثار منتشر شده در سال پیش اهدا می‌کند:
١- به ترین رمان

۲- به ترین مجموعه ی داستان

٣- به ترین رمان اول

۴- به ترین مجموعه داستان اول

منظور از اول، نخستین اثر منتشر شده ی نویسندگانی است که پیش از آن رمان یا مجموعه، داستانی از خود منتشر نکرده اند.

جایزه ی هوشنگ گلشیری شامل تندیس، لوح تقدیر و جایزه ی نقدی است که در مراسمی به برندگان اهدا می‌شود. مبلغ نقدی به ترین رمان و به ترین مجموعه ی داستان هر یک ده میلیون ریال و جایزه ی نقدی به ترین رمان اول و به ترین مجموعه ی داستان اول هر یک پنج میلیون ریال است.

تک داستان‌هایی نیز که به نظر داوران در میان مجموعه ی داستان‌ها از درخشش ویژه ای برخوردار هستند، در این بنیاد برگزیده می شوند.

داستان‌های برگزیده ی هیئت داوران توسط بنیاد هر سال در مجموعه‌ای به نام "نقش " نیز با رعایت حقوق مولفان آن‌ها منتشر می‌شود.

برندگان جایزه های هوشنگ گلشیری تا کنون عبارتند از :

● دوره ی نخست: ۱۳۸۰

به ترین رمان : درخت انجیر معابد، احمد محمود، انتشارات معین

به ترین رمان اول : انگار گفته بودی لیلی، سپیده شاملو، نشر مرکز

به ترین مجموعه داستان : تمام زمستان مرا گرم کن، علی خدایی، نشر مرکز

به ترین مجموعه داستان اول : در گریز گم می‌شویم، محمد آصف سلطانزاده، نشر آگه

تک داستان‌های برگزیده ی این سال نیز عبارت بودند از :

·ظهر تابستان، قباد آذرآیین، از مجموعه ی شراره بلند، انتشارات دارینوش

·دلقک به دلقک نمی‌خندد و باز هم غریبه آمد، حسن بنی‌عامری، از مجموعه ی دلقک به دلقک نمی‌خندد، انتشارات نیلوفر

·انار بانو و پسرهایش، بزرگ بانوی روح منو درخت گلابی، گلی ترقی، از مجموعه ی جایی دیگر، انتشارات نیلوفر

·شب در نخلستان، صمد طاهری، از مجموعهُ سنگ و سپر، انتشارات ماریه

·ساعت هشت و ده دقیقه و کاش یاسمن در زمستان می‌مرد، سعید عباسپور، از مجموعه ی بوی تلخ قهوه، انتشارات نقش خورشید

·کجایی ؟، محسن فرجی ، از مجموعه ی یازده دعای بی استجابت، انتشارات ماریه

·پشت حصیر، محمدرضا گودرزی، از مجموعه‌ای به همین نام، انتشارات رسانش

·دوباره از همان خیابان‌ها، مرثیه‌ای برای چمنو یک سرخپوست در آستارا، زنده‌یاد بیژن نجدی، از مجموعه ی دوباره از همان خیابان‌ها، نشر مرکز

·ای کاش می‌شد که ...، اروشا نصرت، از مجموعه ی از لامکان تا این مکان، نشر فرزان

·دوتا نقطه، پیمان هوشمندزاده ، از مجموعه‌ای به همین نام، انتشارات آرویج

 

[deimos]

● دوره ی دوم : ۱۳۸۱

به ترین رمان : زویا پیرزاد، چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم، مرکز نشر

به ترین رمان اول : رضا قاسمی، همنوایی شبانهٔ ارکستر چوبها، آتیه

به ترین مجموعه داستان : محمدرحیم اخوت، نیمه ی سرگردان ما، نقش خورشید

به ترین مجموعه داستان اول : میترا الیاتی، مادمازل کتی، چشمه و مرجان شیرمحمدی، بعد از آن شب، مرکز نشر
تک داستان‌های برگزیده از مجموعه ی داستان ها :

