رویداد رویداد جشن سده

[سیما م]

در دهمین روز یا آبان روز از بهمن ماه با افروختن هیزمی که مردمان، از پگاه بر بام خانه خود یا بر بلندی کوهستان گرد آورده‌اند، این جشن آغاز می‌شود.

بعضی دانشمندان نام سده را گرفته شده از صد می‌دانند. ابوریحان بیرونی می‌نویسد: «سده گویند یعنی صد و آن یادگار اردشیر بابکان است و در علت و سبب این جشن گفته‌اند که هرگاه روزها و شب‌ها را جداگانه بشمارند، میان آن و آخر سال عدد صد بدست می‌آید و برخی گویند علت این است که در این روز زادگان کیومرث - پدر نخستین - درست صدتن شدند و یکی از خود را بر همه پادشاه گردانیدند و برخی برآنند که در این روز فرزندان مشی و مشیانه به صد رسیدند و نیز آمده: “شمار فرزندان آدم ابوالبشر در این روز به صد رسید. ”» این جشن در روزهای آغازین فصل پاییز برگزار می‌شود. زرتشتیان ایران و خارج از ایران آن را در دهم مهر یا نزدیک‌ترین زمان به دهم مهر یا پیش از آن برگزار می‌کنند

 

[.Mahdieh]

جشن سَده، یکی از جشن‌های ایرانی، است که در آغاز شامگاه دهم بهمن‌ماه یعنی روز آبان از ماه بهمن برگزار می‌شود.
در دهمین روز از بهمن ماه مردم با جمع آوری هیزم بر روی پشت بام خانه ها یا بر بلندای عظیمی مثل کوه این جشن را آغاز می کنند.
دراین جشن مردم گروهی و دسته جمعی از همه جا و شهر وروستاهای مختلف حضور پیدا می کنند وبا روشن کردن آتشی بزرگ گرد آن جمع می شوند و به همین علت است که جشن سده *جشن همبستگی و همکاری مردمان* نام گرفته است.
دراین جشن زرتشتیان ازجای جای کشور گرد آتشی بزرگ جمع می شوند و به نیایش خوانی،سرود خوانی و پایکوبی می پردازن.
یکی از دلایلی که این روز را سده نامیده اند این است که سده یعنی صدمین روز از زمستان و باهم برگرد آتش می گردند و می خوانند:
"سده سده دهقانی/ چهل کنده سوزانی/ هنوز گویی زمستانی"
این جشن به یاد آورنده اهمیت نور،آتش و انرژی است.
امروزه این جشن بین زرتشتیان داخل ایران و خارج از ایران رواج گسترده ای دارد!

 

[ღ motahareh ღ]

جشن سده با کشف آتش توسط هوشنگ شاه پیشدادی مرتبط است. هوشنگ شاه برای گردش به جایی رفته بود که ماری جلویش ظاهر میشود؛ او هم برای دفاع از خود با سنگی به سر مار ضربه میزند؛ از قضا سنگ آتش زنه بوده و با برخورد با سر مار جرقه میزند.
از آن پس روش مهار آتش را با نام روز جشن سده می شناسند. البته قبل از آن هم در آتشکده ها از آتش استفاده میشده، لذا در آن اتفاق، آتش کشف نشده بلکه راه کنترل و مهار آتش کشف شده است.
این بخشی از شاهنامه‌ی فردوسی است که به کشف آتش و جشن سده اشاره کرده است:
بر آمد به سنگ گران سنگ خرد/هم آن و هم این سنگ گردید خرد
فروغی پدید آمد از هر دو سنگ/دل سنگ گشت از فروغ آذرنگ
جهـاندار پیش جهان آفرین/نیایش همی کرد و خواند آفرین

 

[Ghazalhe.Sh]

