آموزش موسیقی آموزش ترانه سرایی ( اختصاصی تالار موسیقی )

[>YEGANEH<]

مثنوی چیست؟)))))

مثنوی قالب شعری ست که درهربیت قافیه ی اون جداست.به عبارتی مثنوی اشعاریه که وزنش یکیه ولی هر بیت قافیه جداگانه ای داره.
مثنوی بیشتر برای بیان داستانها وشرح و موضوعات مختلف بکار میره.
به عنوان نمونه
مثنوی معنوی، کتاب شعری از مولانا
اولین شاعر مثنوی سرا:ابوشکوربلخی که تنها اثر به جای مانده از اوآفرین نامه س

چهارپاره‌ یا چارپاره )))))))))))‌

یکی از قالبهای شعر فارسیه.
این قالب در شعر کلاسیک فارسی تازه‌ ست و پس از مشروطیت در ایران رواج یافت. چهارپاره از دوبیتی‌هایی با معنای منسجم تشکیل شده‌، با این تفاوت که برخلاف دوبیتی، معمولاً مصرع‌های اول با مصرع‌های دوم و چهارم هم‌قافیه نیست و از لحاظ وزن نیز کافیه که مصرع‌ها هم‌وزن باشند.

از معروف‌ترین شعرایی که در این قالب طبع‌آزمایی کرده‌اند می‌توان از فریدون توللی، فریدون مشیری، مهدی سهیلی و پرویز خانلری یاد کرد.

دانلود رمان و کتاب های جدید

 

[>YEGANEH<]

قصیده چیست؟))))))



قَصیده یا چَکامه یک قالب شعر (کلاسیک) فارسیه

قصیده که معمولاً بسیار بلند (بیشتر از ۱۴ بیت) است بیشتر برای مدح، ذم، سوگواری، بزم، وصف طبیعت و موعظه سروده می‌شه.

در این نوع شعر مصراع اول با مصراع‌های زوج هم قافیه ست. تفاوت قصیده با غزل در تعداد ابیات و موضوع شعره. کمی یا زیادی بیت‌های قصاید بستگی به اهمیت موضوع، قدرت و قوت طبع شاعر و نوع قافیه و اوزان شعری داره.

از همین روست که در دیوان‌های شاعران قصیده سرا به قصیده‌های کمتر از بیست بیت یا متجاوز از ۱۷۰ یا ۲۰۰ بیت بر می‌خوریم. قصیده می‌تونه بر وزنهای گوناگون سروده بشه



مثال:



قصیده پند و اندرز شیخ سعدی

به نوبت اند ملوک اندر این سپنج سرای

کنون که نوبت توست ای ملک، به عدل گرای

چه دوستی کند ایام اندک اندک بخش

که بار باز پسین دشمنی است، جمله ربای

چه مایه بر سر این ملک سروران بودند

چو دور عمر بسر شد، در آمدند از پای

تو مرد باش و ببر با خود آنچه بتوانی

که دیگرانش به حسرت گذشتند به جای

درم به جورستانان زر به زینت ده

بنای خانه کنانند و بام قصر اندای

به عاقبت خبر آمد که مرد ظالم و ماند

به سیم سوختگان زرنگار کرده سرای

بخور مجلسش از ناله های دردآمیز

عقیق زیورش از دیده های خون پالای

نیاز باید و طاعت نه شوکت و ناموس

بلند بانگ چه سود و میان تهی چو درای

دو خصلت اند نگهبان ملک و یاور دین

به گوش جان تو بنوازم این دو گفت خدای:

یکی که: گردون زور آوران به قهر بزن

دوم که: از در بیچارگان به لطف درآی

عمل بیار که رخت سرای آخرت است

دانلود رمان و کتاب های جدید

 

[>YEGANEH<]

غزل چیست؟)))))))

واژه عربی غزل در اصل به معنی حدیث عشق، عاشقی کردن، و عشق‌بازیه.
در اصطلاح ادبیّات فارسی، غزل قالبی از شعره که در اون مصراع یکم و مصراع‌های زوج هم قافیه‌ند و حد معمولش به طور میانگین ۵ تا ۱۲ بیته.
این گونه شعر بیشتر دربردارندهٔ سخنان عاشقانه بوده‌ وشاعران فارسی این قالب رو غزل نامیده اند؛ ولی به‌مرور و با ورود مفاهیم بلنداخلاقی و معانی دل‌آویز حکمت و عرفان در شعر فارسی، غزل از صورت پیشین دراومد، و با اخلاق و عرفان در هم آمیخت

دانلود رمان و کتاب های جدید

دانلود رمان های عاشقانه

 

[>YEGANEH<]

مُسَمَّط چیست؟))))))