·مجموعه ی نیمه ی سرگردان ما، نوشته ی محمد رحیم اخوت، داستان‌های در دلم بود و نیمه ی سرگردان من

·مجموعه ی کوهان سیاه و شکوفه ی بهار نارنج، نوشته ی حسن اصغری، داستان یک شاخه

·مجموعه ی مادمازل کتی، نوشتهٔ میترا الیاتی، داستان‌های می‌مانیم توی تاریکی و مادمازل کتی و شمعدانی‌ها

·مجموعه ی هولا هولا، نوشتهٔ ناتاشا امیری، داستان ما سکوت

·مجموعه ی لالایی لیلی، نوشته ی حسن بنی عامری، داستان‌های لالایی لیلی و عکس گرفتن با چشم گنجشک

·مجموعه ی بعد از ردیف درخت‌ها، نوشته ی زهره حکیمی، داستان داستان بی‌انتها

·مجموعه ی بعد از آن شب، نوشته ی مرجان شیرمحمدی، داستان‌های سئانس آخر، یک عدد قبل از خواب، بعد از آن شب و کامواهای رنگی

·مجموعهٔ شکار شبانه، نوشتهٔ صمد طاهری، داستان‌های پنجشنبه‌های بارانی، عکسو شکار شبانه

·مجموعه ی پیاده روی در هوای آزاد، نوشته ی سعید عباسپور، داستان یک گور خالی

·مجموعه ی «زندگی من در سه‌شنبه‌ها اتفاق می‌افتد»، نوشته ی طاهره علوی، داستان‌های حالت اول، شبیه چارلی، مثل همیشه و کیسهٔ کوچک چرمی

·مجموعه ی مثل سایه، مثل آب، نوشته ی محمد کلباسی، داستان اسکلتهای بلور آجین

·مجموعه ی احتمال پرسه و شوخی، نوشته ی یعقوب یادعلی، داستان تیمسارها و دکه
● دوره ی سوم : ۱۳۸۲

برای رمان و رمان اول هیچ اثری برنده اعلام نشد.

به ترین مجموعه داستان : · آفتاب مهتاب نوشته ی شیوا ارسطویی

به ترین مجموعه داستان اول : به صورت مشترک: داستان پاره ی کوچک نوشته ی سهیلا بسکی ، داستان خنده در خانه ی تنهایی نوشته ی بهرام مرادی

تک داستان‌های برگزیده :

.داستان همین، و نه چیزی دیگر از مجموعه ی برادران جمالزاده، نوشته ی احمد اخوت، انتشارات افق

.داستان غذای چینی از مجموعه ی آفتاب مهتاب، نوشته ی شیوا ارسطویی، نشر گیو

.داستان عود از مجموعه ی مراثی بی‌پایان، نوشته ی محمد ایوبی، انتشارات نسیم دانش

.داستان پاره ی پنجم از پاره‌های کوچکتر از مجموعه ی پاره ی کوچک، نوشته ی سهیلا بسکی، انتشارات آگه

.داستان‌های آن سوی دیوار و گل‌های شیراز از مجموعه ی دو دنیا، نوشته ی گلی ترقی، انتشارات نیلوفر

.داستان زنی چای درست می‌کرد از مجموعه ی ساعت پنج برای مردن دیر است، نوشته ی امیرحسن چهلتن، انتشارات نگاه

.داستان آبجی خانم از مجموعه ی سرسلامتی، نوشته ی حمید حمزه، انتشارات نیلا

.داستان روده ی سگ از مجموعه ی صندلی کنار میز، نوشته ی میترا داور، نشر پازینه

.داستان رعنا از مجموعه ی نازلی، نوشته ی منیرو روانی‌پور، نشر قصه

.داستان قبل از تحویل سال از مجموعه ی گاه گرازها، نوشته ی رضا زنگی‌آبادی، نشر همراه

.داستان عبور از مجموعه ی خواب های سربی، نوشته ی بهار صادقی، نشر گیو

.داستان در امتداد پل از مجموعه ی فعلا اسم ندارد، نوشته ی احمد غلامی، نشر افق

.داستان باغ مشیر از مجموعه ی آن طرف خیابان، نوشته ی جعفر مدرس‌صادقی، نشر مرکز

.داستان L از مجموعه ی خنده در تنهایی، نوشته ی بهرام مرادی، نشر اختران

● دوره ی چهارم : ۱۳۸۳

به ترین رمان : ·رمان رود راوی، نوشته ی ابوتراب خسروی.