جشن سَده، یکی از جشن هاى ايرانى، است که در آغاز شامگاه دهم بهمن ماه یعنی روز آبان از ماه بهمن برگزار می‌شود.در دهمین روز یا آبان روز از بهمن ماه با افروختن هیزمی که مردمان، از پگاه بر بام خانه خود یا بر بلندی کوهستان گرد آورده‌اند، این جشن آغاز می‌شود. جشن همكارى و همبستگى مردان است. زرتشتيان تهران، کرج، استان یزد و روستاهای اطراف میبد و اردکان، کرمان و روستاها، اهواز،بردسکن،شیراز، اصفهان، اروپا (سوئد) و آمریکا (کالیفرنیا) و استرالیا با گردآمدن در یک نقطه از شهر یا روستا در کنار هم آتشی بسیار بزرگ می‌افروزند و به نیایش خوانی و سرودخوانی و پایکوبی می‌پردازند.
این جشن به یاد آورنده اهمیت نور، آتش و انرژی است. نوری که از خداوند جداست و از خداوند جدا هم نیست چنان‌که از کتاب‌ها و اسناد تاریخی برمی‌آید جشن سده جنبه دینی نداشته و تمام داستان‌های مربوط به آن غیر دينى است و بيشتر جشنى كهن و ملى به شمار مى آيد.امروزه این جشن بین بسیاری از زرتشتیان ایران و خارج از ایران رواج گسترده دارد. صادق هدایت در سال‌های جوانی خود از جشن سده زرتشتیان کرمان دیدن و چنین گزارش می‌کند: «سده‌سوزی جشنی است که هنوز زرتشتیان کرمان به یادگار جمشید و آیین‌های ایران باستان می‌گیرند و برای این کار موقوفاتی در کرمان در نظر گرفته‌اند. پنجاه روز به نوروز خروارها بوته و هیزم درمنه در گبر محله باغچه بوداغ‌آباد گرد می‌آورند. جنب این باغچه خانه‌ای هست مسجد مانند و موبدان موبداز بزرگان شهر و حتی خارجی‌ها را دعوت شایانی می‌کنند. در این آیین نوشیدنی و شیرینی و میوه زیاد چیده می‌شود و اول غروب آفتاب دو نفر موبد دو لاله روشن می‌کنند و بوته‌ها را با آن آتش می‌زنند و سرود ویژه می‌خوانند هنگامی که آتش زبانه می‌کشد همهٔ میهمانان که بیش از چندین هزار نفر می‌شوند با فریادهای شادی دور آتش می‌گردند و این ترانه را می‌خوانند:
سد به سده، سی به گله پنجاه به نوروز
نوشیدنی می‌نوشند و میان هلهلهٔ شادی جشن تمام می‌شود».
در بسیاری از نقاط مرکزی ایران مانند کرمان جشن سده یا سده سوزی در بین تمامی قشرها مردم کرمان از مسلمان (شیعه و سنی)، زرتشتی، مسیحی، یهودیو… به عنوان جشنی ملی رواج دارد.
در ايران و ميان زرتشتيان اين جشن شب و هنگام غروب آفتاب با آتشافروزی آغاز می‌شود و امروز هم با همان سنت کوه‌هایی از بوته و خارو هیزم در بیرون شهر فراهم شده، در حالی که موبدان لاله به دست اوستا زمزمه می‌کنند، بوته‌ها را روشن كرده و كردى كه آنجا جمع شده اند نماز آتش خوانده؛ مراسم به وسیلهٔ انجمن زرتشتیان کرمان سده هاست که بیرون از شهر انجام شده و همه مردم زن و مرد، زرتشتی و مسلمان، کلیمی در آن جا گرد آمده و در شادی شرکت می‌کنند در تهران این جشن بیست و پنج سال است که با شکوه وسیله سازمان فروهر در باغ (کوشک) ورجاوند برگزار می‌شود. در شیراز پنج سال این جشن به همت همسر آرتشيان و زرتشتيان شيراز، در كعبه ى زرتشت نزديكى تخت جمشيد برگذار شد.

 

[bluebloom]

سلام:)*
تا جایی که من خوندم فهمیدم که جشن سده به گفته بعضی دانشمندا از صد گرفته شده و یک نظریه دیگه میگه که سده، صدمین روز زمستونه..
راجب آیین هم طبق عکس پوستر تایپک و اطلاعات ویکی پدیا هم ظاهرا که پای آتش درمیونه، انگار یه جورایی با اتحاد و گرمای آتیش بزرگی و هبستگیشونو نشون میدادن.. خیلی جالبه:) کاش هنوز این رسم رایج بود:
"در دهمین روز یا آبان روز از بهمن ماه با افروختن هیزمی که مردمان، از پگاه بر بام خانه خود یا بر بلندی کوهستان گرد آورده‌اند، این جشن آغاز می‌شود.
در اشارات تاریخی این جشن همیشه به شکل دسته جمعی و با گردهمایی همه مردمان شهر و محله و روستا در یکجا و با برپایی یک آتش بزرگ برگزار می‌شده‌است. مردمان در گردآوردن هیزم با یکدیگر مشارکت می‌کنند و بدین ترتیب جشن سده، جشن همکاری و همبستگی مردمان است. زرتشتیان تهران، کرج، استان یزد و روستاهای اطراف میبد و اردکان، کرمان و روستاها، اهواز،بردسکن،شیراز، اصفهان، اروپا (سوئد) و آمریکا (کالیفرنیا) و استرالیا با گردآمدن در یک نقطه از شهر یا روستا در کنار هم آتشی بسیار بزرگ می‌افروزند و به نیایش خوانی و سرودخوانی و پایکوبی می‌پردازند.
همچنین در تقویم اصلی و جدید زرتشتیان این روز را آبان روز نامیده اند."

