نماز در دین زرتشت

[...zαнrα...*]

در کیش زرتشت شبانه روز به شرح زیر به ۵ مقطع تقسیم شده و هر یک نماز ویژه ای دارد:

۱ـ هاون گاه(havangah):از بر امدن آفتاب تا نیمروز

۲ـ ریپت وین گاه( repith wingah):از نیمروز تا سه تسو(ساعت) بعد از ظهر

۳ـ ازیرین گاه(oziringah): از ساعت ۳ بعد از نیمروز تا آغاز شب و پیدا شدن ستارگان

۴ـ ایویس روتریم گاه(aiwisruthrimgah):از ابتدای شب تا نیمه ی آن

۵ـاوشهین گاه(ushahingah):از نیمه شب تا برآمدن آفتاب

توضیحا متذکر می شوم که هر یک از اسامی بالا مرکب از نام یک فرشته و واژه ی گاه به معنی وقت است و در واقع هر یک از اوقات پنجگانه به یکی از فرشتگان مذبور اختصاص داده شده است

شرایط نماز عبارتست از:

۱ـ پاک بودن تن از هرگونه کثافت و نجاسات
۲ـ پاک بودن لباس از هر نوع پلیدی و نسا(تن مرده لاشه حیوانات و هر چیز پیوسته به آنها) و وهیر(چیزی که از ذیر وحی جدا شده باشد مانند خون ناخن مو و نظایر ان) در برداشتن سدره(پیراهن بلند و سفید و نخی است که بتن میگویند)او کشتی(ریسمانی است از پشم گوسفند که به کمر میبندند
۴ـشستن دست و رو بعبارت دیگر وضو
۵ـ پاک بودن جای نماز از هرگونه پلیدی و نسا بطوریکه ۴ یا حداقل ۳ گام اطراف آن پاک و تنیز باشد
۶ـ محل نماز از کسی به زور گرفته نشده باشد و یا از پول دزدی خریده نشده باشد.


در کیش زرتشت برای خدا حدودی و جهتی در نظر گرفته نشده و بنابراین پیروان این آئین بهنگام نماز بسوی نور و روشنایی از قبیل آفتاب نور ماه و چراغ و اتش توجه میکنند

هر نماز با این زمزمه آغاز می شود.


باور دارم به دین مزدا پرستی که آورده زرتشت است.پیرو آموزشهای اهورایی هستم که از دیو (دروغ) و دو گانه پرستی به دور است.من یکتا پرست زرتشتی ام و تنهااهورا مزدا را در خور ستایش می بینم.

 

[...zαнrα...*]

نماز گاه هاون (Havan): (از برآمدن خورشید تا نیمروز)



من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم فرشته پاسبان بامداد پاک و سازنده را (هاون)

من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم آن سرور دهکده(ویس) را که پاک و دادگستر و سازنده است.

من همآره و در همه حال اهورا مزدا، پروردگار یکتا را می ستایم .



نماز گاه رپتون(Rapatvan) : (از نیمروز تا پسین)



من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم فرشته پاسبان نیمروز را (رپتون)

من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم آن سرور شهر (زنتو) را که پاک و دادگستر و سازنده است.

من همآره و در همه حال اهورا مزدا، پروردگار یکتا را می ستایم .

 

[...zαнrα...*]

نماز گاه ازیرن(Oziran) : (پسین تا فرورفتن خورشید)



من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم فرشته پاسبان پسین پاک را (ازیرن)

من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم آن سرور کشور (دخیو) را که پاک و دادگستر و سازنده است.

من همآره و در همه حال اهورا مزدا، پروردگار یکتا را می ستایم .



نماز گاه سروثرم (Srusram): (فرورفتن خورشید تا نیمه شب)


من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم فرشته پاسبان شب (ایوی سروثرم) پاک را.

من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم همه ی رهروان راه اشویی زرتشت را و سرور اشوان را.

من همآره و در همه حال اهورا مزدا، پروردگار یکتا را می ستایم .

 

[...zαнrα...*]

نماز گاه اشهن (Oshhan) : (از نیمه شب تا برآمدن آفتاب)



من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم فرشته پاسبان پگاه (اوشهی ناای) پاک را.

من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم آن سرور خانه (نمانا) که پاک و دادگستر و سازنده است.

من همآره و در همه حال اهورا مزدا، پروردگار یکتا را می ستایم.



پس از خواندن نماز گاه بایسته، زرتشتیان نماز سروش باج ، نیرنگ کشتی ، ستایش خدا ، تندرستی و برساد را می خوانند.به جز سروش باج بیشتر اوستاهای نام بـرده شده پازند است و پس از ساسانیان نوشته شده است.

گوشه ای از سروش باج که هر زرتشتی بایسته است که آن را به خوبی بداند همان نیایشهای اشم وهو و یتا اهو هستند. که در پیش در پاره های پیشتر به آنها نگاهی انداختیم.

 

[...zαнrα...*]

پاره ای از نماز ستایش خدا که پس از نماز هر گاه باید خوانده شود:


ای اهورا مزدا به یاری من آی من پرستنده اهورامزدا هستم .
من پرستنده خرد نیک و پیرو زرتشت هستم .
من خود را پیرو راستی و پشتیبان استوار در این دین می دانم و پیمان می گذارم که همه توان خود را در راه اندیشه نیک و گفتار نیک و کردار نیک به کار برم.
من به دین والای مزدا پرستی که دور کننده جنگ ، ناهماهنگی ، دشمنی و استوار کننده هماهنگی و آشتی و دوستی است باور دارم.