به نوعی از قصیده یا اشعاری گفته می‌شه که شاعر بنای اون رو بر چند مصراع هم‌قافیه میذاره و مصراع آخر رو بر قافیه‌ای دیگه قرار میده.
هر بخش از مسمط رو یک رشته می‌گن.
قافیهٔ رشته‌ها متفاوته و در هر رشته، همهٔ مصراع‌ها بجز مصراع آخر هم‌قافیه ست.
در مسمط، مصراع آخرِ هر رشته رو بند می‌گویند. بندها هم‌قافیه و حلقهٔ اتصال همهٔ رشته‌ها به یکدیگر است.
بنیان‌گذار این قالب منوچهری دامغانی، شاعر قرن پنجمه، که همهٔ مسمطاتش مسدس‌اند.
مشهورترین مسمط فارسی رو هم منوچهری سروده ، که با این بیت آغاز میشه:
خیزید و خز آرید که هنگام خزان است
آن برگِ رزان است که بر شاخِ رزان است
باد خنک از جانبِ خوارزم وزان است
گویی به‌مَثَلْ پیرهن رنگرزان است
دهقان ز تعجب سرِ انگشت گزان است
کاندر چمن و باغ نه گُل ماند و نه گلنار

بنابراین، تکه‌شعر بالا یک «رشته» ست و «کاندر چمن و باغ نه گُل ماند و نه گلنار»، بندِ اون به‌شمار میاد.
علاوه بر مورد یادشده، مسمط همچنین به شعری اطلاق می‌شه که در اون، ابیات به چهار بخش هم‌وزن تقسیم می‌شن که در سه بخش اول، سجع رعایت می شه (و در بخش چهارم قافیه میاد)، و این نوع رو شعر مسجّع هم گفته‌اند.

ازاون جاکه در قالب شعری، همهٔ بخش‌های یک شعر با بیت‌های مصراعی خاص دنبال می‌شن که یا ازنظر قافیه مشابه و یگانه‌اند ٬یا مصراع عینا تکرار می‌شه، مثل اینکه رشته‌ای بین شون کشیده شده‌باشه

دانلود رمان و کتاب های جدید

دانلود رمان های عاشقانه

 

[>YEGANEH<]

مُسَمَّط چیست؟))))))

به نوعی از قصیده یا اشعاری گفته می‌شه که شاعر بنای اون رو بر چند مصراع هم‌قافیه میذاره و مصراع آخر رو بر قافیه‌ای دیگه قرار میده.
هر بخش از مسمط رو یک رشته می‌گن.
قافیهٔ رشته‌ها متفاوته و در هر رشته، همهٔ مصراع‌ها بجز مصراع آخر هم‌قافیه ست.
در مسمط، مصراع آخرِ هر رشته رو بند می‌گویند. بندها هم‌قافیه و حلقهٔ اتصال همهٔ رشته‌ها به یکدیگر است.
بنیان‌گذار این قالب منوچهری دامغانی، شاعر قرن پنجمه، که همهٔ مسمطاتش مسدس‌اند.
مشهورترین مسمط فارسی رو هم منوچهری سروده ، که با این بیت آغاز میشه:
خیزید و خز آرید که هنگام خزان است
آن برگِ رزان است که بر شاخِ رزان است
باد خنک از جانبِ خوارزم وزان است
گویی به‌مَثَلْ پیرهن رنگرزان است
دهقان ز تعجب سرِ انگشت گزان است
کاندر چمن و باغ نه گُل ماند و نه گلنار

بنابراین، تکه‌شعر بالا یک «رشته» ست و «کاندر چمن و باغ نه گُل ماند و نه گلنار»، بندِ اون به‌شمار میاد.
علاوه بر مورد یادشده، مسمط همچنین به شعری اطلاق می‌شه که در اون، ابیات به چهار بخش هم‌وزن تقسیم می‌شن که در سه بخش اول، سجع رعایت می شه (و در بخش چهارم قافیه میاد)، و این نوع رو شعر مسجّع هم گفته‌اند.

ازاون جاکه در قالب شعری، همهٔ بخش‌های یک شعر با بیت‌های مصراعی خاص دنبال می‌شن که یا ازنظر قافیه مشابه و یگانه‌اند ٬یا مصراع عینا تکرار می‌شه، مثل اینکه رشته‌ای بین شون کشیده شده‌باشه

دانلود رمان و کتاب های جدید

دانلود رمان های عاشقانه

 

[>YEGANEH<]

مُستَزادچیست؟)))))



قالبی از شعره که در اون کلمه یا جمله ی موزون و هماهنگی به آخر تمامی مصرع‌ها اضافه میشه.

مستزاد برای اولین بار توسط مسعود سعد سلمان سروده شد.