 

[Snow Wolf.z]

سلام
تا اونجایی که من تحقیق کردم، میدونم که:
یکی از جشن های دیرینه ایرانیان جشن سده است که درشب دهم بهمن ماه یعنی آبان روز برگزار میشود.
در آن شب آتش‌بازی می‌کردند، آتش‌های بزرگی از هیمه و چوب بر می‌افروختند. پادشاهان و سلاطین نیز مرغان و جانوران صحرایی را گرفته، با تعدادی گیاه پای آنان را بسته و در جشن آن گیاه را آتش می‌زدند، حیوان را رها می‌کردند تا در هوا بپرد یا به صحرا برود.
همچنین در کوه و صحرا آتش روشن می‌کردند.
گفته می‌شود مؤسس این جشن کیومرث بوده و دلیل آن، این است که کیومرث دارای صد فرزند دختر و پسر بود که تا از آب و گل در آمدند، در شب این روز جشنی بر پا کرد و به هر کدام مالی بخشید و دستور داد که آتش بسیار بیافروزند بدان سبب آن را سده میگویند.
بعضی نیز مؤسس این جشن را هوشنگ بن سیامک می‌دانند و سبب آن در «جشن سده» مذکور است.
افرادی نیز معتقدند که چون در این روز تعداد فرزندان آدم به صد رسید و جشن عظیمی بر پا کرد، بدین نام موسم شد.
بعضی دیگر گویند چون از این روز تا نوروز پنجاه روز و پنجاه شب است که مجموع آن صد باشد بنابراین سده میگویند و صد به صاد معرب سد به سین است چه در کلام فرس قدیم صاد نیامده است یا صد که دو پنجاه است پارسی است و مانند شصت که دو سی است به سین آمده است.
بعضی نیز این جشن را به فریدون نسبت داده اند.
ولی دلیل مهمی که باعث می‌شود این جشن را سده بنامند این است که جشن سده که در دهم بهمن ماه گرفته می‌شد، درست صد روز پس از آغاز زمستان که پنج ماهه بود (ایرانیان باستان سال را به دو بخش تقسیم می‌کردند: تابستان هفت ماهه و زمستان پنج ماهه).
این جشن در تقویم جدید زرتشتیان مصادف با مهر روز از بهمن ماه است ولی ابوریحان بیرونی و دیگر منابع آنرا آبان روز گزارش کرده اند.

 

[narges13]

بعضی از دانشمندان اعتقاد دارند سده از عدد صد گرفته شده است و همینطور ابوریحان بیرونی نیز گفته است که سده یعنی صد و آن یادگار اردشیر بابکان است.
این جشن در آبان روز بهمن(10 بهمن)با افروختن آتشی که از پگاه آورده شده در بام خانه ها آغاز می شود.
همینطور نیز جشن سده معروف به صدمین روز زمستان است یعنی از آل آبان ماه تا 10 بهمن که جمعا صد روز می شود . همینطور نیز این نکته شایان به ذکر است که از 10 بهمن تا نوروز(اول بهار) 50 روز و 50 شب است که چون انسان در این روز به آتش رسیده است شب ها نیز حساب می شود.
این جشن بر خلاف تصوری که در میان مردم است فقط مختص زرتشیان نیست .

 

[nayrehe]

جشن سده از جشن‌های بزرگ ایرانی بوده است که همانند نوروز و مهرگان سخنان فراوانی درباره آن گفته‌اند. جالب است که جشن سده پس از سد(صد) روز از آغاز آبان ماه و در روز دهم بهمن ماه یعنیآبان روز (روز دهم ماه در گاهشماری ایرانی) قرار گرفته است. در آغاز آبان ماه رفته رفته هوا سرد تر می‌شود و از نیمه بهمن به بعد رفته رفته هوا رو به گرمی می‌رود.

مشهورترین داستانی که درباره سده گفته‌اند، پیدایش آتش توسط هوشنگ است. داستان از آن قرار است که روزی هوشنگ به کوه رفته بود و ماری را مشاهده کرد. سنگی برداشت و به او انداخت. سنگ ناگاه به سنگ دیگری برخورد کرد و از بهم خوردن این دو سنگ آتش روشن شد و به این صورت آتش پدید آمد. شاید این داستان همانند بسیاری از اسطوره ها دارای نمادهایی است که پیوند با اندیشه‌های ایرانی دارد. مار نمادی اهریمنی است و آتش نمادی از فروغ ایزدی می‌باشد.