به ترین مجموعه داستان : باغ ملی نوشته ی کورش اسدی

به ترین رمان اول : چه کسی باور می‌کند رستم، نوشته ی روح‌انگیز شریفیان.

به ترین مجموعه داستان اول : ·مجموعه داستان تک خشت نوشته ی منیرالدین بیروتی و مجموعه داستان نهست نوشته ی ابراهیم دمشناس.

تک داستان‌های برگزیده :

·کورش اسدی، «سان‌شاین»، از مجموعه ی باغ ملی، سالی

·محمد بکایی، «نماز پسین»، از مجموعه ی سر پیچی از پیچ‌های هزارچم، نیلوفر

·منیرالدین بیروتی، «تک خشت»، از مجموعه ی تک خشت، ققنوس

·شهرنوش پارسی‌پور، «گرما در سال صفر»، از مجموعه ی گرما در سال صفر، شیرین

·ابراهیم دم‌شناس، «سر برگشته ی شاعر»، از مجموعه ی نهست، نیم‌نگاه

·محمدآصف سلطانزاده، «نوروز فقط در کابل باصفاست»، از مجموعه ی نوروز فقط در کابل ‏باصفاست، مرکز

·داود غفارزادگان، «پدر گیاه‌شناس من»، از مجموعه ی دختران دلریز، افق

·یوریک کریم‌مسیحی، «طبقه ی همکف»، از مجموعه ی طبقه ی همکف، قصه

·مهرنوش مزارعی، «سنگام»، از مجموعه ی غریبه‌ای در اتاق من، آهنگ دیگر

·شهریار مندنی‌پور، «چکاوک آسمان‌خراش»، از مجموعه ی آبی ماورای بحار

 

[deimos]

● دوره ی پنجم : ۱۳۸۴

به ترین رمان : رمان آبی تر از گـ ـناه، نوشته ی محمد حسینی، و رمان آداب بی قراری، نوشته ی یعقوب یادعلی.

به ترین مجموعه داستان اول : انجیرهای سرخ مزار نوشته ی محمدحسین محمدی، نشر چشمه

به ترین رمان اول : ·رمان ماهی ها در شب می خوابند، نوشته ی سودابه اشرفی، و رمان رنگ کلاغ، نوشته ی فرهاد بردبار.

به ترین مجموعه داستان اول : ·مجموعه داستان عاشقیت در پاورقی نوشته ی مهسا محب علی.

تک داستان‌های برگزیده :

