در سال ۱۹۰۹ نهضت ترکان جوان – که سالهای متمادی به صورت پنهانی فعالیت می کرد- موفق شد طی کودتایی خونین، سلطان عبدالحمید را از حکومت برکنار کند. در میان اعضای این نهضت، افراد شاخصی نیز حضور داشتند که بعدها در جریان جنگ جهانی اول، زمام امور کشور را بدست گرفتند. یکی از این اشخاص، ژنرال انور پاشا بود که در فاصلهی سالهای ۱۹۱۳ تا ۱۹۱۸ از مقامات مهم دولت عثمانی محسوب می شد. او نقشی موثر در ورود عثمانی به جنگ اول بینالملل ایفا کرد و پس از شکست در این جنگ، به آسیای مرکزی رفت تا مناطق ترکنشین را علیه حاکمیت شوروی بشوراند.
*************************
اسماعیل انور در ۲۲ نوامبر ۱۸۸۱ در استانبول متولد شد. پدرش احمد بیگ از ماموران حکومتی در بالکان و مادرش نیز کشاورزی آلبانیایی بود. او در جوانی مدارج ترقی را در آکادمی نظامی استانبول پشت سر گذاشت و در سال ۱۹۰۶ به عنوان فرماندهی ارشد لشکر سوم عثمانی در منطقه سالونیکای یونان منصوب شد. ژنرال انور در حین خدمت در ارتش، با عقاید ضدحکومتی “جمعیت اتحاد و ترقی” آشنا شد.
در آوریل ۱۹۰۹ لشکر سوم به فرماندهی ژنرال اسماعیل انور (پاشا) وارد استانبول شد تا حکومت سلطان عبدالحمید را سرنگون سازد. پس از این کودتای موفق، انور پاشا به یکی از مهم ترین مقامات نظامی عثمانی بدل شد. در سال ۱۹۱۱، با حملهی ارتش ایتالیا به لیبی – که بخشی از قلمرو دولت عثمانی محسوب می شد- جنگ میان دو کشور آغاز گردید. انور پاشا به عنوان فرمانده کل نیروهای عثمانی در لیبی برگزیده شد و در سال ۱۹۱۲، به مقام فرمانداری بنغازی (در لیبی کنونی) رسید.
رسیدن به رأس قدرت
ژنرال انور پاشا چند ماه بعد به استانبول بازگشت. او در ۲۳ ژانویه ۱۹۱۳ کودتایی را طرحریزی کرد که به تصفیه گروهی در میان اعضای جمعیت اتحاد و ترقی منجر شد. در نتیجه، یک مثلث قدرت مرکب از وی، طلعت پاشا و جمال پاشا در رأس دولت عثمانی تشکیل شد که علاوه بر تشریفاتیکردن مقام سلطان، با قدرت مطلق بر امور سیـاس*ـی مملکت مسلط گردید. این هیئت سه نفره، تا سال ۱۹۱۸ – که عثمانی در جنگ جهانی اول شکست خورد- بر سر کار بود.
ورود به جنگ جهانی اول
در ۱۹۱۴ ژنرال انور پاشا – که اکنون وزیر جنگ عثمانی بود – پیمان دفاعی-نظامی علیه روسیه با امپراتوری آلمان منعقد کرد. در نوامبر ۱۹۱۴ دولت عثمانی به طرفداری از اتحاد سهگانه، وارد جنگ جهانی اول شد. اهداف نظامی انور پاشا از عقیدهیپانترکیسم تاثیر می پذیرفت. او در صدد بود که ترکهای آسیای مرکزی را – که تحت سیطره امپراتوری روسیه قرار داشتند- به قلمرو عثمانی ملحق نماید و نوعی امپراتوری تورانی تشکیل دهد.
اما رویه جنگ برخلاف انتظار او پیش رفت. با وجود پیروزیهای اولیهی عثمانیها در نبرد داردانل و کوتالعماره، عملکرد خوب ارتش عثمانی چندان به درازا نکشید. قیام اعراب علیه حاکمیت عثمانی، تیر خلاصی بر پیکرهی این دولت پیر بود. پس از پایان جنگ در اروپا و اعلام شکست عثمانی، انور پاشا به آلمان گریخت.
آخرین تکاپو
انور پاشا در برلین با یکی از رهبران بلشویک روسیه به نام کارل رادک دیدار کرد و سپس در ۱۹۲۰ به مسکو رفت. همزمان، ژنرال مصطفی کمال پاشا (آتاتورک) در عثمانی به قدرت رسیده بود. انور پاشا امید داشت که از پشتیبانی دولت شوروی برای ساقط کردن حکومت وقت عثمانی استفاده کند اما هیچ جوابی دریافت نکرد.