برخی روایات پیدایش سده را به اردشیر پاپکان و برخی دیگر به کیومرث نسبت داده اند. داستانی درباره پیوند این جشن با فریدون هم گفته‌اند. در هر حال این جشن بنا بر بسیاری از روایات اسطوره ای از دوران پیش از زرتشت به یادگار مانده است.جشن سده با آتش و برافروختن آتش همراه بوده و در ایران باستان آتش بسیار ق ابل ستایش بوده است. این عنصر شگفت انگیز طبیعت به عنوان یکی از عناصر چهارگانه مطرح بوده است.

 

[ATENA_A]

در بهمن‌ماه است، از نظر گاهشماری و تقویمی هم این جشن صد روز بعد از زمستان بزرگ(یکم آبان‌ماه در گاهشماری اکنون ایران) برگزار می‌شده است. اعتقاد کلی و فولکلوریک (مردمی) می‌گوید که، بعد از این شب سرما کم شده و هوا رو به گرمی می‌گذارد.یکی دیگر از دلایل گرامی‌داشت این شب این است که ایرانیان دو ماه میانی زمستان را، همان دی و بهمن را، بسیار سخت و هنگام نیرومند گشتن اهریمن می‌دانستند و برای پایان یافتن این دوماه نیایش‌های ویژه‌ای برگزار می‌کردند. از شب چله که چله بزرگ نیز نامیده می‌شد و در آن مهر برای مبارزه با اهریمن دوباره زاده شده بود تا شب دهم بهمن ماه که جشن سده و چله کوچک نامیده می‌شد برابر ۴۰ روز است. و به سبب اینکه آتش (مظهر گرما و نور و زندگی) در روز سده کشف شده بود و وسیله دیگری برای مبارزه با اهریمن و بنا بر آیین باعث روشنایی شب مانند روز شد از شب چله کوچک تا اول اسفند ۲۰ روز و ۲۰ شب (جمعاً چهل شب و روز) است. و برخی گفته‌اند که این تسمیه به مناسبت صد روز پیش از به دست آمدن محصول و ارتفاع غلات است.

 

[fatima Eqb]

جشن سَده، یکی از جشن‌های ایرانی، است که در آغاز شامگاه دهم بهمن‌ماه یعنی آبان روز از بهمن ماه برگزار می‌شود.
برگزاری جشن سده را می توان به سه دوره ی تاریخی تقسیم کرد : 1 – دوره ی پیش از اسلام 2 – دوره ی بعد از اسلام 3 – دوره ی کنونی
نظر دیگر اینکه سده معروف، صدمین روز زمستان است. از ابتدای زمستان (اول آبان ماه) تا ۱۰ بهمن که جشن سده‌ است صد روز، و از ۱۰ بهمن تا نوروز و اول بهار ۵۰ روز و ۵۰ شب بوده‌است. و به علت اینکه از این روز به بعد انسان به آتش دست پیدا کرده‌است شب هم مانند روز روشن و گرم و زنده‌است شب‌ها هم شمرده می‌شوند.
یکی دیگر از دلایل گرامی‌داشت این شب این است که ایرانیان دو ماه میانی زمستان را، همان دی و بهمن را، بسیار سخت و هنگام نیرومند گشتن اهریمن می‌دانستند و برای پایان یافتن این دوماه نیایش‌های ویژه‌ای برگزار می‌کردند. از شب چله که چله بزرگ نیز نامیده می‌شد و در آن مهر برای مبارزه با اهریمن دوباره زاده شده بود تا شب دهم بهمن ماه که جشن سده و چله کوچک نامیده می‌شد برابر ۴۰ روز است. و به سبب اینکه آتش (مظهر گرما و نور و زندگی) در روز سده کشف شده بود و وسیله دیگری برای مبارزه با اهریمن و بنا بر آیین باعث روشنایی شب مانند روز شد از شب چله کوچک تا اول اسفند ۲۰ روز و ۲۰ شب (جمعاً چهل شب و روز) است. و برخی گفته‌اند که این تسمیه به مناسبت صد روز پیش از به دست آمدن محصول و ارتفاع غلات است.امروزه نیز جشن سده یا سده سوزی به صورت پراکنده در بعضی شهر ها و روستاها ی ایران در دهم بهمن ماه برگزار می شود.

جشن سده در یزد

جشن سده در کرمان

امروزه در تاجیکستان این جشن به رسمیت شناخته شده است و هر ساله برگزار می شود .