·«چهل و هشت پله» از مجموعه ی آسمان می شوم، پاکسیما مجوزی، انتشارات نقش و نگار

·«مردگان» از مجموعه ی انجیرهای سرخ مزار، محمدحسین محمدی، نشر چشمه

·«طناب» از مجموعه ی اهل هیچ‌جا، زهره حکیمی، انتشارات نیلوفر

·«از ره رسیدن»، از مجموعه ی اینک دانمارک، محمدآصف سلطانزاده، انتشارات نیلوفر

·«با گارد باز»، از مجموعه ی با گارد باز، حسین سناپور، نشر چشمه

·«چقدر این گنجشکها ور می‌زنند»، از مجموعه ی برف و نرگس، ناهید طباطبایی، قطره

·«چرنگ سوخته»، از مجموعه ی بگذریم، بهناز علیپور گسكری، نشر چشمه

·«ستارهٔ ثریا»، از مجموعه ی بلند، کوتاه، اسفندیار آبان، انتشارات اسپندار

·«ماهی فلزی»، از مجموعه ی پایان درخت سیب، نوشین سالاری، انتشارات مروارید

·«یاقوت مقابر»، از مجموعه ی تنها كه می‌مانم، شهلا پروین روح،نشر آگه

·«تو می‌گی من اونو کشتم»، از مجموعه ی تو می‌گی من اونو كشتم، احمد غلامی، نشر افق

·«جوانی یا دسته‌گل دیروز پریروز»، از مجموعه ی دستهگل دیروز پریروز، پوروین محسنیآزاد، نشر ماهریز

·«حاج لفط‌الله، دبلنا»، از مجموعه ی دوپله گودتر، مهیار رشیدیان، نشر قصه

·«تلویزیون»، از مجموعه ی سارای همه، فرشته احمدی، نشر قصه

·«اعتراف‌نوشت»، از مجموعه ی سپیدرود زیر سی و سه پل، كیهان خانجانی، انتشارات فرهنگ ایلیا

·«عاشقیت در پاورقی»، از مجموعه ی عاشقیت در پاورقی، مهسا محب‌علی، نشر چشمه

·«همسایه»، از مجموعه ی کتاب هول، شیوا مقانلو، نشر چشمه

·«قاب شیشه‌ای»، از مجموعه ی گره كور، فرهاد كشوری، انتشارات ققنوس

·«مکث آخر»، از مجموعه یمكث آخر، یونس تراكمه، نشر قصه

·«بازگشت»، از مجموعه ی من قاتل پسرتان هستم، احمد دهقان، نشر افق

·«آقای مشکاتی»، از مجموعه ی هتل مارکوپولو، خسرو دوامی انتشارات نیلوفر

·«کافه»، از مجموعه ی یك جای امن، مرجان شیرمحمدی، نشر مر‌کز

·«کلمه فسخ نمی‌شود، طوبا»، از مجموعه ی یكی از همین روزها، ماریا، محمد حسینی، انتشارات ققنوس

● دوره ی ششم : ۱۳۸۵
به ترین رمان : چهار درد، نوشته ی منیرالدین بیروتی و رویای تبت، نوشته ی فریبا وفی

به ترین رمان اول : اثری معرفی نشد.

به ترین مجموعه داستان : ·مجموعه داستان سمت تاریک کلمات نوشته ی حسین سناپور

به ترین مجموعه داستان اول : ·مجموعه داستان باغ‌های شنی نوشته ی حمیدرضا نجفی.

فهرست تک داستان های برگزیده در این دوره دیزتر خواهد آمد.


● جایزه ی شعر کارنامه ( جایزه شعر امروز ایران )

جایزه معروف شعر در حوزه شعر فارسی است که توسط موسسه ی کارنامه اعطا می‌ شود. جایزه ی شعر کارنامه از سال ١٣۷۹همه ساله با دبیری حافظ موسوی و حضور منوچهر آتشی و جمعی از شاعران برگزار شده است.
مراسم دادن جایزه شعر کارنامه در سال ۱۳۸۴ برگزار نشد و نگار اسکندرفر، سردبیر مجله ی کارنامه، توقیف این مجله را عامل توقف آن اعلام نمود. دوره ی پنجم این جایزه با یک سال تاخیر قرار است در سالمرگ منوچهر آتشی برگزار گردد.
برندگان دو دوره ی جایزه ی شعر کارنامه عبارتند از :

● دوره ی سوم، ۱۳۸۱:
دوربین قدیمی سروده ی عباس صفاری،
روزنامه تبعید سروده ی حسن عالی‌زاده،
من آسمان خودم را سروده‌ام سروده ی سعید صدیق؛

● دوره ی چهارم، ۱۳۸۲:
رامش سروده ی شهین خسروی نژاد،
شعبده‌باز سروده ی حسین مزاجی،
کنار جاده بنفش کودکی‌ام را دیدم سروده ی‌ شهاب مقربین.