بعد ازسعد شعرای زیادی به این قالب شعر گفتند. مستزاد مجلس چهارم (در رابـ ـطه با وقایع سیـاس*ـی مجلس چهارم مشروطیت) که توسط میرزاده عشقی سروده شده از مستزادهای بسیار معروفه.

مطلع مستزاد عشقی



این مجلس چارم به خدا ننگ بشر بود دیدی چه خبر بود

هرکار که کردند ضرر روی ضرر بود دیدی چه خبر بود

این مجلس چارم خودمانیم ثمرداشت؟ والله ضرر داشت

صد شکر که عمرش چو زمانه به گذر بود دیدی چه خبر بود

وزن مستزاد نوعی وزن شعر است که بعد هر مصراع، مصراع کوتاهی میاد.

در شعری که دارای وزن مستزادهست، همه مصرع‌ها دارای وزن یکسان نیستند و تنوع در چیدمان واژه‌ها، منطبق با وزن‌های مختلفه که در شعر به کار میره.

دانلود رمان و کتاب های جدید

دانلود رمان های عاشقانه

 

[>YEGANEH<]

تَرجیع‌بَندچیست؟))))

از قالب‌های شعر فارسیه که از غزل‌های چند بیتی که هم وزن هستند تشکیل شده و برای اتصال این غزل‌ها به یکدیگر از یک بیت تکراری استفاده می‌شه. بیت ترجیع با قافیه‌ای ویژه و لفظ و معنی یکتا تکرار میشه .این بیت بند ترجیع یا بند برگردان نامیده میشه. به هریک از غزل‌ها، خانه یا رشته گفته میشه
هر خانه از ۵ تا ۲۵ بیت(گاه کمتر یا بیشتر) تشکیل شده. معروفترین ترجیع‌بندها از هاتف اصفهانی و سعدی است

بند اول یک ترجیع‌بند از فرخی در وصف نوروز:
ز باغ ای باغبان ما را همی بوی بهـار آید کلید باغ ما را ده که فردامان به کار آید
کلید باغ را فردا هـزاران خواستار آید تو لخـ*ـتی صبر کن چندان که قمری بر چنار آید
چو اندر باغ تو بلبل به دیدار بهار آید ترا مهمان ناخوانده به روزی صد هـزار آید
کنون گر گلبنی را پنج شش گل در شـمار آید چنان‌دانی که هرکس را همی زو بوی یار آید
بهـار امسال پندار همی خوشـتر ز پار آید وزین خوشتر شود فردا که خسرو از شکار اید
بدین شـایستگی جشنی بدین بایستگی روزی ملک را در جهان هر روز جشنی داد و نوروزی

دانلود رمان و کتاب های جدید

دانلود رمان های عاشقانه

 

[>YEGANEH<]

ترکیب بند چیست؟)))))))

مجموعه چند غزل یا قصیده بر یک وزنه که هر کدام قافیه مخصوص به خودرو داره و بیتهای متفاوتی در بین هر غزل عامل اتصال غزل‌ها با یکدیگر هست.
تفاوت اساسی ترکیب بند و ترجیع بند در اینه که در ترجیع بند، بیت ترجیع همه قسمتها یکسانه ولی در ترکیب بند، بیت ترکیب متفاوت و قافیه‌ای هربار به گونه‌ای دیگر داره. معروفترین ترکیب بندهای فارسی از محتشم کاشانی (واقعه کربلا) و جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی (در نعت پیامبر) و وحشی بافقی (شرح پریشانی) هست.
موضوع ترکیب بند مواردی از قبیل مدح، وصف، رثا، عشق، و عرفان رو در بر می‌گیره.

دانلود رمان و کتاب های جدید

دانلود رمان های عاشقانه

 

[>YEGANEH<]

دوبیتی چیست؟))))))))

دوبیتی (نام دیگر:فهلویات) از قالب‌های ریشه‌دار شعر پارسیه. دوبیتی شعری یازده هجایی مرکب از چهار مصرع، همه بر یک قافیه (جز مصرع سوم که اوردن قافیه در اون اختیاریه) هست.
دو بیتی وزن تکامل یافته و عروضی شده نوعی از ترانه‌های دوازده هجایی قدیم ایرانه. نامدارترین وزن دوبیتی بحر هزج مسدّس مقصور (مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل) و مشهورترین شاعر بر وزن نام بـرده باباطاهر هست.

نمونه‌ای از دوبیتی (باباطاهر)

مکن کاری که بر پا سنگت آیه جهان با این فراخی تنگت آیه
چو فردا نامه خوانان نامه خوانند تو نامه خود بینی ننگت آیه

دانلود رمان و کتاب های جدید

دانلود رمان های عاشقانه