همانگونه که خداوند راستی و دادگستر است ، رهبر دنیایی نیز باید به خاطر راستی و داگستری اش برگزیده شود.

هنگامیکه پیروان دروغ مرا با خشم و نفرت تهدید می کنند ، تنها تو ای اهورا مزدا و نیروی اهورایی که تو با اندیشه و منش نیک به من داده ای و کردار نیک که باراستی و داد که قانون همیشگی توست، مرا نجات می دهد.

ای اهورا مزدا مرا یاری کن.

آن تیزرو ، توان بدنی و روانی را که در آفرینش تو برای پیروزی بر بدی ها ارزانی می دارد ، تندرستی و شادمانی زندگی را به ما ارمغان می آورد ، در زمان بی کران ، و در زمانی که برابر با قانون دگرگون ناپذیر تو پایدار می ماند به من ارزانی دار......

 

[...zαнrα...*]

نماز و نیایش در آیین زرتشتی به سه طریق خوانده میشود :


خوانـدن با صدای بلنـد

خواندن به صورت زمزمه یا واج

خواندن با منشن یا اندیشه بدون اینکه زمزمه ای شنیده شود

ستایشهایی که به زبان اوستا است باید با آواز بلند و قسمتهای پازند را باید به زمزمه خواند .

ستایش با منشن فقط به هنگام نام بردن در تندرستی یا مواقع دیگری که خواندن نیایش واجب نیست صورت میگیرد .

نمازها و نیایـشها را میتوان به صورت ایستاده و یا نشسته خواند ، اما توصیه شده خواندن سروش باج و کشتی به صورت ایستاده انجام شود .


نماز گروهی(جماعت)


خواندن نماز و نیایش به شکل گروهی یا همازور شدن در ستایش بر سه گونه میباشد :


موبـد قسمتی از اوستا را خوانده و دیگران آن را تکرار میکنند .


گروهی یک قسمت از اوستا و یا نیایش را با هم با صدای بلند می خوانند .

ضمن خواندن اوستا توسط چند موبد دیگران بی صدا با حالت واج گوش داده و آن را زمزمه میکنند .

نیایش های گروهی معمولا به هنگام حضور دسته جمعی بهدینان در زیارتگاهها و همچنین آتشکده و مراسم گهنبار و . . . انجام میشود .

1- گاه هاون : از برآمدن آفتاب تا نیمروز 3- گاه ازیرن : سه ساعت از نیمروز گذشته تا رفتن آفتاب 4- گاه ائیوسروترم : از آغاز تاریکی شب تا پیش از سپیده دم 5

- گاه اوشهن : از سپیده دم تا برآمدن آفتاب 1 – نیایش ( نماز ) روزانه که در پنج گاه ( زمان ) در شبانه روز انجام می شود .

2- گاه رپیتون : از نیمروز تا سه ساعت از نیم روز گذشته

 

[...zαнrα...*]

اما نیایشی که امروزه در بین زرتشتیان متداول می باشد و خواندن آن نیازی به آداب و رسوم خاصی ندارد و در هر هنگام از شبانه روز می توانیم آنرا بخوانیم و سپاس خدای یگانه را بجای آوریم و نباید فراموش کنیم که این ما هستیم که به راز و نیاز و برقراری ارتباط با خداوند نیاز داریم و باید روح و روان خود را پالایش کنیم .


این نیایش برگرفته از نیایش اشو زرتشت در یسنا ?? می باشد و برای اجرای آن کافیست دستهای خود را بلند کرده و به پیروی از اشو زرتشت بخوانیم:



((با دستهای بر افراشته بسوی تو ای مزدا و با فروتنی کامل پیش از همه چیز خواستارم که بهره ای از خرد مقدس خود را بمن عطا فرمایی تا بهمراهی درستی کردار و ضمیر پاک بتوانم خوشبختی روان آفرینش را فراهم سازم.ای اهورامزدا بشود که با اندیشه نیک به تو نزدیک شده و با پیروی از قانون اشا به ارزشهای مادی و معنوی خود پی ببرم تا بدین وسیله دین داران را بسرای روشنی و خرمی و زندگی نیک هر دو جهان رهبری کنم .

من این سرودهای ستایش خود را آنسان که پیش از این کسی نسروده نثارت می کنم ای اهورا ای روان راستی و ای نیک اندیش واقعی از تو در خواست می کنم تا در جهان نیروی فنا ناپذیر معنوی تجلی نماید .اینک تو را با ستایش خود فرا می خوانم بسویم شتاب و مرا از خوشبختی و کامیابی واقعی بر خوردار ساز.


هنگامی که با منش پاک تو را با سرودهای ستایش فرا می خوانم آگاهم که مرا برای رهبری روان مردم جهان گماشته ای و از پاداشی که تو ای اهورا مزدا برای کردار نیک می بخشی خبر دارم و آماده ام تا زمانیکه مرا تاب و تواناییست بمردم بیاموزم که بسوی راستی راه پویند. ای مزدا بسوی من آی و مرا از بخشش منش پاک و راستی برخوردار ساز تا بوسیله آموزش آیین مقدست گمراهان و بدکاران را براه راست رهبری کرده و بر دشمنی بد خواهان چیره گردمای اهورا مزدا مبادا هرگز کار ناشایستی از من سر زند که مورد خشم تو قرار گیرم .

ای راستی و ای اصل پاک منشی پیوسته می کوشم تا تو را بستایم ای کسی که آرزوهای ما را بر می آوری تو را از ته دل درود می گویم چه می دانم نمازیکه از روی ایمان و اعتقاد کامل انجام شود بدرگاهت پذیرفته خواهد شد .ای کسی که امید بهشت ما بسوی توست))