مقبره انور پاشا در استانبول
دولت شوروی که از حضور وی در مسکو بیمناک شده بود، او را به آسیای مرکزی فرستاد تا جمهوریهای وابسته به شوروی را سازماندهی کند. اما انور پاشا که به دنبال رویای قدیمی خود برای اتحاد اقوام ترک بود، در آن منطقه علیه روسها قیام کرد. او سرانجام در ۴ اوت ۱۹۲۲ در جریان درگیری با نیروهای ارتش سرخ کشته شد. جسد او در همانجا دفن شد تا این که در سال ۱۹۹۶ به ترکیه منتقل گردید.
*************************
اسماعیل انور در ۲۲ نوامبر ۱۸۸۱ در استانبول متولد شد. پدرش احمد بیگ از ماموران حکومتی در بالکان و مادرش نیز کشاورزی آلبانیایی بود. او در جوانی مدارج ترقی را در آکادمی نظامی استانبول پشت سر گذاشت و در سال ۱۹۰۶ به عنوان فرماندهی ارشد لشکر سوم عثمانی در منطقه سالونیکای یونان منصوب شد. ژنرال انور در حین خدمت در ارتش، با عقاید ضدحکومتی “جمعیت اتحاد و ترقی” آشنا شد.
در آوریل ۱۹۰۹ لشکر سوم به فرماندهی ژنرال اسماعیل انور (پاشا) وارد استانبول شد تا حکومت سلطان عبدالحمید را سرنگون سازد. پس از این کودتای موفق، انور پاشا به یکی از مهم ترین مقامات نظامی عثمانی بدل شد. در سال ۱۹۱۱، با حملهی ارتش ایتالیا به لیبی – که بخشی از قلمرو دولت عثمانی محسوب می شد- جنگ میان دو کشور آغاز گردید. انور پاشا به عنوان فرمانده کل نیروهای عثمانی در لیبی برگزیده شد و در سال ۱۹۱۲، به مقام فرمانداری بنغازی (در لیبی کنونی) رسید.
رسیدن به رأس قدرت
ژنرال انور پاشا چند ماه بعد به استانبول بازگشت. او در ۲۳ ژانویه ۱۹۱۳ کودتایی را طرحریزی کرد که به تصفیه گروهی در میان اعضای جمعیت اتحاد و ترقی منجر شد. در نتیجه، یک مثلث قدرت مرکب از وی، طلعت پاشا و جمال پاشا در رأس دولت عثمانی تشکیل شد که علاوه بر تشریفاتیکردن مقام سلطان، با قدرت مطلق بر امور سیـاس*ـی مملکت مسلط گردید. این هیئت سه نفره، تا سال ۱۹۱۸ – که عثمانی در جنگ جهانی اول شکست خورد- بر سر کار بود.
ورود به جنگ جهانی اول
در ۱۹۱۴ ژنرال انور پاشا – که اکنون وزیر جنگ عثمانی بود – پیمان دفاعی-نظامی علیه روسیه با امپراتوری آلمان منعقد کرد. در نوامبر ۱۹۱۴ دولت عثمانی به طرفداری از اتحاد سهگانه، وارد جنگ جهانی اول شد. اهداف نظامی انور پاشا از عقیدهیپانترکیسم تاثیر می پذیرفت. او در صدد بود که ترکهای آسیای مرکزی را – که تحت سیطره امپراتوری روسیه قرار داشتند- به قلمرو عثمانی ملحق نماید و نوعی امپراتوری تورانی تشکیل دهد.
اما رویه جنگ برخلاف انتظار او پیش رفت. با وجود پیروزیهای اولیهی عثمانیها در نبرد داردانل و کوتالعماره، عملکرد خوب ارتش عثمانی چندان به درازا نکشید. قیام اعراب علیه حاکمیت عثمانی، تیر خلاصی بر پیکرهی این دولت پیر بود. پس از پایان جنگ در اروپا و اعلام شکست عثمانی، انور پاشا به آلمان گریخت.
آخرین تکاپو
انور پاشا در برلین با یکی از رهبران بلشویک روسیه به نام کارل رادک دیدار کرد و سپس در ۱۹۲۰ به مسکو رفت. همزمان، ژنرال مصطفی کمال پاشا (آتاتورک) در عثمانی به قدرت رسیده بود. انور پاشا امید داشت که از پشتیبانی دولت شوروی برای ساقط کردن حکومت وقت عثمانی استفاده کند اما هیچ جوابی دریافت نکرد.
مقبره انور پاشا در استانبول
دولت شوروی که از حضور وی در مسکو بیمناک شده بود، او را به آسیای مرکزی فرستاد تا جمهوریهای وابسته به شوروی را سازماندهی کند. اما انور پاشا که به دنبال رویای قدیمی خود برای اتحاد اقوام ترک بود، در آن منطقه علیه روسها قیام کرد. او سرانجام در ۴ اوت ۱۹۲۲ در جریان درگیری با نیروهای ارتش سرخ کشته شد. جسد او در همانجا دفن شد تا این که در سال ۱۹۹۶ به ترکیه منتقل گردید.